Zaburzenia somatomorficzne i dysocjacyjne

ZABURZENIA SOMATOMORFICZNE

Występują pod postacią

somatyczną.

Osoby dotknięte tym zaburzeniem

odczuwają dolegliwości

odczuwają dolegliwości ze strony
określonych narządów organizmu,
pomimo

braku przyczyn

medycznych

uzasadniających takie objawy.

ZABURZENIA SOMATOMORFICZNE

Pomimo różnorodności klinicznych
przejawów – od ślepoty do paraliżu –
posiadają one jedną cechę: wszystkie są
wyrazem psychologicznych trudności

psychologicznych trudności

wyrażających się w postaci problemów

w postaci problemów

medycznych

, które przy

dokładnym
zbadaniu nie mogą
być udokumentowane.

ZABURZENIA SOMATOMORFICZNE

Również ważny dla tych zaburzeń jest

fakt,

że dotknięci nimi pacjenci
nie symulują
objawów choroby
i nie próbują oszukiwać.
Najczęściej szczerze wierzą

wierzą

że coś jest nie tak
z ich ciałem.

Klasyfikacja DSM-IV

Zaburzenia somatomorficzne



Zaburzenia somatyzacyjne

(ang. Somatization

Disorder), kod: 300.81



Niezróżnicowane zaburzenie somatoformiczne

(ang.

Undifferentiated Somatoform Disorder), kod:

300.82



Zaburzenie konwersyjne (ang. Conversion

Disorder), kod: 300.11



Zaburzenia bólowe

(ang. Pain Disorder), kod:

307.80



Hipochondria

(ang. Hypochondriasis), kod: 300.7



Dysmorficzne zaburzenie ciała

(ang. Body

Dysmorphic Disorder), kod: 300.7



Zaburzenia somatomorficzne niewyspecyfikowane

gdzie indziej

(ang. Somatoform Disorder Not

Otherwise Specified), kod: 300.82

ZABURZENIA SOMATYZACYJNE

W zaburzeniach somatyzacyjnych pacjent

skarży się

na różne dolegliwości fizyczne

różne dolegliwości fizyczne

, które ujawniają

się

przed

trzydziestym

rokiem

życia

przed

trzydziestym

rokiem

życia

są

przedmiotem

rozmaitych zabiegów medycznych. Dolegliwości
obejmują wiele narządów i nie można ich w

pełni

wyjaśnić znanymi przyczynami fizycznymi, nie
poddają się one też dowolnej kontroli.

ZABURZENIA SOMATYZACYJNE



Cztery objawy bólu.

Pacjent musi opowiedzieć historię doświadczania bólu
z uwzględnieniem przynajmniej czterech różnych miejsc
lub funkcji, na przykład głowa, brzuch, plecy, stawy lub
odbytnica albo ból w trakcie menstruacji, kontaktu
seksualnego czy oddawania moczu.



Dwa objawy żołądkowo-jelitowe.

Pacjent musi opowiedzieć historię przynajmniej dwóch
objawów poza bólem występującym w układzie trawiennym,
takich jak nudności, wzdęcia, biegunka, nietolerancja

różnych

pokarmów lub wymioty z wyłączeniem okresu ciąży u kobiet.

ZABURZENIA SOMATYZACYJNE



Jeden objaw seksualny.

Pacjent musi opowiedzieć o przynajmniej jednym objawie z
układu reprodukcyjnego poza bólem, na przykład oziębłości
seksualnej albo dysfunkcji, nieregularnych miesiączkach,
wymiotach w czasie ciąży.



Jeden objaw pseudoneurologiczny.

Pacjent musi opowiedzieć historię przynajmniej jednego

objawu

poza bólem - sugerującego stan neurologiczny, na
przykład różnych symptomów wskazujących na uszkodzenie
sensoryczne lub motoryczne, takich jak utrata czucia czy
mimowolne skurcze mięśni w ręku; symptomów zaburzeń
świadomości lub pamięci, na przykład epizodu amnezji
dysocjacyjnej.

ZABURZENIA SOMATYZACYJNE

Piętnaście najczęstszych objawów przyczyniających

najczęstszych objawów przyczyniających

się do rozpoznania zaburzeń somatomorficznych

to:

zmęczenie, omdlenia, palpitacje serca, zaburzenia
miesiączkowania, mdłości, wzdęcia i niestrawność,
bóle pleców, bóle stawów lub kończyn, zawroty
głowy, bóle w klatce piersiowej, bóle brzucha, bóle
głowy, problemy seksualne, bezsenność, biegunki
lub zaparcia, trudności w oddychaniu.

ZABURZENIA SOMATYZACYJNE

Pomimo dość częstego spotykania się lekarzy
z tym zaburzeniem, nie mamy pewności ani
jak przebiega proces jego rozwoju, ani jaka
jest jego specyficzna etiologia. Istnieją
dowody na rodzinne powiązanie zaburzenia

rodzinne powiązanie zaburzenia

somatyzacyjnego z antyspołecz nym

zaburzeniem osobowości

, a może być ono w

pewnym stopniu uwarunkowane
genetycznie.

HIPOCHONDRIA

Napięcia powstają też w życiu
rodzinnym i społecznym, a główną ich
przyczyną są ubolewania pacjenta

nad

swoim słabym zdrowiem. Pacjent
zazwyczaj nie chce uwierzyć, że

cierpi

na zaburzenia psychiczne, a nie na
chorobę somatyczną.

HIPOCHONDRIA

Mężczyźni i kobiety mają mniej więcej

takie

same skłonności do hipochondrii, jej
przejawy występują u około 4 % osób,
które leczą się na schorzenia fizyczne.
Hipochondrię można zaobserwować we
wszystkich etapach życia, zwłaszcza

jednak

w wieku młodzieńczym, średnim i po
sześćdziesiątce.

HIPOCHONDRIA

Na rodzaj dolegliwości, które budzą niepokój
hipochondryka, ma ogromny wpływ

kultura.

U Chińczyków

Chińczyków

występuje paniczny lęk przed

możliwością wciągnięcia penisa w głąb
brzucha (Koro);
w Indiach

Indiach

niektórzy mężczyźni uskarżają się

na Dhat, obawę przed zanikiem nasienia w
połączeniu z zawrotami głowy i zmęczeniem.

HIPOCHONDRIA

Rozpoznawanie hipochondrii

to proces

eliminacji. Najpierw należy wykluczyć
choroby somatyczne. Następnie

eliminuje się

podobne zaburzenia psychiczne, jak:
uogólnione zaburzenia lękowe,

zaburzenia

obsesyjno-kompulsywne, fobia przed
chorobą, zaburzenia lęku panicznego i
zaburzenia somatyzacyjne.

HIPOCHONDRIA

Co więcej, Barsky i współpracownicy

Barsky i współpracownicy

wykazali, że historia dzieciństwa
pacjentów hipochondrycznych jest
znacznie bogatsza w doświadczenia

bogatsza w doświadczenia

psychologicznych urazów

, łącznie z

przemocą i nadużyciami seksualnymi
niż historia grupy kontrolnej.

HIPOCHONDRIA

Hipochondria może być postrzegana jako
pewien rodzaj niezbędnej komunikacji

niezbędnej komunikacji

interpersonalnej

, a także jako zaburzenie

obejmujące nienormalne zainteresowanie

nienormalne zainteresowanie

chorobą

. Leczenie tego ostatniego wobec

braku świadomości, że jest to rodzaj
komunikacji, często rodzi kliniczną
frustrację, jeśli nie rozdrażnienie.

ZABURZENIA BÓLOWE

W zaburzeniach bólowych głównym
objawem jest ból w jednej lub kilku

w jednej lub kilku

częściach

ciała,

powodujący wyraźne pogorszenie

samopoczucia lub niepełnosprawność. Na
pojawienie się bólu, jego intensywność,
uporczywość lub pogorszenie mają wpływ

czynniki psychiczne

. Objawy nie podlegają

dowolnej kontroli.

ZABURZENIA BÓLOWE

DSM-IV podaje dwie diagnozy:



zaburzenie

bólowe

powiązane

czynnikami psychologicznymi



zaburzenie bólowe powiązane zarówno
z czynnikami psychologicznymi, jak i
ogólnym stanem fizycznym.

ZABURZENIA BÓLOWE

Diagnoza pierwsza odnosi się do sytuacji, w
której współwystępujący ogólny stan
somatyczny tylko w minimalnym stopniu

minimalnym stopniu

może być przyczyną bólu

;

drugą stosuje się w przypadkach, gdy
odczucia bólu mają uzasadnienie w stanie
medycznym, mogącym ten ból wywołać, ale
stopień jego nasilenia wykracza poza zwykłe

wykracza poza zwykłe

proporcje.

ZABURZENIA BÓLOWE

Zaburzenie bólowe występuje nierzadko
wśród pacjentów psychiatrycznych i jest
częściej diagnozowane u kobiet. Istnieją
poważne dowody na to, że nawet przy
fizycznych

podstawach

stopień

odczuwanej

intensywności bólu zależy od poziomu

stresu

aktualnie przeżywanego przez pacjenta.

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

W dysmorficznych zaburzeniach ciała

pacjent

wyolbrzymia nieznaczne braki urody,
postrzegając je jako ogólną brzydotę, i to
zmartwienie opanowuje całe jego życie.

Najczęściej przedmiotem niezadowolenia w
dysmorficznych zaburzeniach ciała jest
łysina, trądzik, blizny, blada lub rumiana
cera, owłosienie, otyłość lub chudość.

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

Kobiety czeszą się godzinami, usuwają
najdrobniejsze mankamenty skóry i
poświęcają mnóstwo czasu na rytuał
makijażu. Mężczyźni próbują zatuszować
braki, nosząc zarost, aby ukryć zbyt małą
albo spiczastą brodę, perukę, aby
zamaskować łysinę albo wkładając

skarpetkę

do slipów, żeby członek wydawał się
większy.

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

W skrajnych przypadkach zaburzenia
prowadzą do unikania wszelkich

kontaktów

społecznych, niewychodzenia z domu,
nieuczęszczania do szkoły lub do pracy.

Częste skutki zaburzeń dysmorficznych

depresja, samobójstwo albo wielokrotne
operacje plastyczne.

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

W badaniach przeprowadzonych

pod

kierownictwem dr Katharine Philips

ponad 500 chorych wskazano, na

jakich

częściach ciała koncentruje się ich
uwaga:

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

•

Skóra (73%)

•

Włosy (56%)

•

Nos (37%)

•

Waga (22%)

•

Brzuch (22%)

•

Piersi/brodawki (21%)

•

Oczy (20%)

•

Uda (20%)

•

Zęby (20%)

•

Nogi (ogólnie) (18%)

•

Budowa ciała/struktura kości (16%)

•

Twarz (14%)

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

•

Rozmiar/kształt twarzy (12%)

•

Wargi (12%)

•

Pośladki (12%)

•

Podbródek (11%)

•

Brwi (11%)

•

Biodra (11%)

•

Uszy (9%)

•

Ręce/nadgarstki (9%)

•

Talia (9%)

•

Genitalia (8%)

•

Policzki/kości policzkowe (8%)

•

Łysina (8%)

•

Wzrost (7%)

ZABURZENIA DYSMORFICZNE

•

Rozmiar/kształt głowy (6%)

•

Czoło (6%)

•

Stopy (6%)

•

Dłonie (6%)

•

Szczęka (6%)

•

Usta (6%)

•

Plecy (6%)

•

Palce (5%)

•

Szyja (5%)

•

Ramiona (3%)

•

Kolana (3%)

•

Palce u nóg (3%)

•

Kostki u nóg (2%)

•

Mięśnie twarzy (1%)

Klasyfikacja DSM-IV

Zaburzenia dysocjacyjne



Amnezja dysocjacyjna

(ang. Dissociative

Amnesia, Psychogenic Amnesia), kod: 300.12



Stan fugi

(ang. Dissociative Fugue, Psychogenic

Fugue), kod: 300.13



Dysocjacyjne zaburzenia identyfikacji

(osobowość mnoga)

(ang. Dissociative Identity

Disorder, Multiple Personality Disorder), kod:
300.14



Zaburzenia depersonalizacji

(ang.

Depersonalization Disorder), kod: 300.6



Zaburzenia dysocjacyjne niewyspecyfikowane

gdzie indziej

(ang. Dissociative Disorder Not

Otherwise Specified), kod: 300.15

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Dotknięci nimi ludzie to albo tacy,

którzy nie

mogą sobie przypomnieć kim są i skąd
pochodzą, lub tacy, którzy podzielili się

dwie lub więcej postaci o niezależnych
„osobowościach” z bagażem
autobiograficznych wspomnień.

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Każdemu zdarza się czasami, że po
przebudzeniu w środku nocy czuje się

jakby

zamroczony i zastanawia się: „Gdzie
jestem?". Niekiedy dezorientacja jest

głębsza.

„Kto leży obok mnie?", „A kim ja

właściwie

jestem?"

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Jeśli coś takiego się zdarzy — zazwyczaj

gdy

jesteśmy zmęczeni, po podróży albo po
wypiciu alkoholu — przeważnie po kilku
sekundach lub minutach ustępuje i

wiedza o

tym, kim jesteśmy, czyli nasza

tożsamość

powraca. U niektórych osób jest jednak
inaczej.

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Po przeżyciu silnego urazu psychicznego
następują czasem głębokie i trwałe
zaburzenia pamięci, które są istotą

zaburzeń

dysocjacyjnych. Nazywa się je
dysocjacyjnymi, ponieważ polegają na
współistnieniu lub przemienności kilku
procesów psychicznych bez ich wzajemnej
świadomości i bez oddziaływania pomiędzy
nimi.

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Doświadczenie dysocjacji może mieć następujące
przejawy:



amnezja, gdy znaczny okres życia ulega zapomnieniu
--po zawaleniu się wie żowców Hyatt Hotel w Newadzie 28
% ocalałych miało luki w pamięci



depersonalizacja, gdy człowiek czuje się oddzielony od
siebie — jakby chodził dzięki ruchom innych osób albo
patrzył na siebie z zewnątrz; 57 % ocalałych po serii
tragicznych w skutkach huraganów przyznawało się do
takich doznań



derealizacja, gdy nierealny wydaje się świat, a nie
własna osoba; 72 % ocalałych ze śmiertelnych
niebezpieczeństw odnosiło wrażenie zmiany czasu i
przestrzeni

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE



pomieszanie tożsamości, gdy komuś myli się lub
nie jest pewny własnej tożsamości



zmiana tożsamości, gdy osoba wykazuje niezwykłe
umiejętności, o których nie wiedziała (np. znajomość
języka flamandzkiego albo umiejętność chodzenia po
linie)

ZABURZENIA DYSOCJACYJNE

Podobnie jak zaburzenia somatoformiczne,
zaburzenia dysocjacyjne wydają się służyć
głównie unikaniu lęku i stresu

unikaniu lęku i stresu

oraz radzeniu

sobie z problemami, które stanowią
zagrożenie dla zwykłych zasobów radzenia
sobie danej osoby. Obydwa rodzaje

zaburzeń

pozwalają również nie brać

nie brać

odpowiedzialności

za własne pragnienia i

zachowania, które są „nie do przyjęcia".

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Amnezja to częściowa lub całkowita
niezdolność do przypomnienia sobie bądź
rozpoznawania minionych doświadczeń.

W tym zaburzeniu zapomniane informacje
osobistej treści spoczywają poniżej poziomu
świadomości, co czasem ujawnia się podczas
wywiadów w stanie hipnozy lub narkozy (po
podaniu sodium amytal lub tak zwanego serum
prawdy) oraz w przypadkach spontanicznego
ustąpienia amnezji.

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Rozpoznajemy cztery rodzaje amnezji psychogennej:



zlokalizowana - osoba nie pamięta niczego z danego
okresu, zwykle pierwszych kilku godzin po
traumatycznym wydarzeniu;



selektywna - osoba zapomina tylko pewne wybrane
wydarzenia z danego okresu;



całościowa - osoba zapomina całą historię swego
życia;



ciągła - osoba nie pamięta niczego poza określonym
momentem z przeszłości.

Dwa ostatnie przypadki są rzadkie.

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Amnezja

dysocjacyjna

jest

dość

powszechna

jako pierwsza reakcja na niemożliwe do
przyjęcia wydarzenia traumatyczne, na
przykład podczas walki lub tuż po
katastrofie. Jednak niektórzy ludzie rozwijają
ten

typ

amnezji

obliczu

takich

stresujących

sytuacji życiowych, z którymi większość
skutecznie sobie radzi.

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Człowiek może się wycofywać i uciekać od
problemów prawdziwego życia, popadając

stan amnezji zwany fugą.

Osoba nie wchodzi w stan amnezji, ale
oddala się od swego środowiska, często
przyjmując częściowo lub całkowicie nową
tożsamość.

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Kilka dni, tygodni, a czasem nawet lat
później ludzie ci nagle mogą obudzić się w
obcym otoczeniu, nie wiedząc, jak się tam
znaleźli i kompletnie nie pamiętając okresu
fugi .
Ich działania w czasie fugi mogą obejmować
chodzenie w kółko pośród zmieniających się

obrazów, podróż po kraju, objęcie nowej
posady, a nawet rozpoczęcie całkowicie
nowego życia.

AMNEZJA DYSOCJACYJNA

Jednak narastający stres staje się w końcu

nie

do zniesienia i wtedy tłumią ogromną część
swej osobowości oraz pamięć o stresujących
sytuacjach.

W czasie fugi dysocjacyjnej jednostka wydaje się
normalna i potrafi zaangażować się w różne
działania. Działania te są zwykle charakterystyczne
dla nowego stylu życia, odmiennego od
poprzedniego, który został odrzucony.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Dysocjacyjne zaburzenia tożsamości,
nazywane

również

zaburzeniami

osobowości

wielorakiej polegają na występowaniu
dwóch lub więcej różnych tożsamości
(nazywanych dawniej „osobowościa mi")

tego samego człowieka.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Każda

tych

tożsamości

jest

dostatecznie

zintegrowana, aby prowadzić w miarę
stabilne własne życie wewnętrzne i na
przemian przejmować pełną kontrolę

nad

zachowaniem .

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Te dobrze rozwinięte systemy charakteryzują się
różnymi procesami emocjonalnymi i poznawczymi,
składającymi się na jedną osobowość o stosunkowo
stałej charakterystyce (wiele „odmiennych"
tożsamości

jest

raczej

fragmentarycznych).

Jednostka

może przechodzić od jednej tożsamości do drugiej

okresach od kilku minut do kilku lat, choć częściej
zdarza się to w krótszych odstępach czasu.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Jedna, pierwotna osobowość jest zwykle

osobowością gospodarza

. Pozostałe są

najczęściej uderzająco różne od pierwotnej i
od siebie nawzajem - jedna może być
beztroska i rozbawiona, inna zaś spokojna,
myśląca i poważna. Potrzeby i zachowania
tłumione w osobowości gospodarza są
zwykle swobodnie przejawiane w
pozostałych.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Dawniej uważano, że zaburzenia
osobowości wielorakiej są niezmiernie
rzadkie — odnotowano tylko 200
przypadków

—

teraz

jednak,

gdy

specjaliści

zwracają na nie większą uwagę, wydaje

się,

że są znacznie częstsze. Do lat
siedemdziesią tych XX wieku stwierdzono
bardzo niewiele przypadków.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Można wyróżnić trzy główne przyczyny, z
powodu których dysocjacyjne zaburzenia
tożsamości stwierdza się tak często. Po
pierwsze, kluczowe znaczenie ma
rozpoznanie amnezji

amnezji

(„Czy w ciągu tygodnia

są dłuższe okresy, których nie możesz sobie
przypomnieć?"). Jeśli wielokrotnie powtarza
się odpowiedź twierdząca, to
prawdopodobne jest istnienie odrębnych
tożsamości.

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Po drugie, dysocjacyjne zaburzenia
tożsamości doskonale pasują do modelu

modelu

psychodynamicznego

, stąd psychoanalitycy

są świetnie przygotowani i chętni do ich
rozpoznawania.
Po trzecie, dysocjacyjne zaburzenia
osobowości rozpoznaje się dzisiaj częściej w
związku z większą świadomością zjawiska

znęcania się nad dziećmi

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

repertuarze

pacjentów

dysocjacyjnym

zaburzeniem tożsamości niezwykle
popularne są role dziecka, obrońcy i
oskarżyciela; także przedstawiciel płci
przeciwnej, który jednocześnie może

pełnić

jedną z wymienionych ról, bywa obecny

większości przypadków .

DYSOCJACYJNE ZABURZENIA

TOŻSAMOŚCI

Odmienne tożsamości zwykle wiedzą o
istnieniu osobowości gospodarza i sobie
równych, ale osobowość pierwotna „nie

prawa"

być

świadoma

innych,

zajmujących

jej przestrzeń, czas i ciało.

Prace każdej z osobowości są inne. Prace Kim,
sprzedawane w licznych galeriach podpisywane są
nie tylko jej nazwiskiem, ale również imieniem
osobowości, przez którą zostały stworzone.

Po analizie obrazów tworzonych przez osobowości
Kim, można zgadywać jaki charakter mają
poszczególne „ja” artystki. Niektóre osobowości
tworzą mroczne, inne jasne i żywe obrazy.
Niektóre malują obrazy abstrakcyjne, inne wolą

rzeźbić

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI

Zaburzenie depersonalizacyjne
charakteryzuje się utratą poczucia siebie.
Jednostki z tą anomalią czują się nagle
odmienione,

przykład

odnoszą

wrażenie,

że stały się innymi ludźmi albo że ich ciała
drastycznie się zmieniły - w dziwny,

czasem

groteskowy sposób.

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI

Odmienne

stany

świadomości

bywają

często

określane jako doświadczanie „wyjścia poza
ciało". Ludzie w takich stanach czują, że
przez jakiś czas unoszą się nad swym

ciałem i

obserwują wszystko z góry. Doznanie to w
łagodnej formie jest dość powszechnym
zjawiskiem i nie stwarza powodów do
niepokoju.

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI

Opisy doświadczeń „wyjścia poza ciało"
zawierają wizyty na innych planetach

albo u

krewnych

mieszkających

innym

mieście.

Zaburzenie to jest często skutkiem

ostrego

stresu wynikającego z choroby zakaźnej,
wypadku lub innego traumatycznego
wydarzenia.

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI

PRZYCZYNY ZABURZEŃ DYSOCJACYJNYCH



Droga  nadużyć  w  dzieciństwie.  To  pierwotna  i
podtrzymywana  przez  wielu  specjalistów  koncepcja.
Według  niej  dysocjacyjne  zaburzenie  tożsamości
wypływa  z  prób  radzenia  sobie  przez  dziecko  z
obezwładniającym

poczuciem

beznadziejności

niemocy

obliczu

powtarzających

się

traumatycznych  nadużyć.  Z  powodu  braku  innych
zasobów  lub  dróg  ucieczki  dziecko  tworzy  „stabilne
wewnętrzne  postaci,  które  zawsze  są  dostępne
ofiarowując więź, bezpieczeństwo i troskę"

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI



Droga zaniedbywania dzieci.

Jest to rodzaj urazu powstałego nie tyle w wyniku

nadużywania

fizycznego czy też seksualnego, ale pozostawienia

dziecka

samemu sobie, zamykania go w szafach lub
piwnicach czy pozostawiania bez opieki przez dłuższy

czas.

Matki takich dzieci często są opisywane jako chore

psychicznie,

z problemami takimi jak depresja, schizofrenia,
chroniczne nadużywanie alkoholu, a nawet dysocjacyjne
zaburzenie tożsamości.

ZABURZENIA DEPERSONALIAZCJI



Droga udawania.

Tutaj objawy dysocjacyjnego zaburzenia tożsamości
występują typowo jako jedne z wielu „oszustw" w celu
zwrócenia na siebie uwagi przedstawicieli opieki zdrowotnej.
Mamy tu zwykle do czynienia ze skomplikowanymi historiami
medyczno-chirurgicznymi, a także wieloma wcześniejszymi
diagnozami psychiatrycznymi.



Droga zaburzenia jatrogennego.

Termin „jatrogenny" oznacza powstały w wyniku
leczenia. Niektóre przypadki dysocjacyjnego zaburzenia
tożsamości powstają w konsekwencji niekompetentnego i
błędnego leczenia mylnie zdiagnozowanych zaburzeń

innych

typów - najczęściej dwubie gunowych, zespołu stresu
pourazowego lub mie szanych objawów z elementami
dysocjacyjnymi.

Document Outline