LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Organizacja procesów
magazynowych
Organizacja procesów magazynowych w przedsiębiorstwie
należy do ważniejszych składników logistyki, gdyż w istotny
sposób wpływa na sprawność realizacji podstawowych
funkcji magazynu, a także sprawność funkcjonowania
przepływów strumieni rzeczowych ( materiałów,
półwyrobów, wyrobów gotowych, towarów itp. ).
W organizacji można umownie wyodrębnić 2 istotne sfery
1) strukturę organizacyjną magazynów ( gospodarka
magazynowa ),
2) procedury organizacyjne, stanowiące uporządkowaną
regulację fizycznych i informacyjnych strumieni
przepływu.
Struktura organizacyjna magazynów może być :
1) prosta – gdy przedsiębiorstwo dysponuje jednym
magazynem, który może funkcjonować jako
autonomiczna komórka organizacyjna, np. mała
hurtownia handlowa, małe przedsiębiorstwo
budowlane;
2) złożona lub bardzo złożona – występuje zwłaszcza
w przedsiębiorstwie przemysłowym, gdzie
wyodrębniają się zwykle 3 podstawowe sfery
procesów logistycznych, tj. sfera zakupu, produkcji
i zbytu
( sprzedaży ).
Sferom procesów logistycznych odpowiadają
magazyny :
1) w sferze zakupu – magazyny surowców i
materiałów, części i elementów składowych,
2) w sferze produkcji – magazyny półwyrobów,
wyłączone czasowo z procesów produkcyjnych,
3) w sferze zbytu – magazyny wyrobów gotowych.
Struktura organizacyjna tych magazynów może być
zdecentralizowana lub scentralizowana.
Struktura zdecentralizowana występuje wówczas, gdy
magazyny każdej z wyodrębnionych sfer funkcjonują
samodzielnie jako komórki składowe odpowiednich służb
przedsiębiorstwa : zakupu, produkcji i zbytu ( sprzedaży ).
Struktura scentralizowana ma miejsce wtedy, kiedy
całokształt procesów magazynowych i ogół magazynów
są skoncentrowane i podporządkowane jednemu
kierownictwu.
Stopień centralizacji może być jednak zróżnicowany, np.
centralizacją mogą być objęte magazyny na wejściu,
czyli
surowców i materiałów, oraz magazyny sfery produkcji
lub
odwrotnie, magazyny sfery produkcji i zbytu.
W przedsiębiorstwach o rozwiniętej sieci dystrybucyjnej
można wyodrębnić : magazyn centralny, rejonowe
magazyny hurtowe, magazyny przy stacjach
serwisowych
itp.
Podstawową przesłanką w kształtowaniu struktur
organizacyjnych gospodarki magazynowej powinno być
dążenie do eliminowania wielokrotnego składowania tych
samych produktów, redukcji czynności manipulacyjnych itp.
W organizacji procesów magazynowych, oprócz struktur,
Istotną sprawą są określone procedury organizacyjne :
1) w zakresie funkcji związanych z fizyczną ochroną
zapasów – procedury dotyczące :
-
technicznych warunków eksploatacji magazynu i jego
urządzeń,
- ochrony przeciwpożarowej,
- bezpieczeństwa pracy personelu,
- ochrony przed włamaniami i kradzieżą;
2) w zakresie funkcji manipulacyjnych – procedury
dotyczące :
- przyjęcia i wydania produktów,
- rozmieszczenia zapasów w magazynie,
- fizycznej inwentaryzacji stanu zapasów;
3) w zakresie funkcji informacyjnej – procedury
dotyczące :
- form udokumentowania operacji przyjęcia i wydania,
- obiegu dokumentów obrotu magazynowego,
- ewidencji magazynowej,
- innych czynności informacyjnych.
Każda z tych procedur powinna być znana personelowi
magazynów, a ich przestrzeganie stanowi ważny
warunek
prawidłowego funkcjonowania procesów magazynowych.
Istotną sprawą jest ustanowienie w magazynie
odpowiednich stref , spełniających różne funkcje
w procesie przechowywania dóbr. Na ogół można
wyodrębnić 4 takie strefy :
1) strefa przyjęcia,
2) podstawowa strefa składowania,
3) strefa selekcjonowania i kompletowania
zamówionych towarów,
4) strefa wysyłki.
W magazynach o bardziej złożonym sposobie
rozplanowania powierzchni występują rozwiązania
uwzględniające oddzielenie stref składowania
rezerwowego od strefy składowania bieżącego czy też
wyodrębnianie przestrzeni do prowadzenia operacji „cross-
dockingu”.
Istotnym problemem w procesach składowania i
manipulacji jest m.in. zaprojektowanie wykorzystania
przestrzeni składowej. Dominującymi kryteriami są na ogół
częstotliwość wydań ( rozchodów ) danego produktu bądź
jego objętość.
Do obliczeń można wykorzystać wskaźnik :
„cube-per-oder index „ ( COI ), wyrażający stosunek
wymaganej przestrzeni ( w jednostkach sześciennych )
dla
zmagazynowania średniego zapasu danego produktu do
spodziewanej liczby dziennych jego zamówień ( liczby
wydań ). Dysponując tymi wskaźnikami dla wszystkich
magazynowanych towarów, dokonujemy ich lokalizacji,
przestrzegając zasady:
„ im mniejszy wskaźnik, tym składowanie danego
produktu powinno być jak najbliżej strefy wydań
( wysyłki )”.