• Alkohol etylowy lub etanol to związek organiczny z grupy

alkoholi o wzorze C

2

H

5

OH

• Wzór strukturalny etanolu

• Masa cząsteczkowa 46,07 g/mol, numer CAS 64-17-5.

Właściwości
Otrzymywanie i zastosowanie
Działania na organizm człowie
ka
Ciekawostki
Autorzy

• W temp. pokojowe j jest to bezbarwna, palna ciecz o

charakterystycznej woni i piekącym smaku. Temperatura
topnienia wynosi – 114,2

o

C, a temperatura wrzenia wynosi

78,3

o

C. Gęstość etanolu wynosi 0,7893 g/cm

3

.

• Jest stosowany jako średniopolarny rozpuszczalnik organiczny

tylko z zmieszaniem etanolu z wodą.

• Mieszanina 95,6% etanolu z wodą jest popularnie nazywana

spirytusem. Jest to mieszanina azeotropowa i dlatego nie można
uzyskać przez prostą destylację etanolu 100%. Etanol 100% jest
nazywany alkoholem absolutnym, a jego otrzymanie wymaga
jego ekstrakcji ze spirytusu przy pomocy eteru dietylowego lub
benzenu i ponownej destylacji.

• Częściej stosowana jest destylacja azeotropowa w układzie:

Etanol – woda – benzen w wyniku dodania niewielkiej ilości
benzenu i oddestylowaniu tworzących się azeotropów. Najpierw
wrze potrójny azeotrop: benzen – etanol – woda, później
azeotrop: etanol – benzen na końcu zaś (po wydestylowaniu
benzenu w układzie benzen – etanol) destyluje czysty, bezwonny
etanol. Możliwe jest też związanie wody z 95,6% etanolu przez
dodanie tlenku wapnia lub bezwonnego: siarczanu (VI) magnezu
lub siarczanu (VI) sodu. Bezwodny etanol jest higroskopijny i
pochłaniając wodę z powietrza po pewnym czasie przechodzi w
95,6% etanol. Należy więc go przechowywać w pojemnikach
szczelnie zamkniętych przed dopływem powietrza.

• Etanol do celów spożywczych otrzymuje się w wyniku fermentacji

cukrowej. Źródłem cukrów są zwykle zboża (pszenica, kukurydza,

jęczmień) oraz ziemniaki i agawa. Etanol spożywczy jest

podstawowym składnikiem wszystkich napojów alkoholowych.

• Etanol do celów przemysłowych jest też często produkowany

poprzez bezpośrednią syntezę z tzw. gazu syntezowego

(mieszanina CO, H2 i H2O), która jest tańsza od fermentacji i

prowadzi do czystszego chemicznie etanolu, jednak w wielu

krajach świata użycie etanolu syntetycznego do celów

spożywczych jest zabronione. Jest to podyktowane nie tyle

względami zdrowotnymi ile chęcią utrzymania tradycyjnego

przemysłu spirytusowego i związanych z nim miejsc pracy.

• Etanol jest bardzo tanim w produkcji surowcem i jest

jednocześnie stosunkowo niegroźny dla środowiska, dlatego jest

dość powszechnie wykorzystywany jako rozpuszczalnik w

przemyśle chemicznym.

• Wysoka cena prostych napojów alkoholowych (czystych wódek i

spirytusu spożywczego) w wielu krajach wynika nie tyle z kosztów

jego produkcji, ile z bardzo wysokich podatków nakładanych na

te produkty.

• Rzeczywisty koszt produkcji 1 l spirytusu to mniej niż 1,5 USD,

gdy jest on otrzymywany przez fermentację i poniżej 1 USD jeśli

pochodzi z syntezy bezpośredniej.

• Alkohol etylowy należy do związków chemicznych, które bardzo

szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego - już w ciągu 5-10

minut po spożyciu można go wykryć we krwi. W ciągu 15 minut

wchłonięciu ulega 50% spożytej dawki. Po pewnym czasie stabilizacji

stężenia alkoholu etylowego w tkankach, rozpoczyna się proces jego

eliminacji. Jest to w 90% eliminacja enzymatyczna, a w 10% usuwanie

w postaci niezmienionej z moczem i powietrzem wydechowym.

• Alkohol etylowy jest trucizną, wypicie w krótkim czasie już 150-250 g

czystego alkoholu etylowego może okazać się śmiertelne, choć nie są

to zbyt częste przypadki i zwykle są one uwarunkowane innymi

czynnikami takimi jak np. choroby układu krwionośnego.

• Działanie etanolu w kategoriach substancji narkotycznej jest

zbliżone do działania depresantów. W małych dawkach - rzędu 10-20

g (duże piwo, kieliszek wódki) wywołuje on stan pobudzenia,

przyspieszone bicie serca, rozszerzenie źrenic oka, zaprzestanie

odczuwania zmęczenia i ogólną poprawę nastroju. U zdrowej, młodej

osoby, która do tej pory nie spożywała alkoholu, wypicie 100 g

czystego etanolu (ok. 1/4 l wódki) powoduje już zwykle stan silnego

zamroczenia - objawiający się utratą sprawności ruchowej,

problemów z utrzymaniem równowagi, utratą kontroli nad własnymi

emocjami. W skrajnych postaciach zamroczenie alkoholowe

przejawia się czasami całkowitą utratą świadomości i zanikami

pamięci. Spożywanie alkoholu etylowego podczas ciąży może

prowadzić do wystąpienia u dziecka alkoholowego zespołu

płodowego.

• Etanol jest substancją o słabym potencjale uzależniającym.

Sporadyczne spożywanie etanolu zwykle nie powoduje uzależnienia,

jednak systematyczne jego spożywanie - nawet w niewielkich

ilościach - prowadzi często do pełnego, fizycznego uzależnienia.

Nagłe odstawienie lub zmniejszenie spożywania alkoholu powoduje

wystąpienie objawów zespołu abstynencyjnego, a u ok. 5%

alkoholików - majaczenia alkoholowego. Zespół uzależniania od

alkoholu (etylowego) bywa nazywany także alkoholizmem.

Alkohol a zdrowie człowieka
Co się może zdarzyć spożywaj
ąc alkohol?
Co zyskamy nie pijąc
Rodzaje upojenia alkoholowe
go
ABC dorosłego pijącego z um
iarem
Rodzaje win z różnych stron
świata

• Alkohol ma ujemny wpływ na zdrowie organizmu ludzkiego.

Nie ma takiego narządu, którego alkohol by nie uszkadzał i
w którym po pewnym czasie nie zostawiałby trwałych śladów
zniszczenia. Jest bezpośrednio wchłaniany do krwiobiegu i z
krwią dociera do wszystkich komórek. Wyjątkowo wrażliwa
na działania alkoholu jest tkanka nerwowa, zwłaszcza
komórki kory mózgowej. Narządem najbardziej narażonym
na działania alkoholu jest mózg.

• Skutki jednorazowego nadużycia alkoholu to zaburzenia

równowagi, mowy, opóźniony czas reakcji oraz wymioty.

• Skutki częstego używania alkoholu to otępienie umysłowe,

zanik uczuć wyższych i osłabienie pamięci.

• Nałogowe picie alkoholu prowadzi do zaburzeń

psychicznych. Częste picie nawet małych ilości alkoholu
niezależnie od jego rodzaju (piwo, wino, wódka) prowadzi do
uzależnienia i choroby alkoholowej.

• Alkoholizm jest chorobą społeczną, nie tylko niszczy

fizycznie i psychicznie zdrowie jednostki, lecz przynosi
olbrzymie szkody całemu społeczeństwu.

•

Co się może zdarzyć ...
Wypadki, zachorowania, śmierć na szlaku turystycznym,
na drodze, na plaży i kąpielisku. 36 proc. osób, które
utonęły, było pod wpływem alkoholu!
Konflikt z prawem, dokonywanie pozornie bezcelowych, a
często brutalnych przestępstw. 100 proc., zabójstw
popełnionych przez nieletnich w 1997 roku w
województwie warszawskim dokonano pod wpływem
alkoholu!
Większe prawdopodobieństwo stania się ofiarą
przestępstwa. Nietrzeźwy nastolatek jest łatwiejszym
celem.
Ryzykowny seks, groźba zakażenia chorobami
wenerycznymi – w tym HIV, stosunki z pogranicza gwałtu,
przypadkowo inicjacja, niechciana ciąża.
Zagrożenia dla młodzieży wynikają też z nietrzeźwych
dorosłych: pijani kierowcy, brak nadzoru wychowawczego
na obozach, koloniach, akty przemocy wobec młodzieży,
namawianie, a nawet zmuszanie do picia.

• Co zyskamy ...

Spokój
Bezpieczeństwo
Więcej radości bez ryzyka
Poczucie, że coś od nas zależy
Poczucie, że można zrobić coś dobrego

Zasady dla młodzieży

Alkohol oszukuje, daje złudzenie dorosłości
Alkohol kradnie wolność – pijąc, pozwalasz substancji
chemicznej i biznesowi alkoholowemu sobą manipulować
Alkohol psuje przyjaźń i niszczy miłość. Bliskość, którą
stwarza, jest fałszywa i pozorna
Alkohol otępia – nie ryzykuj utraty smaku życia
Masz prawo odmawiać, kiedy Cię częstują alkoholem. Nie
poddawaj się presji głupszych od siebie. Nie wstydź się, że
jesteś od nich mądrzejszy.

•

1. Kopciuszek - przyjść do domu w jednym bucie

2. Królewna Śnieżka - obudzić się w łóżku z siedmioma facetami

3. Czerwony Kapturek - obudzić się w łóżku babci

4. Śpiąca Królewna - przez 100 lat niczego nie pamiętasz

5. Myszka Miki - opuchnięte uszy, białe rękawiczki, ale nie masz

fraka

6. Krzysztof Kolumb - nie wiesz gdzie jedziesz, jak już przyjedziesz to

nie wiesz gdzie jesteś, ale za przejazd i tak płaci państwo.

7. Reksio - obudziłeś się w budzie dla psa

8. Władca pierścieni - obudziłeś się na komisariacie w kajdankach

9. Ogniem i mieczem - obudziłeś się w kotłowni na koksie

10. W pustyni i w puszczy - obudziłeś się w parku miejskim na

grządce z różami

11. Na Rejtana - obudziłeś się przed własnymi drzwiami z rozdartą

koszulą

12. Wakacje z duchami - obudziłeś się na strychu zawinięty w

prześcieradło

13. I pamiętaj - nie jesteś naprawdę pijany, jeżeli jesteś w stanie

leżeć na podłodze bez trzymania !!!

• Pij tylko to, co ci smakuje.

• Nie ulegaj namowom. Jeśli ktoś proponuje ci kolejnego drinka, a ty

absolutnie nie masz na niego ochoty, nie pij.

• Kobieto, pamiętaj, że twój organizm przyswaja alkohol dużo wolniej

niż organizm mężczyzny (przyczyną jest różnica w sprawności

wątroby), nie staraj się więc mu dorównać.

• Jeśli pijesz przy jednym stole z mieszkańcem Kaukazu, nie staraj się

być lepszy od niego. Ludzie stamtąd mają o wiele większą tolerancję

alkoholu.

• Alkohol wypity na czczo jest o wiele łatwiej wchłaniany i o wiele

szybciej przenika do wszystkich tkanek, niż gdyby piło się go przy

wypełnionym żołądku lub w trakcie posiłku.

• Najszybciej są wchłaniane napoje zawierające 20-30 proc. alkoholu.

• Lemoniada lub woda gazowana dolana np. do wódki, przyśpiesza

wchłanianie alkoholu.

• Wątroba potrzebuje ok. 1 godziny na rozkład każdej jednostki

alkoholu (przyjęto, że 1 jednostka to np. 1 kieliszek wina, 250 ml

piwa, 25 ml whisky, ginu lub wódki). Tak więc po wypiciu np. 3

litrów piwa, po 8-godzinnym, a nawet dłuższym śnie, we krwi może

pozostać taka ilość alkoholu, która nie pozwala na prowadzenie

samochodu.

• Dlaczego tak intensywnie "pachniesz", jak wypijesz? Bo

natychmiast po jego wchłonięciu do krwi, część wydostaje się poza

organizm poprzez układ oddechowy.

• Jeśli nie możesz żyć bez piwa, zastanów się, czy nie jesteś

uzależniony. Piwo sporządzone jest z chmielu, a chmiel jest

spokrewniony z konopią indyjską :).

• Pijać, nawet bardzo umiarkowanie, nie zapominaj o diecie bogatej

w owoce i warzywa oraz w produkty pełno ziarniste.

• Dziękujemy za zobaczenie naszej pracy do końca. Myślimy,

że znalazłyśmy wyczerpujące informacje na zadany nam
temat.

• Źródło informacji: Internetowa przeglądarka www.onet.pl i

www.google.pl, książka z biologii dla klasy II gimnazjum,
ulotka „Wakacyjna polisa trzeźwości dla naszych dzieci”