Ostry brzuch



ostre zap. wyrostka robaczkowego



przedziurawienie wrzodu żołądka i

dwunastnicy



niedrożność jelit



uwięźnięta przepuklina



krwotok do przewodu pokarmowego



ostre zap. wyrostka robaczkowego



zap. otrzewnej

Objawy ostrego brzucha:



żywa bolesność uciskowa dowolnego

miejsca brzucha



obrona mięśniowa



znaczne wzdęcie brzucha



wstrząs



tachykardia



silny nagły ból brzucha



ból nasilający się przy ruchach kaszlu



cisza w brzuchu – brak perystaltyki jelit



wymioty

c.d.



jeżeli przekazujemy do

szpitala chorego z ostrym

brzuchem , nie należy

podawać choremu mocnych

, narkotycznych środków

p/bólowych (Morfina,

Dolargan). Można podać

pyralginę i niesteroidowe

leki p/zapalne

Ostre zapalenie otrzewnej

1. Przyczyny:



przedziurawienie trzewi w wyniku

procesu chorobowego( ostre zap.
wyrostka, wrzody trawienne,ostre zap.
pęcherzyka żółciowego, zawał jelita,
ostre zap.trzustki)



przedziurawienie trzewi mechaniczne

urazowe ( uraz, zabiegi,powikłania
zabiegu)



krwiopochodne zakażenia

Postacie rozprzestrzeniania procesu

zapalnego w trzewnej:



rozlane zapalenie

otrzewnej



ograniczone zapalenie,

czyli ropień

Rozlane zapalenie otrzewnej



jest przejawem załamania sił obronnych

wobec zjadliwości czynnika
przyczynowego

Objawy kliniczne:
a)przebiega gwałtownie objawy narastają

w ciągu kilku godzin,

b)znaczny wysięk do jamy otrzewnej

(ropny, surowiczy)

c) niedrożność porażenna jelit
d) wchłanianie toksyn bakteryjnych

c.d.



silny ból brzucha



obrona mięśniowa



objaw Blumberga



cisza w brzuchu



powiększenie obwodu brzucha



suchy język



tachykardia



obniżone RR



skąpomocz, a poźniej bezmocz



zaostrzone rysy twarzy

Leczenie:



cewnik do pęcherza moczowego



wkłucia dożylne



zgłębnik do żołądka



karta ścisłej obserwacji z pełnym

monitorowaniem parametrów życiowych



leczenie przyczynowe (niezbędna

doraźna operacja)



opanować wstrząs (przetaczanie i.v.

elektrolitów, wyrównanie niedoborów)

Operacja:



zaczyna się po przetoczeniu 12 l płynu



całkowita ilość niezbędnych płynów

przekracza zazwyczaj 5l



antybiotyki o szerokim spektrum

działania



polega na szybkim otwarciu jamy

brzusznej, oczyszczeniu, usunięciu
przyczyny

Niedrożność jelit

1.

Objawy:



wzdęcie brzucha



wymioty



ból falowo nawracający



wstrzymanie wiatrów i stolca

2.Rodzaje niedrożności:



porażenna



mechaniczna

Niedrożność mechaniczna:



zatkanie światła (wstrzymuje pasaż treści

jelitowej i wywołuje ciężkie
zaburzenia,lecz nie pozbawia jelita
ukrwienia i w pierwszym okresie nie
pozbawia żywotności)



zadzierzgnięcie (powoduje ucisk krezki

prowadzącej naczynia jelitowe i w czasie
kilku godzin prowadzi do martwicy jelita i
zap.otrzewnej

Niedrożność jelit

a)

mechaniczna



zadzierzgnięcie (kilka godzin)



zatkanie (kilkanaście godzin)

b) porażenna wtórna

c.d.

Leczenie powinno zadziałać, zanim

zadzierzgnięcie lub zatkanie
przekształci się we wtórne porażenie
perystaltyki i zap. otrzwnej.

Zatkanie światła jelita; nowotwór,

kamień żółciowy, zrosty w otrzewnej,
zwężenie pozapalne, polip, ciało obce,
guz glistniczy.

Zadzierzgnięcie – uwięźnięcie jelita w

przepuklinie, skręt jelit, wgłobienie,
ucisk przez zrost

Kolejność zab. spowodowanych

niedrożnością :

1.

Zamknięcie światła jelita

2.

Ubytek płynu, zmniejszenie ilości krwi
krążącej, niedotlenienie pętli

3.

Wstrząs oligowolemiczny

4.

Zakażenie, zapalenie otrzewnej

5.

Wstrząs septyczny

Leczenie:



cewnik do pęcherza moczowego



wkłucia dożylne



zgłębnik do żołądka



karta ścisłej obserwacji z pełnym

monitorowaniem parametrów życiowych



leczenie przyczynowe (niezbędna

doraźna operacja)



opanować wstrząs (przetaczanie i.v.

elektrolitów, wyrównanie niedoborów)

Krwotok z górnego odcinka przewodu

pokarmowego

Żródła krwawienia:



ostry nieżyt żołądka (40%)



krwawienie z wrzodów trawiennych (36%)



żylaki przełykowo-żołądkowe (8%)



nowotwory, uchyłki, przepukliny rozworu
przełykowego (10%)

Określenie miejsca i przyczyny

krwawienia:

1.

Wywiad

2.

Gastroskopia

3.

Angiografia

Leczenie:

1.

Postępowanie nieoperacyjne:

a) jeśli chory wymiotował krwią przed

przybyciem do szpitala i oddawał
smoliste stolce, a nie jest we wstrząsie,
to energiczne działania diagnostyczne
i lecznicze nie są doraźnie wskazane

b) Dożylne powolne przetaczanie

roztworów krystaloidów, oznaczyć
grupę krwi, morfologie, czas
krwawienia i krzepnięcia, podać
ranitydynę, płyny do pica

c.d.

2. Jeśli chory jest we wstrząsie,

natychmiast wskazana jest
gastroskopia, przetaczamy roztwory
krystaloidów, oznaczamy grupę krwi,
próba krzyżowa, przetaczamy pełna
krew lub masę krwinkową.

3. Jeśli zawiedzie leczenie nieopercyjne i

zabiegi endoskopowe, a krwawienie
nadal się powtarza, to ostatecznym
sposobem może być operacja (resekcja
krwawiącego odcinka).

Leczenie krwotoków z żylaków

przełyku:

Przedziurawienie wrzodu trawiennego:

Przedziurawienie (perforatio) występuje u

ok. 10% chorych i jest najbardziej
niebezpiecznym powikłaniem choroby
wrzodowej.

Miejscem perforacji jest zwykle krzywizna

mała żołądka lub przednia ściana opuszki
dwunastnicy). Przedziurawienia wrzodu
częściej występują w okresach wczesnej
wiosny i jesieni.

Objawy kliniczne:



nagły, bardzo silny ból w nadbrzuszu



obrona mięśniowa



narastające w miarę upływu czasu
objawy wstrząsu i rozlanego zap.
otrzewnej



zniesienie stłumienia wątrobowego
podczas opukiwania jamy brzusznej

Rozpoznanie i leczenie:

1.

Rozpoznanie:



obecność wolnego powietrza w postaci
sierpa pod prawą lub lewa przeponą na
zdjęciu przeglądowym jamy brzusznej
wykonanym w postaci stojącej

2. Leczenie:



z wyboru jest zabieg operacyjny



leczenie zachowawcze (tzw.
postępowanie Taylora) stosuje się u
chorych z dużym ryzykiem
operacyjnym

Ostre zapalenie pęcherzyka

żółciowego:

1.

Przyczyny:



zastój żółci w pęcherzyku z powodu
zatkania kamieniem jego szyi bądź
przewodu pęcherzykowego



rozciągnięcie ściany pęcherzyka i w
następstwie jej niedokrwienie



zakażenie zastoinowej żółci przez
bakterie, które mogą przenikać do
pęcherzyka drogą chłonną, krwionośną i
z dróg żółciowych

Objawy kliniczne:



ból (promieniowanie w prawo do pleców
i prawej łopatki



podwyższona temperatura ciała



leukocytoza



żywa bolesność uciskowa oraz obrona
mięśniowa w prawej okolicy podżebrowej



nudności, wymioty, wzdęcia brzucha



stan podżółtaczkowy (obrzek bańki
wątrobowo-trzustkowej lub skurczem jej
zwieracza)

Rozpoznanie i leczenie:



wywiad



objawy kliniczne



Usg



leczenie operacyjne „na ostro” w trybie

pilnym

Drogi zejścia ostrego zap. pęcherzyka

żółciowego:



objawy mogą ustąpić



gdy kamień tkwi nadal w przewodzie
pęcherzykowym a zakażenie uległo
opanowaniu, powstaje wodniak pęcherzyka
żółciowego



w razie utrzymującego się zakażenia
powstaje ropniak pęcherzyka żółciowego



w przypadku zgorzeli i przedziurawienia
pęcherzyka żółciowego dochodzi do
rozlanego bądź ograniczonego zap.
otrzewnej

Ostre zap. trzustki:

Istotą ostrego zap. trzustki jest

samostrawienie.

Przyczyny:



nadużycie alkoholu (50%)



kamica żółciowa (30% zachorowań)

Objawy:



bardzo silny ból w nadbrzuszu,
promieniujący do pleców



wymioty, bardzo intensywne



wzdęcie brzucha



bolesność brzucha rozlana, największa
w środkowym nadbrzuszu



objawy otrzewnowe



porażenie perystaltyki (cisza w brzuchu)



wstrząs, sadek ciśnienia



czerwonosine zabarwienie twarzy

Rozpoznanie:



objawy kliniczne (wykluczyć inne

choroby)



bad. laboratoryjne (stężenie amylazy w

surowicy i moczu), podwyższone stężenie
lipazy, obniżenie stężenia wapnia w
surowicy

Postacie ostrego zap. trzustki:



obrzękowa (łagodna)



martwiczo-krwotoczna (ciężka)



septyczna

Okresy krytyczne w przebiegu ostrego

zap. trzustki:

1.

Pierwsza doba choroby (wstrząs
hipowolemiczny i septyczny)

2.

Po kilku tygodniach - wyniszczenie
spowodowane infekcją i różnymi
powikłaniami

Leczenie:

1.

Zwalczanie wstrząsu i zab. wodno-
elektrolitowych

2.

Powstrzymanie procesów samostrawienia

3.

Zapobieganie wtórnemu zakażeniu

4.

Żywienie pozajelitowe

Leczenie operacyjne (wskazania):



wątpliwości diagnostyczne



żółtaczka mechaniczna



podejrzenia ropnia w trzustce



powikłania, niedrożność jelit, krwotok,
perforacja jelita

Powikłania ostrego zap. trzustki;

1.

Miejscowe: ropowica trzustki, ropień,

torbiel, krwotok, niedrożność przewodu

pokarmowego, wodobrzusze, zakrzepy, zawał

jelita, żółtaczka zaporowa, przetoka

2.

Ogólne: płucne (niedodma, zap.płuc, wysiek,

ARDS), krążeniowe (spadek RR,

hipowoelmia, hipoalbuminemia, nagła

smierć, DIC, wykrzepianie

wewnątrznaczyniowe, zakrzep żyły wrotnej)

3.

Żołądkowe: wrzód stresowy, krwotok

4.

Nerkowe: oliguria, mocznica

5.

Metaboliczne: hiperglikemia, hipokalcemia,

encefalopatia, rozsiana martwica tłuszczowa

6.

Psychoza