D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Wywiad lekarski
w chorobach układu
oddechowego
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Dolegliwości wiązane z chorobami
układu oddechowego
Duszność
Kaszel
Plwocina
Krwioplucie
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Definicje
Def. kliniczna
uświadomienie konieczności wzmożenia
czynności oddechowej
Def. patofizjologiczna
odczuwalne zwiększenie pracy oddychania
Def. neurologiczna
zaburzenie stosunku długości i napięcia
mięśni oddechowych
DUSZNOŚĆ
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Analiza objawu:
• stopień duszności
• czas i okoliczności wystąpienia
duszności
• typ duszności
• objawy towarzyszące duszności
DUSZNOŚĆ
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Stopnie duszności
DUSZNOŚĆ
0
FIZJ OLOGICZNA
objaw zależny od zmniejszonej ilości tlenu na
dużych wysokościach lub w zamkniętych
pomieszczeniach
I
WYSIŁKOWA
gdy praca oddychania przekroczy 5x wartości
spoczynkowe; objaw chorobowy gdy występuje
przy codziennym wysiłku
II
SPOCZYNKOWA
objaw chorobowy – dalsza diagnostyka
IIa
ORTHOPNOE
szczególna postać d. spoczynkowej;
zmuszająca do przyjęcia pozycji siedzącej lub
wysokiego ułożenia
III
ASFIKSJ A
objaw ostrej niewydolności oddechowej
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ FIZJOLOGICZNA
Lot na dużych wysokościach
0
50
100
0
50
100
12 500
10 000
7 500
5 000
2 500
0
W
y
so
ko
ść
(
m
)
C
iś
n
ie
n
ie
b
a
ro
m
e
tr
y
cz
n
e
(m
m
H
g
)
135
200
300
400
500
600
700
Mount Everest
Szybowiec
Kolej wysokościowa
przez Andy
1
2
3
4
5
6
Wdechowe ciśnienie parcjalne tlenu (mm Hg)
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
Stopień
I
Chory może chodzić w normalnym tempie
po terenie płaskim i wchodzić na łagodne
wzniesienia lub schody bez zadyszki
Stopień
II
Chory może chodzić ze zwykłą szybkością
po terenie płaskim ale ma zadyszkę przy
wchodzeniu na łagodne wzniesienia lub schody
Stopień
III
Chory nie może z powodu zadyszki chodzić
w zwykłym tempie, ale idąc powoli może
pokonać na terenie płaskim odległość 1-2 km
Stopień
IV
Chory nie może przejść odległości większej niż
100 m bez zatrzymywania się dla złapania tchu
Stopień
V
Chory ma zadyszkę po przejściu kilku kroków
lub w czasie mycia się czy ubierania
Badanie kliniczne Macleod (red)
Klasyfikacja duszności wysiłkowej
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
TYP
ODDECH,
OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY
Zahamowanie
oddechu
pochodzenia
centralnego
Powierzchowny
Nieregularny
Zwolniony
Bezdech
Zatrucia
Urazy czaszki i mózgu
Udar mózgowy
Obrzęk mózgu
Zapalenie mózgu i opon
Guz mózgu
Zahamowanie
oddechu
pochodzenia
nerwowego lub
mięśniowego
Utrudniony
Powierzchowny
Bezdech
Nagmine porażenie dziecięce
(poliomyelitis)
Przełom miasteniczny
Zatrucie kurarą
Tężec
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
Przyczyny i objawy asfiksji
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Przyczyny i objawy asfiksji
DUSZNOŚĆ
TYP
ODDECH,
OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY
Ostra niedrożność
dużych dróg
oddechowych
Świst (stridor)
wdechowy i wydechowy
Sinica
Nieprzytomność z zapadniętym językiem,
Zachłyśnięcie się ciałem obcym
Ucisk przez guz (krtani, tchawicy, wole)
Ostra niedrożność
obwodowych dróg
oddechowych
Świst (stridor) wydechowy
Zmiany przy osłuchiwaniu
płuc
J ednostronne zachłyśnięcie się ciałem
obcym
Wymioty z zachłyśnięciem treścią
żołądkową
Rak oskrzela
Napad dychawicy oskrzelowej
Ostre zapalenie oskrzelików
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
TYP
ODDECH,
OBJ AWY DODATKOWE PRZYCZYNY
Zaburzenia
oddychania
zależne od zmian
w opłucnej
i w ścianie klatki
piersiowej
Oglądanie,
Opukiwanie
Osłuchiwanie
Odma samoistna
Odma pourazowa
Odma zastawkowa
Odma podskórna
Złamanie wielu żeber
Duża ilość płynu w opłucnej lub krwiak
opłucnej; obustronne zapalenie opłucnej
Zaburzenie
pęcherzykowo-
włośniczkowej
wymiany gazowej
Oglądanie
Zator tętnicy płucnej
Obwodowe mikrozatory
Zator tłuszczowy
Zator powietrzny
Obrzęk płuc
Wstrząs
Zatrucie tlenkiem węgla
Krwawienie płucne
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
Przyczyny i objawy asfiksji
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
• stopień duszności
• czas i okoliczności wystąpienia
duszności
• typ duszności
• objawy towarzyszące duszności
DUSZNOŚĆ
Analiza objawu:
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Duszność występująca szybko
Duszność rozwijająca się w ciągu kilku
miesięcy
Duszność powoli narastająca
DUSZNOŚĆ
Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.
Klasyfikacja według dynamiki powstawania
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja według dynamiki powstawania
DUSZNOŚĆ
Duszność występująca szybko
Pochodzenia
płucnego
astma
odma
zapalenie płuc
ciało obce
Pochodzenia
sercowo-naczyniowego
niewydolność lewej komory serca
zator płuc
tamponada osierdzia
przebywanie na dużych wysokościach
Pochodzenia
psychogennego
Pochodzenia
metabolicznego
kwasica ketonowa
mocznica
zatrucia
Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja według dynamiki powstawania
DUSZNOŚĆ
Duszność rozwijająca się w ciągu kilku miesięcy
Pochodzenia
płucnego
płyn w opłucnej
nowotwór
nacieczenie i zwłóknienie płuc
gruźlica
Pochodzenia
sercowo-naczyniowego
zastoinowa niewydolność krążenia
niedokrwistość
zatorowość płucna
Pochodzenia
nerwowo-mięśniowego
myastenia gravis
Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja według dynamiki powstawania
DUSZNOŚĆ
Duszność powoli narastająca
Pochodzenia
płucnego
przewlekłe zapalenie oskrzeli
rozedma płuc
pylica płuc
rozlane zwłóknienie płuc
Pochodzenia
sercowo-naczyniowego
zastoinowa niewydolność krążenia
niedokrwistość
zatorowość płucna
Pochodzenia
mechanicznego
duża otyłość
zesztywniajace zapalenie kręgosłupa
sclerodermia
Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja według dynamiki powstawania
Duszność występująca szybko
pochodzenia płucnego
astma
odma
zapalenie płuc
ciało obce
poch. sercowo-naczyniowego
niewydolność LK
zator płuc
tamponada osierdzia
przebywanie na dużych
wysokościach
pochodzenia psychogennego
pochodzenia metabolicznego
kwasica ketonowa
mocznica
zatrucia
Duszność rozwijająca się
w ciągu kilku miesięcy
pochodzenia płucnego
płyn w opłucnej
nowotwór
nacieczenie i zwłóknienie
płuc
gruźlica
poch. sercowo-naczyniowego
zastoinowa niewydolność
krążenia
niedokrwistość
zatorowość płucna
pochodzenia nerwowo-
mięśniowego
myastenia gravis
Duszność powoli narastająca
pochodzenia płucnego
przewlekłe zapalenie oskrzeli
rozedma płuc
pylica płuc
rozlane zwłóknienie płuc
poch. sercowo-naczyniowego
zastoinowa niewydolność
krążenia
zatorowość płucna
pochodzenia mechanicznego
duża otyłość
zesztywniające
zap.kręgosłupa
sklerodermia
DUSZNOŚĆ
Diagnostyka różnicowa w ch.wewnętrznych Beck i wsp.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
• stopień duszności
• czas i okoliczności wystąpienia
duszności
• typ duszności
• objawy towarzyszące duszności
DUSZNOŚĆ
Analiza objawu:
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
Typ duszności
Niewydolność
oddechowa typu
restrykcyjnego
(ograniczająca)
Niewydolność
oddechowa typu
obturacyjnego
(zawężająca)
Spirogram
prawidłowy
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
SPIROGRAM PRAWIDŁOWY
TLC
VC
RV
IC
FRC
IRV
ERV
RV
TV
TV - Total Volume
IRV - Inspiratory Reserve Volume
ERV - Expiratory Reserve Volume
RV - Residual Volume
TLC - Total Lung Capacity
VC - Vital Capacity
IC
- Inspiratory Capacity
FRC - Functional Residual Capacity
1 sek.
FEV1s
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
I
- Duszność napadowa
DUSZNOŚĆ
II - Duszność stała
(przewlekłe choroby płuc i przewlekła niewydolność lewej komory serca)
OSKRZELOWA (skurcz oskrzeli)
SERCOWA (zastój płucny)
Młodsi pacjenci
Pacjenci starsi
Ekspozycja na alergeny
Ataki nocne
Nie stwierdza się choroby serca
Choroby obciążające lewą komorę
serca
Nad polami płucnymi przeważnie
świsty i furczenia
Obecność rzężeń wilgotnych
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
Typ duszności
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Zaburzenia rytmu oddechowego
DUSZNOŚĆ
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
TYP ODDECHU
SYTUACJ A KLINICZNA
Miarowa
hiperwentylacja
Oddech Kusmaula („wielki oddech”) w kwasicy
metabolicznej, np.
kwasica ketonowa w cukrzycy,
kwasica mleczanowa w mocznicy
Centralna neurogenna hiperwentylacja przy
uszkodzeniach w obrębie mostu
Hiperwentylacja w śródmiąższowych procesach
płucnych, np. w zwłóknieniu płuc
Miarowa
hipowentylacja
Powierzchowne oddychanie w zasadowicy
metabolicznej
Powierzchowne oddychanie we wrodzonych
wadach neurologicznych i w skrajnej otyłości
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
TYP ODDECHU
SYTUACJ A KLINICZNA
Naprzemiennie
hipo- i hiperwentylacja
Oddech Cheyne-Stokesa
(fizjologicznie w czasie snu u dzieci i starszych
osób, patologicznie przy zmniejszeniu
przepływu mózgowego)
Długie przerwy
w końcowej fazie
wdechu
Oddychanie z bezdechem przy uszkodzeniach
mostu, np. w zakrzepicy tętnicy podstawnej
Nieregularny
tor oddechowy
Oddech Biota (ataksja oddechowa)
przy uszkodzeniach rdzenia przedłużonego,
np. w zapaleniu opon miażdżycy tętnic
mózgowych, wzroście ciśnienia
śródczaszkowego, w agonii.
Zaburzenia rytmu oddechowego
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
DUSZNOŚĆ
Od objawu do rozpoznania Hadorn & Zollner
Zaburzenia rytmu oddechowego
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
• stopień duszności
• czas i okoliczności wystąpienia
duszności
• typ duszności
• objawy towarzyszące duszności
DUSZNOŚĆ
Analiza objawu:
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Objawy towarzyszące
Klasyfikacja
duszności
Objawy / patofizjologia
Stany chorobowe
Pochodzenia
płucnego
(restrykcja)
Oddechy krótkie, powierzchowne,
bez objawów zwężenia oskrzeli,
dodatkowe objawy w klatce
piersiowej i w płucach,
pojemność życiowa ograniczona,
FEV
1s
prawidłowa
Niedodma
Zapalenie płuc
Zwłóknienia płuc
Stany po resekcji płuca
Płyn w opłucnej
Odma opłucnej
Zniekształcenia kl.piersiowej
Choroby nerwowo-mięśniowe
Pochodzenia
płucnego
(obturacja)
Częstotliwość oddechów niekiedy
zmniejszona
utrudnienie wdechu lub wydechu
dodatkowe objawy w klatce
piersiowej i w płucach,
pojemność życiowa prawidłowa
lub zmniejszona, FEV
1s
zmniejszona
Zapalne lub nowotworowe
Zwężenie dużych dróg
oddechowych
Zachłyśnięcie ciałem obcym
Dychawica oskrzelowa
Przewlekłe zapalenie oskrzeli
Rozedma płuc obturacyjna
DUSZNOŚĆ
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja
duszności
Objawy / patofizjologia
Stany chorobowe
Pochodzenia
sercowego
Często napadowa duszność typu
orthopnoe; objawy choroby
wywołującej przeciążenie lewej
komory z zastojem w żyłach
płucnych
Zmniejszona pojemność minutowa
serca z upośledzeniem przepływu
mózgowego
Niewydolność lewej komory
serca w chorobie wieńcowej lub
nadciśnieniowej
Wady zastawek aorty
Wady zastawki dwudzielnej
Ostre serce płucne w zatorze
tętnicy płucnej
Pochodzenia
psychogennego
Nerwice oddechowe
Oddech wzdychający
Zespół hiperwentylacji
Zespół wysiłkowy
DUSZNOŚĆ
Objawy towarzyszące
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Klasyfikacja
duszności
Objawy / patofizjologia
Stany chorobowe
Zaburzenie czynności ośrodka
oddechowego
Miażdzyca tętnic mózgowych
Wzrost ciśnienia
śródczaszkowego
Wzmożenie zużycia O
2
Upał, gorączka
Nadczynność tarczycy
Ograniczenie pojemności
transportowej O
2
Ciężkie niedokrwistości
Kwasica metaboliczna
Kwasica ketonowa w cukrzycy
Kwasica mleczanowa
Mocznica
Wzrost pracy oddychania
Skrajna otyłość
Z przyczyn
poza klatką
piersiową
Środki farmakologiczne
Salicylany; leki pobudzające
ośrodek oddechowy
DUSZNOŚĆ
Objawy towarzyszące
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Dolegliwości wiązane z chorobami
układu oddechowego
Duszność
Kaszel
Plwocina
Krwioplucie
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
- gwałtowne wypchnięcie powietrza przez głośnię mające na celu
usunięcie z dróg oddechowych nadmiaru śluzu lub ciała obcego.
KASZEL
Definicja:
Odruch kaszlu wspomaga mechanizm oczyszczania
śluzowo-rzęskowego i można go zaobserwować u ludzi
zdrowych,
u których liczba epizodów kaszlu < 10 / 24godz.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Kaszel jest wywołany podrażnieniem receptorów kaszlowych lub
podśluzówkowych nosa, gardła, krtani tchawicy i dużych oskrzeli, płuc i
opłucnej.
Bodźce te są przenoszone drogą nerwu błędnego lub językowo-gardłowego
do ośrodka kaszlowego w rdzeniu przedłużonym, skąd za pośrednictwem
nerwu krtaniowego wstecznego i nerwów rdzeniowych dochodzi do
pobudzenia mięśni biorących udział w odruchu kaszlowym.
FAZY ODRUCHU:
1. Głęboki wdech
2. Zamknięcie głośni z rozluźnieniem przepony i gwałtownym skurczem
mięśni oddechowych
3. Otwarcie głośni i eksplozyjne wypchnięcie powietrza z płuc na zewnątrz.
KASZEL
Mechanizm odruchu:
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Przyczyną kaszlu mogą być bodźce o charakterze: zapalnym,
mechanicznym, termicznym, chemicznym, osmotycznym,
psychicznym.
W analizie czasowej należy uwzględnić:
- od jak dawna trwa kaszel ?
- przebieg kaszlu w czasie
- sezonowość ?
- pory dnia ?
Powikłaniem kaszlu może być utrata przytomności, złamanie
żebra lub pęknięcie płuca
KASZEL
Analiza objawu:
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
RODZAJ KASZLU
SYTUACJ A KLINICZNA
Kaszel produktywny
z obfitym
wykrztuszaniem
Rozstrzenie i przewlekłe zapalenie oskrzeli,
ropień i rozwinięty obrzęk płuc, przetoka
opłucnowo-oskrzelowa, mukowiscydoza
Kaszel produktywny
ze skąpym
wykrztuszaniem
Astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli,
bakteryjne zapalenie płuc, stan przedobrzękowy
płuc, rak oskrzela, zawał płuca
Kaszel nieproduktywny
Zwłóknienie płuc, śródmiąższowe zapalenie płuc,
suche zapalenie i międzybłoniak opłucnej,
sarkoidoza, ciało obce w oskrzelu,
alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych.
KASZEL
Rodzaje kaszlu
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Objawy towarzyszące
•katar
•bóle gardła
•chrypka
•gorączka
•duszność
•plwocina
•krwioplucie
•ból opłucnej
•zachłyśnięcie się ciałem obcym
•zaburzenia połykania
•nudności, wymioty
•nocne poty
•brak łaknienia, chudnięcie
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Diagnostyka różnicowa objawu:
Kaszel spowodowany zmianami chorobowymi:
- dróg oddechowych
- miąższu płucnego
- opłucnej
Kaszel uwarunkowany niewydolnością mięśnia sercowego
Kaszel o etiologii psychicznej
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Diagnostyka różnicowa objawu:
KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH
Zapalenie tchawicy
i krtani
Kaszel nieproduktywny, suchy, bardzo męczący.
Powstaje lub bardzo nasila się po położeniu się
do łóżka i „rozgrzaniu się”
Astma oskrzelowa
Kaszel zwykle kończy napad duszności, jest
męczący, chory z trudem wykrztusza małą ilość
lepkiej zbitej plwociny.
Kaszel czasem może być objawem astmy
oskrzelowej (z. Corrao : eozynofilia i czasem
dodatnie testy skórne z alergenami).
Przewlekłe zapalenie
oskrzeli
Kaszel zwykle produktywny, najbardziej dokuczliwy
nad ranem, w wywiadach dominuje nałóg palenia.
Przyczyną mogą być również zmiany w oskrzelach
w przebiegu gruźlicy, sarkoidozy i grzybicy.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Diagnostyka różnicowa objawu:
KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W DROGACH ODDECHOWYCH
Rozstrzenie oskrzeli
i mukowiscydoza
Kaszel produktywny, wykrztuszanie obfite, plwocina
często cuchnąca, niekiedy podbarwiona krwią.
Ciało obce
Ciało obce w tchawicy wywołuje oprócz kaszlu
stridor i objawy duszenia się. Przy umiejscowieniu
w dolnych drogach oskrzelowych oprócz
nieproduktywnego kaszlu może pojawić się
monofoniczny świst lub furczenie.
Nowotwór oskrzela
Kaszel, a głównie zmiana jego charakteru może być
pierwszym objawem nowotworu oskrzela.
Nowotwór działa jak ciało obce, a oprócz tego
rozpadając się wywołuje krwawienie.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Diagnostyka różnicowa objawu:
KASZEL UWARUNKOWANY ZMIANAMI W MIĄŻSZU PŁUCNYM
Nacieki zapalne lub nowotworowe oraz jamy w obrębie miąższu płucnego mogą
być przyczyną kaszlu, najczęściej produktywnego.
KASZEL UWARUNKOWANY PODRAŻNIENIEM OPŁUCNEJ
Podrażnienie opłucnej, będące skutkiem działania czynników infekcyjnych,
procesu nowotworowego lub urazu (pęknięcie płuca, złamanie żebra), wywołuje
suchy męczący nieproduktywny kaszel. Towarzyszy mu ból i nasilenie dolegliwości
w czasie głębokiego oddychania.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KASZEL
Diagnostyka różnicowa objawu:
KASZEL UWARUNKOWANY CHOROBAMI UKŁADU KRĄŻENIA
ZASTÓJ KRWI
- zastój w krążeniu małym, prowadząc do przesiąkania krwi do
pęcherzyków płucnych, wywołuje wpierw „pokasływanie” a następnie kaszel
z odkrztuszaniem krwistej plwociny.
ZAWAŁ PŁUCA
– zator płucny, który prowadzi do zawału płuca przez szerzenie
się zmian na opłucnej powoduje wystąpienie kaszlu połączonego z uczuciem „bólu
w boku”. U części chorych kaszel ma charakter produktywny, a plwocina jest
podbarwiona krwią.
KASZEL PSYCHOGENNY
Ma charakter nieproduktywny i jest najczęściej jednym z objawów nerwicy.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Dolegliwości wiązane z chorobami
układu oddechowego
Duszność
Kaszel
Plwocina
Krwioplucie
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
- jest mieszaniną wydzieliny z tchawicy i oskrzeli,
komórek nabłonka błony śluzowej oraz komórek zapalnych,
śliny, elementów morfotycznych krwi, substancji wdychanych
i miejscowych produktów rozpadu.
Definicja:
Aparat śluzowo-rzęskowy tchawicy i oskrzeli stanowi
rodzaj systemu oczyszczającego i składa się z nabłonka
migawkowego, komórek kubkowych i gruczołów
śluzowych. W warunkach prawidłowych w ciągu doby
wytwarzane jest 100 ml wydzieliny
PLWOCINA
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
PLWOCINA
Systematyka badania:
Ilość
ml / 24 h
Zapach
Nieobecny / obecny; jaki?
Lepkość
Surowicza / lepka
Wygląd
Kolor
warstwowość
śluz / ropa
krew
odlewy oskrzeli
Badanie mikroskopowe
Barwienie met. May-Grunwald-Giemsy komórki
Barwienie met. Gramma bakterie, grzyby
Obecność mykobakterii
Posiewy na obecność
Bakterii, mykobakterii, mykoplazmy, wirusów
Badania chemiczne
DNA, LDH, elektrolity
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
PLWOCINA
Bezpośrednie badanie plwociny:
Komórki nabłonka płaskiego
Plwocina zanieczyszczona - nieużyteczna
Brak lub pojedyncze komórki
nabłonka płaskiego
Makrofagi pęcherzykowe
Komórki nabłonka migawkowego
Plwocina z głębszych odcinków drzewa
oskrzelowego, użyteczna dla rozpoznania
Bezkomórkowa substancja śluzowa
Komórki nabłonka migawkowego
Leukocyty kwasochłonne
Kryształy Charcot-Leydena
Wężownice Curschamanna
Alergiczna dychawica oskrzelowa
Bezkomórkowa substancja śluzowa
Leukocyty kwasochłonne
Alergiczne, nieinfekcyjne zapalenie oskrzeli
Bezkomórkowa substancja śluzowa
Pasma nabłonka migawkowego
Zapalenie oskrzeli wirusowe
Liczne leukocyty obojetnochłonne
Przewlekłe ropne zapalenie oskrzeli
Włókna sprężyste
Proces rozpadowy w płucach
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
PLWOCINA
Bezpośrednie badanie plwociny:
WĘŻOWNICA CURSCHMANNA
Włókna
elastycz
ne
Kryształy
Charcota-
Leydena
Granulocyty
eozynochłon
ne
Erytrocy
ty
Granulocyty
obojętnochłon
ne
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Dolegliwości wiązane z chorobami
układu oddechowego
Duszność
Kaszel
Plwocina
Krwioplucie
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
KRWIOPLUCIE
- wykrztuszanie krwi, plwociny zmieszanej z krwią lub nitkami krwi
Definicja:
Krew może pochodzić z :
• górnych lub dolnych dróg oddechowych
• przewodu pokarmowego
KRWIOPLUCIE RZEKOME -
odkrztuszanie krwistej wydzieliny,
w sytuacji gdy krew jest aspirowana z jamy ustnej, nosowo-
gardłowej, krtani lub przełyku, a następnie odpluwana.
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Rozróżnienie między krwawieniem prawdziwym i rzekomym.
Ocena stopnia zagrożenia dla życia.
Lokalizacja miejsca krwawienia.
Ustalenie przyczyny krwawienia.
Analiza objawu:
KRWIOPLUCIE
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Diagnostyka różnicowa objawu:
KRWIOPLUCIE
Krwioplucie
Krwioplucie rzekome
Krwiste wymioty
Objawy zwiastujące: uczucie
pełności i ciepła w klatce
piersiowej
Odruch kaszlowy
Chrząkanie, krwawienie
z nosa, mycie zębów
Samouszkodzenia
Wywiady i klinika choroby
wrzodowej lub marskości
wątroby
Krew jasnoczerwona, płynna,
pienista
Krew ciemno-czerwono-
brązowa niepieniąca się
Wymioty, później czarne
stolce; krew ciemnoczerwona
do czarnej (fusowata),
skrzepy, nie pieni się,
często zmieszana z treścią
pokarmową
Zdjęcie klatki piersiowej
Bronchoskopia
Źródło krwawienia w obszarze
jamy nosowo-gardłowej
Badanie radiologiczne lub
endoskopowe przełyku,
żołądka, dwunastnicy
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G
Patogeneza objawu:
KRWIOPLUCIE
PRZYCZYNY WYNACZYNIENIA KRWI DO UKŁADU ODDECHOWEGO
Pęknięcie naczynia do jamy w płucu
Gruźlica, nowotwór, ropień
Otwieranie się fizjologicznie nieczynnych
połączeń między krążeniem oskrzelowym
i płucnym
Rozstrzenie oskrzeli, zator płuc
Rozplem krążenia oskrzelowego
Nowotwór płuca
Zastój krwi w żyłach oskrzelowych
Wada mitralna serca
Bierne nadciśnienie w krążeniu płucnym
Niewydolność lewej komory serca
Martwica tkanki płucnej
Zapalenie, ropień, zawał płuca
Zapalenie naczyń oskrzeli i płuc
Zaostrzenie przewlekłego
zapalenia oskrzeli
Skaza krwotoczna
Np. jatrogenna skaza krwotoczna
Uraz płuc i oskrzeli
Np. ciało obce
Inne czynniki
Np. endometrioza płucna
D
o
u
ży
tk
u
w
e
w
n
ę
tr
zn
e
g
o
K
N
Ti
D
A
M
G