Korzyści i zagrożenia, część 1 Power Point

background image

K o r z y ś c i i z a g r o ż e n ia w y n ik a j ą c e z

u c z e s t n ic t w a w U n ii W a lu t o w e j n a

g r u n c ie t e o r ii i d o ś w ia d c z e ń s t r e f y

e u r o

background image

W prow adzenie

background image

N iep e łn a realn a elasty c z n o ści p łac i c en w sk ali g lo b aln ej o raz o si ą g an ie

ró w n o w ag i p rz y n isk im p o z io m ie b ez ro b o c ia, w y so k im p o z io m ie p ro d u k c ji i

d o c h o d u o raz stab iln y c h c en ac h stan o w i k lu c z o w ą b arier ę d la z ró w n o w a ż o n eg o

ro z w o ju z aró w n o w sy stem ie k u rsó w p ły n n y c h jak i sz ty w n y c h .

P ew n ą p ró b ą p o łą c z en ia au to n o m icz n o śc i k u rsó w p ły n n y c h z e stab iln o śc ią

k u rsu sz ty w n eg o jest

k o n cep cja r egio n a ln ej in tegr a cji w a lu to w ej

, k tó ra

stan o w i w st ęp d o sz ersz ej d y sk u sji d o ty cz ącej k ry terió w w y b o ru o p ty m aln eg o

re ż im u w alu to w eg o .

background image

T e o r ia O O W f o r m u ł u j e w a r u n k i

, k tó r y c h s p e ł n i e n i e p r z e s ą d z a o ty m , i ż

w p ro w a d z e n i e w s p ó l n e j w a l u ty l u b s z ty w n e g o k u rs u w a l u to w e g o s ta j e s i ę d l a

p e w n y c h k ra j ó w b a rd z i e j k o r z y s tn e n i ż p o s ł u g i w a n i e s i ę p ł y n n y m i k u r s a m i

w a l u to w y m i .

w u j ę c iu k la s y c z n y m

k o n c e n tro w a n o s i ę n a w y s e l e k c j o n o w a n i u j e d n e g o ,

k l u c z o w e g o k r y te r i u m , n a b a z i e k tó r e g o m o ż n a b y d o k o n a ć o c e n y a tra k c y j n o ś c i

k a ż d e g o o b s z a r u w a l u to w e g o .

t e o ri a O O W

w s k a z u j e , ż e u tw o r z e n i e u n i i w a l u to w e j b ę d z i e tr w a ł e i

k o r z y s tn e j e ś l i g o s p o d a r k i s ą n a ty l e z b l i ż o n e , ż e w y s ta w i o n e s ą j e d y n i e n a

s z o k i s y m e try c z n e , l u b g d y d y s p o n u j ą o d p o w i e d n i m i m e c h a n i z m a m i

d o s to s o w a w c z y m i , w p r z y p a d k u w y s t ą p i e n i a s z o k ó w a s y m e tr y c z n y c h .

m e c h a n iz m y d o s t o s o w a w c z e

w e d l e te o ri i O O W to : e l a s ty c z n o ś ć p ł a c i c e n ,

m o b i l n o ś ć c z y n n i k ó w p r o d u k c j i ( w ty m s i ł y r o b o c z e j ) , tr a n s f e ry fi s k a l n e .

P o trz e b a k o r z y s ta n i a z ty c h m e c h a n i z m ó w j e s t ty m m n i e j s z a , i m m n i e j s z a j e s t

p o d a tn o ś ć g o s p o d a r k i n a s z o k i a s y m e tr y c z n e . P ra w d o p o d o b i e ń s tw o

w y s tą p i e n i a ty c h s z o k ó w m a l e j e n a to m i a s t w r a z z e s to p n i e m d y w e r s y fi k a c j i

p r o d u k c j i i e k s p o r tu o r a z i n te g ra c j i fi n a n s o w e j i h a n d l o w e j .

background image

Z g o d n ie z

z a ło ż en ie m en d o g en ic z n o ści

, in te n s y fi k a c ja h a n d lu , p rz e z

m e c h a n iz m u n ii w a lu to w e j, w p ły w a n a s to p ie ń w y p e łn ia n ia k ry te rió w
O O W .

is tn ie je z a te m d u ż e p ra w d o p o d o b ie ń s tw o , ż e n ie k tó re k ra je s p e łn ią

k ry te ria e x p o s t, n a w e t je ś li n ie w y p ełn ia ły ic h e x a n te2 . I m p lik u je

o b s z a r w a lu to w y m o ż e b y ć w ię k s z y n iż p o c z ą tk o w o z a k ła d a n o , n a

s k u te k w z ro s tu o c z e k iw a n e j in te g ra c ji h a n d lo w e j i k o re la c ji
d o c h o d o w e j.

background image

H i p o t e z a e g z o g e n ic z n o ś c i k r y t e r ió w

w p r o w a d z a z k o l e i d o a n a l i z y

c z y n n ik i n s t y t u c j o n a l n y

.

i n i c j a t y w y p r o m u j ą c e r e f o r m y s t r u k t u r a l n e , m a j ą c e n a c e l u l e p s z e

s p e ł n i e n i e k r y t e r i ó w p r z e z p a ń s t w a t w o r z ą c e u n ię m o n e t a r n ą , m a j ą

s w ó j p o c z ą t e k w c e n t r a l n y c h i n s t y t u c j a c h u s t a w o d a w c z y c h u n i i
m o n e t a r n e j l u b i n n y c h o r g a n i z a c j i m o n i t o r u ją c y c h , c z ę s t o o z a s i ę g u
g l o b a l n y m .

c z y n n i k i t e w r a z z p r o c e s a m i i n s t y t u c j o n a l n y m i s k ł a d a j ą s i ę n a

e g z o g e n i c z n o ś ć t e o r i i O O W – k r a j e , k t ó r e k r y t e r i a s p e ł n i a j ą w
m n i e j s z y m s t o p n i u n i ż i c h p a r t n e r z y , l u b w m n i e j s z y m s t o p n i u n i ż

p e w i e n z a k ł a d a n y p o z i o m , b ę d ą d o ś w i a d c z a ł y w i ę k s z e j p r e s j i d o
p o d j ę c i a o d p o w i e d n i c h r e f o r m s t r u k t u r a l n y c h i p o p r a w y o k r eś l o n y c h
w s k a ź n i k ó w .

background image

K o r z y ś c i

p r z y ję c i a w s p ó l n e j w a l u ty m o ż n a p o d z i e l i ć n a te , k t ó r e

u j a w n i a j ą s i ę

b e z p o ś r e d n io

o r a z n a t e , k tó r e m o g ą p o j a w i a ć s i ę

s to p n io w o

.

k o r z y ś c i b e z p o ś r e d n ie

s ą o d c z u w a l n e j u ż w k r ó t k i m te r m i n i e

k o r z y ś c i p o ś r e d n ie

, m o g ą p o t e n c j a l n i e w y s t ą p ić w p e r s p e k ty w i e

ś r e d n i o i d łu g o o k r e s o w e j o d m o m e n tu w p r o w a d z e n i a w s p ó l n e j

w a l u ty .

i s t o t n ą w ł a ś c i w o ś c i ą k o r z y ś c i b e z p o ś r e d n i c h j e s t t o , i ż n a s t ę p u j ą

o n e n i e m a l a u t o m a t y c z n i e w w y n i k u z a s tą p i e n i a p i e n ią d z a

n a r o d o w e g o p r z e z w s p ó l n y o r a z m a j ą t r w a ł y i k u m u l u j ą c y s i ę w
c z a s i e c h a r a k t e r .

background image

W p r o w a d z e n i e w s p ó l n e j w a l u ty p r o w a d z i

b e z p o ś r e d n io d o r e d u k c j i

r y z y k a k u r so w e g o ,

a w r a z z n i m d o

r e d u k c j i k o sz tó w k u r so w y c h i

tr a n sa k c y j n y c h .

s ta n o w i to i s to tn e u ł a tw i e n i e d l a p r o w a d z e n i a d z i a ła l n o ś c i

g o s p o d a r c z e j , a ta k ż e r u c h u tu r y s ty c z n e g o .

p r z e d s i ę b i o r s tw a p o z b a w i o n e o b c i ą ż e n i a fi n a n s o w e g o d z i ę k i

p o p r a w i e w y n i k ó w fi n a n s o w y c h s ą w s ta n i e p r z e z n a c z a ć d o d a tk o w e
s tr u m i e n i e p i e n i ę ż n e n a i n w e s ty c j e o r a z tw o r z y ć n o w e m i e j s c a p r a c y .

z d r u g i e j s tr o n y e f e k t te n j e s t n e g a ty w n y d l a b a n k ó w i i n n y c h

i n s ty tu c j i fi n a n s o w y c h , k tó r e tr a c ą d o c h o d y z ty tu ł u w y m i a n y w a l u t .

background image

B e z p o ś r e d n i m s k u t k i e m r e z y g n a c j i

z w ł a s n e j w a l u t y n a r z e c z

w a l u t y m i ę d z y n a r o d o w e j j e s t r ó w n i e ż :

o g r a n i c z e n i e r y z y k a w y s t ą p i e n i a d e s t a b i l i z u j ą c y c h g o s p o d a r k ę

g w a ł t o w n y c h p r z e p ł y w ó w k a p i t a ł o w y c h w y w o ł a n y c h i n n y m i n iż

p o g o r s z e n i e w s k a ź n i k ó w m a k r o e k o n o m i c z n y c h c z y n n i k a m i , j a k n p . :
s p e k u l a c j e w a l u t o w e l u b z m i a n y z a u f a n i a i n w e s t o r ó w z a g r a n i c z n y c h
n i e m a j ą c e u z a s a d n i e n i a w r z e c z y w i s t e j s y t u a c j i e k o n o m i c z n e j k r a j u .

r e z y g n u j ą c z w ł a s n e j w a l u t y , z n a c z n i e z m n i e j s z a s i ę r y z y k o

w y s t ą p i e n i a

k r y z y s u

w a l u t o w e g o

z w i ę k s z a j ą c

t y m

s a m y m

d ł u g o o k r e s o w ą s t a b i l n o ś ć m a k r o e k o n o m i c z n ą p a ń s t w a .

p r z y j ę c i e w s p ó l n e j w a l u t y m o ż e p r z e ł o ż y ć s i ę n a w z r o s t r a t i n g u

k r a j u .

s t a b i l n o ś ć i w i a r y g o d n o ś ć m a k r o e k o n o m i c z n a m a j ą k l u c z o w e

z n a c z e n i e

d l a

g o s p o d a r k i ,

g d y ż

z a c h ę c a j ą

i n w e s t o r ó w

d o

p o d e j m o w a n i a d e c y z j i i n w e s t y c y j n y c h , d e c y d u j ą o a l o k a c j i z a s o b ó w

g o s p o d a r c z y c h o r a z w p ł y w a j ą n a z w i ę k s z e n i e t e m p a w z r o s t u
g o s p o d a r c z e g o .

background image

r y n k i fi n a n s o w e –

 k o r z y ś c i s

p a d e k p r e m i i z a r y z y k o k u r s o w e o r a z

p r z y j ę c i e p o l i ty k i p i e n i ę ż n e j E B C , w ty m p o ł ą c z e n i e i

s c e n tr a l i z o w a n i e z a r z ą d z a n i a r e z e r w a m i z i n n y m i c z ł o n k a m i
u n i i w a l u to w e j o r a z o b n iż e n i e n o m i n a l n y c h s tó p p r o c e n to w y c h

p r o w a d z ą d o p o g ł ę b i e n i a i n te g r a c j i z w ł a s z c z a n a r y n k u
p i e n i ę ż n y m , a ta k ż e d o w i ę k s z e j p r z e j r z y s to ś c i c e n , c o s p r z y j a
p o d e j m o w a n i u o p ty m a l n y c h d e c y z j i g o s p o d a r c z y c h .



z a g r o ż e n ia

, n a j p o w a ż n i e j s z y to tz w . „

e f e k t z a r a ż a n ia

” ,

p o l e g a j ą c y n a p r z e n o s z e n i u k r y z y s ó w fi n a n s o w y c h m i e d z y
z i n te g r o w a n y m i k r a j a m i . N a l e ż y z a z n a c z y ć , ż e s k a l a k o r z y ś c i ,

p ł y n ą c y c h z p r z y j ę c i a w s p ó l n e j w a l u ty j e s t u z a l e ż n i o n a o d p o z i o m u
r o z w o j u r y n k ó w fi n a n s o w y c h w k r a j a c h u n i i w a l u to w e j

background image

K o r z y ś c i p o ś r e d n i e

m o g ą m a t e r i a l i z o w a ć s i ę w d ł u ż s z y m o k r e s i e ; s ą z w i ą z a n e z e

w s p o m n i a n y m i k o r z y ś c i a m i b e z p o ś r e d n i m i .

m a j ą o n e i s t o t n i e j s z e z n a c z e n i e d l a g o s p o d a r k i a l e r ó w n o c z e ś n i e

c h a r a k t e r w a r u n k o w y .

i c h r e a l i z a c j a j e s t b o w i e m u z a l e ż n i o n a o d w ł a ś c i w e g o

w y k o r z y s t a n i a

k o r z y ś c i

b e z p o ś r e d n i c h ,

j a k o ś c i

p o l i t y k i

m a k r o e k o n o m i c z n e j p r o w a d z o n e j n a d r o d z e d o i w e w n ą t r z s t r e f y
j e d n o w a l u t o w e j ( z w ł a s z c z a r e f o r m y s y s t e m u p o d a t k o w e g o , ś w i a d c z e ń

s p o ł e c z n y c h i r y n k u p r a c y ) , o t w a r t o ś c i g o s p o d a r k i j a k i z d o l n o ś c i
a d a p t a c y j n y c h p o d m i o t ó w g o s p o d a r c z y c h , w t y m d o o p e r o w a n i a w
w a r u n k a c h z w i ę k s z o n e j k o n k u r e n c j i o r a z a b s o r p c j i i n w e s t y c j i i

i n n o w a c j i .

background image

p r z y j ę c i e w s p ó l n e j w a l u t y m o ż e d o p r o w a d z i ć d o

i n t e n s y fi k a c j i

w y m i a n y h a n d l o w e j

; s k a l a t e g o e f e k t u z a l e ż y w d u ż e j m i e r z e o d

z d o l n o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w , z g ł a s z a M S P d o e k s p a n s j i n a r y n k a c h

z a g r a n i c z n y c h o r a z i c h g o t o w o ś c i d o o d p a r c i a z a g r a n i c z n e j
k o n k u r e n c j i .

m o ż e d o j ś ć d o

w z r o s t u i n w e s t y c j i k r a j o w y c h

( w w y n i k u

o b n i ż e n i a k o s z t u p o z y s k a n i a k a p i t a ł u o r a z p o s z e r z e n i a p e r s p e k t y w

d z i a ł a l n o ś c i n a w i ę k s z y m r y n k u )

i z a g r a n i c z n y c h

( d z i ę k i e l i m i n a c j i

r y z y k a k u r s o w e g o i s t a b i l n i e j s z e m u o t o c z e n i u e k o n o m i c z n e m u ) .



o s t a t e c z n a s k a l a w p ł y w u p r z y j ę c i a w s p ó l n e j w a l u t y n a

p o z i o m

i n w e s t y c j i

k r a j o w y c h

i

z a g r a n i c z n y c h

j e s t

u w a r u n k o w a n a g ł ó w n i e z d o l n o ś c i ą a b s o r p c j i t y c h i n w e s t y c j i
p r z e z p o d m i o t y g o s p o d a r c z e . I n w e s t y c j e o r a z w y m i a n a
h a n d l o w a s ą i s t o t n y m m e c h a n i z m r e s t r u k t u r y z a c j i g o s p o d a r k i ,

p o p r a w y j e j w y d a j n o ś c i i k o n k u r e n c y j n o ś c i o r a z k o n w e r g e n c j i

d o c h o d ó w o b y w a t e l i u n i i .

background image

W d łu ż s z y m o k r e s ie :

ś c i ś l e j s z a i n te g r a c j a r y n k ó w fi n a n s o w y c h , g ł ó w n i e w o b s z a r z e

i n s t y tu c j i i i n f r a s tr u k tu r y .

te o r i a i n te g r a c j i g o s p o d a r c z e j o r a z d o ś w i a d c z e n i a k r a j ó w s tr e f y

e u r o w s k a z u j ą z a te m , ż e c z ł o n k o s tw o w u n i i w a l u to w e j s p r z y j a
p r o c e s o m i n te g r a c y j n y m n a w i e l u p ł a s z c z y z n a c h , z w ł a s z c z a w

o b s z a r z e r y n k ó w fi n a n s o w y c h , i n te n s y fi k a c j i w y m i a n y h a n d l o w e j i
i n w e s ty c j i .

w e f e k c i e p o w i n n o s i ę to p r z e k ł a d a ć n a s z y b s z e te m p o w z r o s tu

g o s p o d a r c z e g o , w z r o s t z a tr u d n i e n i a , d o c h o d ó w o r a z o g ó l n y w z r o s t
d o b r o b y tu s p o ł e c z n e g o .

background image

W p rz y p a d k u k o s z tó w z w ią z a n y c h z w p ro w a d z e n i e m w s p ó l n e j
w a l u ty , z a ró w n o te o ri a e k o n o m i i , j a k i b a d a n i a w s k a z u j ą , ż e

a k u m u la c j a k o sz tó w i z a g r oż e ń w c z a sie m o ż e k sz ta łto w a ć si ę

o d w r o tn ie n iż w p r z y p a d k u k o r z y ś c i i sz a n s

.

k o s z ty w d u ż y m s to p n i u s k o n c e n tro w a n e s ą w e w c z e s n y m e ta p i e ,

p o d c z a s g d y k o rz y ś c i n i e s ą w te d y j e s z c z e w p e ł n i w i d o c z n e .

k o s z ty i z a g ro ż e n i a w p ro w a d z e n i a w s p ó l n e j w a l u ty m o ż n a

p o d z i e l i ć n a

d łu g o ,ś r e d n io i k r ó tk o o k r eso w e

.

background image

P e w n e k o s z t y m a j ą

c h a r a k t e r t r w a ł y :

u t r a t a m o ż l i w o ś c i p r o w a d z e n i a a u t o n o m i c z n e j p o l i t y k i m o n e t a r n e j

t j . s t o s o w a n i a j a k o s t a b i l i z a t o r ó w g o s p o d a r c z y c h : s t o p y p r o c e n t o w e j i

n o m i n a l n e g o k u r s u w a l u t o w e g o .



ł ą c z n a s k a l a k o s z t ó w z w i ą z a n y c h z r e z y g n a c j ą z

n i e z a l e ż n e j p o l i t y k i p i e n ię ż n e j z a l e ż y g ł ó w n i e o d : a d e k w a t n o ś c i
p o l i t y k i p i e n ię ż n e j p r o w a d z o n e j p r z e z E B C d l a g o s p o d a r k i

n o w e g o c z ł o n k a u n i i ( m o ż e w y s t ą p i ć r y z y k o d ł u g o o k r e s o w e g o
n i e d o p a s o w a n i a p o z i o m u s t ó p p r o c e n t o w y c h , k t ó r e g o p r z y c z y n ą

j e s t r ó ż n y p o z i o m r o z w o j u g o s p o d a r c z e g o w p a ń s t w a c h
c z ł o n k o w s k i c h u n i i l u b r y z y k o n i e d o p a s o w a n i a c y k l i c z n e g o ,

ł ą c z ą c e g o s i ę z b r a k i e m p e ł n e j s y n c h r o n i z a c j i c y k l i
k o n i u n k t u r a l n y c h ) , a t a k ż e o d s t o p n i a a u t o n o m i c z n o ś c i k r a j o w e j
p o l i t y k i p i e n i ę ż n e j p r o w a d z o n e j w w a r u n k a c h g l o b a l i z a c j i o r a z

s k u t e c z n o ś c i n o m i n a l n e g o k u r s u w a l u t o w e g o w a b s o r b o w a n i u
s z o k ó w .

background image

z m i a n y d o t y c z ą c e p r o w a d z e n i a p o l i t y k i fi s k a l n e j w u n i i

w a l u t o w e j

.

 

z e w z g l ę d u n a t o ,

ż e p a ń s t w a c z ł o n k o w s k i e u n i i

z r e z y g n o w a ł y z p o l i t y k i m o n e t a r n e j j a k o n a r z ę d z i a s t a b i l i z a c j i

n a r o d o w e g o c y k l u k o n i u n k t u r a l n e g o , p o l i t y k a fi s k a l n a m a z a

z a d a n i e z a r z ą d z a n i e c y k l i c z n y m i fl u k t u a c j a m i .

 

w i ą ż e s i ę t o z p r o w a d z e n i e m z d y s c y p l i n o w a n e j p o l i t y k i

fi s k a l n e j o n i s k i m s t o p n i u z a d ł u ż e n i a , p o z w a l a j ą c e g o k o r z y s t a ć z
a u t o m a t y c z n y c h s t a b i l i z a t o r ó w o r a z d z i a ł a ń o c h a r a k t e r z e

d y s k r e c j o n a l n y m .

 

j e d n o c z e ś n i e u t r z y m a n i e s t a b i l n o ś c i i w i a r y g o d n o ś c i n o w e j

w a l u t y ( c o j e s t j e d n y m z n a j w a ż n i e j s z y c h p r i o r y t e t ó w U G W ) , a
t a k ż e r y z y k o i n t e r n a l i z a c j i e f e k t ó w t e j p o l i t y k i p r z e z p a ń s t w a

c z ł o n k o w s k i e u n i i s k ł o n i ł y t w ó r c ó w U G W d o u s t a n o w i e n i a

r e s t r y k c y j n y c h w a r u n k ó w d o t y c z ą c y c h d ł u g u p u b l i c z n e g o i

d e fi c y t u b u d ż e t o w e g o

(

k r y t e r i a k o n w e r g e n c j i

T r a k t a t u z

M a a s t r i c h t o r a z p o s t a n o w i e n i a P a k t u S t a b i l n o ś c i i W z r o s t u ) .

 

z m i a n y p o l i t y k i fi s k a l n e j w y n i k a j ą c e z p r z y c z y n n i e

m a j ą c y c h

p o t w i e r d z e n i a

w

e k o n o m i i

l u b

z

p r z y c z y n

p o l i t y c z n y c h m o g ą s t a ć s i ę ź r ó d ł e m p o w a ż n y c h w s t r z ą s ó w
g o s p o d a r c z y c h .

background image

P o w y ższe k o szty d łu g o o k reso w e m o g ą być zm in im alizo w an e przede
w szy stk im d zięk i u elasty czn ien iu g o sp o d ark i.

background image

P r z y j ę c i e w s p ó l n e j w a l u ty m o ż e w i ą z a ć s i ę w

śr e d n im o k r e sie

r ó w n i e ż z p e w n y m i z a g ro ż e n i a m i . :

k s z ta ł to w a n i e s i ę d y n a m i k i c e n n i e z g o d n i e z e ś c i e ż k ą r ó w n o w a g i

o ra z k o n s e k w e n c j e te g o z j a w i s k a w s f e r z e re a l n e j g o s p o d a r k i .

z a g r o ż e n i a w ś r e d n i m o k r e s i e m o g ą b y ć s k u tk i e m w y b o r u

n i e o p ty m a l n e g o k u r s u k o n w e r s j i , a ta k ż e ró ż n i c i n fl a c y j n y c h m i e d z y

k ra j a m i u n i i w a l u to w e j , b ą d ź z b y t s z y b k i e g o w z r o s tu p ł a c i c e n , w
ty m n a ry n k u a k ty w ó w , w p ł y w a j ą c y c h n a p o g o r s z e n i e s i ę

k o n k u r e n c y j n o ś c i g o s p o d a r k i , j a k r ó w n i e ż b o o m u k r e d y to w e g o ,
( g ł ó w n i e n a r y n k u n i e r u c h o m o ś c i ) , k tó r y m o ż e z a c h w i a ć s ta b i l n o ś ć

fi n a n s o w ą w w y n i k u w z r o s tu a k c j i k re d y to w e j .

background image

W k r ó t k i m o k r e s i e k o s z t y

p r z y s t ą p i e n i a d o s t r e f y e u r o z w i ą z a n e s ą

z :

e w e n t u a l n y m i k o s z t a m i z a c i e ś n i e n i a p o l i t y k i m a k r o e k o n o m i c z n e j

w c e l u w y p e ł n i e n i a k r y t e r i ó w k o n w e r g e n c j i n o m i n a l n e j o r a z
r y z y k i e m w y s tą p i e n i a z w i ą z a n y c h z t y m e f e k t ó w c e n o w y c h ,

w p r o w a d z e n i e m e u r o d o o b i e g u .



j e ż e l i i n fl a c j a n i e u k s z t a ł t u j e s i ę n a p o z i o m i e p o n i ż e j

w a r t o ś c i r e f e r e n c y j n e j , b ę d z i e t o w y m a g a ć p o d j ę c i a d z i a ł a ń

o b n iż a j ą c y c h t e m p o w z r o s t u c e n .



d z i a ł a n i a t e z k o l e i m o g ą w k r ó t k i m o k r e s i e z a g r a ż a ć

d y n a m i c e P K B , c o j e s t t o ż s a m e z o b n i ż e n i e m t e m p a w z r o s t u
g o s p o d a r c z e g o 1 1 .



z a g r o ż e n i a z w i ą z a n e z p o d p o r z ą d k o w a n i e m p o l i t y k i

p i e n i ę ż n e j w y m o g o w i d w u l e t n i e g o u t r z y m a n i a k u r s u w a l u t y
n a r o d o w e j d o e u r o w s y s t e m i e E R M I I .

background image

m o ż l i w o ś ć w z r o s t u c e n w y r a ż o n y c h w e u r o w e f e k c i e z a o k r ą g l e ń .

w n a j k r ó t s z y m h o r y z o n c i e c z a s o w y m o d c z u w a l n e s ą n a j b a r d z i e j

k o s z t y t e c h n i c z n e i o r g a n i z a c y j n e



o b c i ą ż a j ą o n e z a r ó w n o a d m i n i s t r a c j ę p u b l i c z n ą , s e k t o r

fi n a n s o w y , j a k i p r z e d s i ę b i o r s t w a n i e fi n a n s o w e ,



i c h w y s o k o ś ć j e s t u z a l e ż n i o n a o d s z e r e g u d e c y z j i

d o t y c z ą c y c h s c e n a r i u s z a w p r o w a d z a n i a w s p ó l n e j w a l u t y o r a z

u w a r u n k o w a ń z e w n ę t r z n y c h .



d o k o s z t ó w t y c h z a l i c z a s i ę : k o s z t y z w i ą z a n e z e z m i a n a m i

p r a w n y m i , k o s z t y l o g i s t y c z n e w p r o w a d z e n i a i z a o p a t r z e n i a w
m o n e t y o r a z b a n k n o t y e u r o , d o s t o s o w a n i a s y s t e m ó w

i n f o r m a t y c z n y c h i s y s t e m ó w p ł a t n o ś c i , p r z y g o t o w a n i a
o g ó l n o k r a j o w e j k a m p a n i i i n f o r m a c y j n e j o r a z p r z e p r o w a d z e n i a
s z k o l e ń d l a p r a c o w n i k ó w o r a z i n t e n s y fi k a c j i i c h p r a c w o k r e s i e

w y m i a n y p i e n i ą d z a .

background image

P o d s u m o w u j ą c

w z e s t a w i e n i u k o r z y ś c i i k o s z t ó w w i d o c z n a j e s t p e w n a

a s y m e t r i a

t r w a ł y c h k o r z y ś c i z i n t e g r a c j i m o n e t a r n e j n a l e ż y r a c z e j u p a t r y w a ć

w p e r s p e k t y w i e c o n a j m n i e j ś r e d n i o o k r e s o w e j , n a t o m i a s t d u ż a c z ę ś ć
k o s z t ó w j e s t p o n o s z o n a w k r ó t k i m o k r e s i e

ł ą c z n a s k a l a k o s z t ó w i k o r z y ś c i z a l e ż y o d p r o w a d z o n e j p o l i t y k i

m a k r o e k o n o m i c z n e j , z a r ó w n o w o k r e s i e p r z y g o t o w a w c z y m , p r z e d

p r z y s t ą p i e n i e m d o s t r e f y e u r o , j a k i w t r a k c i e p o b y t u w u n i i w a l u t o w e j

k o r z y ś c i i s z a n s e n i e s ą ł a t w e d o o b l i c z e n i a i ś c i s ł e g o

s p r e c y z o w a n i a

m a j ą o n e c h a r a k t e r p o t e n c j a l n y , t z n . w y s t ą p i e n i e w i ę k s z o ś c i

k o r z y ś c i j a k i z a g r o ż e ń n i e w y s t ą p i w k a ż d y m p r z y p a d k u

i n t e r e s y p o s z c z e g ó l n y c h p o d m i o t ó w i s p o s ó b p o s t r z e g a n i a w s p ó l n e j

w a l u t y s ą r ó ż n e . W p r z y p a d k u o s ó b p r y w a t n y c h m a j ą z n a c z e n i e
r ó w n i e ż a r g u m e n t y e m o c j o n a l n e , t r u d n e d o p r z e ł o ż e n i a n a s f e r ę r e a l n ą

g o s p o d a r k i .

background image

n i e i s tn i e j ą j e d n o z n a c z n e p rz e s ł a n k i p rz e m a w i a j ą c e z a /b ą d ź

p rz e c i w

c z ł o n k o s tw u k ra j ó w w u n i i w a l u to w e j .

w k a ż d y m p rz y p a d k u p a ń s tw o k a n d y d u ją c e d o s tre f y e u ro p o w i n n o

i n d y w i d u a l n i e ro z w a ż y ć s w o j ą s y tu a c j ę e k o n o m i c z n ą .

z d ru g i e j s tro n y i ta k j e s t o n a p rz e d m i o te m c o ro c z n e j a n a l i z y p o d

k ą te m s p e ł n i a n i a k ry te ri ó w k o n w e rg e n c j i . S p e ł n i e n i e ty c h k ry te ri ó w

o z n a c z a ć p o w i n n o , z g o d n i e z te o rią O O W , ż e w d łu g i m o k re s i e
k o rz y ś c i p rz y ję c i a w s p ó l n e j w a l u ty p rz e w a ż ą n a d k o s z ta m i .

w ty m p rz y p a d k u n a j p o w a ż n i e j s z y m z a g ro ż e n i e m d l a g o s p o d a rk i

k ra j o w e j b y ł o b y z a s to s o w a n i e n i e o p ty m a l n e g o k u rs u k o n w e rs j i .

background image

B ardz o isto tny m aspek tem prz y o cenie k o rz y ści i sz ans,

jest ich w arunk o w y charak ter w z gl ędem cz y nnik ó w

z aró w no natury ek o no m icz nej, po lity cz nej jak i

spo łecz nej.

background image

W s z y s tk ie z a g ro ż e n ia p o w in n y b y ć z a te m ja s n o z a k o m u n ik o w a n e
z a ró w n o s p o łe c z e ń s tw u j a k i p rz e d s ię b io rc o m w c e lu m o ż liw ie
w c z e s n e g o p rz y g o to w a n ia s i ę d o n ic h .


I s to tn y m z a te m c z y n n ik ie m w p ro c e s ie p rz y g o to w a n ia g o s p o d a rk i i

s p o łe c z e ń s tw a d o w p ro w a d z e n ia e u ro j e s t z b u d o w a n ie
o g ó ln o n a ro d o w e g o k o n s e n s u s u , c o s ta n o w i w a ru n e k s p rz y j a j ą c y
s k u te c z n e m u p rz e p ro w a d z e n iu te g o p ro c e s u .

background image

Z o b . M . C h r z a n o w s k a , M . P r o c z e k , K o r z y ś c i i s z a n s e o r a z k o s z t y i z a g r o ż e n i a w y n i k a j ą c e z
u c z e n s i c t w a w U n i i W a l u t o w e j n a g r u n c i e t e o r i i i d o ś w i a d c z e ń s t r e f y E u r o
, ( w : ) S t r e f a E u r o –

e u r o p e j s k a i n t e g r a c j a g o s p o d a r c z o - w a l u t o w a , p o d r e d . K . O p o l s k i e g o , D . M y c i e l s k i e j i
J . G ó r s k i e g o , N B P 2 0 1 0 .

background image

W P R O W A D Z E N I E E U R O A S T O P I E Ń O T W A R T O Ś C I

I Z M I A N Y

S T R U K T U R A L N E W H A N D L U K R A J Ó W S T R E F Y E U R O

background image

w p o r ó w n a n i u z p o z o s ta ł y m i k ra j a m i ro z w i n i ę ty m i w s tr e fi e e u ro w l a ta c h 1 9 9 9 - 2 0 0 6

n a s tą p i ł p o n a d to w y r a ź n y w z ro s t z n a c z e n i a h a n d l u z a g r a n i c z n e g o w P K B , c z e m u to w a r z y s z y ły

p e w n e z m i a n y w s tr u k tu r z e s e k to r o w e j h a n d l u . P o n a d to u d z i a ł s tr e f y e u r o w h a n d l u ś w ia to w y m
o b n i ż a ł s i ę w o l n i e j n i ż p o z o s ta ł y c h k r a j ó w r o z w i n i ę ty c h

tr u d n o j e s t j e d n a k o c e n i ć , n a i l e te z m i a n y w y n i k a ł y z w p r o w a d z e n i a e u ro

z e w z g l ę d u n a m n o g o ś ć c z y n n i k ó w w p ł y w a j ą c y c h n a h a n d e l m i ę d z y n a r o d o w y w o s ta tn i c h

l a ta c h i j e d n o c z e ś n i e i c h d u ż ą w s p ó ł z a l e ż n o ś ć b a r d z o tr u d n o j e s t j e d n a k o c e n i ć , n a i l e te z m i a n y
w y n i k a ł y z w p ro w a d z e n i a e u r o

o b e c n i e p o w i ą z a n i a e k o n o m i c z n e s tr e f y e u ro z j e j o to c z e n i e m z e w n ę tr z n y m s ą z n a c z n i e

s i l n i e j s z e n iż w p o p rz e d n i c h d e k a d a c h

a n a l i z a h a n d l u p o m i ę d z y k r a j a m i U G W w s k a z u j e , ż e z m i a n y s tru k tu r a l n e , j a k i e s i ę w n i m

d o k o n a ł y b y ły s i l n i e d e te rm i n o w a n e p rz e z p r o c e s y o z n a c z n i e s z e r s z y m z a s i ę g u ( z w ł a s z c z a
z m i a n y w g e o g r a fi i e k o n o m i c z n e j ś w i a ta , w z ro s t z n a c z e n i a k o r p o ra c j i w i e l o n a ro d o w y c h w

ś w i a to w y m h a n d l u , s i l n y w z r o s t c e n s u ro w c ó w c z y r o z s z e rz a n i e s i ę i n te g r a c j i e u ro p e j s k i e j )

p r o c e s y te p rz y c z y n i a ł y s i ę c z ę ś c i o w o d o o b n i ż e n i a d y n a m i k i h a n d l u w e w n ę trz n e g o i

j e d n o c z e ś n i e s p rz y j a ł y p r z y s p i e s z e n i u e k s p o rtu i i m p o r tu z k ra j ó w trz e c i c h

background image

z j a w i s k a te w n a j w i ę k s z y m s to p n i u d o ty c z ą g ru p p ro d u k tó w w y s o k o p r z e tw o rz o n y c h , o

n a j w y ż s z e j d y n a m i c e w h a n d l u ś w i a to w y m , s ta n o w i ą c y c h d o m i n u j ą c ą c z e ś ć w h a n d l u p a ń s tw
U G W

w p ł y w w p r o w a d z e n i a e u ro n a h a n d e l w ty c h g ru p a c h o k a z a ł s i ę re l a ty w n i e m n i e j s z y .

N a to m i a s t w p ro w a d z e n i e w s p ó l n e j w a l uty m i a ł o w i ę k s z y b e z p o ś re d n i w p ł y w n a h a n d e l

p ro d u k ta m i o n i ż s z e j w a rto ś c i d o d a n e j ( n i ż s z y m s to p n i u p rz e tw o rz e n i a ) , k tó re z j e d n e j s tro n y w

z n a c z n i e m n i e j s z y m s to p n i u p o d d a j ą s i ę p ro c e s o m g l o b a l i z a c j i , a z d ru g i e j – o d z n a c z a j ą s i ę
z n a c z n i e w i ę k s z ą w ra ż l i w o ś c i ą n a z m i a n y k u rs ó w


w p rz y p a d k u

h a n d lu to w a r a m i m n ie j p r z e t w o r z o n y m i

u d z i a ł m a ł y c h i ś re d n i c h

p rz e d s i ę b i o rs tw j e s t w i ę k s z y n i ż w p r z y p a d k u w y ro b ó w w y s o k o p rz e tw o rz o n y c h , m o ż e to
o z n a c z a ć , ż e b e z p o ś re d n i e s k u tk i w p ro w a d z e n i a e u ro s ą r e l a ty w n i e w i ę k s z e w p rz y p a d k u te g o

s e k to ra n i ż k o rp o ra c j i w i e l o n a ro d o w y c h

p o ró w n a n i e

w y n ik ó w e k sp o r t u

p a ń s tw s tre f y e u ro z w y n i k a m i k ra j ó w , k tó re z d e c y d o w a ł y s i ę

p o z o s ta ć p o z a U G W  z n a c z n i e n i ż s z a d y n a m i k a e k s p o rtu w te j d ru g i e j g ru p i e k ra j ó w m o ż e

w s k a z y w a ć n a w y s tą p i e n i e n e g a ty w n y c h e f e k tó w n i e p rz y s tą p i e n i a d o U n i i G o s p o d a rc z e j i
W a l u to w e j ( ty m s i l n i e j s z y c h , i m ś c i ś l e j s z e s ą p o w i ą z a n i a ta k i e g o k ra j u z e s tre f ą

e u ro )

background image

S P O S O B Y O D D Z I A Ł Y W A N I A W S P O L N E J W A L U T Y N A H A N D E L Z A G R A N I C Z N Y

w s p ó łistn ie n ie o b o k sie b ie ro ż n y c h w a lu t trak to w a n e je st ja k o b a ri e ra w h a n d lu

m ię d z y n a ro d o w y m

e lim in a c ja b il a te ra ln y c h k u rsów , p o d o b n ie ja k e li m i n a c ja in n y c h b a rie r h a n d lo w y c h p o d c z a s

tw o rz e n ia u n i i c e l n e j o ra z je d n o lite g o ry n k u , p rz y c z y n ia się d o p o w sta n i a e f e k tó w k re a c ji

h a n d lu

w p ro w a d z e n ie w sp ó ln e j w a lu ty o d d z i a łu j e z a sa d n ic z o n a o b ro ty h a n d lu z a g ra n ic z n e g o

p o p rz e z trz y p o d sta w o w e sp o s o b y :

− e lim in a c je ry z y k a k u rso w e g o w o b rę b ie U n ii G o sp o d a rc z e j i W a lu to w e j ,
− o b n iż e n i e k o s z tó w tra n s a k c y jn y c h ,

− z w ię k s z e n i e p o ró w n y w a ln o ś c i c e n m ię d z y k ra ja m i.

w p ro w a d z e n ie e u ro w y e lim in o w a ło ry z y k o k u rso w e n a o b sz a rz e u n ii w a lu to w e j . S k u te k

o p ła c a ln o ść tra n sa k c ji z a g ra n ic z n y c h sta ła się z n a c z n ie b a rd z ie j p rz e w id y w a l n a , c o z a p e w n ia

w ię k sz ą sw o b o d ę i d y n a m ik ę p ro w a d z e n ia d z ia ła ln o śc i g o sp o d a rc z e j.

background image

c o i s to tn e  w w i ę k s z o ś c i b a d a ń n i e u d a ł o s i ę j e d n a k z i d e n ty fi k o w a ć s ta ty s ty c z n i e i s to tn e g o

n e g a ty w n e g o z w i ą z k u p o m i ę d z y z m i e n n o ś c i ą k u rs ó w w a l u to w y c h a w i e l k o ś c i ą h a n d l u .
G e n e ra l n a k o n k l u z j a j e s t ta k a , ż e z m i e n n o ś ć k u rs ó w s a m a w s o b i e n i e j e s t z n a c z ą c y m
p ro b l e m e m d l a g o s p o d a re k ro z w i n i ę ty c h j a k o c a ł o ś c i

k w e s ti a

w p ro w a d z e n i a w 1 9 7 9 r. m e c h a n i z m u k u rs ó w w a l u to w y c h E R M , k tó ry s ta b i l i z o w a ł

w d u ż y m s to p n i u w z a j e m n e w a h a n i a w a l u t.

w y e l i m i n o w an i e k o s z tó w tra n s a k c y j n y c h z w i ą z a n y c h z z a rz ą d z a n i e m w i e l o m a w a l u ta m i .

- k o s z ty k u p n a i s p rz e d a ż y w a l u t,
- k o s z ty p ro w a d z e n i a o d rę b n y c h ra c h u n k ó w b a n k o w y c h , o p e ra c j e z a b e z p i e c z a j ą c e p rz e d

ry z y k i e m k u rs o w y m ( k o s z ty te s ą w y ż s z e d l a w a l u t, k tóre n i e s ą p rz e d m i o te m z n a c z ą c y c h
tra n s a k c j i n a m i ę d z y na ro d o w y c h ry n k a c h fi n a n s o w y c h )

- o p ł a ty b a n k o w e z ty tu ł u p ł a tn o ś c i tra n s g ra n i c z n y c h .

k o s z ty te n i e m a j ą j e d n a k w i ę k s z e g o z n a c z e n i a m a k ro e k o n o m i c z n e g o  je d n a k ż e k o s z ty te

n i e j e d n a k o w o o b c i ąż a j ą p o s z c z e g ó l n y c h e k s p o rte ró w i i m p o rte ró w  p ro p o rc j o n a l n i e w i ę k s z e

k o s z ty tra n s a k c y j n e p o n o s z ą

 m n i e j s z e fi rm y ;

 p rz e d s i ę b i o rs tw a z k ra j ó w , k tó ry c h w a l u ty m a j ą n i e w i e l k i e z n a c z e n i e w ś w i a to w y c h

o b ro ta c h fi n a n s o w y c h .

background image

w sp ó ln a w a lu ta u ła tw iła tran sg ra n ic z n e

p o r ó w n a n ia cen

, p rz e z to w z m a g a tra n sg ran ic z n ą

k o n k u re n c ję i p o w o d u je w z ro st p rz e p ły w ów h a n d lo w y c h

w y rażan ie c e n w je d n e j w a lu c ie z a m ia st w k ilk u n a stu u łatw ia k o n su m en to m i

p rz e d się b io rstw o m p o sz u k iw a n ie n ajk o rz y stn iejsz y c h o fert.

 w aru n k i te u łatw iają w ejśc ie n a ry n ek n o w y m fi rm o m i w p ro w ad z en ie n o w y c h m arek n a

ro ż n y c h ry n k ac h n aro d o w y c h

e fe k t z w ięk sz e n ia p o rów n y w aln o śc i c e n m a w ię k sz e z n a c z e n ie w p rz y p a d k u d ó b r m ało

z ró ż n ic o w a n y c h ja k o śc io w o , g d z ie p o d staw o w y m k ry te riu m w y b o ru jest c e n a

 w p rz y p ad k u d ób r z in d y w id u aliz o w an y c h , g d z ie c en a n ie jest g łó w n y m k ry teriu m

w y b o ru d a n e g o p ro d u k tu sp o śró d p e w n e j k a te g o rii dó b r, p o w in ie n o n o d g ry w a ć m n ie jsz ą
ro lę.

background image

U D Z I A Ł S T R E F Y E U R O W H A N D L U Ś W I A T O W Y M

s tre f a e u ro j e s t n a j w a ż n i e j s z y m u c z e s tn i k i e m h a n d l u m i ę d z y n a ro d o w e g o .

w l a ta c h 2 0 0 4 - 2 0 0 6 j e j e k s p o rt o b e j m o w a ł ś re d n i o 3 1 ,2 % ś w i a to w e g o e k s p o rtu i 2 9 ,3 %

i m p o rtu

w z a j e m n y h a n d e l m i ę d z y d w u n a s to m a k ra j a m i U G W s ta n o w i ł ś re d n i o w l a ta c h 2 0 0 4-2 0 0 6 r.

p o n a d 1 5 % ś w i a to w e g o e k s p o rtu .

j e ś l i p o m i n i e m y h a n d e l m i ę d z y k ra j a m i U G W

n a s tre f ę e u ro p rz y p a d a ł o 1 7 ,5 %

ś w i a to w e g o e k s p o rtu i p o n a d 1 5 % ś w i a to w e g o i m p o rtu .

s tre f a e u ro j e s t z a te m n a j w i ę k s z y m , p o d w z g l ę d e m w a rto ś c i , e k s p o rte re m n a ś w i e c i e ( w a rto ś ć

e k s p o rtu s tre f y e u ro j e s t w i ę k s z a n i ż ł ą c z n a w a rto ś ć e k s p o rtu U S A i J a p o n i i ) i d ru g i m p o

S ta n a c h Z j e d n o c z o n y c h i m p o rte re m .

background image

w porów naniu z pozostałym i dużym i rozw iniętym i gospodarkam i, a w ięc ze Stanam i

Z jednoczonym i i Japonią, obniżenie się udziału strefy euro w św iatow y m eksporcie by ło w
ostatnich latach m niejsze (kw estia m edium -tech, konkurencja azjaty cka, strategia niskiego
zy sku, lokalizacja produkcji)

średnio w latach 2004-2006 udział eksportu w PK B strefy euro w yniósł 31,4%

od czasu w prow adzenia w spólnej w aluty, a w ięc w porów naniu z okresem 1996-1998,

udział

eksportu w P K B strefy euro

zw iększył się o 5,8 pkt proc. a w ięc silniej niż w po zostały ch

dużych rozw iniętych gospodarkach św iata (w zrósł do 12,4% , tj. o 2,8 pkt proc.

background image

H A N D E L W Z A J E M N Y K R A J Ó W S T R E F Y E U R O

w b re w d o ść p o w sz e c h n y m o c z e k iw a n io m i w y n ik o m n ie k tó ry c h b a d a ń p ro w a d z o n y c h

g ło w n ie w o p a rc iu o m o d e le g ra w ita c y jn e 3 6 , n a stą p iło o b n iż e n ie u d z ia łu h a n d lu w e w n ę trz n e g o

m o ż e to o z n a c z a ć , ż e w p ły w c z y n n ik ó w z e w n ę trz n y c h n a h a n d e l k ra jó w stre fy e u ro o k a z a ł

się w ię k sz y , n iż w p ro w a d z e n ie w sp ó ln e j w a lu ty

w la ta c h 2 0 0 4- 2 0 0 6 , 5 0 ,3 % e k sp o rtu i 4 9 ,9 % im p o rtu stre fy e u ro p rz y p a d a ło n a k ra je U G W

w p o ró w n a n iu z o k re se m p rz e d w p ro w a d z e n ie m e u ro , u d z ia ł e k sp o rtu w e w n ę trz n e g o w

e k sp o rc ie o g ó łe m o b n iż y ł się o 1 ,0 p k t p ro c ., je sz c z e siln ie j o b n iż y ł się u d z ia ł im p o rtu

w e w n ę trz n e g o w im p o rc ie o g o łe m – o 2 ,9 p k t p ro c .

w y n ik a ło to z n iż sz e j d y na m ik i h a n d lu w e w n ę trz n e g o w p o ró w n a n iu z h a n d le m z k ra ja m i

trz e c im i (w la ta c h 1 9 9 9- 2 0 0 6 w a rto ść h a n d lu w e w n ą trz stre fy e u ro ro sła śre d n io w te m p ie 6 ,4 %

ro c z n ie )

background image

W S K A Ź N IK I S P E C J A L I Z A C J I

w d u ż y c h k ra ja c h U G W o b se rw o w a n e je st o b n iż a n ie się w sk a ź n ik ó w sp e cja liz a c ji w ty c h

g ru p a c h to w a ro w y c h , g d z ie w y stę p o w a ły n a jw y ż sz e p rz e w a g i k o n k u re n c y jn e

je d n o c z e śn ie to w a rz y sz y te m u z m n ie jsz a n ie się sto p n ia d e sp e c ja liz a c ji w ty c h g ru p a c h , g d z ie

w sk a ź n ik i te b y ły n e g a ty w n e .

n a j w y ższe w sk a ź n ik i sp e c j a liza c j i

c h a ra k te ry z u ją h a n d e l m n ie jsz y c h k ra jó w , g d z ie

p ro d u k c ja se k to ra e k sp o rto w e g o k o n c e n tru je się je d y n ie w k ilk u b ra n ż a c h

p r ze w a g i k o n k u r e n c y jn e z m n ie jsza ły się

n a jb a rd z ie j w p rz y p a d k u ty c h to w a ró w , g d z ie

n a stę p o w a ło z w ię k sz e n ie k o n k u re n c ji im p o rtu z z e w n ą trz .

 p ro d u k ty c h a ra k te ry z u ją c e się w y so k im i n a k ła d a m i p ra c y (o d z ie ż i o b u w ie ),

 k o m p u te ry (w p rz y p a d k u Irla n d ii),

g d z ie n a stę p o w a ło siln e z w ię k sz a n ie się im p o rtu z k ra jó w trz e c ic h i w e f e k c ie o b n iż y ły się
p rz e w a g i k o n k u re n c y jn e n a rz e c z ty c h k ra jó w

background image

n a z m ia n y p rz e w a g k o n k u re n c y jn y c h isto tn y w p ły w m ia ło ta k ż e p rz e n o sz e n ie

(

d elo k a liza c ja

) p ro d u k c ji z k ra jó w stre fy e u ro d o k ra jó w trz e c ic h

zja w isk o to o d d z ia ły w a ło n a p o z io m w sk a ź n ikó w k o n k u re n c y jn o śc i n a d w a p o d sta w o w e

sp o so b y :

 p rz e n o sz e n ie c ałe g o p ro c esu p ro d u k c y jn e g o p o w o d o w ało z a n ik p rz e w ag

k o n k u re n c y jn y ch , z e w z g lę d u n a fa k t, ż e p ro d u k ty k o ń c o w e e k sp o rto w a n e b y ły z in n y c h

k ra jó w (p rz y k ła d p rz e n o sz e n ie p ro d u k c ji i w k o n se k w e n c ji e k sp o rtu u rz ą d z e ń
g o sp o d a rstw a d o m o w e g o z W ło c h ).
 n ato m iast g d y z m ian a lo k aliz ac ji d o ty c z y ła ty lk o p o śre d n ic h e tap ów p ro d u k c ji, a

p ro d u k t k o ń c o w y w y tw a rz a n y b y ł w k ra ju stre fy e u ro – w ta k ie j sy tu a c ji n a stę p o w a ł w z ro st

p rz e w a g k o n k u re n c y jn y c h (p rz y k ła d e k sp o rt sa m o c h o d ów o so b o w y c h z N ie m ie c ).

W n io sek

: siln y w p ły w n a z m ia n y p rz e w a g k o n k u re n c y jn y c h w w e w n ę trz n y m h a n d lu stre fy e u ro

m ia ła sy tu a c ja w z e w n ę trz n y m h a n d lu .

background image

H A N D E L W E W N Ą T R Z G A Ł Ę Z I O W Y

o b s e rw o w a n e w w i ę k s z o ś c i k ra j ó w i d o ty c z ą c e w i ę k s z o ś c i p ro d u k tó w z m n i e j s z e n i e p rz e w a g

k o n k u r e n c y j n y c h m o ż e p o ś r e d n i o o z n a c z a ć , ż e w tym s a m y m o k re s i e n a s tą p i ł w z ro s t h a n d l u

w e w n ą trz g a ł ę z i o w e g o (i n tr a - i n d u s tr y tr a d e - I I T ) , k tó ry o p i e r a s i ę n a ró w n o l e g ł y m e k s p o rc i e i
i m p o rc i e p ro d u k tó w k l a s y fi k o w a n y c h w ty c h s a m y c h g ru p a c h to w a ro w y c h o w y s o k i m s to p n i u

z r ó ż n i c o w a n i a

h a n d e l w e w n ą tr z g a ł ę zi o w y j e s t n a j b a rd z i e j i n te n s y w n y w p rz y p a d k u m a s z y n i u rz ą d z e ń ,

ś ro d k ó w tra n s p o rtu , p ro d u k tó w c h e m i c z n y c h o ra z g o to w y c h d ó b r k o n s u m p c y j n y c h , a w i ę c g ru p
p ro d u k tó w , k tó re d o m i n u j ą w s tru k tu r z e h a n d l u s tre f y e u ro

k ra j e U G W n a l e ż ą d o g ru p y p a ń s tw o n a j w y ż sz y c h w s k a ź n i k a c h u d z i a ł u h a n d l u

w e w n ą trz g a ł ę z i o w e g o w c a ł k o w i ty c h o b ro ta c h

w y n i k z a ró w n o s i l n e j i n te g r a c j i ry n k o w e j z w i ą z a n e j z u s u w a n i e m b a ri e r h a n d l o w y c h i

r o s n ą c e g o s to p n i a p o d o b i e ń s tw a p o z i o m u i s tru k tu r ro z w o j u

u p o d s ta w h a n d l u w e w n ą trz g a ł ę z i o w eg o , l e ż y z a s a d n i c z o s u b s ty tu c y j n o ś ć g o s p o d a re k , k tó r e j

w y r a z e m o d s tro n y p o d a ż o w e j j e s t b ra k l u k i te c h n o l o g i c z n e j , a o d s tro n y p o p y to w e j - b ra k
d y s p ro p o rc j i w p o z i o m i e P K B p e r c a p i ta

background image

p o w p ro w a d z e n iu w sp ó ln e j w a lu ty w e w sz y stk ic h k ra ja c h U n ii G o sp o d a rc z ej i W a lu to w e j

n a stę p o w a ł d a lsz y w z ro st h a n d lu w e w n ą trz g a łę z io w e g o

n a jw ię k sz y w z ro st n a stą p ił w G re c ji, k tó ra je d n a k c h a ra k te ry z u je się je d n y m z n a jn iższ y c h

w sk a ź n ik ó w h a n d lu w e w n ą trz g a łę z io w e g o

w y ra ź n y w z ro st n a stą p ił ta k ż e w h a n d lu H isz p a n ii i A u strii

w Irla n d ii, w e W ło sz e c h o ra z w B e lg ii w z ro st h a n d lu w e w n ą trz g a łę z io w e g o sp o w o d o w a n y

b y ł z w ię k sz e n ie m się in te n sy w n o śc i h a n d lu p o z io m e g o

w z d e c y d o w a n e j w ię k sz o śc i k ra jó w w z ro st u d z ia łu h a n d lu w e w n ą trz g a łę z io w e g o n a stę p o w a ł

w w y n ik u z w ię k sz e n ia się h a n d lu p io n o w e g o (z w ła sz c z a w G re c ji, H o la n d ii i N ie m c z e c h ),

k tó re m u c z ę sto to w a rz y sz y ło o b n iż e n ie się h a n d lu p o z io m e g o (g ło w n ie w H o la n d ii i F ra n c ji)

background image

E K S P O R T S T R E F Y E U R O D O K R A J O W T R Z E C I C H

z w ię k sz a ją c ą się w sp ó łz a leż n o ść g o sp o d a rk i stre f y e u ro o d p o g łę b ia ją c y c h się p ro c e só w

g lo b a liz a c y jn y c h

w la ta c h 1 9 9 9- 2 0 0 6 w a rto ść e k sp o rtu z e w n ę trz n e g o stre f y e u ro ro sła w te m p ie 7 ,3 % ro c z n ie.

T y m sa m y m u d z ia ł e k sp o rtu p o z a stre f ę e u ro w e k sp o rc ie o g ó łe m z w ię k sz y ł się z 4 8 ,6 % śre d n io
w o k re sie 1 9 9 6 - 1 9 9 8 d o 4 9 ,7 % w o k re sie 2 0 0 4 -2 0 0 6



n a jw ię k sz e z n a c z e n ie m ia ł w y ż sz y w z ro st g o sp o d a rc z y w o to c z e n iu z e w n ę trz n y m

stre f y e u ro , p rz e p ły w y w f o rm ie b e z p o śre d n ic h in w e sty c ji z a g ra n ic z n y c h , in te g ra c ja
e u ro p e jsk a ,
tra n sf o rm a c ja i lib e ra liz a c ja g o sp o d a re k k ra jo w W N P , E u ro p y P o łud n io w o - W sc h o d n ie j

o ra z C h in

w la ta c h 1 9 9 9 - 2 0 0 6 św ia to w y P K B ( w a ż o n y stru k tu rą g e o g ra fi c z n ą e k sp o rtu stre f y e u ro ) ró sł

w te m p ie 3 ,7 % ro c z n ie , p o d c z a s g d y p ro d u k t k ra jo w y b ru tto w stre fi e e u ro ró sł śre d n io 2 ,1 %
ro c z n ie

background image

n a j b a rd z i e j z n a c z ą c y w z ro s t u d z i ał u w e k s p o rc i e s tre f y e u ro n a s tą p i ł w p rz y p a d k u n o w y c h

k ra j o w c z ł o n k o w s k i c h ( U E - 1 0 ) . N a w y s o k ą d y n a m i k ę e k s p o rtu d o te g o re g i o n u – o b o k

re l a ty w n i e w y s o k i e g o w z ro s tu g o s p o d a rc z e g o , z ł o ż y ł y s i ę ta k ż e p ro c e s y z w i ą z a n e z
p rz y s tą p i e n i e m ty c h k ra j ów d o U n i i E u ro p e j s k i e j o ra z n a p ł y w b e z p o ś re d n i c h i n w e s ty c j i

z a g ra n i c z n y c h

ł ą c z n y u d z i a ł ty c h trz e c h g ru p k ra j ów ( n o w e k ra j e c z ł o n k o w s k i e , W N P i k ra j e E u ro p y

P o ł u d n i o w o - W s c h o d n i e j ) w e k s p o rc i e s tre f y e u ro z w i ę k s z y ł s i ę z 1 4 ,3 % w l a ta c h 1 9 9 6 -

1 9 9 8 d o 1 8 ,7 % w l a ta c h 2 0 0 4 - 2 0 0 6 .

j e d n y m z c z y n n i k ów p rz y c i ą g a j ą c y c h i n w e s ty c j e d o n o w y c h k ra jó w c z ł o n k o w s k i c h ( a ty m

s a m y m d y n a m i z u j ą c y c h h a n d e l ) b y ł y o c z e k i w a n i a i n w e s to ró w n a p rz y s tą p i e n i e ty c h k ra jó w w

n i e o d l e g ł e j p rz y s z ł o ś c i d o u n i i w a l u to w e j

n a s tą p i ł y p e w n e p rz e s u n i ę c i a w s tru k tu rz e e k s p o rtu s tre f y e u ro d o k ra jó w ro z w i j a j ą c y c h s i ę .

N a j b a rd z i e j n a z n a c z e n i u z y s k a ł y C h i n y ( n i e c o o b n iż y ł s i ę n a to m i a s t u d z i a ł p o z o s ta ł y c h k ra jó w
a z j a ty c k i c h o ra z k ra j ów A m e ry k i Ł a c i ń s k i e j )



d u ż y w z ro s t e k s p o rtu d o C h i n b y ł z w i ą z a n y p rz e d e w s z y s tk i m z s i l n y m p o p y te m w

ty m k ra j u , w y n i k a j ą c y m w d uż e j m i e rz e z m o d e rn i z a c j i c h i ń s k i e j g o s p o d a rk i ( w z ro s t
e k s p o rtu g ł o w n i e w o p a rc i u o m a s z y n y i u rz ą d z e n i a i n w e s ty c y j n e ) o ra z s z y b k o

z w i ę k s z a j ą c e g o s i ę p o p y tu k o n s u m p c y j n e g o

background image

w eksporcie zewnętrznym strefy euro najsilniej zwiększyły swój udział Niem cy (o 1,9 pkt

proc.) – i to we wszystkich sekcjach SITC (oprócz produktów chem icznych), a najbardziej w
grupie obejm ującej m aszyny i sprzęt transportowy

background image

I M P O R T S T R E F Y E U R O Z K R A J O W T R Z E C I C H

w l a ta c h 1 9 9 9 - 2 0 0 6 i m p o rt s tre f y e u ro z k ra j ó w trz e c i c h ró s ł w te m p i e 8 ,6 % ro c z n i e , a w i ę c o

1 ,3 % s z y b c i e j n iż e k s p o rt z e w n ętrz n y i o 2 ,4 % s z y b c i e j n iż h a n d e l w ra m a c h U G W . W e fe k c i e

u d z i a ł k ra j ó w trz e c i c h w i m p o rc i e o g ó ł e m z w i ę k s z y ł s i ę z 4 7 ,2 % ś re d n i o w l a ta c h 1 9 9 6 - 1 9 9 8 d o
5 0 ,1 % ś re d n i o w l a ta c h 2 0 0 4 - 2 0 0 6

s tru k tu ra i m p o rtu z a ró w n o g e o g ra fi c z n a , j a k i p ro d u k to w a w s k a z u j e , ż e s i l n y w p ł y w n a

w z ro s t w a rto ś c i i m p o rtu m i a ł p rz e d e w s z y s tk i m i m p o rt p a l i w o ra z i m p o rt z k ra j ó w o n i ż s z y c h
k o s z ta c h w y tw a rz a n i a

n a s tru k tu rę i m p o rtu z k ra j ów trz e c i c h d u ż y w p ł y w ( z e w z g l ę d u n a z n a c z ą c y u d z i a ł w

s tru k tu rz e i m p o rtu ) m i a ł s i l n y w z ro s t c e n p a l i w , z w ł a s z c z a ro p y n a f to w e j

re l a ty w n i e n i s k a d y n a m i k a i m p o rtu to w a ró w n i e p rz e tw o rz o n y c h ( z w y ł ą c z e n i e m p a l i w ) z

k ra j ó w trz e c i c h , p o m i m o a p re c j a c j i e u ro , o d z w i e rc i e d l a u trz y m u j ą c y s i ę n i s k i p o p y t n a te g ru p y
p ro d u k tó w

w p ro w a d z e n i e e u ro b y ł o i s to tn ą d e te rm i n a n tą re l a ty w n i e w y s o k i e j d y n a m i k i h a n d l u

w e w n ę trz n e g o w g ru p i e to w a ró w n i e p rz e tw o rz o n y c h

background image

w p rz e c iw ie ń stw ie d o te n d e n c ji o b se rw o w a n y c h n a ry n k u w e w n ę trz n y m stre fy e u ro , w

im p o rc ie z e w n ę trz n y m w y ra źn ie w o ln ie j rósł p rz y w ó z to w a ró w n ie p rz e tw o rz o n y c h n iż
w y ro b ó w p rz e tw o rz o n y c h (z w y łą c z e n ie m p ro du k tó w c h e m ic z n y c h ).

k o n se k w en c ja

d a lsz a m a rg in a liz a c ja to w a rów n ie p rz e tw o rz o n y c h w p rz y w o z ie sp o z a

U G W

w la ta c h 2 0 0 4 - 2 0 0 6 g ru p a ta o b e jm o w a ła 9 ,9 % im p o rtu z k ra jów trz e c ic h , tj. o 3 ,6 %

m n ie j n iż w o k re sie b e z p o śre d n io p o p rz e d z a ją c y m w p ro w a d z e n ie e uro .

n a jw y ż sz ą d y n a m ik ą im p o rtu z k ra jó w trz e c ic h o d z n a c z a ł się z je d n e j stro n y p rz y w ó z z

k ra jó w , k tó re są d o sta w c a m i ro p y n a fto w e j (a w ię c z R o sji, N o rw e g ii o ra z z k ra jó w B lisk ie g o
W sc h o d u ), a z d ru g ie j – z k ra jó w o n iż sz y c h k o sz ta c h w y tw a rz a n ia (w ty m p rz e d e w sz y stk im z

C h in )

background image

 

Zob. W. MROCZEK, Wpływ wprowadzenia Euro na stopień

otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy Euro (w:)

Raport na temat pełnego uczestnictwa RP w trzecim etapie unii

gospodarczej i walutowej. Projekty badawcze, część IV, NBP, s. 6

i n.

background image

R O Z W Ó J R Y N K Ó W FIN A N SO W Y C H I ST A B IL N O ŚC I K U R SU

W A L U T O W E G O A W Z R O ST G O SPO D A R C Z Y W K R A JA C H E U R O PY

ŚR O D K O W E J I W SC H O D N IE J (E 1.3)

background image

P ro c e s in te g ra c ji z e stre fą e u ro n ie sie z e so b ą d w a z ja w isk a , k tó re m a ją

w p ły w n a a k u m u la c j ę

k a p ita łu o r a z j e g o p r o d u k ty w n o ść

:

p o p ie r w sze

, p o d m io ty u z y sk u ją

d o stę p d o r y n k u fi n a n so w e g o

, n a k tó ry m k o sz t p o z y sk a n ia

f u n d u sz y p o ż y c z k o w y c h je st z re g u ły n iż sz y n iż n a ry n k u lo k a ln y m , d z ię k i re d u k c ji p re m ii z a
ry z y k o i n iż sz y m o c z e k iw a n io m in fl a c y jn y m . W y ż sz y sto p ie ń ro z w o ju o ra z k o n k u re n c ji n a
ry n k u fi n a n so w y m sp rz y ja p o d e jm o w a n iu in w e sty c ji d łu g o te rm in o w y c h , o b a rc z o n y c h

w ię k sz y m ry z y k ie m , w ty m in w e sty c ji w se k to rz e B + R , k tó re z w ię k sz a ją w ie lo c z y n n ik o w ą
p ro d u k ty w n o ść .

p o d r u g ie

, p rz y stą p ie n ie d o u n ii m o n e ta rn e j

e lim in u j e w a h a n ia k u r su w a lu to w e g o

ja k o je d n o

z e ź ró d e ł n ie p e w n o śc i w g o sp o d a rc e , ty m sa m y m p rz y c z y n ia ją c się d o d a lsz e g o p o b u d z a n ia
in w e sty c ji. P o n a d to sta b iln o ść k u rsu w a lu to w e g o p o w in n a sty m u lo w a ć h a n d e l z a g ra n ic z n y i

z w ię k sz y ć n a p ły w b e z p o śre d n ic h in w e sty c ji z a g ra n ic z n y c h , k tó re słu ż ą ja k o k a n a ł tra n sfe ru
te c h n o lo g ii z z a g ra n ic y . (2 9 2 )

background image

d l a k r a j ó w s ł a b i e j ro z w i n i ę ty c h n a l e ż y p rz y j ą ć z a ł o ż e n i e o

t r a n s f e r z e t e c h n o lo g ii z

z a g r a n ic y

j a k o p o d s ta w o w y m ź r ó d l e p o s tę p u te c h n o l o g i c z n e g o ;

w y ró ż n i ć n a l e ż y

d w a k a n a ł y t r a n s f e r u t e c h n o lo g ii

– b e z p o ś r e d n i c h i n w e s ty c j i

z a g r a n i c z n y c h i h a n d l u z a g r a n i cz n e g o o ra z a n a l i z a w p ł y w u

w a h a ń k u rs u w a l u to w e g o n a m i ę d z y n a r o d o w y tr a n s f e r te c h n o l o g i i ; U w z g l ę d n i e n i e , o b o k
p o z i o m u w y d a tk ó w n a B + R s to p n i a r o z w o j u r y n k u

fi n a n s o w e g o j a k o d e te rm i n a n t k r a j o w e g o p o te n c j a ł u i n n o w a c y j n e g o .

k o n i e c z n e j e s t o b o k p o z i o m u w y d a tk ó w n a B + R

s t o p n ia r o z w o j u r y n k u fi n a n s o w e g o

j a k o

d e te r m i n a n t k ra j o w e g o p o te n c j a ł u i n n o w a c y j n e g o .

b a d a n i a w z r o s tu n a p o z i o m i e m a k r o e k o n o m i c z n y m z r o z ró ż n i e n i e m k a n a ł ó w

m i ę d z y n a r o d o w e j d y f u z j i te c h n o l o g i i , m o ż n a z a ry z y k o w a ć tw i e r d z e n i e , ż e

w ię k s z a o t w a r t o ś ć

g o s p o d a r k i, w b r e w o c z e k iw a n io m , n ie g w a r a n t u j e w y ż s z y c h s t ó p w z r o s t u g o s p o d a r c z e g o

.

B e z p o ś re d n i e i n w e s ty c j e z a g r a n i c z n e w y d a j ą s i ę s p r z y j a ć w z r o s to w i . H a n d e l z a g r a n i c z n y w
k ró tk i m o k r e s i e m o ż e n a w e t n e g a ty w n i e o d d z i a ł y w a ć n a z a m y k a n i e l u k i te c h n o l o g ic z n e j i

w z ro s t. P o z i o m r o z w o j u fi n a n s o w e g o n i e o k a z a ł s i ę i s to tn y s ta ty s ty c z n i e . Z p rz e p ro w a d z o n e g o

b a d a n i a w y n i k a , ż e n i e m o ż n a te ż u tr z y m y w a ć , ż e s ta b i l n o ś ć k u r s u w a l u to w e g o z n a c z ą c o

u ł a tw i a e l i m i n a c j ę l u k i te c h n o l o g i c z n e j i p o b u d z a w z r o s t. O s z a c o w a n y w sp ó ł c z y n n i k p r z y
z m i e n n e j K U R S L U K A b y ł u j e m n y . ( 3 0 3 )

background image

w o d n ie sie n iu d o P o lsk i

n a l e ż y z d u ż ą o s tro ż n o ś c i ą s tw i e rd z i ć , ż e i s tn i e j ą p rz e s ł a n k i d o

u p a try w a n i a w i n te n s y w n e j w y m i a n i e h a n d l o w e j ź ró d ł a w y k o rz y s ta n i a l u k i te c h n o l o g i c z n e j i

tra n s f e ru z a g ra n i c z n ej te c h n o l o g i i , c o p o w i n n o p ro w a d z i ć d o p rz y s p i e s z e n i a w z ro s tu w a rto ś c i

d o d a n e j .

le p ie j r o z w in ię te r y n k i fi n a n so w e sp r z y j a j ą w z r o sto w i n a p o z io m ie

m a k r o e k o n o m ic z n y m

a l e p o d w a ru n k i e m p o m i a ru ro z w o j u ry n k u fi n a n s o w e g o p rz y u ż y c i u

s to p n i a z a a w a n s o w a n i a re fo rm n i e b a n k o w e g o i b a n k o w e g o s e k to ra fi n a n s o w e g o . W p rz y p a d k u
s to s u n k u k re d y tu d l a k ra j o w e g o s e k to ra n i e b a n k o w e g o d o P K B ta k i w n i o s e k j e s t

n i e u z a s a d n i o n y . ( 3 1 8 )

sk u tk ó w w y e lim in o w a n ia w a h a ń k u r su w a lu to w e g o

n i e m o ż n a n a p o d s ta w i e

p rz e p ro w a d z o n y c h b a d a ń o k re ś l i ć j a k o j e d n o z n a c z n i e p o z y ty w n e . N a p o z i o m i e

m a k ro e k o n o m i c z n y m n i e s tw ie rd z o n o , a b y d u ż y d y s ta n s te c h n o l o g i c z n y s p rz y j a ł w z ro s to w i

g o s p o d a rc z e m u j e d y n i e w w a ru n k a c h s ta b i l n e g o k u rs u w a l u to w e g o . W y d a j e s i ę ra c z e j , ż e
w i ę k s z y n a p ł y w B I Z o ra z , w b re w o c z e k i w a n i o m , m n i e j s z a o tw a rto ś ć h a n d l o w a w k ró tk i m
o k re s i e , k tó ry b y ł b a d a n y , p rz y s p i e s z a ł y w z ro s t g o s p o d a rc z y w w a ru n k a c h i s tn i e j ą c e j l u k i

te c h n o l o g i c z n e j . ( 3 1 8 )

background image

 badania dla

p olsk iego p r zem y słu p r zetw órczego

sug erują, ż e z apro p o no w ane determ inanty

w z ro stu go sp o darcz ego – transfer techno lo gii z ag ran icz nej p ro po rcjo nalny do luk i o raz k rajo w y
po tencjał badaw cz o-ro z w o jo w y w nik ły m sto pniu w y jaśniają w z ro st w arto ści do danej w
sek to rach. P rz epro w adz o ne badania nie p o tw ierdz iły tak ż e isto tnej ro li ro z w o ju fi nanso w ego ,

w sk az ując na specy fi k ę p ro cesu w z ro stu go sp o d arcz ego w po lsk im p rz em y śle prz etw ó rcz y m .
M ając św iado m o ść nik łeg o sto pn ia d o p aso w ania m o d elu, m o ż na d o m niem y w ać na p o d staw ie
prz ep ro w ad z o nego b ad ania sek to ro w eg o , ż e duż e ro z m iary luk i techn o lo gicz nej przy o tw arciu

na w y m ianę to w aro w ą z z agranicą p o budz ały w z ro st w sek to rach po lsk ieg o p rz em y słu
prz etw ó rcz ego . (3 18 )

background image

Ź r ó d ła :

M IC H A Ł B R Z O Z O W S K I

, (w :)

R a p o rt n a tem a t pełn eg o u czestn ictw a R zeczyp o spo litej p o lskiej w trzecim eta p ie U nii

G o spo d a rczej i W a lu to w ej, C zęść I

background image

ANALIZA SK UTKÓ W HANDLO W YCH PRZYSTĄPIENIA POLSKI DO

EUROPEJSK IEJ

UNII M ONETARNEJ PRZY UŻYCIU UOG ÓLNIONEG O M O DELU

G RAW ITACYJNEG O

(E1.4)

background image

w p rz y p a d k u P o lsk i

1 /3

c a ło śc i o b ro tó w h a n d lu z a g ra n ic z n e g o p rz y p ad a n a N ie m c y , a n a

k ra je stre fy e u ro p o n a d

5 0 %

c a ło śc i w y m ia n y .

je d n y m z c z y n n ik ó w p rz y c z y n ia ją c y c h się d o z m n ie jsz e n ia k o sz tó w tra n sa k c ji h a n d lo w y c h

je st e lim in a c ja ry z y k a k u rso w e g o , k tó ra m a z n a c z n ie d la g o sp o d a re k o tw a rty c h , sz c z e g ó ln ie
ta k ic h w k tó ry c h n ie są ro z w in ię te te rm in o w e ry n k i w a lu to w e .

re d u k c ja ty c h k o sz tó w m o ż e m ie ć sz c z e g ó ln e z n a c z e n ie d la k ra jó w , w k tó ry c h w y stę p u je

siln a k o n c e n tra c ja o b ro tó w h a n d lo w y c h z je d n y m k ra je m lu b te ż n ie w ie lk ą g ru p ą k ra jó w ,
m a ją c y c h w sp ó ln ą w a lu tę .

u z y sk an e w y n ik i su g e ru ją , ż e b e z p o śre d n io p o w stą p ie n iu d o stre fy e u ro

e k sp o r t P o lsk i

w zr o śn ie o o k o ło 1 2 % ,

a le e fe k t te n b ę d z ie sto p n io w o z a n ik a ł w c z a sie A .C ie ślik , J .M ic h a łe k ,

J .M y c ie lsk i)

background image

w y n ik i d o ty c h c z a so w y c h b a d a ń b y ły n ie j e d n o z n a c z n e

– o d p ro g n o z o w a n e g o trz y k ro tn e g o

z w i ę k s z e n i a h a n d l u , d o w z ro s tu z a l e d w i e 6 % , b ą d ź n a w e t re g re s u ( 3 2 4 i n .).

P o l s k a p o z o s ta j e k ra j e m m n i e j ro z w i n i ę ty m , w k tó ry m n a d a l

d u ż e z n a c z e n ie o d g r y w a

s p e c j a liz a c j a m ię d z y g a łę z io w a

, p o m i m o s z y b k i e g o w z ro s tu w y m i a n y w e w n ą trz g a ł ę z i ow e j

( 3 2 8 )

w m o d e lu g r a w ita c y j n y m

w i e l k o ś ć o b ro tó w h a n d l o w y c h ( e k s p o rtu i i m p o rtu ) j e s t

p ro p o rc j o n a l n a o d m a s y e k o n o m i c z n e j ( P K B ) k ra j ó w p ro w a d z ą c y c h w y m i a n ę , o d w ro tn i e
p ro p o rc j o n a l n a d o o d l e g ł o ś c i o ra z z a l e ż y ta k ż e o d i n n y c h z m i e n n y c h m a j ą c y c h w p ł y w n a

k s z ta ł to w a n i e s tru m i e n i h a n d l o w y c h .

k ra j e E u ro p y Ś ro d k o w o - W s c h o d n i e j

e k s p o r t u j ą p o n iż e j s w o ic h p o t e n c j a ln y c h m o ż liw o ś c i

( 3 3 6 )

w ś ró d z m i e n n y c h o c h a ra k te rz e m o n e ta rn y m i s to tn a o k a z a ł a s i ę

C e n tr a l_ to _ E M U

-

o d z w i e rc i e d l a j ą c a d e c y z j e k ra j ó w E Ś W o p o w i ą za n i u k u rs u s w e j w a l u ty z e u ro . D e c y z j ę ta k ą

p o d j ę ł y n i e k tó re k ra j e E Ś W , k tó re z w i ą z a ł y s w e k u rs y w a l u to w e z e u ro tz n . B u ł g a ri a , E s to n i a ,

L i tw a , Ł o tw a

g w a ra n c j e rz ą d o w e ( b a n k u c e n tra l n e g o ) d o s ta b i l i z a c j i k u rs u w a l u to w e g o ,

p o p rz e z s ta b i l i z a c j ę c e n k ra j o w y ch w e k s p o rc i e i w i m p o rc i e , z w i ę k s z a j ą p e w n o ś ć d z i a ł a n i a
p rz e d s i ę b i o rc ó w i s ty m u l u j ą ro z w ó j e k s p o rtu .

background image

u d z ia ł w stre fi e e u ro z n a c z ą c o z w ię k sz a w ie lk o ść e k sp o rtu (i h a n d lu ) w e w n ą trz stre fy

e u ro , je d n a k k ra je stre fy e u ro z w ię k sz a ją z n a c z ą c o sw ó j im p o rt z p a ń stw trz e c ic h (re sz ty
św ia ta ).

u d z ia ł k ra ju w E M U z m n ie jsz a je g o sk ło n n o ść d o e k sp o rtu d o k ra jó w trz e c ic h (p o z a

stre fą e u ro ); fu n k c jo n o w a n ie stre fy e u ro sty m u lu je h a n d e l w z a je m n y c z ło n k ó w u n ii
m o n e ta rn e j i im p o rt z re sz ty św ia ta , a le o g ra n ic z a e k sp ort p a ń stw c z ło n k o w sk ic h E M U d o
p a ń stw trz e c ic h . P o w sta je w ię c e fe k t w z g lę d n e g o „ w e w n ę trz n e g o ro z w o ju i w z g lę d n e g o

z a m y k a n ia się e k sp o rtu ” , p rz y z n a c z n e j o tw a rto śc i n a im p o rt.

e fe k t k re a c ji w e w n ę trz n e j i z e w n ę trz n e j e k sp a n sji h a n d lu . (3 3 7 )

fu n k c jo n o w a n ie E M U , z g o d n ie z ty m b a d a n ie m , p o b u d z a h a n d e l stre fy e u ro z re sz tą

św ia ta , a le w w ię k sz y m sto p n iu im p o rt z p a ń stw trz e c ic h n iż e k sp o rt n a z e w n ą trz. (3 4 0 )

z o b o w ią z a n ie d o sta b iliz a c ji k u rsu , n p . p o p rz y stą p ie n iu d o E R M 2 ,

m o że siln ie zw ię k szy ć

w a r to ść p o lsk ie g o e k sp o r tu (o 2 7 % ).

A .C ie ślik , J .M ic h a łe k , J .M y c ie lsk i, 3 4 1 .

background image

e f e k t in s t y t u c j o n a ln y p r z y s t ą p ie n i a P o ls k i d o E M U

d l a e k s p o r tu d o i n n y c h k r a j ó w

c z ł o n k o w s k i c h j e s t d o d a t n i , a l e e f e k t s k u m u l o w a n y c z ł o n k o s tw a w E M U j e s t u j e m n y , c o
o z n a c z a , ż e p o z y ty w n y e f e k t c z ł o n k o s tw a b ę d z i e w y g a s a ć w r a z u p ł y w e m c z a s u . P r o g n o z o w a n e
p r z e z n a s z m i a n y w e k s p o r c i e c z ł o n k ó w u n i i w a l u t o w e j d o i n n y c h k r a j ó w s tr e f y e u r o w

p i e r w s z y c h 6 l a ta c h c z ł o n k o w s k i c h s ą w i ę c n a s tę p u j ą c e : + 1 1 .9 % ; + 1 0 .0 % ; + 8 .2 % ; + 6 .4 % ;
+ 4 .6 % ; 2 .7 % , w s t o s u n k u d o s c e n a r i u s z a b a z o w e g o , b e z a k c e s j i d o s tr e f y e u r o . (i b i d e m )

e k s p o r t c z ło n k ó w E M U d o k r a j ó w s p o z a s t r e f y e u r o

m o ż e s to p n i o w o z m n i e j s z a ć s i ę , p r z y

w z r o ś c i e i m p o r tu z k r a j ó w t r z e c i c h s p o z a s tr e f y e u r o . W p r z y p a d k u P o l s k i , o z n a c z a ł o b y to
d a l s z ą k o n c e n tr a c j ę o b r o tó w h a n d l o w y c h n a s z e g o p a ń s t w a z k r a j a m i n a l e ż ą c y m i d o U E ( s tr e f y
e u r o ) . ( 3 4 2 )

e f e k t z o b o w i ą z a n i a d o s t a b i l i z a c j i k u r s u

, m o ż e r ó w n i e ż z w i ę k s z y ć w i e l k o ś ć c a ł e g o

p o l s k i e g o h a n d l u ( o 2 0 % ) , a z k o l e i p r z y s tą p i e n i e d o s tr e f y e u r o , p o p r z e z e l im i n a c j ę w a h a ń
k u r s o w y c h , b ę d z i e s t y m u l o w a ł o ( w n i e w i e l k i m s t o p n i u ) p o l s k i h a n d e l . ( 3 4 2 )  E f e k t

i n s t y tu c j o n a l n y p r z y s tą p i e n i a d o E M U j e s t d o d a tn i , a s k u m u l o w a n y e f e k t c z ł o n k o s tw a w E M U
j e s t n i e z n a c z n i e u j e m n y , c o o z n a c z a , ż e p o z y ty w n y e f e k t c z ł o n k o s tw a w y ga s a p o p e w n y m

c z a s i e . P r o g n o z o w a n e p r z e z n a s z m i a n y w h a n d l u z i n n y m i k r a j a m i s t r e f y w p i e r w s z y c h s z e ś c i u
l a ta c h w i ę c n a s tę p u j ą c e : + 9 .0 % ; + 7 .0 % ; + 5 .0 % ; + 2 .9 % ; + 0 .0 9 % , - 1 .1 % , w s to s u n k u d o

s c e n a r i u s z a b a z o w e g o (A .C i e ś l i k , J .M i c h a ł e k , J .M y c i e l s k i , 3 4 2 ) .

background image

efekty instytucjonalne przystąpienia do strefy euro

są nieco m niejsze w pierw szy m ro ku

zarów no dla eksportu (9.8% w poró w naniu do 11.9% ) jak i dla cało ści handlu (7.3% w obec
9.0% ) naszego kraju. N ato m iast po zy ty w ny efekt w y nikający ze stabilizacji kurso w ej jest
silniejszy co po w oduje, że po zy ty w ny

efek t przy stęp ow ania

do strefy euro

nie zanik a naw et w

szósty m rok u p rognozy

. (A .C ieślik, J.M ichałek, J.M y cielski, 343).

background image

R E S U M U J Ą C

:

e f e k t e k s p a n s j i h a n d lu , m o ż e w y s tą p ić ju ż p o d e c y z j i o p rz y s tą p ie n iu d o s tre f y e u ro

i p o d j ę c iu z o b o w ią z a n ia d o s ta b iliz a c j i k u rs u w a lu to w e g o .

p rz y s tą p ie n ie d o s tre f y e u ro p o w in n o p rz y c z y n ić s ię d o d a ls z e g o z w ię k s z e n ia

p o ls k i e g o h a n d lu ( e k s p o rtu ) d o in n y c h k ra jó w s tre f y e u ro , c h o c ia ż m o ż n a o c z e k iw a ć ,

ż e te n p o z y ty w n y e f e k t e k s p a n s j i w y m ia n y b ę d z ie s to p n io w o z m n ie j s z a ł s ię w

d łu ż s z y m o k re s ie c z a s u .

f u n k c jo n o w a n ie s tre f y e u ro s ty m u lu j e ta k ż e i m p o rt z re s z ty ś w ia ta , a le o g ra n i c z a

w y w ó z d o p a ń s tw trz e c ic h .

w a ru n k ie m k o n i e c z n y m d l a u z y s k a n i a w z ro s tu h a n d l u , p rz y u trz y m a n i u ró w n o w a g i b i la n s u

o b ro tó w b i e ż ą c y c h , j e s t p rz y j ę c i e w ła ś c i w e g o p o z io m u k u rsu w a l u to w e g o w m o m e n c ie j e g o
s ta b i li z a c j i w o b e c e u ro .

background image

Ź r ó d ł a :

A N D R Z E J C I E Ś L I K

J A N J . M I C H A Ł E K

J E R Z Y M Y C I E L S K I

, ( w :)

R a p o r t n a te m a t p e ł n e g o u c z e s tn i c tw a R z e c z y p o s p o l i te j p o l s k i e j w tr z e c i m e ta p i e U n i i

G o s p o d a r c z e j i W a l u to w e j , C z ę ś ć I

background image

EFEKTYWNOŚĆ, POZIOM KONKURENCJI, WYNIKI POLSKIEGO SEKTORA

FINANSOWEGO

background image



przy jęcie euro

od d ziaływ ało na sek tor fi nansow y

w ielo kanało w o: spow o dow ało w zrost fuzji i przejęć, spo tęgow ało

ujednolicenie sektora fi nansow ego, w zro st w o bro cie gotów ko w y m , spadek w docho dach zw iązany ch z transakcjam i

w alutow y m i, przesunięcie po lity ki m o netarnej do E uropejskiego B anku C entralnego oraz spadek regulacji bankow y ch

(Y usov 2004, s. 17).




fuzje i przejęcia po w odują zm iany w koncentracji, nato m i ast deregulacja pow o duje m .in. zm niejszanie się barier

w ejścia na dany ry nek




przy stąpienie P olski do strefy euro rów nież spo w oduje zm iany

w p olsk im

sek torze fi nansow ym

i zw iększy

ekspozy cję polskiego sektora fi nanso w ego na ko nkurencję ze strony insty tu cji fi nansow y ch krajów strefy euro



ko nieczność do sto sow ania się po lskich insty tucji fi nansow y ch do poziom u ko nkurencji, jaka aktualnie panuje w

krajach strefy euro m oże w pły nąć na ich

efek ty w ność i rentow ność

background image

B A N K I

o b e c n y p o z io m k o n k u re n c ji i e f e k ty w n o ś c i w o b rę b ie p o ls k ie g o s e k to ra b a n k o w e g o je s t z b liż o n y d o p o z io m u

k o n k u re n c ji w y s tę p u ją c e g o w k ra ja c h s tre f y e u ro

p o z io m k o n k u re n c ji, ja k ró w n ie ż p o z io m e f e k ty w n o ś c i je s t w y ż s z y w s e g m e n c ie b a n k o w o ś c i d e ta lic z n e j n iż

k o rp o ra c y jn e j

w e jś c ie P o ls k i d o s tre f y e u ro n ie w p ły n ie n a z n a c z n ą z m ia n ę p o z io m u k o n k u re n c ji w c a ły m s e k to rz e b a n k o w y m , je d y n ie

m o ż e s p o w o d o w a ć w z ro s t k o n k u re n c ji w s e g m e n c ie b a n k o w o ś c i k o rp o ra c y jn e j

w e jś c ie d o s tre f y e u ro n ie w y w o ła is to tn e g o w p ły w u n a p o z io m k o n k u re n c ji w b a n k o w o ś c i d e ta lic z n e j p o n ie w a ż

b a n k o w o ś ć d e ta lic z n a b ę d z ie m ia ła n a d a l c h a ra k te r lo k a ln y z u w a g i n a tz w . re la c je z b a n k a m i k lie n tó w in d y w id u a ln y c h i

p rz e d s ię b io rs tw z s e k to ra M S P

p o ls k ie b a n k i f u n k c jo n u ją w w a ru n k a c h

k o n k u r e n c j i m o n o p o listy c z n e j

( P a w ło w s k a , K o z a k , 1 5 )

w o k re s ie 1 9 9 7 - 2 0 0 6 s tw ie rd z o n o w z ro s t e f e k ty w n o ś c i p o ls k ic h b a n k ó w k o m e rc y jn y c h i w y k a z a n o w z ro s t k o n k u re n c ji w

s e k to rz e b a n k o w y m

p rz y s tą p ie n ie d o s tre f y e u ro s p o w o d o w a ło n ie z n a c z n y

w z r o st k o n k u r e n c j i

w s e k to ra c h b a n k o w y c h H is z p a n ii, P o rtu g a lii,

N ie m ie c i F ra n c ji. S tw ie rd z o n o ró w n ie ż z n a c z n y w z ro s t k o n k u re n c ji w ś ró d k ra jó w E u ro p y Ś ro d k o w e j ( C z e c h , P o ls k i,

S ło w e n ii o ra z S ło w a c ji) p o p rz y s tą p ie n iu d o U n ii E u ro p e js k ie j

p o z io m k o n k u r en c j i

w o b rę b ie p o ls k ie g o s e k to ra b a n k o w e g o je s t

z b liż o n y

d o p o z io m u k o n k u re n c ji w y s tę p u ją c e g o w

k ra ja c h U n ii G o s p o d a rc z e j i W a lu to w e j i je s t w y ż s z y w s e g m e n c ie b a n k o w o ś c i d e ta lic z n e j

background image

F IR M Y U B E Z P E C Z E N IO W E

sektor ubezpieczeniow y w Polsce m a charakter lokalny (podobnie jak segm ent bankow ości detalicznej), a obecny jego

poziom konkurencji i efektyw ności w skazuje na m ożliw ość skutecznego konkurow ania z zagranicznym i zakładam i

ubezpieczeń w m o m encie w ejścia Polski do strefy euro

w zrost m iar efektyw ności, zarów no dla działu ubezpieczeń na życie, jak i ubezpieczeń m aj ątkow ych


pozytyw n y w pływ liberalizacji rynku na w yniki zakładów ubezpieczeń pozw ala oczekiw ać dalszej szybkiej popraw y ich

efektyw ności, która pozw oli na skuteczne konkurow anie z zagranicznym i zakładam i ubezpieczeń w m o m encie w ejścia

Polski do strefy eur o


sektor ubezpieczeniow y w Polsce m a charakter lokalny

background image

W P Ł Y W P R Z Y S T Ą P IE N IA D O S T R E F Y E U R O N A Z M IA N Y

E F E K T Y W N O Ś C I SE K T O R A F IN A N SO W E G O

w prow adzenie euro spow odow ało w zrost konkurencji na rynku fi nansow ym , m .in. poprzez w zrost konkurencji na rynku

kredy tow ym , poniew aż zm ieniło rodzaj usług prow adzonych przez banki i spow odow ało ożyw ienie na rynku kapitałow ym

(B ikker i Spierdijk, 2008)

z drugiej strony – spadek konkurencji w sektorach bankow ych gospodarek zachodnich (w szczególności w krajach strefy

euro), natom iast w zrost konkurencji w sektorach bankow ych krajów E uropy W schodniej

najw iększy poziom konkurencji na rynku kredytow ych stw ierdzono w N iem czech i H iszpanii, niższy w e Francji i

W łoszech

background image

Z M I A N Y S T R U K T U R A L N E O R A Z T E C H N O L O G I C Z N E W

P O L S K I M S E K T O R Z E B A N K O W Y M W L A T A C H 1 9 9 7 - 2 0 0 6

s y s te m fi n a n s o w y w P o l s c e o p a rty j e s t g ł ó w n i e n a b a n k a c h k o m e rc y j n y c h

p ro c e s y k o n s o li d a c y j n e w y s tę p u j ą c e w p o l s k i m s e k to rz e b a n k o w y m b y ły w d u ż e j m i e rz e n a tu ra l n ą k o n s e k w e n c j ą

w c z e ś n i e j s z e j p ry w a ty z a c j i b a n k ó w k ra j o w y c h i p o z y s k a n i a d l a n i c h i n w e s to ró w s tra te g i c z n y c h o ra z n a s i l a j ą c y c h s i ę f u z j i

w k ra j a c h s tre f y e u ro

s p a d e k l i c z b y b a n k ó w k o m e rc y j n y c h p rz y j e d n o c z e s n e j ro z b u d o w i e o d d z i a ł ó w p l a c ó w e k b a n k o w y c h

ro z w ó j te c h n o l o g i i e l e k tro n i c z n e j w b a n k o w o ś c i

tw o rz e n i e n o w o c z e s n y c h p ro d u k tó w b a n k o w y c h i k a n a ł ó w i c h d y s try b u c j i

h a rm o n i z a c j a p o ls k i e g o p ra w a fi n a n s o w e g o z re g u la c j a m i w U n i i E u ro p e j s k i e j

z d n i e m w e j ś c i a P o l s k i d o U E n a s tą p i ł o u s u n i ę c i e j e d n e j z b a ri e r w e j ś c i a d l a u n i j n y c h b a n k ó w , p o p rz e z w p ro w a d z e n i e w

P o l s c e p ra w a j e d n e g o p a s z p o rtu

w p ro w a d z a n i e

N o w e j U m o w y K a p it a ło w e j (N U K )

, k tó ra w y z n a c z a s ta n d a rd y z a rz ą d z a n i a b a n k a m i n a w i e l e l a t m . i n .

p o p rz e z w d ro ż e n i e n o w y c h s y s te m ó w z a rz ą d z a n i a ry z y k i e m .

c e l e m N U K j e s t p o p ra w a j a k o ś c i z a rz ą d z a n i a ry z y k i e m w b a n k a c h , w s z c z e g ó l n o ś c i ry z y k i e m k re d y to w y m

n o w o ś c i ą N U K j e s t z e z w o l e n ie n a u ż y w a n i e w e w n ę trz n y c h n a rz ę d z i z a rz ą d z a n i a ry z y k i e m k re d y to w y m w tz w .

m e to d y w e w n ę trz n y c h ra ti n g ó w ( I R B )

w p ro w a d z a n i e N U K b ę d z i e w p ły w a ło n a p o z i o m k o n k u re n c j i w s e k to rz e b a n k o w y m , p o n i e w a ż j e d n y m z j e j c e l ó w

b y ła z m i a n a s p o s o b u k o n k u ro w a n i a m i ę d z y m a ł y m i i d u ż y m i b a n k a m i

background image

W P Ł Y W W E J Ś C I A D O S T R E F Y E U R O N A S E K T O R

U B E Z P I E C Z E Ń

w stru k tu rz e w ła sn o śc io w e j z a k ła d ó w u b e z p ie c z e ń d o m in u je w ła sn o ść p ry w a tn a , z p rz e w a g ą k a p ita łu z a g ra n ic z n e g o


d o 2 0 0 6 r . -

re la c ja w arto śc i sk ła d k i d o P K B w z ro sła z 2 ,4 % w 1 9 9 7 r. d o 3 ,5 % w 2 0 0 6 r. Z w ię k sz e n iu w sto su n k u d o

P K B u le g a ła w y łą c z n ie sk ła d k a w d z ia le u b e z p ie c z e ń n a ż y c ie (w z ro st z 0 ,8 % d o 2 ,0 % P K B ). S k ła d k a w d z ia le u b e z p ie c z e ń

m a ją tk o w y c h p rz e z n ie m a l c a ły o k re s u trz y m y w a ła się n a n ie z m ie n io n y m p o z io m ie , tj. 1 ,6 % P K B .


z a g r eg o w a n e w y n ik i fi n a n so w e

z a k ła d ó w u b e z p ie c z e ń w o b u d z ia ła c h sy ste m a ty c z n ie p o p ra w ia ły się . G łó w n y m

sk ła d n ik ie m p rz y c h o d ó w b y ła sk ła d k a z a ro b io n a n a u d z ia le w ła sn y m , sta n o w ią c a o k o ło

trz e c h c z w a rty c h p rz y c h o d ó w o g ó łe m

w p e rsp e k ty w ie n a jb liż sz y c h la t n a le ż y o c z e k iw a ć d a lsz e j p o p ra w y sy tu a c ji fi n a n so w e j in sty tu c ji u b e z p ie c z e n io w y c h

d z ia ła ją c y c h w o b u k a te g o ria c h u b e z p ie c z e ń . S k ła d k a u b e z p ie c z e n io w a n a je d n e g o m ie sz k a ń c a w P o lsc e je st n a d al

k ilk a k ro tn ie n iż sz a n iż śre d n ia e u ro p e jsk a , c o w sk a z u je n a istn ie n ie z n a c z n e j p rz e strz e n i w z ro sto w e j d la se k to ra

u b e z p ie c z e n io w e g o

w y so k i u d z ia ł k a p ita łu z a g ra n ic z n e g o , g łó w n ie k o rp o ra c ji u b e z p ie c z e n io w y c h z U E , a ta k ż e z m n ie jsz a ją c a się

k o n c e n tra c ja ry n k u m o g ą p rz y c z y n ić się d o p o d n ie sie n i a p o z io m u k o n k u re n c ji i e fe k ty w n o śc i z a k ła d ó w u b e z p ie c z e ń ,

o d p o w ie d n ie g o d o sk u te c z n e g o k o n k u ro w a n ia z z a g ra n ic z n y m i z a k ła d a m i u b e z p ie c z e ń w m o m e n c ie w e jś c ia P o lsk i d o

stre fy e u ro

background image

W N I O S K I

:

p o w s ta n ie U n ii G o s p o d a rc z e j i W a lu to w e j g e n e ra ln ie s p o w o d o w a ło z w ię k s z e n ie k o n k u re n c ji n a ry n k u fi n a n s o w y m . W

o b lic z u ty c h w y z w a ń , s e k to ry b a n k o w e k ra jó w s tre f y e u ro p o d e jm o w a ły s tra te g ic z n e d z ia ła n ia u s p ra w n ia ją c e s y s te m y

f u n k c jo n o w a n ia i o f e ro w a n ia u s łu g w c e lu p o d n ie s ie n ia e f e k ty w n o ś c i d z ia ła n ia . W z ro s ła lic z b a f u z j i i p rz e ję ć b a n k o w y c h ,

w s z c z e g ó ln o ś c i o c h a ra k te rz e tra n s g ra n ic z n y m ( c r o s s - b o r d e r ) , a ta k ż e ro z s z e rz y ła s ię o f e rta p ro d u k to w a b a n k ó w

w z ro s t k o n k u re n c ji n a ry n k u fi n a n s o w y m w k ra ja c h s tre f y e u ro d o ty c z y ł g łó w n ie ry n k u k re d y to w e g o , w y s ta w io n e g o n a

s iln ą k o n k u re n c ję z e s tro n y s z y b k o ro z w ija ją c e g o s ię ry n k u k o rp o ra c y jn y c h p a p ie ró w d łu ż n y c h

w ś ró d k ra jó w s tre f y e u ro , w z ro s t p o z io m u k o n k u re n c ji i e f e k ty w n o ś c i n a s tą p ił p rz e d e w s z y s tk im w b a n k o w o ś c i

k o rp o ra c y jn e j, n a to m ia s t b a n k o w o ś ć d e ta lic z n a n a d a l je s t s k o n c e n tro w a n a n a ry n k a c h n a ro d o w y c h i je s t u z a le ż n io n a o d

u w a ru n k o w a ń k u ltu ro w y c h , g o s p o d a rc z y c h i p o d a tk o w y c h is tn ie ją c y c h w p o s z c z e g ó ln y c h k ra ja c h

b a n k i k o m e rc y jn e w P o ls c e w la ta c h 1 9 9 7 - 2 0 0 6 d z ia ła ły w w a ru n k a c h k o n k u re n c ji m o n o p o lis ty c z n e j

p o z io m k o n k u r e n c ji w p o ls k im s e k to rz e b a n k o w y m je s t z b liż o n y d o p o z io m u k o n k u re n c ji w y s tę p u ją c e g o w s e k to ra c h

b a n k o w y c h k ra jó w s tre f y e u ro

w z ro s ła e f e k ty w n o ś ć p o ls k ic h b a n k ó w k o m e rc y jn y c h , a ś re d n ia e f e k ty w n o ś ć b a n k ó w k o m e rc y jn y c h w P o ls c e b y ła

z b liż o n a d o e f e k ty w n o ś c i s e k to ró w b a n k o w y c h k ra jó w s tre f y e u ro

n ie z n a c z n y w z ro s t k o n k u re n c ji i e f e k ty w n o ś c i n a s tą p ił w s e k to ra c h b a n k o w y c h P o rtu g a lii, H is z p a n ii, F ra n c ji i N ie m ie c

p o w e jś c iu d o s tre f y e u ro o ra z n a w y ra ź n y w z ro s t k o n k u re n c ji i e f e k ty w n o ś c i w ś ró d tz w . n o w y c h c z ło n k ó w U n ii

E u ro p e js k ie j ( C z e c h y , P o ls k a , S ło w a c ja ) w la ta c h 1 9 9 7 - 2 0 0 6

background image

Zob. M.Pawłowska, S.Kozak, (w:) Raport

na temat pełnego uczestnictwa RP w

trzecim etapie Unii gospodarczej i

walutowej, Część V

background image

SEKTOR POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW

NIEFINANSOW YCH

background image

1 ) W ie le fi rm w m o m e n c ie b a d a n ia n ie p o sia d a ło je d n o z n a c z n e j o p in ii n a te m a t sk u tk ó w

w p ro w a d z e n ia je d n o lite j w a lu ty .


2 ) P rz e d się b io rstw a p ro w a d z ą c e

tr a n sa k c j e

h a n d lo w e b ą d ź fi n a n so w e w o b rę b ie stre f y e u ro

n a sta w io n e są d o p rz y stą p ie n ia p rz e z P o lsk ę d o U n ii G o sp o d a rc z e j i W a lu to w e j z d e c y d o w a n ie
p o z y ty w n ie  o c z e k iw a na e lim in a c ją ry z y k a k u rso w e g o i o b n iż e n ie m k o sz tó w tra n sa k c y jn y c h

ro z lic z e ń E U R /P L N .


3 ) F a k t p o sia d a n ia

r o z lic z e ń

w e u ro sta n o w ił n a jsiln ie jsz y c z y n n ik d e te rm in u ją c y n a sta w ie n ie

p rz e d się b io rstw d o p rz y stą p ie n ia d o u n ii m o n e ta rn e j.

4 ) P rz e d się b io rstw a n ie p o sia d a ją c e k o n ta k tó w h a n d lo w y c h b ą d ź fi n a n so w y c h w stre fi e e u ro
c z ę sto n ie p o tra fi ły o c e n ić k ie ru n k u w p ły w u w p ro w a d z e n ia w sp ó ln e j w a lu ty n a ic h sy tu a c ję .

C z ę śc ie j te ż sk ło n n e b y ły u w a ż a ć , ż e prz y ję c ia e u ro b ę d z ie n ie k o rz y stn e z p u n k tu w id z e n ia ic h
in te re só w . J e d n a k ró w n ie ż w te j g ru p ie p rz e w a ż y ło n a sta w ie n ie p o z y ty w n e .

background image

5 ) B ra k k o rz y ś c i z p rz y s tą p i e n i a P o l s k i d o u n i i m o n e ta rn e j p rz e d s i ę b i o rs tw a w i ą z a ł y n a j c z ę ś c i e j

z o b a w a m i o w z ro s t i n fl a c j i i s z y b k ą k o n w e rg e n c j ę c e n d o p o z i o m u U E . W ś ró d
p rz y c z y n n e g a ty w n e g o n a s ta w i e n i a w y m i e n i a n y b y ł ró w n i e ż w z ro s t k o n k u re n c j i ry n k o w e j i

w z ro s t p re s j i p ł a c o w e j .


6 ) W p ł y w n a n a s ta w i e n i e p rz e d s i ę b i o rs tw d o p rz y s tą p i e n i a d o u n i i m o n e ta rn e j m i a ł a te ż

o d le g ło ś ć s ie d z ib y fi r m y o d z a c h o d n ie j g r a n ic y

k ra j u . W i ę k s z e p o p a rc i e d l a w p ro w a d z e n i a

e u ro d e k l a ro w a ł y p o d m i o ty z re g i o n ó w l e ż ą c y c h n a z a c h ó d o d l i n i i W i s ł y . Z n a c z n i e m i a ł a
ró w n i e ż w i e l k o ś ć p rz e d s i ę b i o rs tw a m i e rz o n a l i c z b ą p ra c o w n i k ó w .

7 ) P o w e j ś c i u P o l s k i d o s tre f y eu ro p rz e d s i ę b i o rs tw a o c z e k u j ą p o p ra w y k l i m a tu k o n i u n k tu ry ,

n a p ł y w u b e z p o ś re d n i c h i n w e s ty c j i z a g ra n i c z n y c h , p o p ra w y d o s tę p n o ś c i d o k a p i ta ł u o ra z
o b n i ż e n i a k o s z tó w p o z y s k a n i a k a p i ta ł u . S k u tk i te b y ły j e d n a k rz a d k o b ra n e p o d u w a g ę p rz y

o c e n i e w p ł y w u p rz y j ę c i a e u ro n a s y tu a c j ę w p rz e d s i ę b i o rs tw i e . N a j c z ę ś c i e j w s k a z y w a n o n a

e f e k t y k r ó t k o o k r e so w e .


8 )

E lim in a c j a r y z y k a k u r so w e g o i k o s z tó w tr a n sa k c y j n y c h

ro z l i c z e ń E U R / P L N p o w i n n a

p rz y s p i e s z y ć ro z w ó j d z i a ł a l n o ś c i e k s p o rto w e j i i m p o rto w e j , w ty m z w ł a s z c z a w s e k to rz e M S P .
E f e k t te n o s i ą g n i ę ty z o s ta n i e j e d n a k w w i ę k s z y m s to p n i u

d z ię k i

p r z e d s ię b io r st w o m , k t ó r e s ą

j u ż o b e c n e n a r y n k u U E

i k tó re p l a n u j ą z w i ę k s z y ć s w o j e z a a n g a ż o w a n i e n a ty m ry n k u , a w

background image

Zob. K.Puchalska, (w:) Raport na temat

pełnego uczestnictwa RP w trzecim etapie

Unii gospodarczej i walutowej, Część V

background image

H ip oteza „ k osztów m en u ”

do sto so w ania ceno w e są k o szto w ne , cho ciażby ze w zglę du na k o nieczno ść w y m iany cennik ó w .

w rezultacie w w ięk szo ści branż zm iany cen są rzadk ie.

w m o m encie w pro w adzenia no w ej w aluty , k tó ra w iąże się z k o nieczno ścią zm ian y no m inalnego k w o to w ania cen,

do sto so w ania cen do k o na zw ię k szo ny o dsetek fi rm .

w przy padk u praw dziw o ś ci hipo tezy „k o sztó w m enu“ w y stąpi „efek t ho ry zo ntalny ”, zgo dnie z k tó ry m na k ró tk o przed

w pro w adzeni em no w ej w aluty o dsetek przedsiębio rstw decy dujący ch się n a zm ianę cen bę dzie niższy o d ś redniej.

sek to ry , w k tó ry ch o m aw iane efek ty po w inny m ie ć najw ięk sze nat ężenie : w szczegó lno ści sek to ra usług

gastro no m iczny ch, k tó ry o dznacza si ę relaty w nie dużą lepk o ścią cen.

hipo teza „k o sztó w m enu“ zazw y czaj znajduje o dzw ierciedlenie w em pirii

(A ngelo ni i in., 2006, G ai o tti i L ippi, 2004, H o bijn i in., 2004), aczk o lw iek nie w e w szy stk ich badaniach (E rco lani i D utta,

2006).- w k atego rii restauracje i ho tele ).

K onop czak , R ozk rut (N B P V III)

background image

p rz e d w p ro w a d z e n i e m w s p ó l n e j w a l u ty d o o b i e g u g o tó w k o w e g o k ra j ó w s tre f y e u ro

p o w s z e c h n i e u z n a w a n o , ż e w y d a rz e n i e to b ęd z i e n e u tra l n e d l a g o s p od a rk i w k ró tk i m o k re s i e z e
w z g l ę d u n a j e g o p e łn ą p rz e w i d y w a l n o ś ć i n o m i n a l n y c h a ra k te r

z a o b s e rw o w a n e p o w y m i a n i e w a l u t z j a w i s k a o k a z a ł y s i ę p rz e c z y ć ty m p rz e w i d y w a n i o m

w z ro s t p o s trz e g a n e j p rz e z s p o łe c z e ń s tw o i n fl a c j i z n a c z n i e p rz e k ra c z a j ą c y o fi c j a l n ą d y n a m i k ę
w s k a ź n i k a

p o w s ta n i e te j ro z b i e ż n o ś c i m o ż e b y ć re z u l ta te m o b c ią ż e n i a o fi c j a l n y c h s ta ty s ty k l u b b łę d ó w

p e rc e p c j i j e d n o s te k

w z ro s t c e n b y ł s k o n c e n tro w a n y w w y b ra n y c h s e k to ra c h i d o ty c z y ł g ł ó w n i e to w a ró w i u s ł u g

n a j c z ę ś c i e j n a b y w a n y c h , k tó re m a j ą n i e p ro p o rc j o n a l n y w s to s u n k u d o rz e c z y w i s te g o u d z i a ł u w

w y d a tk a c h w p ł y w n a p e rc e p c ję k o n s u m e n tó w ( e f e k t c a p p u c c i n o )

c z ę s to tl i w o ś ć z m i a n c e n w g o s p o d a rc e b y ł a w yż s z a n iż w l a ta c h p rz e d w p ro w a d z e n i e m e u ro i

m i m o , ż e z m i a n y te b y ły s y m e try c z n e w d ó ł i w g ó rę w z a k re s i e s k a l i i c z ę s to tl i w o ś c i,

d o p ro w a d z i ł y d o w z ro s tu p o s trz e g a n e j i n fl a c j i .

p r z y c z y n a

w z ro s ty c e n o te j s a m e j w i e l k o ś c i

b e z w z g l ę d n e j c o s p a d k i s ą p o s trz e g a n e j a k o w i ęk s z e ( te o ri a p e rs p e k ty w y ) .

background image

W 2 0 0 2 r.

w sk a ź n ik in fl a c j i

H IC P w u ję c iu ro c z n y m w y n ió sł w stre fi e e u ro 2 ,3 % , z c z e g o

0 ,1 2 d o 0 ,2 9 % m o ż n a p rz y p isa ć e f e k to m z w ią z a n y m z w p ro w a d z e n ie m e u ro d o o b ie g u
g o tó w k o w e g o (E u ro sta t, 2 0 0 3 )

w n a jw ię k sz y m sto p n iu w y m ia n a w a lu ty p rz y c z y n iła się d o w z ro stu c e n w se k to rz e u słu g , w

ty m p rz e d e w sz y stk im i w z a k re sie u słu g g a stro n om ic z n y c h , f ry z je rsk ic h c z y z w iąz a n y c h z e
sp o rte m , re k re a c ją i k u ltu rą

d

o p e w n e g o sto p n ia w p ro w a d z e n ie e u ro p rz y c z y n iło się ró w n ież d o w z ro stu c e n ż y w n o ś c i


h ip o te z y o d n o śn ie d o

p r z y c z y n z a istn ia ły c h e fe k tó w

: m . in .

(1 ) p rz e n ie sie n ie k o sz tó w w y m ia n y n a k o n su m e n tó w ,
(2 ) z a o k rą g le n ia d o tz w . c e n a tra k c y jn y c h ,

(3 ) k o o rd y n a c ja o c z e k iw a ń p rz e d się b io rc ó w ,
(4 ) k o n c e n tra c ja d o sto so w ań c e n o w y c h w o k re sie o b lig a to ry jn e j w y m ia n y c e n n ik ó w
(h ip o te z a „ k o sz tó w m e n u “ ).

background image

p o w s ta n i e ro z b i e ż n o ś c i m i ę d z y i n fl a c j ą i j e j p e rc e p c j ą b y ł o n i e ty l k o

p r o b le m e m

sp o łe c z n y m

, a l e ró w n i e ż

g o sp o d a r c z y m

z e w z g l ę d u n a n i e d o s z a c o w a n i e w ł a s n e j s i ł y

n a b y w c z e j k o n s u m e n c i p o d e j m o w a l i s u b o p ty m a l n e d e c y z j e k o n s u m p c y j n e , s k u tk u j ąc e
z m n i e j s z e n i e m p o p y tu w s k a l i c a ł e j g o s p o d a rk i .

p o p rz e z z a s to s o w a n i e o d p o w i e d n i c h ro z w i ą z a ń i n s ty tu c j o n a l n y c h m o żl i w e

j e s t

z m in im a liz o w a n ie e f e k t ó w w p r o w a d z e n ia e u r o

, z a ró w n o w z a k re s i e s p o ł e c z n e j p e rc e p c ji

i n fl a c j i , j a k i rz e c z y w i s ty c h w z ro s tó w c e n

( 1 ) e f e k ty w n a k o m u n i k a c j a w ł a d z z e s p o ł e c z e ńs tw e m ,
( 2 ) o k re s p o d w ó j n e j e k s p o z y c j i c e n

( 3 ) p o ro z u m i e n i a c e n o w e w ł a d z z p rz e d s ię b i o rc a m i .

w p ro w a d z e n i e e u ro n i e p rz y c z y n i ł o s i ę d o p rz y s p i e s z e n i a p ro c e s u k o n w e rg e n c j i o g ó l n e g o

p o z i o m u c e n w ra m a c h k ra j ó w c z ł o n k o w s k i c h

w y j ą te k k a te g o ri a to w a ró w k o n s u m p c y j n y c h ,

w p rz y p a d k u k tó re j w y ż s z e j d y n a m i k i c e n p o w y m i a n i e w a l u ty d o ś w i a d c z a ł y k ra j e o n i ż s z y m

p o z i o m i e c e n . M o ż e b y ć to e f e k te m w i ę k s z e j p rz e j rz y s to ś c i c e n i re d u k c j i ry z y k a k u rs o w e g o p o
p rz y j ę c i u p rz e z k ra j e s tre f y e u ro w s p ó l n e j w a l u ty , c o m o g ł o d o p ro w a d z ić d o n a s i l e n i a a rb i traż u

c e n o w e g o .

n i e o d n o to w a n o n a to m i a s t p rz y s p i e s z e n i a k o n w e rg e n c j i n o m i n a l n e j w z a k re s i e c e n u s ł u g .

background image

w e w sz y stk ich analiz o w any ch k atego riach k o sz y k a H IC P z w y jątk iem rek reacji i k ultury

m iały m iejsce isto tne k ró tk o o k reso w e efek ty ceno w e.

w niek tó ry ch prz y padk ach pew ne w zro sty dy nam ik i cen o dno to w ano jeszcze w m iesiącach

po przedzający ch w y m ianę w aluty .

sk utecz ność nak azu

p od w ójnej ek sp ozy cji cen

w z apo bieganiu nieuzasadnio ny m

fundam entam i w zro sto m cen na po zio m ie z agrego w anego w sk aźnik a infl acji o raz niek tó ry ch
jego k atego rii (to w ary k o nsum pcy jne o raz w ram ach usług

background image

 

G. Koloch, Stylizowany model DSGE małej

gospodarki otwartej w niesymetrycznej

unii walutowej – wnioski dla Polski (w:)

Raport na temat pełnego uczestnictwa RP

w trzecim etapie unii gospodarczej i

walutowej. Projekty badawcze, część VIII,

NBP, s. 131 i n.

background image

A NA L IZA K O SZ TO W DZ IA Ł A NIA O R A Z DO C H O DO W Z O PER AC JI

W Y M IA NY

W A L UT W SEK TO R Z E BA NK O W Y M Z TY T UŁ U W PR O W A DZ ENIA EUR O

background image

w p ro w a d z e n i u e u ro w P o l s c e to w a rz y s z ą o c z e k iw a n i a o s i ą g n i ę c i a p rz e z b a n k i

d ł u g o te rm i n o w y c h k o rz y ś c i , m .i n . e l i m i n a c j i ry z y k a w a l u to w e g o i m o ż l i w o ś c i w y k o rz y s ta n i a
e f e k tu s k a l i

w

p o c z ą tk o w e j f a z i e p ro c e s te n b ę d z i e w y m a g a ł p o n i e s i e n i a p rz e z s e k to r b a n k o w y

d o d a tk o w y c h k o s z tó w o p e ra c y j n y c h o ra z u traty c z ę ś c i d o c h o d ó w , g ł o w n i e z o p e ra c j i w y m i a n y
w a l u t

k o s z ty p rz y g o to w a n i a o rg a n i z a c y j n e g o b a n k ó w d o z m i a n y s y s te m ó w i n f o rm a ty c z n y c h i

ro z l i c z e ń b e z g o to w k o w y c h o ra z w p ro w a d z e n i e e u ro d o o b i e g u g o tó w k o w e g o b ę d ą u z a l e ż n i o n e ,
m .i n . o d d ł u g o ś c i o k re s u p o d w ó j n e g o o b i e g u w a l u to w e g o . I c h p rz y b l i ż o n ą w a rto ś ć s z a c u j e s i ę

n a o k o ł o 0 ,1 4 % P K B w p rz y p a d k u d w u ty g o d n i o w e g o o ra z o k o ł o 0 ,2 0 % P K B i 0 ,2 6 % P K B ,
o d p o w i e d n i o , w p rz y p a d k u d w u m i e s i ę c z n e g o i p ó ł ro c z n e g o o k re s u w y c o f y w a n i a z ł o te g o

k o s z ty te m o g ą b y ć o g ra n i c z o n e p o p rz e z z m n i e j s z e n i e w o l u m e n u o b ro tu g o tó w k o w e g o i

z w i ę k s z e n i e w y k o rz y s ta n i a k a rt p ł a tn i c z y c h i b a n k o w o ś c i i n te rn e to w e j w tra n s a k c j a c h
b a n k o w y c h o ra z p o p rz e z p rz e p ro w a d z e n i e k a m p a n i i u p o w s z e c h n i a j ą c ą w s p o ł e c z e ń s tw i e

w i e d z ę o w p ro w a d z a n y c h d o o b i e g u b a n k no ta c h i m o n e ta c h e u ro

background image

w y e lim in o w a n ie o p e ra c j i w y m ia n y e u ro /z ło ty w w y n ik u w e jśc ia P o lsk i d o stre f y e u ro

sp o w o d u je u tra tę p rz e z b a n k i c z ę śc i d o c h o d ó w z ty tu łu o p e ra c ji w a lu to w y c h , a ic h p rz y b liż o n ą
w a rto ść m o ż n a o c e n ić n a o k o ło 0 ,1 8 % P K B

c ię ż a r p rz y g o to w a n ia i w p ro w a d z e n ia w sp ó ln e j w a lu ty d o o b ie g u g o tó w k o w e g o i ro z lic z e ń

b e z g o tó w k o w y c h sp o c z y w a n a se k to rz e b a n k o w y m . S tą d te ż p ro c e s te n b ę d z ie d la p o lsk ic h
b a n k ó w p o w a ż n y m w y z w a n ie m

o c z e k u je się , ż e z je d n e j stro n y m o ż e o n stw o rz y ć n o w e p e rsp e k ty w y d la ro z w o ju o f e rty

p ro d u k to w e j i w y k o rz y sta n ia e f e k tó w sk a li, z d ru g ie j n a to m ia st sta n ie się ź ró d łe m d o d a tk o w y c h
k o sz tó w o p e ra c y jn y c h , u tra ty c z ę śc i d o c h o d ó w o ra z z w ię k sz o n e j p re sji k o n k u re n c y jn e j ( N B P ,

2 0 0 4 )

w se k to rz e b a n k o w y m k ra jó w stre f y e u ro w p ro w a d z a n iu w sp ó ln e j w a lu ty to w a rz y sz y ły

d o d a tk o w e k o sz ty o p e ra c y jn e . W n a jw ię k sz y m sto p n iu w y n ik a ło to z p o trz e b y p rz e z b ro je n ia
sp rz ę tu lic z ą c e g o i so rtu ją c e g o b a n k n o ty i m o n e ty o ra z m o d e rn iz a c ji sp rz ę tu k o m p u te ro w e g o i
sy ste m ó w in f o rm a ty c z n y c h

background image

z w ię k sz o n e k osz ty o so b o w e w b a n k a c h to e fe k t p ro w a d z e n ia sz k o le ń n a te m a t

ro z p o z n a w a n ia n o w y c h b a n k n o tó w i m o n e t o ra z o b słu g i z m o d y fi k o w a n y c h sy ste m ó w
k się g o w y c h i ro z lic z e ń b a n k o w y c h

w y so k ie k o sz ty n a tra n sp o rt n o w e j w a lu ty z b a n k ó w c e n tra ln y c h o ra z z a b e z p ie c z e n ie je j w e

w ła sn y c h p la c ó w k a c h

k o n so lid a c ja w se k to rz e b a n k o w y m i d ą ż e n ie d o w y k o rz y sta n ia e fe k tu sk a li są k o le jn y m i

c z y n n ik a m i, k tó re w sy tu a c ji z a w ę ż e n ia ry n k u w a lu to w e g o m o g ą b y ć ź ró d łe m stra t w
m n ie jsz y c h in sty tu c ja c h b a n k o w y c h . D la d u ż y c h w ie lo n a ro d o w yc h k o rp o ra c ji w sz y stk ie k ra je
u n ii m o n e ta rn e j tra k to w a n e są c z ę sto ja k o je d e n o b sz a r g o sp o d a rc z y . Z te g o te ż w z g lę d u w ie le

a m e ry k a ń sk ic h i a z ja ty c k ic h p rz e d się b io rstw p ro w a d z ą c y c h d z ia ła ln o ść g o sp o d a rc z ą w k ilk u
k ra ja c h U n ii E u ro p e jsk ie j sta ra się k o n so lido w a ć c a ło ść o b słu g i b a n k o w e j w ra m a c h je d n e g o

ra c h u n k u .

background image

dodatkow o: − zw iększenie konkurencji i konw ergencja stop procentow ych pow odujące

zm niejszenie dochodów odsetkow ych,

− rozw ój now ych form fi nansow ania przedsiębiorstw , m .in. przez korporacyjne
papiery dłużne, m ogący zm niejszyć popyt na kredyt bankow y, ale z drugiej strony

dać szansę bankom na uzyskanie now ych przychodów z tytułu opłat za obsługę
em isji papierów w artościow ych.

background image

Źródła:

S. KOZAK, Analiza kosztów działania oraz

dochodów z operacji wymiany walut w sektorze

bankowym z tytułu wprowadzenia euro(w:) Raport

na temat pełnego uczestnictwa RP w trzecim

etapie unii gospodarczej i walutowej. Projekty

badawcze, część III, NBP, s. 105 i n.

background image

SY NCHRO NIZACJA CY K LU K O NIUNK TURALNEG O

PO LSK IEJ G O SPO DARK I Z K RAJAM I STREFY EURO W

K O NTEK ŚCIE STRUK TUR TY CH G O SPO DAREK (E1,1)

background image

1 . G o s p o d a rk a p o l s k a p rz e z p ra w i e p ó ł w i e k u

f u n k c j o n o w a ła w e d łu g in n y c h z a s a d

n i ż

g o s p o d a rk i k r a j ó w E u r o p y Z a c h o d n i e j . S p u ś c i z n ą te g o o k r e s u j e s t d y s ta n s d z i e l ą c y n a s o d

ty c h k r a j ó w , w y r a ż a j ą c y s i ę p r z e d e w s z y s tk i m n i ż s z y m p r o d u k te m g o s p o d a rk i i
d o c h o d a m i , z a r ó w n o w u j ę c i u o g ó ł e m j a k i p e r c a p i ta . R ó ż n i ą n a s ta k ż e w a ru n k i

i n s ty tu c j o n a l n e , w j a k i c h p ro w a d z o n a j e s t d z i a ł a l n o ś ć g o s p o d a rc z a .

2 . k la s y c z n a d e fi n ic j a

c y k l u k o n iu n k t u r a ln e g o

w g B u r n s a i M it c h e lla : „ ro d z a j fl u k tu a c j i ,

o b s e r w o w a n y c h w o g ó l n e j d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a rc z e j n a r o d ó w , o rg a n i z u j ą c y c h s w ą p ra c ę
g ł ó w n i e w p r z e d s i ę b i o rs tw a c h , n a s ta w i o n y c h n a z y s k . C y k l s k ł a d a s i ę z e k s p a n s j i ,
w y s tę p u j ą c e j w ty m s a m y m c z a s i e w l i c z n y c h d z i e d z i na c h d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a rc z e j , p o

n i e j n a s tę p u j e r e c e s j a , k u r c z e n i e s i ę d z i a ł a l n o ś c i g o s p o d a r c z e j , n a s tę p n i e o ż y w i e n i a

p rz e c h o d z ą c e g o w f a z ę e k s p a n s j i k o l e j n e g o c y k l u [ ...] s e k w e n c j a z m i a n p o w ta r z a s i ę , a l e

n i e p e r i o d y c z n i e ” ( B u r n s , M i tc h e l l , 1 9 4 6 ) .

3 .

D e fi n ic j a c y k lu w z r o s t u

: a k c e n tu j e s i ę w s p ó ł z a l e ż n o ś ć w z r o s tu i w a h a ń c y k l i c z n y c h ,

w y r ó ż n i a j ą c f a z y c y k l u k o n i u n k tu ra l n e g o j a k o o k re s y r e l a ty w n i e w y s o k i c h i n i s k i c h s tó p
w z ro s tu ( Z a r n o w i tz , M i n tz , 1 9 7 2 ) . W ty m p rz y p a d k u o p r ó c z a n a l i z o w a n i a s tó p w z r o s tu

a l te r n a ty w n i e d o b a d a n i a c y k l i w z ro s to w y c h w y k o r z y s tu j e s i ę o d c h y l e n i a o d tre n d u ,

o k r e ś l a j ą c c y k l j a k o o d c h y l e n i e p o z i o m u z j a w i s k a – p o o c z y s z c z e n i u z w a h a ń s e z o n o w y c h

i p rz y p a d k o w y c h – o d d ł u g o o k re s o w e j te n d e n c j i r o z w o j o w e j ( 1 4 ) .

background image

1 .

P o r ó w n a n ie str u k tu r g o sp o d a r c z y c h w y b r a n y c h k r a j ó w str e f y E u r o

( 1 7 ) :

- z g o d n i e z te o ri ą O C A , s y m e try c z n o ś ć s z o k ó w m a k ro e k o n o m i c z n y c h o k re ś l o n a j e s t m .i n .
p rz e z p o d o b i e ń s tw o s tru k tu r g o s p o d a rc z y c h , k tó re j e s t s w o i s tą m e ta w ł a ś c i w o ś c i ą ,

k o n s u m u j ą c ą w p ł y w i n n y c h c z y n n i k ó w ( K e n e n , 1 9 6 9 ) . I m j e s t o n o w y ż s z e , ty m w i ę k s z a j e s t

s y n c h ro n i c z n o ś ć c y k l i k o n i u n k tu ra l n y c h p o w i ą z a n y c h g o s p o d a re k , p rz e m a w i a j ą c a z a
p ro w a d z e n i e m w s p ó l n e j p o l i ty k i p i e n i ę ż n e j ( T a v l a s, 1 9 9 4 ) .


- m i a rą p o d o b i e ń s tw a j e s t w s k a ź n i k z a p ro p o n o w a n y p rz e z

S ta tte v a i R a le v ą

( S ta tte v , R a l e v a ,

2 0 0 6 ) , o p a rty n a

in d e k sie K r u g m a n a

( K ru g m a n , 1 9 9 3 ) , s z e ro k o u ż y w a n y – w p o s ta c i c z y s te j

l u b z m o d y fi k o w a n e j – w b a d a n i a c h p o d o b i e ń s tw a s tru k tu r g o s p o d a rc z y c h ( 1 8 ) .


-

str u k tu r a p r o d u k c j i p o lsk ie j g o sp o d a r k i

ró ż n i s i ę o d s tru k tu r p o d a ż o w y c h

p o ró w n y w a n y c h g o s p o d a re k , z w ła s z c z a d u ż y c h g o s p o d a re k : f ra n c u s k i e j i n i e m i e c k i e j , k tó re
s ą n a j b a rd z i e j z b l i ż o n e d o s tru k tu ry p ro d u k c j i g o s p o d a rk i s tre f y e u ro .


-

str u k tu r a tw o r z e n ia w a r to śc i d o d a n e j b r u tto

( W D B ) w P o l s c e j e s t n a j b a rd z i e j p o d o b n a

d o s tru k tu ry p ro d u k c j i g o s p o d a rk i P o rtu g a l i i i s tre f y e u ro j a k o c a ł o ś c i .

background image

- o d m i e n n o ś ć s tru k tu ry p ro d u k c j i p o l s k i e j g o s p o d a rk i w z g l ę d e m s tru k tu ry g o s p o d a rk i s tre f y

e u ro ( i p o z o s ta ł y c h g o s p o d a re k ) w y n i k a z r ó ż n ic w

u d z ia ła c h w str u k tu r z e c z te r e c h se k c j i

N A C E

: ro l n i c tw a ( A ) , g ó rn i c tw a i k o p a l n i c tw a ( C ) , h a n d l u i n a p ra w ( G ) o ra z o b s ł u g i

n i e ru c h o m o ś c i i fi rm ( K ) . T rz y p i e rw s z e z w y m i e n i o n y c h g a ł ę z i g o s p o d a rk i m a j ą w P o l s c e

z d e c y d o w a n i e w i ę k s z y u d z i a ł n i ż w g o s p o d a rc e E A 1 2 i p o z o s ta ł y c h b a d a n y c h g o s p o d a rk a c h .
W z g l ę d n i e n i e d o ro z w i n i ę ty j e s t s e k to r u s ł u g k o m e rc y j n y c h ( d l a b i z n e s u ) . T ra d y c y j n i e
p rz e ro ś n i ę te s e k to ry : ro l n i c z y i g ó rn i c z y s to p n i o w o u s tę p u j ą m i e j s c a d l a ro z w o j u d z i a ł a l n o ś c i

u s ł u g o w e j , j e d n a k z m i a n y n i e p o s tę p u j ą n a ty l e s z y b k o , a b y m o ż n a b y ł o m ó w i ć o
k o n w e rg e n c j i w ty m s e k to rz e .

- o c e n i a j ą c

r ó ż n ic e m ię d z y str u k tu r a m i p r o d u k c y j n y m i

g o s p o d a rk i p o l s k i e j i w y b ra n y c h

g o s p o d a re k k ra j ó w U E z u w a g i n a i c h e w e n tu a l n y w p ł y w n a s y n c h ro n i c z n o ś ć c y k li
k o n i u n k tu ra l n y c h , n a l e ż y z a u w a ż y ć , ż e ró ż n i c e te d o ty k a j ą g a ł ę z i ( A , C , G ) b a rd z o p o d a tn y c h

n a d z i a ł a n i e s z o k ó w p o d a ż o w y c h . R e l a ty w n i e n i s k i ( w P o l s c e ) u d z i a ł b a rd z i e j e l a s ty c z n i e
d z i a ł a j ą c y c h s e k to ró w u s ł u g o w y c h ( H , J , K ) n i e s ta n o w i o d p o w i e d ni e g o b u f o ru
a m o rty z u j ą c e g o e f e k ty w s trz ą s ó w g o s p o d a rc z y c h . W z g l ę d n a k o n c e n tra c j a p ro d u k c j i ( o k . 2 5
% W D B P o l s k i w o b e c o k . 1 3 % W D B s tre f y e u ro ) w g a ł ę z i a c h tru d n i e j d o s to s o w u j ą c y c h s i ę

d o g w a ł to w n i e z m i e n i a j ą c y c h s i ę w a ru n k ó w p ro w a d z e n i a d z i a ł a l n o ś c i g o s p od a rc z e j s ta n o w i
p o te n c j a l n e ź ró d ł o a s y m e tri i s z o k ó w m a k ro e k o n o m i c z n y c h .

background image

- odm iennie przedstaw iają się w yniki porów nania

struktur popytu zagregow anego

.

N ajw iększe podobieństw o łączy polską strukturą popy tow ą ze strukturą w y datków Francji, a
najm niejsze – Irlandii. O gólnie m ów iąc – pom ijając zaburzenie roku 2000, w y nikające z
w ahań udziału składow ej eksportu netto (na skutek załam ania ogólnośw iatow ego,

zakłócającego m ędzynarodow ą w y m ianę tow arów i usług) – struktura popy tu zagregow anego
w Polsce jest bliższa strukturze popytow ej dużych gospodarek (FR , E S, IT ) niż m ałych
gospodarek: Irlandii i Portugalii.

background image

- w

w ydatkach polskich gospodarstw

dom ow ych duży udział (w yższy niż w dojrzałych

gospodarkach) m ają: żyw ność, napoje i w yroby tytoniow e (dobra o niskiej elastyczności
cenow ej i dochodow ej popytu), a w zględnie niski – środki i usługi transportow e oraz usługi
restauracyjne i hotelarskie (dobra o w ysokiej elastyczności cenow ej i dochodow ej popytu). N a

podstaw ie danych z lat 1995-2006 należy prognozow ać w zrost udziału w strukturze spożycia
indyw idualnego dóbr o w yższej elastyczności dochodow ej (i cenow ej) popytu, a spadek
udziału dóbr pierw szej potrzeby (22-23).

background image

-

struk tura inw esty cji

(w g C P A ) w P o lsce nie przy staje do struk tury inw esty cji w strefi e

euro i struktur po zo stały ch po ró w ny w any ch go spo darek (po za go spo dark ą W ło ch i P o rtugalii)
a zw łaszcza go spo dark i Irlandii, k tó rej struk tura w y datk ó w inw esty cy jny ch jest dy w ergentna.
S truk tura po py tu inw esty cy jnego w P o lsce w y k azuje jednak pew ną zbieżno ść. R ó żnice

w y nik ają ze w zględnie nisk iego (w P o lsce) udziału nak ładó w na o biek ty budo w nictw a
m ieszk anio w ego , a w y so k iego – nak ładó w infrastruk turalny ch i na o biek ty k o m ercy jne. T ak a
struk tura inw esty cji jest ty po w a dla go spo darek transfo rm ujący ch się, nadrabiający ch

w ieloletnie zapó źnienia w ro zw o ju usług po dstaw o w y ch dla działalno ści go spo darczej
(infrastruk turalny m ).

background image

- gospodarkę Polski od gospodarki EA 12 i gospodarek wybranych krajów europejskich m oże

odróżniać

sposób reakcji na zaburzenia cenowe i dochodow e.

W yższy udział w wydatkach

dóbr o niskiej elastyczności cenowej (i dochodowej) oraz inwestycji wieloletnich i
prowadzonych na wielką skalę czynić m oże gospodarkę polską m niej wrażliwą na szoki

popytowe i w konsekwencji m oże powodować asynchroniczność cykli koniunkturalnych.

background image

- w strukturze tw orzenia dochodów w Polsce

w zględnie niższy udział m ają dochody pracy,

a w yższy – tzw . nadw yżka operacyjna brutto

, tj. dochody gospodarstw dom ow ych spoza

pracy (najem nej). T a dysproporcja pogłębia się, polaryzując populację (w iększość
gospodarstw dom ow ych osiąga dochody w yłącznie lub głów nie z pracy). D ochody spoza

pracy są bardziej w rażliw e na w ahania stopy procentow ej (nośnika transm isji pieniężnej) i z
tej przyczyny zidentyfi kow ane rozbieżności m iędzy strukturam i tw orzenia dochodów m ogą
być źródłem asym etryczności szoków m akroekonom icznych.

background image

- podsum ow ując w yniki badania podobieństw a struktur gospodarczych, należy pow iedzieć, że

nie są one jednoznaczne, tzn.

nie m ożna w skazać takiej gospodarki europejskiej (pośród

analizow anych), do której byłaby podobna gospodarka polska

. Z identyfi kow ane różnice

w raz z upływ em czasu się zm niejszają, niem niej jednak stanow ić m ogą źródła

asym etryczności (asynchroniczności) szoków m akroekonom icznych (25).

background image

6. S y n ch r o n iza cja cy k lu k o n iu n k tu r a ln ego w P o lsce i str efi e eu r o (26 )

-

d a n e w g b a d a ń

z a o k res o statn ic h 1 3 lat (o d 1 9 9 5 r.), z w y jątk iem z h arm o n iz o w an ej sto p y

b e z ro b o c ia, d la k tó re j d o stę p n e d an e o b e jm u ją o k re s o statn ic h 1 1 lat (o d 1 9 9 7 r.). (2 6 )

-

m eto d y esty m a cji czy n n ik a cy k liczn ego

(2 6 )


- k aż d y z e ź ró d ło w y c h ag re g a tó w m ak ro e k o n o m ic z n y c h b ę d ąc y c h p rz e d m io te m an alizy

z o stał p o d d a n y

p r o ceso w i fi ltr a cji

w c e lu w y k o m p o n o w an ia z je g o p rz e b ie g u k o m p o n e n tu

c y k lic z n e g o . Z asto so w an o : fi ltr B ax te ra-K in g a (B K ) (B ax te r, K in g , 1 9 9 9 ), fi ltr C h ristian o-
F itzg e rald a (C H F ) (C h ristian o , F itz g e rald , 2 0 0 3 ), fi ltr H o d ric k a-P re sc o tta (H P ), (H o d ric k ,
P re sc o tt, 1 9 9 7 ), stru k tu raln y m o d e l sz e re g ó w c z aso w y c h (S T ). (2 7 )

background image

- a n a l i z a p o d s ta w o w y c h m i a r s y n c h ro n i z a c j i w p rz y p a d k u z a s to s o w a n i a fi l tra B K p o k a z u j e

u m ia r k o w a n ą siłę sy n c h r o n iz a c j i d a n y c h p o lsk ic h z e str e f ą e u r o .

W s p ó ł c z y n n i k

k o h e re n c j i z e s tre f ą e u ro w y n i ó s ł o k . 0 ,3 9 , a w a n a l i z o w a n y c h k ra j a c h w a h a s i ę o d 0 ,1 5 d l a
H i s z p a n i i d o 0 ,4 3 d l a N i e m i e c . W s p ó ł c z y n n i k k o re l a c j i j e d n o c z e s n e j w a h a s i ę o d 0 ,2 8 d l a

W ł o c h i I rl a n d ii d o o k . 0 ,4 7 d l a N i e m i e c i 0 ,4 5 d l a s tre f y e u ro j a k o c a ł o ś c i . C o j e s t i s to tn e
c y k l k o n i u n k tu ra l n y w s tre fi e e u ro , j a k i w p o s z c z e g ó l n y c h k ra j a c h j e s t o p ó ź n i o n y w z g l ę d e m
w a h a ń w P o l s c e , n a c o w s k a z u j e z a ró w n o w a rto ś ć p rz e s u n i ę c i a f a z o w e g o , j a k i a n a l i z a

k o re l a c j i k rz y ż o w y c h ( 3 9) .

-

w a r to ść p r z e su n ię c ia f a z o w e g o

w a h a s i ę o d - 0 ,3 k w a rta ł u d o o k . - 2 ,6 k w a rta ł u .

M a k s y m a l n e w s p ó ł c z y n n i k i k o re l a c j i k rz y ż o w y c h w s k a z u j ą n a w e t n a o p ó ź n i e n i e 4 k w a rta l n e .

P rz y c z y m d l a n a j s i l n i e j s k o re l o w a n y c h g o s p o d a re k w y n o s i o n o od 1 d o 2 k w a rta ł ó w . ( 3 9 )

-

w a h a n ia c y k lic z n e p o lsk ie g o P K B są u m ia r k o w a n ie siln ie z sy n c h r o n iz o w a n e z

w a h a n ia m i P K B w str e fi e e u r o

. B i o rą c p o d u w a g ę w s z y s tk i e m e to d y fi l tra c j i n a j s i l n i e j s z y

s to p i e ń s y n c h ro n i z a c j i u z y s k a n o d l a N i e m i e c , W ł o c h . S ł a b s z ą s i ł ę sy n c h ro n i z a c j i s tw i e rd z o n o
d l a m n i e j s z y c h g o s p o d a re k , tj . I rl a n d i i , P o rtu g a l i i i H i s z p a n i i . P o l s k i c y k l P K B j e s t

w y p rz e d z a j ą c y w z g l ę d e m c y k l u w k ra j a c h s tre f y e u ro .

background image

-

w a h a n ia c y k lic z n e p o lsk ie j k o n su m p c j i

w a n a liz o w a n y m o k re sie n ie są z sy n c h ro n iz o w a n e

z w a h a n ia m i k o n su m p c ji w stre fi e e u ro . T a k o n k lu z ja je st w z g o d z ie z p rz e d sta w io n y m w y ż e j
p o ró w n a n ie m stru k tu ry k o n su m p c ji (R y su n e k 2 .3 ), z k tó re g o w y n ik a , ż e w P o lsc e z n a c z n ie
o d b ie g a o n a o d o b se rw o w a n e j w d u ż y c h g o sp o d a rk a c h stre fy e u ro . J e d n a k m o ż n a z a u w a ż y ć ,

ż e sto p ie ń z b ie ż n o śc i u le g a sto p n io w e m u z w ię k sz a n iu w c z a sie (5 2 ).

-

w a h a n ia c y k lic z n e in w e sty c ji

są siln ie z sy n c h ro n iz o w a n e z w a h a n ia m i w stre fi e e u ro . J e st

to b a rd z o isto tn e z p u n k tu w id z e n ia e w e n tu a ln e j w sp ó ln e j p o lity k i m o n e ta rn e j w p rz y sz ło śc i.
M u sim y p a m ię ta ć , ż e to w ła śn ie in w e sty c je są g łó w n ą p rz y c z y n ą (sk ła d o w ą ) w a h a ń o g ó ln e g o
p o z io m u p o p y tu , a c o z a ty m id z ie ró w n ie ż p ro d u k c ji. S y m e try c z n o ść sz o k ó w w ty m a sp e k c ie
g w a ra n tu je , ż e e w e n tu a ln e ro z b ie ż n o śc i o b se rw o w a n e n a p o z io m ie g lo b a ln e g o p o p y tu n ie

b ę d ą a ż ta k d u ż e , g d y ż z m ie n n o ść p o z o sta ły c h sk ła d o w y c h n ie je st a ż ta k w ie lk a (w
sz c z e g ó ln o śc i k o n su m p c ji). S iln a lu b u m ia rk o w a n ie siln a sy n c h ro n iz a c ja w a h a ń in w e sty c ji

z o sta ła p o tw ie rd z o n a ró w n ie ż w in n y c h b a d a n ia c h d la c a łe j g ru p n o w y c h k ra jó w
c z ło n k o w sk ic h w U E (m .in . L e v a sse u r, 2 0 0 8 ).

background image

- w yniki analizy synchronizacji polskiego cyklu koniunkturalnego zidentyfi kow anego w

przebiegu produkcji sprzedanej przem ysłu przetw órczego

są nieznacznie zróżnicow ane

pod w zglądem zastosow anej m etody fi ltracji, w iększe zróżnicow anie jest widoczne dla
różnych gospodarek; średnio polski cykl przem ysłow y

w yprzedza cykl

w strefi e euro o ok. 2-

5 m iesięcy (62).

background image

- w ahania cykliczne

deflatora PK B

w Polsce nie są zsynchronizow ane z w ahaniam i w strefi e

euro, jak i w analizowanych krajach (poza Portugalią i Irlandią dla m odelu ST ). (68)

background image

-

w sk a ź n ik k o n iu n k tu r y k o n su m e n c k ie j

( g o s p o d a rs tw d o m o w y c h ) , k tó ry n a z y w a m y j e s t

ró w n i e ż w s k a ź n i k i e m u f n o ś c i k o n s u m e n c k i e j l u b w s k a ź n i k i e m n a s tro j ó w ( a n g . c o n s u m e r
s e n ti m e n t i n d i c a to r
) j e s t o b l i c z a n y d l a w s z y s tk i c h k ra j ó w U E n a p o d s ta w i e z h a rm o n i z o w a n e j
m e to d o l o g i i ( p o r. E C D G - E C F I N , 2 0 0 7 ) i j e s t p u b l i k o w a n y p rz e z E U R O S T A T . ( 7 9 );

z i d e n ty fi k o w a n e w a h a n i a w s k a ź n i k a k o n i u n k tu ry k o n s u m e n c k i e j w P o l s c e

z n a c z n ie

o d b ie g a j ą

o d w a h a ń z a re j e s tro w a n y c h w s tre fi e e u ro i a n a l i z o w a n y c h k ra j a c h , m o ż n a w rę c z

m ó w i ć o p rz e c i w n y c h k i e ru n k a c h z m i a n. W y n i k a z te g o , ż e w p rz e c i w i e ń s tw i e d o

p rz e d s i ę b i o rc ó w , p o l s k i e g o s p o d a rs tw a d o m o w e p o s i a d a j ą i n n e w z o rc e f o rm u ł o w a n i a s w o i c h
o c e n i o c z e k i w a ń n i ż s p o ł e c z e ń s tw o z k ra j ów s tre f y e u ro . W p ra c y B i a ł o w o l s k i e g o i D u d k a
( 2 0 0 7 ) n a p o d s ta w i e p o s z c z e g ó l n y c h p y ta ń a n k i e ty z h a rm o n i z o w a n e g o k w e s ti o n a ri u s z a
b a d a n i a k o n s u m e n c k i e g o u d o w o d n i o n o , ż e s p o ł e c z e ń s tw o p o l s k i e j e s t b a rd z i e j p e s y m i s ty c z n e

o d s p o ł e c z e ń s tw a e u ro p e j s k i e g o i p o s i a d a o d m i e n n e w z o rc e f o rm u ł o w a n i a o c e n w z a k re s ie
o g ó l n e j s y tu a c j i g o s p o d a rc z e j i w ł a s n e j s y tu a c j i fi n a n s o w e j . ( 8 1 - 8 2 ) G e n e ra l n i e m o ż n a

w y c i ą g n ą ć w n i o s e k , ż e w a n a l i z o w a n y m o k re s i e , n a p o d s ta w i e z a s to s o w a n y c h m e to d
z i d e n ty fi k o w a n o b ra k s y n c h ro n i z a c j i w a h a ń w sk a ź n i k a k o n i u n k tu ry k o n s u m e n c k i e j w P o l s c e
i k ra j a c h s tre f y e u ro . W y n i k a to w d u ż e j m i e rz e z o d m i e n n y c h fl u k tu a c j i k o n s u m p c j i
p ry w a tn e j o ra z o d m i e n n y c h w z o rc ó w f o rm u ł o w a n i a o c e n p rz e z p o l s k i e g o s p o d a rs tw a

d o m o w e . Z u p ł y w e m c z a s u o b s e rw u j e s i ę j e d n a k s to p n i o w e z w i ę k s z a n i e s i ł y z b i e ż n o ś c i ( 8 4 )

background image

-

o gó ln y w sk a ź n ik n a str o jó w go sp o d a r czy ch

(an g . ec o n o m ic sen tim e n t in d ic a to r

E S I

) jest

o b lic z an y d la w sz y stk ic h k rajó w U E n a p o d staw ie z h arm o n iz o w an e j m eto d y k i (p o r. E C D G -
E C F IN , 2 0 0 7 ) p rz ez E U R O S T A T . Jest to sy n tetyc z n y w sk aź n ik , o b lic z an y n a p o d staw ie
sek to ro w y c h w sk aź n ik ó w k o n iu n k tu ry (p rz em y sł, u słu g i ry n k o w e, b u d o w n ic tw o , h an d el

d etalic z n y i g o sp o d arstw a d o m o w e), p rz y z ało ż e n iu o d p o w ie d n ic h w ag . O b raz u je o n k lim at
g o sp o d arc z y w c ałe j g o sp o d arc e, w an aliz ac h K o m isji E u ro p e jsk ie j jak o z m ien n ą referen c y jn ą
d la teg o w sk aź n ik a w y k o rz y stu je się P K B . W y n ik i an aliz y sy n c h ro n iz ac ji p o lsk ieg o c y k lu

k o n iu n k tu raln eg o w y k o m p o n o w an eg o z o g ó ln eg o w sk aź n ik a n astro jó w g o sp o d arc z y c h n a
p o d staw ie c z tere c h ró ż n y c h m e to d są b ard z o z róż n ic o w an e w z ale ż n o śc i o d u ż y tej m eto d y ,
jak i m ie d z y k rajam i. w ah an ia c y k lic z n e o g ó ln eg o w sk aź n ik a n astro jó w g o sp o d arc z y c h są
p o d o b n e w P o lsc e jak i w an aliz o w an y c h k rajac h stre fy eu ro jed y n ie w p rz y p ad k u

z asto so w an ia fi ltra B K o raz c z ęśc io w o w p rz y p ad k u fi ltra C H F . (8 7 )

background image

 w a h a n ia c y k lic z n e in d e k su E S I są siln ie j z sy n c h ro n iz o w a n e z c y k le m w stre fi e e u ro n iż

m ia ło to m ie jsc e d la P K B

św ia d c z y o ty m , ż e re a k c je p o d m io tó w ry n k o w y c h ( fi rm

p rz e m y sło w y c h , h a n d lo w y c h , b u d o w la n y c h , u słu g o w y c h c z y te ż k o n su m e n tó w ) , ic h
o c z e k iw a n ia i p e rc e p c ja z ja w isk g o sp o d a rc z y c h są p o d o b n e w P o lsc e i k ra ja c h stre f y e u ro . T o

d o p ie ro ró ż n ic e in sty tu c jo n a ln e i stru k tu ra ln e p o w o d u ją ró ż n ic e w c y k lu o b se rw o w a n y m n a
p o d sta w ie o g ó ln e j a k ty w n o śc i g o sp o d a rc z e j m ie rz o n e j n a p o d sta w ie P K B .

-

w sk a ź n ik w y k o r z y sta n ia m o c y p r o d u k c y j n y c h w p r z e m y śle p r z e tw ó r c z y m

je st

w y ra ż o n y w p ro c e n ta c h c a łk o w ity c h z d o ln o śc i p ro d u k c y jn y c h – w y n ik i n ie je d n o z n a c z n e . ( 9 6 )

- w sk a ź n ik b ie ż ą c y c h z d o ln o śc i p r o d u k c y j n y c h w p r z e m y śle p r z e tw ó r c z y m (sa ld o ) –

w sk a ź n ik je st o b lic z a n y ja k o sa ld o o d se tk ó w o d p o w ie d z i w p y ta n iu c z y : „ a k tu a ln e z d o ln o śc i
p ro d u k c y jn e p rz e d się b io rstw a p rz y p o sia d a n y m p o rtf e lu z a m ó w ie ń i je g o o c z e k iw a n y c h

z m ia n a c h w n a jb liż sz y c h m ie sią c a c h są : 1 ) z b y t d u ż e , 2 ) w y sta rc z a ją c e , 3 ) z b y t m a łe .”
W a h a n ia c y k lic z n e w sk a ź n ik a z d o ln o śc i p ro d u k c y jn y c h w P o lsc e , ja k i w a n a liz o w a n y c h
k ra ja c h stre f y e u ro są p o d o b n e d la d u ż y c h g o sp o d a re k i c a łe j stre f y e u ro .

background image

- zharm onizow ana stopa bezrobocia –

upodabnianie się w ahań cy kliczny ch w stopie

bezrobocia. Jednak naw et w ty m okresie am plituda w ahań w P olsce jest nadal znacznie
w iększa.

background image

7. P O R Ó W N A N IE R E A K C J I P K B N A SZ O K I P O D A Ż O W E I P O P Y T O W E

G o spo dark i po szczegó lny ch k rajó w , z uw agi na ró żnice w struk turz e pro duk cji i po py tu,

m o gą reago w ać na w y brane szo ki w spo só b asy m etry czny . Z punk tu w idzenia o pty m alnej
po lity k i m o netarnej, pro w adzo nej w ram ach w spó lnego o bszaru w aluto w ego , jak im jest strefa

euro , po żądany m jest, aby po do bieństw o w reak cji k rajó w czło nk o w sk ich na szo k i by ło
m o żliw ie najw ięk sze.

K o relacja szo k ó w po daż o w y ch jest w ięk sza niż k o relacja szo k ó w po py to w y ch.

P K B P o lsk i i Irlandii w y k azują relaty w nie najw ięk szą zm ienno ść i w arto ść przeciętnej

o dpo w iedzi w reakcji na badane szo k i w sto sunk u do inny ch k rajó w .

background image

A n a liz a re a k c ji P K B w o d p o w ie d z i n a sz o k p o d a żo w y w m o d e lu S V A R z b e z ro b o c ie m

w sk a z u je n a b a rd z o siln ą k o re la c ję te j re a k c ji w P o lsc e o ra z w in n y c h b a d a n y c h k ra ja c h .

A n a liz a re a k c ji P K B w o d p o w ie d z i n a sz o k p o p y to w y w m o d e lu S V A R z b e z ro b o c ie m

w sk a z u je , ż e rz ą d o p ó ź n ie ń m o d e lu S V A R m a isto tn y w p ły w n a w a rto ść w sp ó łc z y n n ik a
k o re la c ji. N a jw ię k sz ą z m ie n n o ść re a k c ji n a sz o k w y k a z u je P K B w Irla n d ii, p o te m w P o lsc e .

A n a liz a re a k c ji P K B w o d p o w ie d z i n a sz o k p o d a ż o w y w m o d e lu S V A R z d e fl a to re m P K B ,

p o d o b n ie ja k d la m o d e lu z e sto p ą b e z ro b o c ia , w sk a z u je n a b a rd z o siln ą k o re la c ję m ię d z y tą
re a k c ją w P o lsc e a re a k c ja m i w in n y c h b a d a n y c h k ra ja c h .

W sp ó łc z y n n ik k o re la c ji d la re a k c ji P K B n a sz o k p o p y to w y w p rz y p a d k u m o d e lu S V A R z

d e fl a to re m P K B w y k a z u je w ię k sz ą z m ie n n o ść w ra z z e w z ro ste m rz ę d u o p ó ź n ie n ia n iż w

p rz y p a d k u m o d e lu S V A R z e sto p ą b e z ro b o c ia .

background image

W N I O S K I

(1 1 9 )


w y n ik i b a d a n ia d a j ą p o d s t a w ę d o w n io s k o w a n ia o is t n ie n iu

s y n c h r o n iz a c j i w a h a ń k o n iu n k t u r a ln y c h w P o ls c e i s t r e fi e e u r o .


1 ) S tr u k tu r a g o s p o d a r k i p o l s k i e j w p o r ó w n a n i u z e s tr u k tu r a m i g o s p od a r e k
s tr e f y e u r o w y k a z u j e z n a c z ą c e r ó ż n i c e .

2 ) S tw i e r d z o n o s i l n e w a h a n i a c y k l i c z n e p r o d u k tu g o s p o d a r k i .


3 ) S tw i e r d z o n o z n a c z n e p o d o b i e ń s tw o w p r z e b i e g u c y k l u k o n i u n k tu r a l n e g o w
k r a j a c h e u r o i w P o l s c e .

4 ) S p o ś r ó d w s z y s tk i c h a n a l i z o w a n y c h z m i e n n y c h il o ś c i o w y c h n a j w i ę k s z ą

s y n c h r o n i z a c j ę w p r z e b i e g u c y k l u w P o l s c e i k r a j a c h e u r o s tw i e r d z o n o d l a
p r o d u k c j i s p r z e d a n e j p r z e m y s ł u , i n w e s ty c j i i P K B ,

background image

Źródła:

E. ADAMOWICZ, SŁ. DUDEK, D. PACHUCKI, K.

WALCZYK, Synchronizacja Cyklu Koniunkturalnego Polskiej

Gospodarki z Krajami Strefy Euro w Kontekście Struktury

tych Gospodarek (w:) Raport na temat pełnego uczestnictwa

RP w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej. Projekty

badawcze, część I, NBP, s. 8 i n.

 

background image

SZANSE I ZAG RO ŻENIA ZW IĄZANE Z PRZYJĘCIEM EURO

PRZEZ POLSKĘ W UJĘCIU REG IO NALNYM

background image

w o j e w ó d z tw a w z n a c z n y m sto p n iu r ó ż n ią się

m i ę d z y s o b ą p o d w z g l ę d e m s tru k tu ry

g o s p o d a rc z e j , o tw a rto ś c i i s tru k tu ry h a n d l u z a g ra n i c z n e g o o ra z s y n c h ro n i z a c j i w a h a ń
c y k l i c z n y c h .

z a c h o d z i d u ż e

p r a w d o p o d o b ie ń stw o

n ie r ó w n o m ie r n e g o e f e k tu a k c e sj i

P o l s k i d o s tre f y

e u ro w p rz e k ro j u w o j e w ó d z tw .

w y n i k i n i e p o z w a l a j ą n a p o tw i e rd z e n i e h i p o te z y , i ż p rz y j ę c i e e u ro d o p ro w a d z i d o w z ro s tu

p o l a ry z a c j i ro z w o j u re g i o n a l n e g o .

p rz y j ę c i e e u ro w i ą z a ć s i ę b ę d z i e z p e w n y m i

k o sz t a m i

, w y n i k a j ą c y m i p rz e d e w s z y s tk i m z e

z w i ę k s z o n e g o z a g ro ż e n i a s z o k a m i a s y m e try c z n y m i o ra z z p rz e k a z a n i a k o m p e te n c j i p o l i ty k i

p i e n i ę ż n e j n a rz e c z E u ro p e j s k i e g o B a n k u C e n tra l n e g o

k o s z ty te ta k ż e m o g ą b y ć

z r ó ż n y m n a tę ż e n ie m r o z ło ż o n e p r z e str z e n n ie

, z w ł a s z c z a w

p o c z ą tk o w y m o k re s i e c z ł o n k o stw a w s tre fi e e u ro , c z y l i d o p ó k i , w w y n i k u p ro c e s u k o n w e rg e n c j i

e n d o g e n i c z n e j , s tru k tu ra g o s p o d a rc z a i c y k l k o n i u n k tu ra l n y P o l s k i i s tre f y e u ro n i e u p o d o b n ią
s i ę .

background image

z badań Puchalskiej (2008) w ynika, że przedsiębiorcy z w ojew ództw położonych w e

w schodniej części P olski (z w yjątkiem podlaskiego) są zdecydow anie bardziej sceptycznie

nastaw ieni do przyjęcia w spólnej w aluty, niż przedsiębiorcy na zachodzie kraju.

jeżeli struktury gospodarcze (w zakresie produkcji, zatrudnienia, w ym iany handlow ej) w

niektórych regionach różnią się od analogicznych struktur w strefi e euro oraz charakteryzują się
one w ysoką specjalizacją, natom iast

cykle koniunkturalne

w niew ystarczającym stopniu są

zsynchronizow ane z cyklem strefy euro, to w spólna polityka pieniężna, prow adzona przez E B C ,
m oże okazać się dla tych regionów nieadekw atna. Z am iast łagodzić pojaw iające się tam szoki,
polityka pieniężna m oże okazać się w przypadku takich regionów procykliczna.

background image

W św ie tle

teo r ii o p ty m a ln y c h o b sz a r ó w w a lu to w y c h

, k o rz y śc i z p rz y ję c ia w sp ó ln e j

w a lu ty w p o sz c z e g ó ln y c h w o je w ó d z tw a c h b ę d ą w g łó w n e j m ie rz e
p o c h o d n ą n a stę p u ją c y c h c z y n n ik ó w (p o r. n p . A rtis, 2 0 0 3 ):

stru k tu ry p ro d u k c ji (w ty m sto p n ia sp e c ja liz a c ji),

o tw a rto śc i,

stru k tu ry w y m ia n y h a n d lo w e j,

sto p n ia z b ie ż n o śc i c y k li k o n iu n k tu ra ln y c h .

background image

1.

kryterium K enena

(1969): optym alny obszar w alutow y tw orzą regiony charakteryzujące się

zdyw ersyfi kow aną i podobną strukturą produkcji i eksportu.

2.

kryterium M cK innona

(1963) optym alność obszaru w alutow ego to duża otw artość regionów o raz

w ysoka intensyw ność pow iązań handlow ych m iędzy nim i.
3. obecnie w ysoka synchronizacja cykli koniunkturalnych jest zaliczana do kryteriów optym alnego obszaru

w alutow ego (

Fidrm uc, K orhonen, 2006

).

background image

P O L S K A :


z n a c z n e r o z b i e ż n o ś c i

m i ę d z y P o l s k ą a w i ę k s z o ś c i ą k r a j ó w s tr e f y e u r o ,

b ę d ą c a p o c h o d n ą w y s o k i c h u d z i a ł ó w w s t r u k tu r z e tw o r z e n i a w a r t o ś c i d o d a n e j :

r o l n i c t w a ( s e k c j a A , w g k l a s y fi k a c j i N A C E ) , g ó r n i c t w a i k o p a l n i c tw a ( C ) o r a z

h a n d l u i n a p r a w ( G ) , a z d r u g i e j s t r o n y n i s k i e g o u d z i a ł u o b s ł u g i n i e r u c h o mo ś c i
i fi r m ( s e k c j a K ) . ( A d a m o w i c z e t a l . ( 2 0 0 8 ) .

n a b i l a n s s z a n s i k o r z y ś c i z c z ł o n k o s t w a w e w s p ó l n y m o b s z a r z e w a l u t o w y m m o ż e t a k ż e w p ł y w a ć

p o z i o m r o z w o j u e k o n o m i c z n e g o , g d y ż d e t e r m i n u j e o n , d o p e w n e g o s t o p n i a , s t r u k t u r ę p o p y t u

k o n s u m p c y j n e g o ( 1 9 )

background image

U W A G A

!

stru m ie n ie h a n d lu z a g ra n ic z n e g o n ie są g e n e ro w a n e w „ je d n y m

p u n k c ie w p rz e strz e n i ( P o lsk a ) , a le w ró ż n y c h lo k a liz a c ja c h . P o d m io ty

g o sp o d a rc z e z lo k a liz o w a n e w p o sz c z e g ó ln y c h w o je w ó d z tw a c h w
ró ż n y m sto p n iu a n g a ż u ją się w h a n d e l z a g ra n ic z n y , ró ż n a je st ic h
k o n k u re n c y jn o ść , o d m ie n n y u d z ia ł p rz e d się b io rstw z k a p ita łe m

z a g ra n ic z n y m w e k sp o rc ie itp .

background image

n a j w ię k s z y p o t e n c j a ł k o r z y ś c i

z c z ł o n k o s tw a w s tr e fi e e u r o m a j ą

w o j e w ó d z tw a c h a r a k te r y z u j ą c e s i ę z b l i ż o n ą d o s tr e f y e u r o i
z d y w e r s y fi k o w a n ą s tr u k tu r ą p r o d u k c j i , o tw a r te , o w y s o k i e j

i n te n s y w n o ś c i p o w i ą z a ń h a n d l o w y c h z e s tr e f ą e u r o , a ta k ż e te , k tó r y c h
c y k l k o n i u n k tu r a l n y p r z e b i e g a p o d o b n i e d o c y k l u s tr e f y e u r o . Z d r u g i e j
s tr o n y , o d m i e n n a o d s tr e f y e u r o i m a ł o z d y w e r s y fi k o w a n a s tr u k tu ra

p r o d u k c j i , n i s k i u d z i a ł h a n d l u w P K B , m a ł a i n te n s y w n o ś ć p o w i ą z a ń
h a n d l o w y c h z k r a j a m i s tr e f y e u r o , a ta k ż e b r a k s y n c h r o n i z a c j i
c y k l i c z n e j – s ą to c z y n n i k i , k tó r e z w i ę k s z a j ą k o s z ty l u b o g r a n i c z a j ą

k o r z y ś c i p a r ty c y p a c j i w o j e w ó d z tw a w e w s p ó l n y m o b s z a r z e
w a l u to w y m .

background image

e la sty c z n o ść z a tru d n ie n ia c h a ra k te ry z u je się w P o lsc e w y so k im z ró ż n ic o w a n ie m , z w ła sz c z a

w se k to rz e ro ln ic z y m

w sz y stk ie w o je w ó d z tw a , z w y ją tk ie m ślą sk ie g o , c h a ra k te ry z u ją się w y ż sz y m u d z ia łe m

ro ln ic tw a (se k c ja A ) w tw o rz e n iu w a rto śc i d o d a n e j n iż m a to m ie jsc e w stre fi e e u ro

z n a c z n ą ro z b ie ż n o ść m ię d z y P o lsk ą a stre fą e u ro m o ż n a z a u w a ż y ć w p rz y p a d k u se k to ra

g ó rn ic z e g o

p rz e tw ó rstw o p rz e m y sło w e (se k c ja D ) d o sta rc z a z d e c y d o w a n ie w ię k sz e j n iż w stre fi e e u ro (a

ta k ż e w P o lsc e ) c z ę śc i W D B w w o je w ó d z tw a c h o p o lsk im i

p o d k a rp a c k im . Z d ru g ie j stro n y , w w o je w ó d z tw ie m a z o w ie c k im u d z ia ł te j se k c ji w tw o rz e n iu
W D B je st, n a tle stre fy e u ro , z n ik o m y

background image

z d e c y d o w a n ie w ię k sz y u d z ia ł w tw o rz e n iu w a rto śc i d o d a n e j m a w P o lsc e se k c ja (G ), c z y li

h a n d e l h u rto w y i d e ta lic zn y ; n a p ra w a p o ja zd ó w sa m o c h o d o w y c h , m o to c y k li o ra z a rty k u łó w

u ży tk u o so b iste g o i d o m o w e g o . W P o lsc e d o sta rc z a o n a 2 0 % W D B , c z y li o k o ło d w u k ro tn ie
w ię c e j n iż w stre fi e e u ro

k ilk u k ro tn ie n iż sz e w p o ró w n a n iu z e stre fą e u ro są w P o lsc e u d z ia ły h o te la rstw a i re sta u ra c ji

w g e n e ro w a n iu W D B

k o le jn ą isto tn ą ro z b ie ż n o śc ią p o m ię d z y stre fą e u ro a p o lsk im i w o je w ó d z tw a m i je st u d z ia ł

u słu g z w ią z a n y c h z ry n k ie m n ie ru c h o m o śc i

w u słu g a c h z w ią z a n y c h z e d u k a c ją (sek c ja M ) w y tw a rz a się w stre fi e e u ro z d e c y d o w a n ie

w ię k sz ą c z ę ść w a rto śc i d o d a n e j n iż w ja k im k o lw ie k p o lsk im w o je w ó d z tw ie , n ie m n ie j je d n a k o d

sz e re g u la t o b se rw o w a n y je st d y n a m ic z n y w z ro st p o p y tu n a te u słu g i w c a łe j P o lsc e , a ta k ż e
sz y b k i w z ro st W D B d o sta rc z a n e j p rz e z u słu g i e d u k a c y jn e .

background image

S T R U K T U R A S E K T O R O W A W P O S Z C Z E G Ó L N Y C H W O J E W Ó D Z T W A C H

n a jb a rd z ie j z b liż o n ą d o P o lsk i se k to ro w ą stru k tu rą tw o rz e n ia w a rto śc i d o d a n e j b ru tto

c h ara k te ry z u je się w o jew ó d z tw o d o ln o śląsk ie, a n astę p n ie łó d z k ie.

n a jb a rd z iej o dle g łą o d k ra jo w ej stru k tu rą tw o rz en ia W D B w y ró ż n ia się m az o w ie c k ie m im o

fak tu , ż e n a jw ięk sz a jej c z ęść w y tw a rz a n a jest w ła śn ie w ty m re g io n ie  p o ch o d n a d u ż ej

h e tero g e n ic z n o śc i w ew n ę trz n e j teg o w o jew ó d z tw a . S k ład a ją się n a tę h e te ro g e n ic z n o ść z jed n e j

stro n y a g lo m era c ja w a rsz a w sk a, o b ard z o n o w o c z esn e j (ja k n a p o lsk ie w a ru n k i) stru k tu rz e
z a tru d n ie n ia , a z d ru g ie j stro n y sła b o ro z w in ię te te ren y ro ln ic z e , p o ło ż o n e z w ła sz c z a n a w sc h ó d
o d W isły . W k o n sek w en c ji sła b o w y k sz ta łc o n y je st w ty m re g io n ie se k to r p rz e tw ó rc z y ,

n a to m iast rela ty w n ie d u ż ą c z ę ść W D B d o sta rc z a ją u słu g i.

background image

n ie m o ż n a tu d o k o n a ć k o n w e n c jo n a ln e g o p o d z ia łu w o je w ó d z tw n a „ P o lsk ę A ” , z ło ż o n ą z

w o je w ó d z tw z a c h o d n ic h i „ P o lsk ę B ” . W sz c z e g ó ln o śc i tru d n o w n io sk o w a ć o w ię k sz e j

e k sp o z y c ji n a sz o k i a sy m etry c z n e w o j e w ó d z tw śc ia n y w sc h o d n ie j. P ra w d o p o d o b ie ń stw o
w y stą p ie n ia sz o k ó w a sy m e try c z n y c h w je st ty m w ię k sz e , im stru k tu ra p ro d u k c ji b a rd z ie j

o d b ie g a o d stru k tu ry p ro d u k c ji w stre fi e e u ro . P o d w z g lę d e m p o d o b ie ń stw a stru k tu ry tw o rz e n ia
w a rto śc i d o d a n e j d o stre f y e u ro , w g o rsz e j o d w o je w ó d z tw w sc h o d n ic h sy tu a c ji w y d a ją się b y ć
w o je w ó d z tw a : ślą sk ie , w ie lk o p o lsk ie i m a z o w ie c k ie . N a jb a rd z ie j z b liż o n ą d o stre f y e u ro

stru k tu rę p ro d u k c ji c h a ra k te ry z u ją się z k o le i w o je w ó d z tw a : p o m o rsk ie , m a ło p o lsk ie i
d o ln o ślą sk ie .

ty lk o je d n o w o je w ó d z tw o – p o m o rsk ie , c h a ra k te ry z u je się w ię k sz y m p o d o b ie ń stw e m

stru k tu ra ln y m d o stre f y e u ro n iż P o lsk a ja k o c a ło ść . Z te g o p u n k tu w id z e n ia to w ła śn ie
p o m o rsk ie w y d a je się b y ć re g io n e m „ n a jle p ie j p rz y g o to w a n y m ” d o c z ło n k o stw a . R e la ty w nie

z b liż o n e p o d w z g lę d e m stru k tu ry p ro d u k c j i są p o n a d to : m a ło p o lsk ie , d o ln o ś lą sk ie i
z a c h o d n io p o m o rsk ie .

background image

A N A L IZ A H A N D L U Z A G R A N IC Z N E G O W O J E W Ó D Z T W

k o rz y śc i z in te g ra c ji w a lu to w e j d o ty c z ą p rz e d e w sz y stk im ty c h g o sp o d a re k , k tó re c e c h u je

w y so k a o tw a rto ść o ra z in te n sy w n o ść p o w ią z a ń h a n d lo w y c h

p ię ć w o je w ó d z tw z a c h o d n ie j o ra z p o łu d n io w o- z a c h o d n ie j P o lsk i p rz e z c a ły b a d a n y o k re s

c h a ra k te ry z o w a ła n ie z m ie n n a , w y so k a in te n sy w n o ść p o w ią z a ń h a n d lo w y c h z U E (d o ln o ślą sk ie,
lu b u sk ie ,

o p o lsk ie

, ślą sk ie o ra z w ie lk o p o lskie ), n a jn iż sz a n a to m ia st d la p o d k a rp a c k ie g o o ra z

p o d la sk ie g o .

w 2 0 0 6 ro k u z n a c z e n ie k ra jó w stre f y e u ro w e k sp o rc ie w o je w ó d z tw n a jw ię k sz e b y ło

(p o w y ż e j 6 0 % ) w : lu b u sk im , o p o lsk im , n a Ś lą sk u o ra z D o ln y m Ś lą sk u ; n a jn iż sz e n a to m ia st w

p rz y p a d k u p o m o rsk ie g o

w d o ln o ślą sk im w a rto ść e k sp o rtu w ro k u 2 0 0 6 b y ła 4 ,6 ra z y w y ż sz a n iż w ro k u 1 9 9 9,

c h a ra k te ry z u je się ró w n ie ż n a jw y ż sz ą w a rto śc ią e k sp o rtu p e r c a p ita (w 2 0 0 6 r. o k o ło 3 .7 0 0
e u ro )

background image

w artość im portu – w przeliczeniu na jednego m ieszkańca – w ykazuje bardzo duże

zróżnicow ania. N ajw yższą w artość w skaźnik przyjm uje dla M azow sza – 6,7 tys. euro, najniższą
dla w ojew ództw a lubelskiego (401 euro).

istnieje

potencjalny problem niesym etryczności reakcji gospodarek poszczególnych

w ojew ództw na szoki ze strony rynków zagranicznych (popytow e) i w konsekw encji ryzyko
w ystąpienia asym etrycznych soków regionalnych

kw estia

sposobu konkurow ania

/cena – high tech/

background image

B E Z R O B O C I E

( 7 0 )

p o l s k i ry n e k p ra c y c h a ra k te ry z o w a ł s i ę ( s z c z e g ó l n i e w l a ta c h 9 0 .) o d m i e n n y m i te n d e n c ja m i

w z a k re s i e z a tru d n i e n i a i b e z ro b o c i a

p ro c e s re d u k c j i b e z ro b o c i a u k ry te g o , „ e f e k t g ą b k i ” w s e k to rz e ro l n i c z y m n a te re n a c h

w s c h o d n i e j P o l s k i , p ro c e s y m i g ra c y j n e

w y ż s z e w s p ó ł c z y n n i k i k o re l a c j i c y k l i c z n y c h k o m p o n e n tó w z a tru d n i e n i a z P o l s k ą m o ż n a

z a o b s e rw o w a ć m i ę d z y w o j e w ó d z tw a m i p o ł o ż o n y m i w z a c h o d n i e j c z ę ś c i k ra j u : d o l n o ś l ą s k i m

( 0 ,8 6 ) i l u b u s k i m ( 0 ,8 4 ) , k tó re c h a ra k te ry z u j ą s i ę re l a ty w n i e n o w o c z e s n ą s tru k tu rą z a tru d n i e n i a

n a j b a rd z i e j z s y n c h ro n i z o w a n e o k a z a ł o s i ę b y ć w o j e w ó d z tw o p o d l a s k i e ( w s p ó ł c zy n n i k

k o re l a c j i ró w n y 0 ,7 5 ) , c h a ra k te ry z u j ą c e s i ę re l a ty w n i e p rz e s ta rz a ł ą s tru k tu rą z a tru d n i e n i a .
Ś re d n i ą s i ł ę z w i ą z k u c y k l i c z n y c h k o m p o n e n tó w z a tru d n i e n i a c h a ra k te ry z o w a ł y s i ę z k o l e i
w o j e w ó d z tw a : m a ł o p o l s k i e ( 0 ,5 7 ) o ra z ś w i ę to k rz y s k i e ( 0 ,5 3 ) ; u j e m n e w s p ó ł c z y n n i k i k o re l a c j i ,

w ty m n a j w y ż s z e d l a ś l ą s k i e g o (- 0 ,5 5 ) i p o d k a rp a c k i e g o (- 0 ,5 0 )

background image

województwa zsynchronizowane ze strefą euro mogą liczyć na antycykliczną politykę

pieniężną, natomiast województwa zsynchronizowane z Polską jako całością będą doświadczały
stabilizującej wahania koniunkturalne polityki fiskalnej (o ile będzie ona adekwatna dla całej
gospodarki)

background image

 

Źródła:

P.

GAJEWSKI,

K.

GAWLIKOWSKA-HUECKEL,

ST.

UMIŃSKI, Szanse i Zagrożenia Związane z Przyjęciem Euro

przez Polskę w Ujęciu Regionalnym (w:) Raport na temat

pełnego uczestnictwa RP w trzecim etapie unii gospodarczej

i walutowej. Projekty badawcze, część II, NBP, s. 11 i n.

background image

EURO A RYZYKO BĄBLI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

MIESZKANIOWYCH

background image

sek to r n ieru c h o m o ści, w ty m z w łasz c z a m iesz k an io w y ch , w ro z w in ięty c h k rajach z

g o sp o d ark ą ry n k o w ą, z e w z g lęd u n a sw o ją w ielk o ść i w ielo rak o ść p o w iąz ań , siln ie

o d d z iału je n a g o sp o d ark ę, w ty m z w łasz c z a n a sek to r fi n an so w y .

w y stęp u je też siln a z ależ n o ść o d w ro tn a, z w łasz c z a p o m ięd z y p o lity k ą g o sp o d arc z ą,

sek to rem fi n an so w y m a sek to rem n ieru c h o m o śc i. N ie w sz y stk ie z ty ch z ależ n o ści

w y stęp u ją w P o lsce. B io rąc p o d u w ag ę k o n sek w en c je p rz y jęc ia w sp ó ln ej w alu ty d la

P o lsk i, sz cz eg ó ln ie isto tn e w y d aje się o d d z iały w an ie n a ró w n o w ag ę

m ak ro ek o n o m icz n ą p o p rz ez p o lity k ę m o n etarn ą, k an ał k red y to w y o raz c z y n sz ó w

im p u to w an y c h

.

background image

ry n k i fi n a n so w e siln ie o d d z ia łu ją n a w sp ó łc z esn y sek to r n ie ru c h o m o śc i

m ie sz k a n io w y c h i k o m erc y jn y c h . O d d z iały w a n ie to je st z ró ż n ic o w a n e d la

p o sz c z eg ó ln y c h ry n k ó w k ra jo w y c h , o ra z z m ie n ia się w c z a sie. N a jłatw iej

k w a n ty fi k o w aln e jest o d d z ia ły w a n ie p o p rz e z k an ał k re d y to w y o raz c z y n sz u

im p u to w an e g o . W p rz y p a d k u P o lsk i o d d z iały w a n ie to , z e w z g lę d ó w h isto ry c z n y c h ,

b y ło m a ło isto tn e d o 2 0 0 0 r., p o k tó ry m o b se rw u jem y w z ro st z n a c z e n ia k an ału

k red y to w e g o (sto p y p ro c en to w e, m arż e , k ry te ria o stro ż n o śc io w e b an k ó w )

ry n k i n ieru c h o m o śc i ro z w ijają się c y k li c z n ie. W p ły w n a to m ają c z y n n ik i le ż ą c e

z a ró w n o p o stro n ie p o p y tu , ja k te ż p o d a ż y . J esz c z e n ied aw n o m ia ły o n e siln ie

n a ro d o w y c h arak te r, o b e c n ie sy tu a c ja ta z m ie n ia się z a sp raw ą g lo b aliz ac ji, w ty m

g ło w n ie sy stem u fi n a n so w e g o

background image

b ań k i c en o w e n a z n ac z ąc ą s k alę, n a ry n k u n ieru c h o m o śc io w y m są z jaw isk iem

relaty w n ie n o w y m , jak k o lw iek n a sk alę lo k aln ą z n an e są o d k ilk u d z ie się c iu lat, w

w ię k sz y m sto p n iu d o ty c z y ły je d n ak n ieru c h o m o śc i k o m erc y jn y c h

k ry z y sy n ie ru c h o m o śc io w e są z jaw isk ie m p o w sz e c h n y m w sk ali g lo b a ln e j, ale

relaty w n ie rz ad k im w sk ali k raju . P o w aż n e k ry z y sy w y stę p u ją z reg u ły raz n a

p o k o len ie.

p o lsk i ry n ek n ie ru c h o m o śc i w z asad z ie n ie p rz esz e d ł je sz c z e p e łn e g o c y k lu w

ro z w in iętej g o sp o d arc e ry n k o w e j. D o d atk o w o n a tle ry n k u am ery k ań sk ieg o c z y

ry n k ó w e u ro p ejsk ic h z n ajd u je się w p o c z ątk o w y c h faz ac h ro z w o ju .

background image

na rynku tym od kilku lat obserwujemy duże wzrosty cen. Zjawisko to dotyczy

kilku największych miast i przybrało na sile w ciągu ostatnich dwóch lat. Podstawową,

bezpośrednią przyczyną jest rozwój kredytów hipotecznych, przy mało elastycznej

podaży

background image

b ezp ośred n im , k rotk ook resow y m i k w an tyfi k ow aln y m sk u tk iem

przy stąpienia do strefy euro m o ż e by ć w z ro st siły o ddziały w ania k anału k redy to w ego ,

w w y nik u spadk u sto p pro cento w y ch po niż ej po z io m u ró w no w aż ącego po lsk ą

go spo dark ę. B ędzie to k o nsek w encją po w stania nadpły nno ści w go spo darce w sk ali

m ak ro ek o no m icznej, o raz w z ro stu glo balnej zdo lno ści k redy to w ej m iejsk ich

go spo darstw do m o w y ch, jak ró w nież w z ględnego po tanienia k redy tu w sk ali m ik ro .

Isto tn e znaczenie będz ie m iał do stęp do prak ty cznie nieo granicz o ny ch o sz czędno ści

E uro landu. M o żna też prz ew idy w ać ro snące z nacz enie k anału czy nsz ó w

im puto w any ch – efek tu eduk acji ek o no m icznej spo łeczeństw a.

background image

konsekwencją długookresową

, zakładając, że spadek stop procentowych

będzie miał taki charakter m oże być wzrost popytu na mieszkania, wzrost rozmiarów

budownictwa i zasobu m ieszkaniowego a w konsekwencji poprawa sytuacji

m ieszkaniowej ludności. D ługookresowo oznaczałoby to wzrost wydatków na zasób

m ieszkaniowy, związanych z kosztem jego bieżącego utrzymania oraz amortyzacją.

Czynniki te przyczyniłyby się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego.

background image

w ar u n k iem zad ziałan ia m ech an izm ów d ostosow ań d łu gook r esow y ch

jest

jedn ak uelasty cz nienie po d aż y , w ty m g ło w nie terenó w b udo w lan y ch o raz w z ro st

k o nk urency jn o ści w sek to rz e. W p o z o stały m prz y pad k u w z ro st cen m iesz k ań

po ciąg nie z a so b ą w z ro st k o sz tó w , w ty m ren ty grun to w ej. W du ż y m sto pniu usz ty w ni

to ry n ek m iesz k ań i spo w o d uje dalsz e k o m plik acje d la ry nk u prac y . D o pro w adz i to d o

sy tuacji ró w no w ag i p rz y w y so k ich cen ach i niew ielk ich ro z m iarach b udo w nictw a,

z nanej z e ź le dz iałający ch ry n k ó w .

background image

Zob. J. ŁASZEK, H. AUGUSTYNIAK, M. WIDŁAK, Euro a ryzyko bąbli na rynku

nieruchomości mieszkaniowych, Raport na temat pełnego uczestnictwa

Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej,

NBP,

http://www.nbp.pl/Publikacje/O_Euro/RE.html

background image

A N A L IZ A D O ŚW IA D C Z E Ń ST R E F Y

E U R O P O 10 L A T A C H

background image

p r o p o z y c j a u t w o r z e n i a u n i i m o n e t a r n e j b y ł a

w l a t a c h 9 0 . X X w .

p r o j e k t e m r y z y k o w n y m – t w ó r c y t e o r i i O O W w s k a z y w a l i , i ż 1 1
k r a j ó w U n i i , k t ó r e p o c z ą t k o w o z d e c y d o w a ł y s i ę n a p r z y j ę c i e

j e d n o l i t e j w a l u t y ( U E - 1 1 )

n i e t w o r z y o p t y m a l n e g o o b s z a r u

, a

r ó ż n i c e i n s t y t u c j o n a l n e m i ę d z y p o s z c z e g ó l n y m i r e g i o n a m i s p r a w i a j ą ,

i ż w p r o w a d z e n i e e u r o m o ż e o k a z a ć s i ę b a r d z o k o s z t o w n e .

d o w o d z o n o , i ż n a s k u t e k z n a c z n y c h r ó ż n i c w s t r u k t u r a c h

p r z e m y s ł o w y c h ,

p o s z c z e g ó l n i c z ł o n k o w i e U E d o ś w i a d c z a j ą

i d i o s y n k r a t y c z n y c h s z o k ó w p o d a ż o w y c h i p o p y t o w y c h

.

w y s o k a r e a l n a d y w e r g e n c j a

( s t o p i e ń r o z b i e ż n o ś c i t e m p a w z r o s t u

z a t r u d n i e n i a i p r o d u k c j i w w y n i k u w s t r z ą s ó w a s y m e t r y c z n y c h ) 1 5
w y m a g a ł a d u ż e j e l a s t y c z n o ś c i r y n k u p r a c y , t a k a b y p r o c e s y
d o s t o s o w a w c z e m o g ł y p r z e b i e g a ć s p r a w n i e .

background image

w y p e ł n i e n i e t e g o w a r u n k u s p r a w i ł o b y , iż k o r z y ś c i z u t w o r z e n i a

o b s z a r u p r z e w y ż s z y ł y b y k o s z t y , a z a t e m j e g o u s t a n o w i e n i e b y ł o b y
e k o n o m i c z n i e u z a s a d n i o n e . R o z p a t r u j ą c U E - 1 1 o r a z U E - 1 6 ,

z b y t

n is k i s t o p ie ń e la s t y c z n o ś c i r y n k ó w p r a c y

( p r z y d a n e j r e a l n e j

d y w e r g e n c j i )

m ia ł, w e d le t e o r ii O O W , p r o w a d z i ć d o s t r a t

e k o n o m ic z n y c h w p r z y p a d k u r e z y g n a c j i

z e la s t y c z n e g o k u r s u w a lu t o w e g o j a k o j e d n e g o z m e c h a n iz m ó w
d o s t o s o w a w c z y c h

.

k r y te r ia

n o m in a ln e j

k o n w e r g e n c j i,

o

c h a r a k t e r z e

m a k r o e k o n o m ic z n y m

,

n ie r e g u lo w a ły k w e s t ii t a k k r y t y c z n y c h d la

t e o r ii O O W j a k e la s t y c z n o ś ć r y n k u p r a c y c z y m o b iln o ś ć s iły

r o b o c z e j

( o p o d ł o ż u m i k r o e k o n o m i c z n y m ) – n i e m o g ł y w i ę c

z a g w a r a n to w a ć p o p r a w n e g o f u n k c j o n o w a n i a w s p ó l n e g o o b s z a r u
w a l u t o w e g o .

background image

10‐ letni okres istnienia unii m onetarnej pozw ala na

następującą ocenę projektu:

background image

P o lit y k a m o n e ta r n a w U G W

c e l

s ta b iln o ś c i c e n ,

j a k o n a j w a ż n i e j s z y p r i o r y te t E u r o s y s te m u

z o s ta ł o s i ą g n i ę ty – ś r e d n i a i n fl a c j a o k r e s u 1 9 9 9 – 2 0 0 7 w y n o s ił a 2 ,1 %
d l a s tr e f y e u r o ( w p o r ó w n a n i u z e w s k a ź n i k i e m 3 ,7 % w l a ta c h 1 9 8 9 –

1 9 9 8 d l a te j s a m e j g r u p y k r a j ó w )

r e k o r d o w o n i s k a i n fl a c j a b y ł a w o k r e s i e z w a n y m G r e a t

M o d e r a ti o n , tr w a j ą c y m o d p o c z ą tk u I I I . e t a p u u n i i m o n e ta r n e j d o
w y b u c h u o b e c n e g o k r y z y s u fi n a n s o w o e k o n o m i c z n e g o , z j a w i s k i e m

p o w s z e c h n y m ta k ż e w k r a j a c h n i e n a l e ż ą c y c h d o s t r e f y e u r o ( D a n i a ,
S z w e c j a , W i e l k a B r y ta n i a ) o r a z i n n y c h k r a j a c h r o z w i n ię t y c h ( K a n a d a ,

S z w a j c a r i a , S t a n y Z j e d n o c z o n e ) .

background image

c z a s s t a b i l i z a c j i z a k o ń c z y ł s i ę w 2 0 0 7 r . w r a z z d r a s t y c z n y m

w z r o s t e m k o s z t ó w p r o d u k c j i – w s t r z ą s e m e k o n o m i c z n y m s z c z e g ó l n i e
t r u d n y m d l a p o l i t y k i b a n k u c e n t r a l n e g o .

z n a c z n a p o d w y ż k a c e n r o p y

z r o k u 2 0 0 7 i 2 0 0 8 o r a z w z r o s t c e n

ż y w n o ś c i b y ł n i e w ą t p l i w i e i s t o t n y m s p r a w d z i a n e m d l a E B C .

n i e s t a b i l n o ś ć

fi n a n s o w a

s t a n o w i

k o l e j n ą

o k o l i c z n o ś ć

p o d w y ż s z o n e g o r y z y k a d l a k a ż d e g o b a n k u c e n t r a l n e g o .

g ł ę b o k o ś ć o b e c n e g o

k r y z y s u fi n a n s o w e g o

background image



p i e r w s z e p o w a ż n e w y z w a n i e d l a E B C .



w s k a z u j e s i ę , ż e j e s t z b y t w c z e ś n i e b y w y s t a w i a ć j e d n o z n a c z n ą

o c e n ę , j a k o ż e k r y z y s w c i ą ż t r w a i n i e s p o s ó b p r z e w i d z i e ć j e s t w
j a k i m s t o p n i u d o t k n i e o n p o s z c z e g ó l n e g o s p o d a r k i .




i n fl a c j a w s t r e fi e e u r o w z r o s ł a w m n i e j s z y m s t o p n i u n i ż w

i n n y c h r o z w i n i ę t y c h g o s p o d a r k a c h , d o c z e g o w d u ż e j m i e r z e
p r z y c z y n i ł a s i ę s i l n a p o z y c j a e u r o .



s t r a t e g i a E B C

p o l e g a j ą c a n a z a p e w n i a n i u p ł y n n o ś c i , w r a z z j a k

n a j w i ę k s z ą o c h r o n ą p o l i t y k i m o n e t a r n e j p r z e d s k u t k a m i fi n a n s o w e j
n i e s t a b i l n o ś c i , o k a z a ł a s i ę a d e k w a t n a i s k u t e c z n a

background image

P o l i t y k a fi s k a l n a w U G W

 z r ó w n o w a ż o n a p o l i t y k a fi s k a l n a

j e s t j e d n y m z p r i o r y t e t ó w U G W ,

g d y ż t y l k o w t e d y m o ż l i w a j e s t r e a l i z a c j a b e z p o ś r e d n i e g o c e l u p o l i t y k i
m o n e t a r n e j j a k i m j e s t s t a b i l n o ś ć c e n .

 s t a b i l i z a c j a c y k l u k o n i u n k t u r a l n e g o

j e s t m o ż l i w a t y l k o w r a m a c h

z d y s c y p l i n o w a n e j p o l i t y k i fi s k a l n e j , o n i s k i m s t o p n i u z a d ł u ż e n i a ,

p o z w a l a j ą c y m n a w y k o r z y s t a n i e a u t o m a t y c z n y c h s t a b i l i z a t o r ó w w
c z a s a c h t r u d n o ś c i g o s p o d a r c z y c h .

a n a l i z a w s k a ź n i k ó w d ł u g u p u b l i c z n e g o d o P K B o r a z d e fi c y t u

b u d ż e t o w e g o d o P K B p a ń s t w c z ł o n k o w s k i c h u n i i w a l u t o w e j w s k a z u j e

n a

w z r o s t d y s c y p l i n y fi s k a l n e j

.

w s p ó ł c z y n n i k i

s i l n i e

a n t y c y k l i c z n y c h

a u t o m a t y c z n y c h

s t a b i l i z a t o r ó w

r ó ż n i ą s i ę z z a l e ż n o ś c i o d g o s p o d a r k i , z a c z y n a j ą c o d

0 , 3 ( G r e c j a ) , k o ń c z ą c n a 0 , 6 5 ( N i e m c y ) . Ś r e d n i a d l a s t r e f y e u r o

w y n o s i

0 , 4 6 ,

( d l a

p o r ó w n a n i a

w

S t a n a c h

Z j e d n o c z o n y c h

w s p ó ł c z y n n i k t e n w y n o s i 0 , 2 9 ) .

 

r e l a t y w n i e w y s o k i w s p ó ł c z y n n i k , o z n a c z a n i ż s z ą z m i e n n o ś ć

c y k l u k o n i u n k t u r a l n e g o

background image

s t a b i l i z a c j a c y k l u k o n i u n k t u r a l n e g o p r z e z

p o l i t y k ę d y s k r e c j o n a l n ą

w y p a d a n a t o m i a s t m n i e j k o r z y s t n i e – w k r a j a c h s t r e f y e u r o
z a o b s e r w o w a ć m o ż n a n a s t a w i e n i e p r o c y k l i c z n e ( w p r z e c i w i e ń s t w i e

d o S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h , g d z i e d y s k r e c j o n a l n a p o l i t y k a fi s k a l n a j e s t
s i l n i e a n t y c y k l i c z n a ) .

k r a j e s t r e f y e u r o m a j ą b a r d z i e j p r o c y k l i c z n ą p o l i t y k ę fi s k a l n ą

, l e c z

s t o p i e ń p r o c y k l i c z n o ś c i z m n i e j s z y ł s i ę p o w p r o w a d z e n i u e u r o .

w s k a ź n i k z m i e n n o ś c i p o l i t y k i fi s k a l n e j ( m i e r z o n y p r z e z

s t a n d a r d o w ą w a r i a n c j ę z m i a n p o l i t y k i fi s k a l n e j n i e w y n i k a ją c y c h z
p r z e s ł a n e k e k o n o m i c z n y c h ) s y s t e m a t y c z n i e u l e g a ł o b n i ż e n i u p o 1 9 9 9

r .

o z n a c z a t o , i ż p a ń s t w a c z ł o n k o w s k i e n i e w y k o r z y s t a ł y p r z y j ę c i a

w s p ó l n e j w a l u t y j a k o p r e t e k s t u d o w d r o ż e n i a z m i a n fi s k a l n y c h , n i e
w y n i k a j ą c y c h z u w a r u n k o w a ń e k o n o m i c z n y c h

background image

d y n a m ik a an alizo w an y ch w sk aź n ik ó w jest b ard zo p o d o b n a

w

D an ii, S z w ecji o raz W ielk iej B ry tan ii, a tak ż e w in n y ch k rajach
w y so k o ro z w in ię ty ch . N ie m o ż n a z ate m tłu m a cz y ć k sz ta łto w an ia się

w y m ien io n y ch w sk a ź n ik ó w w p ły w e m U G W .

background image

d y scy p lin u ją ce d z ia ła n ie k r y ter ió w k o n w er g en cj i

n a d ł u g

p u b l i c z n y i d e fi c y t b u d ż e to w y b y ł n a j w i ę k s z y p rz e d 1 9 9 9 r. P o
p rz y j ę c i u e u ro d y n a m i k a ta o sła b ł a , a w n i e k tó ry c h k ra j a c h tre n d u l e g ł

o d w ró c e n i u , s k u tk u ją c w y ż s z y m d łu g i e m p u b l i c z n y m o ra z d e fi c y te m .

n i e k o n s e k w e n c j a p o s z c z e g ó l n y c h c z ł o n k ó w w w y p eł n i a n i u z a l e c e ń

tra k ta tu z M a a s tri c h t o ra z P a k tu S ta b i l n o ś c i i W z ro s tu n i e m i a ła
w p ły w u n a s k u te c z n o ś ć p o l i ty k i m o n e ta rn e j , c o p o d d a j e w w ą tp l i w o ś ć

s e n s o w n o ś ć z a w a rty c h w ty c h d o k u m e n ta c h re s try k c y j n y c h z a ł o ż e ń .

w c i ą ż i s tn i e j e z n a c z n e z ró ż n i c o w a n i e j a k o ś c i n a ro d o w y c h p o l i ty k

fi s k a l n y c h , b ra k j e s t m i ę d z y n a ro d o w e j k o o rd y n a c j i o ra z s p ó j n e j
s tru k tu ry d l a p ro w a d z e n i a e f e k ty w n e j p o l i ty k i fi s k a l n e j .

background image

I n t e g r a c j a fi n a n s o w a w U G W

p r z e d p o w s t a n i e m u n i i w a l u t o w e j i d e n t y c z n e i n s t r u m e n t y

fi n a n s o w e d e n o m i n o w a n e w r ó ż n y c h w a l u t a c h t r a k t o w a n e b y ł y j a k o

n i e d o s k o n a ł e s u b s t y t u t y i r ó ż n i ł y s i ę c e n a m i . W p r o w a d z e n i e e u r o
z l i k w i d o w a ł o t e n t y p s e g m e n t a c j i r y n k u , s t w a r z a j ą c m o ż l i w o ś c i d l a

o b o w i ą z y w a n i a p r a w a j e d n e j c e n y .

j e d n o l i t a

w a l u t a

b y ł a

w a r u n k i e m

k o n i e c z n y m ,

l e c z

n i e w y s t a r c z a j ą c y m . I s t o t n e b y ł o r ó w n i e ż

z n i e s i e n i e p o z o s t a ł y c h b a r i e r

d o u j e d n o l i c o n e g o r y n k u ( r ó ż n i c e w r e g u l a c j a c h , p o d a t k a c h ,

s y s t e m a c h p ł a t n o ś c i , d o s t ę p n o ś c i d o i n f o r m a c j i , o r z e c z n i c t w i e
p r a w n y m i t d . ) .

w i e l e b a r i e r d o p e ł n e j i n t e g r a c j i fi n a n s o w e j z o s t a ł o j u ż

w y e l i m i n o w a n y c h : z n i e s i o n o k o n t r o lę p r z e p ł y w ó w k a p i t a ł o w y c h ,

u c h w a l o n o d y r e k t y w y r e g u l u ją c e s e k t o r b a n k o w y i fi n a n s o w y ,
w p r o w a d z o n o

r ó w n e

w a r u n k i

k r e d y t o w a n i a

i

z a b e z p i e c z e ń ,

z h a r m o n i z o w a n o z a s a d y e m i t o w a n i a o b l i g a c j i p a ń s t w o w y c h i
z a r z ą d z a n i a d ł u g i e m p u b l i c z n y m .

background image

re d u k c ja b a rie r p rz y c z y n iła si ę d o w ię k sz e j w y d a jn o ś c i

p o ś re d n ik ó w fi n a n so w y c h , sz c z e g ó ln ie w k ra ja c h o m n ie j
ro z w in ię ty m i p rz e re g u lo w a n y m ry n k u fi n a n so w y m .

d o sto p n ia w ja k im w ię k s z a w y d a jn o ść s ty m u lu je p o p y t n a ś ro d k i i

u słu g i fi n a n so w e , n a st ą p ił w z ro st w e w n ę trz n y c h ry n k ó w fi n a n so w y c h
i sz e rsz y d o st ę p d o z a g ra n ic z n y c h ry n k ó w fi n a n so w y c h .

w ię k s z a k o n k u re n c ja p rz y c z y n iła s ię d o o b n iż k i k o sz tó w i

o f e ro w a n ia b a rd z ie j z a a w a n s o w a n y c h u s łu g .

background image

j e d n o l i t e s ta n d a r d y e u r o p e j s k i e w y m u s i ł y k o n w e r g e n c j ę z a s a d

k s i ę g o w o ś c i , z a b e z p i e c z e ń , n a d z o r u b a n k o w e g o ( m i m o i ż w c i ą ż
z d e c e n tr a l i z o w a n e g o ) , ł a d u k o r p o r a c y j n e g o i ty m s a m y m p r z y j ę c i a

n a j l e p s z y c h m i ę d z y n a r o d o w y c h p r a k ty k .

w p r o w a d z e n i e e u r o z w i ę k s z y ł o i n w e s t y c j e p r z e d s i ę b i o r s tw ,

k tó r y c h d o s tę p d o ś r o d k ó w fi n a n s o w y c h b y ł w c z e ś n i e j o g r a n i c z o n y .

w k r a j a c h s tr e f y e u r o i n te g r a c j a r y n k u p i e n i ę ż n e g o ( s to p y

p r o c e n to w e i m i ę d z y b a n k o w e d e p o z y ty w z o r o w a n e n a s to p i e E u r i b o r )

i o b l i g a c j i s k a r b o w y c h ( k o n w e r g e n c j a o p r o c e n to w a n i a ) n a s t ą p i ł a
n i e m a l z c h w i l ą p r z y j ę c i a e u r o .

background image

i n te g ra c j a n a ro d o w y c h ry n k ó w a k c j i i b o n ó w o ra z ry n k ó w

k re d y to w y c h p o s tę p u j e w o l n i e j i n a d a l n i e j e s t o n a z a k o ń c z o n a .

p rz y w i ą z a n i e i n w e s to ró w d o a k ty w ó w n a ro d o w y c h ( h o m e e q u i ty

b i a s ) i b ra k o d p o w i e d n i e j d y w e rs y fi k a c j i są w a ż n y m i c z y n n i k a m i ,

l e c z i c h z n a c z e n i e s p a d ł o w p o ró w n a n i u z o k re s e m p rz e d
w p ro w a d z e n i e m e u ro .

w p rz y p a d k u ry n k ó w k re d y to w y c h d e c y d u j ą c y m c z y n n i k i e m j e s t

h e te ro g e n i c z n o ś ć p o ż y c z k o b i o rc ó w o ra z l o k a l n a n a tu ra i n f o rm a c j i

w y m a g a n e j p rz e z p o ż y c z k o d a w c ó w .

background image

w k o n s e k w e n c ji z ró ż n ic o w a n ie s tó p p ro c e n to w y c h je s t w ię k s z e n iż

n a ry n k u o b lig a c ji s k a rb u p a ń s tw a .

n is k a k o n w e rg e n c ja s tó p p ro c e n to w y c h m o ż e w s k a z y w a ć n a

is tn ie n ie b a rie r s tru k tu ra ln y c h ( d o ty c z ą c y c h n a tu ry in f o rm a c ji,

u s ta w o d a w s tw a p ra w n e g o , u b e z p ie c z e ń , e u ro p e js k ie g o n a d z o ru
b a n k o w e g o ) , z ró ż n ic o w a n ia ry z y k a c z y ró ż n o ro d n y c h z b io ró w
p o ż y c z k o b io rc ó w .

d a ls z a in te g ra c ja ry n k u fi n a n s o w e g o w y m a g a ć b ę d z ie re g u la c ji i

ro z w ią z a ń in s ty tu c jo n a ln y c h .

background image

H a n d el z a g r a n ic z n y w in w esty c je b ez p o śr e d n ie w

U G W

W ię k sz o ść b a d a ń p o św ię c o n y c h w p ły w o w i e u ro n a h a n d e l

z a g ra n ic z n y p o tw ie rd z a , ż e w p ro w a d z e n ie w sp ó ln e j w a lu ty isto tn ie
w p ły n ę ło n a w z ro st h a n d lu w stre fi e e u ro a ta k ż e – w m n ie jsz y m

s to p n iu – m i ę d z y stre f ą e u ro a k ra ja m i z e w n ę trz n y m i .

background image

w p ły w j e d n o lit e j w a lu t y n a h a n d e l k r a j ó w s t r e f y e u r o z k r a j a m i

t r z e c im i

j e s t t r u d n i e j s z y d o o s z a c o w a n i a , l e c z r ó w n i e ż w y d a j e s i ę

p o z y t y w n y i s t a t y s t y c z n i e i s t o t n y .




n i ż s z e k o s z t y p o d n i o s ł y k o n k u r e n c y j n o ś ć e k s p o r t e r ó w

s t r e f y e u r o .



w z r o s t e k s p o r t u z k r a j ó w t r z e c i c h d o k r a j ó w s t r e f y e u r o

m o ż e b y ć t ł u m a c z o n y z n i e s i e n i e m b a r i e r w e w n ą t r z s t r e f y . J e ś l i

z e w n ę t r z n i e k s p o r t e r z y k o r z y s t a j ą z d a n e g o k r a j u j a k o p l a t f o r m y
d o e k s p o r t u d o d a l s z y c h k r a j ó w – l o k u ją c t a m s p r z e d a ż ,

m a g a z y n y , d y s t r y b u c ję – o d n o s z ą o n i k o r z y ś c i n i e m a l t a k i e
s a m e j a k p r o d u c e n c i s t r e f y e u r o .

background image

sp ad ek k o sz tó w ek sp o rtu w strefi e eu ro o b n iż y ł atrak c y jn o ś ć

h o ry z o n taln y c h B IZ , o ch a rak terz e su b sty tu cy jn y m .

jed n o c z e śn ie m n iejsz e k o sz ty ek sp o rtu z ac h ę c iły in w esto ró w sp o z a

strefy eu ro d o w y k o rz y stan ia o p isan eg o w y ż ej m ec h an iz m u k raju -

p latfo rm y .

w sk az y w a ło b y to n a k o m p le m e n tarn oś ć B IZ w o b ec w z ro stu

h an d lu .

background image

z a b e z p i e c z e n i e s i ę p rz e d ry z y k i e m k u rs o w y m

p rz e z u s ta n a w i a n i e

p ro d u k c j i lo k a l n e j i u z a l e ż n i a n i e k o s z tó w i p rz y c h o d ó w o d w a ru n k ó w
d a n e j g o s p o d a rk i

c a ł k o w i ta e l i m i n a c j a n i e p e w n o ś c i k u rs o w e j

o g ra n i c z a te n b o d z i e c .



w s k a z u j e s i ę j e d n a k , ż e n i e p e w n o ś ć k u rs o w a j e s t ry z y k i e m

e x a n te , k tó re p o w i n n o z o s ta ć w k a l k u l o w a n e w d e c y z j ę

i n w e s ty c y j n ą . R e d u k c j a l u b z a p rz e s ta n i e e k s p o rtu w p rz y p a d k u
n i e k o rz y s tn y c h z m i a n k u r s o w y c h j e s t m n i e j k o s z to w n a n i ż

z a m k n i ę c i e l o k a l n e j p ro d u k c j i . W ty m s e n s i e , e l i m i n a c j a
n i e p e w n o ś c i m o ż e s ty m u l o w a ć B I Z .

background image

! ! !

P o te n c j a ł j a k i z o sta ł stw o r z o n y w r a z z w p r o w a d z e n ie m

w sp ó ln e j w a lu ty n ie z o sta ł j e sz c z e w y c z e r p a n y ! ! !

:

p r z e d s i ę b i o r s tw a i g o s p o d a r s tw a d o m o w e m o g ą w p e ł n i

w y k o r z y s ta ć p r z e w a g ę j a k ą d a j e w s p ó l n a w a l u ta ty l k o w d ł u g i m
o k r e s i e c z a s u ;

j e d y n i e 1 6 z 2 7 p a ń s tw U E z n a j d u j e s i ę o b e c n i e w s tr e fi e e u r o ;

w c i ą ż i s tn i e j ą b a r i e r y d l a w s p ó l n e g o r y n k u to w a r ó w , u s ł u g , s i ł y

r o b o c z e j i k a p i ta ł ó w .

p o z y ty w n y w p ł y w e u r o n a h a n d e l m o ż e z o s ta ć z w i ę k s z o n y p r z e z

k o n s e k w e n tn e i z i n te n s y fi k o w a n e s ta r a n i a n a r z e c z u d o s k o n a l a n i a
W s p ó l n e g o R y n k u .

background image

Z o b . M . C h r z a n o w s k a , M . P r o c z e k , K o r z y ś c i i s z a n s e o r a z k o s z t y i z a g r o ż e n i a w y n i k a j ą c e z
u c z e n s i c t w a w U n i i W a l u t o w e j n a g r u n c i e t e o r i i i d o ś w i a d c z e ń s t r e f y E u r o
, ( w : ) S t r e f a E u r o –

e u r o p e j s k a i n t e g r a c j a g o s p o d a r c z o - w a l u t o w a , p o d r e d . K . O p o l s k i e g o , D . M y c i e l s k i e j i
J . G ó r s k i e g o , N B P 2 0 1 0 .


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Korzyści i zagrożenia, część 3 1
Zagrożenia czasu pokoju prezentacja power point
korzysci i zagrozenia
karty płatnicze (power point)
elastyczność popytu (power point)
kryptologia w bankowości (power point)
europejski system nagród (power point)
TQM zarządzanie jakością (power point)
Konkurs ortograficzny dla klasy III, Prezentacje Power Point, prezentacje
malutka czarownica(1), Prezentacje Power Point, PREZENTACJE POWER POINT ewelinucha8
Wykorzystanie programu Power Point w tworzeniu scenariuszy l, wrzut na chomika listopad, Informatyka
Facetowi zona zaczela mowic przez sen, Prezentacje Power Point, PPS - y prezentacje
zapoznanie z power point
Jakie są korzyści i zagrożenia wynikające z powszechnej komputeryzacji, edukacja i nauka, Informatyk
konspekt 1 gim - prezentacja power point
CBOS młodzież i Internet korzystanie i zagrożenia

więcej podobnych podstron