Ekonomia menedżerska

Teoria gier – podstawy

Wykład 9

Teoria gier

• teoria podejmowania decyzji w

warunkach interaktywnych (gry
strategicznej)

• matematyczna teoria sytuacji

konfliktowych

Podstawowe założenia

modelu

(oligopol)

• na rynku działa od dwóch do kilku

producentów,
z których każdy jest cenodawcą

• jest wielu nabywców dóbr, którzy nie

mają wpływu na cenę

• produkt może być jednorodny lub

zróżnicowany

• istnieją bariery wejścia

Podstawowe założenia

modelu

(oligopol)

• celem jest maksymalizacja zysku
• udział firm w rynku jest znaczący
• współzależność podejmowanych decyzji

przez przedsiębiorstwa

• producenci obserwują się i starają się

przewidzieć zachowanie konkurentów

J. von Neumann

stwierdził:

„istota gry nie polega na próbie

odgadnięcia intencji gracza lecz na

skrywaniu własnych zamiarów”

Założenie:

• wszystkie podmioty uczestniczące w

grze postępują racjonalnie

Podstawowe elementy

gry:

• gracze i ich posunięcia

• wyniki i wypłaty

• reguły gry i cele graczy

Punkty wyjścia każdej gry

• opis graczy

• opis stosowanych przez nich strategii

(planów

działań

możliwych

do

przewidzenia)

• wielkość uzyskanych przez każdego

gracza wypłat

Gry mogą być w wersji

• strategii dominującej – najlepsza

możliwa reakcja na dowolną strategię
zastosowaną przez konkurenta. Jej
logika

prowadzi

nieuchronnie

do

pogorszenia wyniku, gdy gra ma
charakter niekooperacyjny

• strategii ekstensywnej – rozciągniętej,

np. w czasie

Gra niekooperacyjna

Dylemat więźnia

Działania A

Działania B

Nie przyznawać

się

Wsypać kompana

Nie przyznawać

się

1 rok 1

rok

10 lat 0

lat

Wsypać kompana

0 lat 10

lat

5 lat 5

lat

Paradoks więźnia

• partnerzy gry są „skazani” na

nieoptymalny wynik

• żaden z nich nie chce zmienić

jednostronnie swojego zachowania.

Przykład

• dwie firmy stworzyły kartel przynoszący zyski 6

mln (dla każdej firmy po 3 mln)

• rywale zdają sobie sprawę, że jeżeli rywal

zostanie wierny umowie, to ich zyski wzrosną do
poziomu 3,5 mln, a uczciwym spadną do 1,5 mln

• jeśli zaczną oszukiwać obaj to zyski ich znajdą

się się na poziomie 4 mln (po 2 mln dla każdego
z nich)

Przykład

Firma A

Firma B

Oszustwo

Uczciwość

Oszustwo

2

2

3,5

1,5

Uczciwość

1,5

3,5

3

3

Strategie zapewniające

równowagę

•

konkurenci

podejmują

decyzje

niezależnie od siebie

• możliwa jest wówczas do osiągnięcia

optymalna reakcja obu graczy –
dochodzi do równowagi Nasha

Równowaga Nasha (jedna

równowaga)

taka para strategii, w której żaden z

graczy nie ma motywacji do
jednostronnego odejścia od przyję-tej
strategii, biorąc pod uwagę strategię
zastoso-waną przez drugiego

Przykład

Honda

Toyota

Budować nową

fabrykę

Nie budować

Budować nową

fabrykę

16

16

20

15

Nie budować

15

20

18

18

Równowaga Nasha (więcej niż

jedna równowaga)

Chłopak II

Chłopak I

Zjechać

Nie zjechać

Zjechać

1

1

1

2

Nie zjechać

2

1

0

0