Obserwujemy od lat nieustannie
pogarszanie się naszego środowiska.
Następuje wzrost zanieczyszczeń
powietrza, wody, gleby. Coraz trudniej
znaleźć spokojne miejsce na rekreację i
regenerację naszego organizmu. Niemal
codziennie w prasie czytamy o
zanieczyszczeniu wód jakiejś rzeki przez
wypuszczenie ścieków z jakiegoś zakładu
przemysłowego. Obserwujemy
obumieranie drzew z powodu
nadmiernego zasolenia, nawożenia czy
zmian klimatycznych.
"Zielone zasoby", tworzące nasze najbliższe
otoczenie, sprawiają nam przyjemność
wizualną, działają na nasze poczucie piękna.
Te estetyczne motywy ochrony środowiska
często są niedoceniane, gdyż wpływ
przyrody na kształtowanie postawy
estetycznej nie jest wartością uchwytną.
Trzeba tworzyć parki narodowe, obszary
chronionego krajobrazu, parki krajobrazowe,
rezerwaty przyrody, gdzie można by prowadzić
badania nad zanikającymi formami zespołów
leśnych. A więc także motywy naukowe
wskazują na konieczność zachowania pewnych
obszarów w stanie pierwotnym, co
pozwoliłoby prowadzić badania ustalające
przyczyny zaniku gatunków oraz warunki,
jakie trzeba im zapewnić aby je zachować dla
przyszłych pokoleń.
Rozwój przemysłu i urbanizacja,
niewłaściwa lokalizacja obiektów
przemysłowych powoduje często
zmniejszanie się areału lasów i terenów
uprawnych. Zanikają cenne zespoły
roślinne. Istnieje pilna potrzeba
zapobiegania tym niekorzystnym
zjawiskom. Może się stać tak, jak
przewiduje autorka wiersza, że "pod ludzi
stopami będzie ta sama, lecz martwa
Ziemia". Wymaga to przemyślanego
racjonalnego działania we wszystkich
dziedzinach naszego życia.
Zanieczyszczanie
Zanieczyszczanie
wód
wód
Czystość wody jest niewątpliwie
problemem w skali światowej. W krajach
rozwiniętych nie wchodzi już w rachubę
nie tylko picie wody bezpośrednio z
rzek, ale i jakość wody z kranu często
budzi wątpliwości skażenie rzek i wód
gruntowych, z których człowiek czerpie
wodę pitną stale rośnie. Woda ta, do
której zresztą spływają ścieki, jest
oczywiście oczyszczana, ale najbardziej
zaawansowane technologie nie zdołają
wyeliminować wszystkich
zanieczyszczeń. W dodatku ścieki
pochodzące z przemysłu, rolnictwa i
gospodarstw domowych coraz bardziej
pogarszają stan wód.
Do czasów rewolucji przemysłowej i rozwoju
urządzeń kanalizacyjnych problem
zanieczyszczeń wody na większą skalę
praktycznie nie istniał. Dopiero rewolucja
przemysłowa zrodziła niebezpieczeństwo
chemicznego zanieczyszczenia wód, a intensywne
odprowadzanie ścieków komunalnych –
niebezpieczeństwo skażenia biologicznego.
Niekontrolowany wzrost ilości
ścieków przemysłowych i
rozwój dużych aglomeracji
miejskich zachwiał równowagę
umożliwiającą w przyrodzie
proces samooczyszczania się
wód (np.. Zanieczyszczenia wód
przez wielkie miasta wyprzedza
naturalny rozkład
zanieczyszczeń pod wpływem
bakterii i innych
drobnoustrojów).
Wodę zatruwają także niektóre
praktyki stosowane w rolnictwie.
Nawozy sztuczne i pestycydy, jak
również gnojowica z chlewni,
wprowadzają do niej azotany. A
azotany, same w sobie nie szkodliwe,
przechodząc w azotyny wywołują
methemoglobinemię, sinice, na którą
narażone są szczególnie niemowlęta.
Podobnie jak fosforany z proszków do
prania tak i azotany powodują też
zjawisko eutrofizacji, to znaczy
gwałtowny rozwój alg i roślin wodnych,
zapychających urządzenia zasilające w
wodę i nadających jej przykry smak.
Zarówno wody powierzchniowe jak i podziemne są
już zanieczyszczone, należy więc zaprzestać
wrzucania do nich toksycznych odpadów i poprawić
metody uzdatniania. Francja, usuwająca tylko 1/3
zanieczyszczeń pochodzących z gospodarstw
domowych, pozostaje w tej dziedzinie znacznie
spóźniona w porównaniu z Wielką Brytanią,
Szwecją, Niemcami czy Stanami Zjednoczonymi.
Oczyszczanie nie zawsze jednak jest skuteczne:
wiele stacji uzdatniania wody jest już
przestarzałych, a koszty procesu będą
przypuszczalnie rosły wraz z koniecznością
usuwania fosforanów, azotanów... Wreszcie samo
uzdatnianie nie powinno być szkodliwe. W
rzeczywistości, aby usunąć bakterię posługujemy
się środkami chemicznymi, np. ozonem (w stacjach
najbardziej nowoczesnych) lub chlorem używanym
od 1893 roku który jednak w reakcji z substancjami
humusowymi przekształca się w wodzie w pochodne
znane z własności rakotwórczych.
Główne zanieczyszczenia
chemiczne wód
Główne zanieczyszczenia
chemiczne wód
Źródła chemiczne zanieczyszczeń
Źródła chemiczne zanieczyszczeń
detergenty
detergenty
gospodarstwa domowe, pralnie, myjnie, przemysł papierniczy,
farbiarski, gumowy, szklarski, tekstylny, budownictwo
gospodarstwa domowe, pralnie, myjnie, przemysł papierniczy,
farbiarski, gumowy, szklarski, tekstylny, budownictwo
środki ochrony roślin - pestycydy,
nawozy sztuczne (azotany,
fosforny)
środki ochrony roślin - pestycydy,
nawozy sztuczne (azotany,
fosforny)
przemysł chemiczny, rolnictwo i leśnictwo
przemysł chemiczny, rolnictwo i leśnictwo
fenole
fenole
przemysł chemiczny, spożywczy, ścieki komunalne, rafinerie,
koksownie, gazownie, garbiarnie
przemysł chemiczny, spożywczy, ścieki komunalne, rafinerie,
koksownie, gazownie, garbiarnie
związki metali ciężkich (Hg, Cd, Cr,
Mn, Cu, Fe)
związki metali ciężkich (Hg, Cd, Cr,
Mn, Cu, Fe)
transport samochodowy, ścieki przemysłowe, garbiarnie,
metalurgia, górnictwo, hutnictwo
transport samochodowy, ścieki przemysłowe, garbiarnie,
metalurgia, górnictwo, hutnictwo
węglowodory aromatyczne
węglowodory aromatyczne
petrochemia, przemysł chemiczny
petrochemia, przemysł chemiczny
radioizotopy (radanu, strontu)
radioizotopy (radanu, strontu)
eksplozje jądrowe, przemysł zbrojeniowy, odpady, ścieki
eksplozje jądrowe, przemysł zbrojeniowy, odpady, ścieki
cyjanki
cyjanki
galwanizeria
galwanizeria
benzyna, nafta, olej, ropa naftowa,
smary
benzyna, nafta, olej, ropa naftowa,
smary
komunikacja, transport samochodowy i wodny, awarie i katastrofy
tankowców, platform wiertniczych, przemysł paliowo-energetyczny
komunikacja, transport samochodowy i wodny, awarie i katastrofy
tankowców, platform wiertniczych, przemysł paliowo-energetyczny
Główne zanieczyszczenia chemiczne
Główne zanieczyszczenia chemiczne
i ich źródła
i ich źródła
Główne zanieczyszczenia chemiczne
Główne zanieczyszczenia chemiczne
i ich źródła
i ich źródła
Zagrożenie dla człowieka,
Zagrożenie dla człowieka,
powodowane przez zatrutą
powodowane przez zatrutą
wodę, ma dwa aspekty:
wodę, ma dwa aspekty:
zagrożenie bezpośrednie spowodowane
zagrożenie bezpośrednie spowodowane
wprowadzeniem do organizmu wraz z
wprowadzeniem do organizmu wraz z
wodą szkodliwych substancji,
wodą szkodliwych substancji,
zagrożenie pośrednie, powodujące
zagrożenie pośrednie, powodujące
wymieranie roślin i zwierząt, nie tylko
wymieranie roślin i zwierząt, nie tylko
wodnych, ale też lądowych.
wodnych, ale też lądowych.
Zagrożenie dla człowieka,
Zagrożenie dla człowieka,
powodowane przez zatrutą
powodowane przez zatrutą
wodę, ma dwa aspekty:
wodę, ma dwa aspekty:
zagrożenie bezpośrednie spowodowane
zagrożenie bezpośrednie spowodowane
wprowadzeniem do organizmu wraz z
wprowadzeniem do organizmu wraz z
wodą szkodliwych substancji,
wodą szkodliwych substancji,
zagrożenie pośrednie, powodujące
zagrożenie pośrednie, powodujące
wymieranie roślin i zwierząt, nie tylko
wymieranie roślin i zwierząt, nie tylko
wodnych, ale też lądowych.
wodnych, ale też lądowych.
Wobec wzrastającego niedoboru
Wobec wzrastającego niedoboru
wody i coraz większego
wody i coraz większego
zanieczyszczenia ogólnego,
zanieczyszczenia ogólnego,
spowodowanego odpadami
spowodowanego odpadami
przemysłowymi, skażonymi
przemysłowymi, skażonymi
wodami i inną działalnością
wodami i inną działalnością
człowieka, nie pozostaje nic
człowieka, nie pozostaje nic
innego, jak oczyszczanie i
innego, jak oczyszczanie i
wszechstronne wykorzystywanie
wszechstronne wykorzystywanie
wody. Należy zapobiegać
wody. Należy zapobiegać
zanieczyszczeniu naturalnych
zanieczyszczeniu naturalnych
ekosystemów i bezpośredniego
ekosystemów i bezpośredniego
otoczenia i ponownie
otoczenia i ponownie
wykorzystywać „odzyskaną” wodę.
wykorzystywać „odzyskaną” wodę.
Tylko w ten sposób można
Tylko w ten sposób można
pogodzić równowagę naturalną i
pogodzić równowagę naturalną i
ciągły rozwój społeczeństwa,
ciągły rozwój społeczeństwa,
mający przebiegać harmonijnie z
mający przebiegać harmonijnie z
prawami przyrody.
prawami przyrody.
Bardzo niebezpieczne dla wodnego świata roślinnego i
Bardzo niebezpieczne dla wodnego świata roślinnego i
zwierzęcego jest też zakwaszanie wód. Szereg
zwierzęcego jest też zakwaszanie wód. Szereg
niedogodności i strat pociąga za sobą twardość wody.
niedogodności i strat pociąga za sobą twardość wody.
Naturalna zdolność wód do samooczyszczania się
Naturalna zdolność wód do samooczyszczania się
polegająca na przemianie związków organicznych pod
polegająca na przemianie związków organicznych pod
wpływem tlenu w nieorganiczne związki mineralne –
wpływem tlenu w nieorganiczne związki mineralne –
mineralizacja – nie wystarcza do ich oczyszczania.
mineralizacja – nie wystarcza do ich oczyszczania.
Chemiczne metody oczyszczania wód polegają na
Chemiczne metody oczyszczania wód polegają na
przeprowadzeniu reakcji usuwających zanieczyszczenia,
przeprowadzeniu reakcji usuwających zanieczyszczenia,
zobojętnianiu ich kwaśnego odczynu, a także chlorowaniu
zobojętnianiu ich kwaśnego odczynu, a także chlorowaniu
jej lub ozonowaniu w celach bakteriobójczych.
jej lub ozonowaniu w celach bakteriobójczych.
Bardzo ważna w ochronie wód jest walka z jej
Bardzo ważna w ochronie wód jest walka z jej
marnotrawieniem – nadmiernym zużywaniem przez ludzi
marnotrawieniem – nadmiernym zużywaniem przez ludzi
w gospodarstwach domowych i zakładach
w gospodarstwach domowych i zakładach
przemysłowych.
przemysłowych.
P A M I Ę T A J !
P A M I Ę T A J !
Prowadząc właściwą gospodarkę
wodną należy myśleć o przyszłości, a
nie tylko o zaspokojeniu bieżących
potrzeb.
Należy pamiętać, że zasoby wodne w
danym miejscu, w wyniku działań
prowadzonych przez człowieka, mogą
się wyczerpać, mogą zostać
zanieczyszczone lub skażone i
przestaną wtedy służyć ludziom,
roślinom i zwierzętom.
Prowadząc właściwą gospodarkę
wodną należy myśleć o przyszłości, a
nie tylko o zaspokojeniu bieżących
potrzeb.
Należy pamiętać, że zasoby wodne w
danym miejscu, w wyniku działań
prowadzonych przez człowieka, mogą
się wyczerpać, mogą zostać
zanieczyszczone lub skażone i
przestaną wtedy służyć ludziom,
roślinom i zwierzętom.
Woda jest substancją niezwykłą, bardzo cenną i
Woda jest substancją niezwykłą, bardzo cenną i
niezastąpioną, a jej występowanie na Ziemi jest
niezastąpioną, a jej występowanie na Ziemi jest
gwarantem życia oraz wszelkiego rozwoju w
gwarantem życia oraz wszelkiego rozwoju w
środowisku przyrodniczym. W
środowisku przyrodniczym. W
a
a
żne jest, aby
żne jest, aby
użytkownicy tego daru natury mieli świadomość, że
użytkownicy tego daru natury mieli świadomość, że
niewłaściwe gospodarowanie naturalnymi zasobami
niewłaściwe gospodarowanie naturalnymi zasobami
wodnymi może doprowadzić do ich nieodwracalnej
wodnymi może doprowadzić do ich nieodwracalnej
degradacji, a w konsekwencji spowodować
degradacji, a w konsekwencji spowodować
zminimalizowanie ilości źródeł wody przeznaczonej do
zminimalizowanie ilości źródeł wody przeznaczonej do
picia i na potrzeby gospodarcze.
picia i na potrzeby gospodarcze.
Woda jest substancją niezwykłą, bardzo cenną i
Woda jest substancją niezwykłą, bardzo cenną i
niezastąpioną, a jej występowanie na Ziemi jest
niezastąpioną, a jej występowanie na Ziemi jest
gwarantem życia oraz wszelkiego rozwoju w
gwarantem życia oraz wszelkiego rozwoju w
środowisku przyrodniczym. W
środowisku przyrodniczym. W
a
a
żne jest, aby
żne jest, aby
użytkownicy tego daru natury mieli świadomość, że
użytkownicy tego daru natury mieli świadomość, że
niewłaściwe gospodarowanie naturalnymi zasobami
niewłaściwe gospodarowanie naturalnymi zasobami
wodnymi może doprowadzić do ich nieodwracalnej
wodnymi może doprowadzić do ich nieodwracalnej
degradacji, a w konsekwencji spowodować
degradacji, a w konsekwencji spowodować
zminimalizowanie ilości źródeł wody przeznaczonej do
zminimalizowanie ilości źródeł wody przeznaczonej do
picia i na potrzeby gospodarcze.
picia i na potrzeby gospodarcze.
Rodzaje
zanieczyszczeń
powietrza:
- dym z kominów
- spaliny samochodowe
- palenie ognisk domowych
- palenie tytoniu
- pożary lasów
- dym z wulkanów
Co to jest zanieczyszczenie
Co to jest zanieczyszczenie
powietrza?
powietrza?
Co to jest zanieczyszczenie
Co to jest zanieczyszczenie
powietrza?
powietrza?
Zanieczyszczenie powietrza to
gazy, cząstki stałe i aerozole,
które zmieniają naturalny skład powietrza
atmosferycznego. Mogą one być szkodliwe
dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin, a także
niekorzystnie wpływać na glebę, wody i
inne elementy środowiska przyrodniczego.
Zanieczyszczenie powietrza to
gazy, cząstki stałe i aerozole,
które zmieniają naturalny skład powietrza
atmosferycznego. Mogą one być szkodliwe
dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin, a także
niekorzystnie wpływać na glebę, wody i
inne elementy środowiska przyrodniczego.
Do zanieczyszczeń
Do zanieczyszczeń
powietrza zaliczamy:
powietrza zaliczamy:
1.Naturalne
• Pyły
• Wybuchy wulkanów
• Pożary lasów
2. Antropogeniczne
• Efekt cieplarniany
• Kwaśne deszcze
• Dziurę ozonową
Przyczyny
zanieczyszczeń
powietrza:
Większość antropogenicznych
zanieczyszczeń powietrza dostaje
się do atmosfery w wyniku
spalania paliw kopalnych w
elektrociepłowniach, w produkcji
przemysłowej i transporcie.
Jednak w krajach rozwiniętych, w
miastach to zanieczyszczenia
komunikacyjne odgrywają główną
rolę.
W miastach i terenach
zurbanizowanych powietrze
zawsze zawiera wiele szkodliwych
substancji. Czasami jednak
wskutek katastrof przemyslowych
obszary znane z czystego
powietrza staja sie nagle bardzo
zanieczyszczone.
Obszary
zagrożone:
Skutki zanieczyszczeń
powietrza:
Zanieczyszczenie powietrza ma zarówno
charakter lokalny, jak i globalny. Szkodliwe
substancje, emitowane do atmosfery wraz z
wiatrem przekraczaja granice panstw.
Konieczna jest wiec wspólpraca
miedzynarodowa, aby temu przeciwdzialac.
Powietrze nad obszarami gesto zaludnionymi
i uprzemyslowionymi zawsze zawiera wiele
niepozadanych substancji, ale zdarza sie, ze
wskutek katastrof przemyslowych tereny o
czystym powietrzu nagle staja sie bardzo
zanieczyszczone.
Zanieczyszczenie powietrza jest
spowodowane emisją do atmosfery
substancji szkodliwych. Najczęściej tymi
substancjami są różnego rodzaju produkty
spalania, które w połączeniu z parą wodną
dają opady atmosferyczne, zawierające
kwasy. Taki deszcz nazywany jest deszczem
kwaśnym.
Kwaśny deszcz, powoduje uszkodzenia
budowli wykonanych z kamienia, korozję
metali, zakwaszenie gleby i wód, a także
uszkodzenie drzewostanów. Przykładem
może być uszkodzenie drzewostanu na
obszarze Gór Izerskich w wyniku między
innymi emisji dużych ilości szkodliwych
produktów spalania w elektrowniach w
których spalano węgiel brunatny.
Wiemy, że na wysokości 20 - 26 km w atmosferze
utworzona jest warstwa ochronna nazywana warstwą
ozonową. Spełnia ona rolę tarczy zatrzymującej
promieniowanie ultrafioletowe, które dla wielu organizmów
jest zabójcze. To między innymi dzięki tej tarczy stał się
możliwy rozwój organizmów żywych na powierzchniach
lądów. Gdyby ta tarcza ochronna nie istniała, życie byłoby
możliwe tylko w wodzie, która również chroni przed
zabójczym promieniowaniem, zaś powierzchnia lądów
stanowiłaby do dziś zupełną pustynię.
Od początków lat 70-tych XX wieku obserwuje się,
szczególnie we wrześniu, zmniejszanie się zawartości
ozonu nad Antarktydą. Za ten stan przypuszcza się są
odpowiedzialne substancje chemiczne o nazwie freony
wykorzystywane w areozolach i lodówkach.
Efekt cieplarniany jest to zjawisko występujące w atmosferze spowodowane obecnością w powietrzu
pary wodnej, dwutlenku węgla, ozonu , tlenku węgla oraz metanu i występował zawsze od kiedy w atmosferze Ziemi
pojawił sie dwutlenek węgla i woda. Wymienione substancje posiadają zdolność pochłaniania (zatrzymywania) w
atmosferze ciepła pochodzącego z nagrzewania Ziemi przez Słońce oraz własnego ciepła powstającego we jej
wnętrzu. A to oznacza, że ciepło zostaje uwięzione, co daje efekt podobny do efektu wywołanego przez dach
szklarni. Największy udział w tym efekcie ma para wodna i dwutlenek węgla.
Jeżeli w przyrodzie jest zachowana równowaga
wymienionych gazów to mówimy, że mamy do
czynienia z naturalnym efektem cieplarnianym.
W ostatnich dziesięcioleciach w wyniku działalności
człowieka ta równowaga została zachwiana. W
atmosferze zanotowano znaczny wzrost zawartości
dwutlenku węgla. Jest to wynikiem;
•spalania dużej ilości paliw (węgiel, benzyna,
olej napędowy)
•wycinania drzew, które pochłaniają
dwutlenek wegla w procesie fotosyntezy
Przypuszcza się, że jest to główny czynnik wzrostu
średniej temperatury na Ziemi. Skutki mogą okazać się
tragiczne, szczególnie dla tych miejsc, które są położone
blisko oceanów i mórz. W wyniku topnienia lodów ulegną
zalaniu znaczne obszary kontynentów a klimat wielu
miejsc ulegnie zmianie. Przypuszcza się, że w Polsce
będziemy mieli klimat podobny do tego, który występuje
dziś na południowych Morawach.
Czym są zanieczyszczenia
gleb?
Zanieczyszczeniami gleb i gruntów są
wszelkie związki chemiczne i pierwiastki
promieniotwórcze, a także mikroorganizmy,
które występują w glebach w zwiększonych
ilościach. Do najbardziej
rozpowszechnionych zanieczyszczeń gleb i
gruntów zaliczamy:
•związki organiczne - pestycydy, detergenty
•metale ciężkie - ołów (Pb), miedź (Cu), rtęć
(Hg), kadm (Cd), arsen (As) i inne
•sole - azotany, siarczany, chlorki
Źródła zanieczyszczeń
gleb
Największe ilości zanieczyszczeń przedostają się do gleb i gruntów
wraz ze ściekami, pyłami oraz stałymi i ciekłymi odpadami
wytwarzanymi przez przemysł. Zawierają one najczęściej metale
ciężkie oraz sole. Przemysł wydobywczy wytwarza olbrzymie ilości
silnie zasolonych wód kopalnianych. Wiele zakładów
przemysłowych (np. huty, cementownie, elektrownie, ośrodki
przemysłu chemicznego) emituje do atmosfery szkodliwe gazy i
pyły, które następnie, na skutek depozycji z powietrza
zanieczyszczają gleby.
W wyniku niewłaściwej działalności rolniczej do gleb i gruntów
przedostają się zanieczyszczenia pochodzące z użytych w
nadmiarze nawozów mineralnych i organicznych. Szczególnie
niebezpieczne związki pochodzące z tej gałęzi gospodarki to
pestycydy i inne środki ochrony roślin. Bardzo szkodliwe działanie
dla środowiska mają wszelkie zanieczyszczenia nawozów
sztucznych. Przykładem może tu być kadm, występujący w
nawozach fosforowych.
Najbardziej zanieczyszczone gleby występują w pobliżu dróg i
autostrad. Zawierają zwiększone ilości niebezpiecznych związków
ołowiu i tlenków azotu. Na skutek posypywania powierzchni dróg
solami, gleby i grunty w pobliżu szlaków komunikacyjnych są
silnie zasolone.
Znaczne ilości szkodliwych zanieczyszczeń przedostają się do gleb
wraz ze ściekami komunalnymi. Zawierają one m.in. detergenty
oraz drobnoustroje chorobotwórcze.
Skutki
zanieczyszczania gleb
Zanieczyszczenia zmieniają gleby pod względem chemicznym,
fizycznym i biologicznym.
Szkodliwe substancje zmieniają w znaczny sposób odczyn gleb.
Zwiększone zakwaszenie lub alkalizacja gleb negatywnie wpływa na
stan mikrofauny i mikroflory glebowej. Na skutek tego zmniejsza się
szybkość rozkładu organicznych szczątek roślinnych i zwierzęcych i
tworzenia humusu. Ograniczony rozwój bakterii azotowych powoduje
zmniejszenie tempa nitryfikacji (utlenianie NH
3
do NO
2
-
, głównie przez
bakterie z grupy Nitrosomonas) i denitryfikacji (redukcja azotanów do
NH
3
lub azotu cząsteczkowego N
2
, najczęściej przez bakterie z grupy
Pseudomonas lub Nitrocallus). Zmniejsza się ich wartość użytkowa.
Gleby o zmienionym odczynie stają się mniej urodzajne, co ujawnia się
w zmniejszonej ilości i jakości plonów. Na zmniejszenie odczynu pH
gleby (zwiększenie kwasowości) mają wpływ również tzw. kwaśne
deszcze, będące konsekwencją nadmiernego zanieczyszczania
powietrza atmosferycznego. Opisałem je dokładniej w dziale Skutki
zanieczyszczania powietrza. Na nadmierną alkalizację gleb wpływa
niewłaściwe wapnowanie oraz zanieczyszczenia pyłowe.
Bardzo groźnymi dla roślin zanieczyszczeniami gleb są azotany.
Powodują one znaczne zmniejszenie odporności roślin na choroby i
szkodniki. Rośliny pochodzące z zanieczyszczonych terenów zawierają
toksyczne substancje. Po spożyciu mogą więc powodować u ludzi
zatrucia pokarmowe.
Zanieczyszczenia gleb mogą ulegać depozycji do środowiska wodnego
na skutek wymywania szkodliwych substancji. Powodują tym samym
zanieczyszczenie wód.
Ochrona i
rekultywacja gleb
Aby nie dopuścić do całkowitego zniszczenia gleb, powinniśmy zacząć
przeciwdziałać pogarszaniu stanu gleb i gruntów na skutek działalności
człowieka. Gleby zdewastowane na skutek działalności człowieka należy
rekultywować - przywrócić im dawną funkcję biologiczną i wartość użytkową.
Degradacja gleb może zostać ograniczona w wyniku przeprowadzenia
odpowiednich zabiegów agrotechnicznych. Aby przywrócić glebie jej pierwotną
zawartość składników mineralnych w naturalnych proporcjach, należy
uzupełniać niedobory ważnych dla życia pierwiastków. W celu niedopuszczenia
do nadmiernego zakwaszania gleb, należy odpowiednio korygować odczyn pH
gleby, np. poprzez wapnowanie. Obecnie w Polsce około 80% gleb wymaga
stałego wapnowania.
Gleby całkowicie zniszczone przez przemysł mogą zostać odtworzone poprzez
pokrycie ich powierzchni grubą warstwą próchnicy lub warstwą
nietoksycznych odpadów. Jednak w przypadku gleb silnie zanieczyszczonych
substancjami toksycznymi nie wystarczy już tylko pokrycie ich powierzchni
nową warstwą. Takim glebom można przywrócić ich dawną wartość użytkową
jedynie w wyniku dość kosztownej neutralizacji za pomocą odpowiednich
środków chemicznych.
Formą ochrony gleb może być również właściwa lokalizacja dróg i innych
szlaków komunikacyjnych względem żyznych, urodzajnych gleb.
Od roku 1995 wszystkie grunty rolne i leśne chronione są specjalną ustawą
mającą na celu zapobieganie negatywnym wpływom miast i działalności
przemysłowej.
Nie możemy wyczerpać wszystkich zasobów środowiska. Mamy
Nie możemy wyczerpać wszystkich zasobów środowiska. Mamy
moralny obowiązek nie tylko dążyć do zachowania własnego
moralny obowiązek nie tylko dążyć do zachowania własnego
pokolenia, ale zachowania gatunku ludzkiego wraz ze
pokolenia, ale zachowania gatunku ludzkiego wraz ze
środowiskiem, które mu zapewni egzystencję. Nasz moralny
środowiskiem, które mu zapewni egzystencję. Nasz moralny
obowiązek zachowania środowiska wraz z organizmami
obowiązek zachowania środowiska wraz z organizmami
występującymi w nim należy uświadomić szerokim rzeszom
występującymi w nim należy uświadomić szerokim rzeszom
społecznym. W obecnej sytuacji wydaje się konieczne
społecznym. W obecnej sytuacji wydaje się konieczne
tworzenie banków genów i przechowanie ich dla zachowania
tworzenie banków genów i przechowanie ich dla zachowania
czystych linii gatunków.
czystych linii gatunków.
Nie możemy wyczerpać wszystkich zasobów środowiska. Mamy
Nie możemy wyczerpać wszystkich zasobów środowiska. Mamy
moralny obowiązek nie tylko dążyć do zachowania własnego
moralny obowiązek nie tylko dążyć do zachowania własnego
pokolenia, ale zachowania gatunku ludzkiego wraz ze
pokolenia, ale zachowania gatunku ludzkiego wraz ze
środowiskiem, które mu zapewni egzystencję. Nasz moralny
środowiskiem, które mu zapewni egzystencję. Nasz moralny
obowiązek zachowania środowiska wraz z organizmami
obowiązek zachowania środowiska wraz z organizmami
występującymi w nim należy uświadomić szerokim rzeszom
występującymi w nim należy uświadomić szerokim rzeszom
społecznym. W obecnej sytuacji wydaje się konieczne
społecznym. W obecnej sytuacji wydaje się konieczne
tworzenie banków genów i przechowanie ich dla zachowania
tworzenie banków genów i przechowanie ich dla zachowania
czystych linii gatunków.
czystych linii gatunków.
Już człowiek osiągnął Księżyc,
zaczyna marzyć o Marsie.
Lecz ciągle trzyma się Ziemi i do
niej powraca uparcie.
Swą miłość do Matki -- planety
objawić ma zamiar dziwacznie.
Bo każdy swym czynem
genialnym przyrodę chce
zmieniać nieznacznie.
Za dużo jest u nas szkodników!
Nie szkodzi. Już myślą uczeni.
Jakby tu z naszej planety uczynić
tak raj na Ziemi.
Wystarczy posypać LUX --
proszkiem, bo o to tu wiośnie
chodzi.
Że zginą przypadkiem i inni --
cóż, nikt wszystkim nie dogodzi.
Marzenie człowieka od zawsze
ku zmianom na lepsze ulata.
Jak pięknie byłoby dzisiaj
odmienić porządek świata.
Choć zda się, wszystko jak
dawniej, choć zda się. że nic się
nie zmienia.
Pod ludzi stopami ta sama, lecz
martwa będzie Ziemia.
Progno
za