METODA ROZDZIŁU

CHARAKTERYSTYKA 

MOLEKULARNA

WŁAŚCIWOŚCI 

FIZYKOCHEMICZNE

Chromatografia 

gazowo-cieczowa

Polarność

Lotność

Chromatografia 

cieczowo-cieczowa

Rozpuszczalność

Chromatografia ciało 

stałe-ciecz

Adsorbcja

Chromatografia 

jonowymienna

Charakter jonowy

Ładunek wypadkowy

Elekrtoforeza

Chromatografia 

żelowa

Wielkość

(ciężar cząsteczkowy)

Dyfuzja

Dializa

Ultrawirowanie

Sedymentacja

Chromatografia 

powinowactwa

Wiązanie ligandów

Kształt cząsteczki

WPŁYW  WŁASNOŚCI FIZYKOCHEMICZNYCH ANALIZOWANYCH BIOMOLEKUŁ NA WYBÓR METODY ROZDZIAŁU MIESZANIN

 

 

CHROMATOGRAFIA 

CIECZOWA

 

 

Chromatografia cieczowa - rodzaj 

chemicznej techniki analitycznej - 

chromatograficznej, w której eluentem -  

czynnika przenoszącego analizowaną 

mieszaninę, jest ciecz, zwykle jakiś 

rozpuszczalnik. Istotą każdej chromatografii 

cieczowej jest rozdział analizowanej 

mieszaniny na poszczególne związki 

chemiczne poprzez przepuszczanie roztworu 

tej mieszaniny przez stałe lub żelowe złoża, 

co w pewnym sensie przypomina filtrację. Na 

skutek oddziaływań międzycząsteczkowych 

między związkami tworzącymi mieszaninę a 

złożem jedne z nich przechodzą przez złoże 

szybciej a inne wolniej. 

 

 

Najstarsza z metod 

chromatograficz

nych, klasyczna 

chromatografia 

cieczowa, 

przeżywa 

obecnie swój 

renesans dzięki 

nowym 

rozwiązaniom, 

skracającym 

czas analizy i 

zwiększającym 

zdolność 

rozdzielczą.

METODA 

BADAWCZA

CZAS 

ANALIZY

LC

(klasyczna)

1-20 h

GC

(gazowa)

od kilku sek. 

do kilku min.

HPLC

(wysokosprawna 

chromatografia 

cieczowa)

1-60 min.

 

 

W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU FAZY 

STACJONARNEJ WYRÓŻNIAMY:

 CHROMATOGRAFIĘ CIECZ – CIAŁO STAŁE (LSC)

 

(liquid-solid chromatography)

 CHROMATOGRAFIĘ CIECZ – CIECZ (LLC)

 (

liquid-

liquid chromatography) 

 CHROMATOGRAFIĘ JONOWYMIENNĄ (IC)

 CHROMATOGRAFIĘ ŻELOWĄ (GPC) 

 CHROMATOGRAFIĘ POWINOWACTWA (AC) 

 

 

WSPÓŁCZESNA CHROMATOGRAFIA 

CIECZOWA JEST OKREŚLANA JAKO:

 WYSOKOSPRAWNA CHROMATOGRAFIA CIECZOWA 

(HPLC) 

(High-performance liquid chromatography)

 

 WYSOKOCIŚNIENIOWA CHROMATOGRAFIA 

CIECZOWA (HPLC) 

(high-pressure liquid chromatography)

 

 SZYBKA CHROMATOGRAFIA CIECZOWA

 CHROMATOGRAFIA CIECZOWA O DUŻEJ 

ZDOLNOŚCI ROZDZIELCZEJ

 

 

HPLC

różni się od zwykłej chromatografii cieczowej 

ciśnieniem pod jakim podawany jest eluent na 

kolumny. Są to dość znaczne ciśnienia, 

przekraczające 100 atm. Dzięki takiemu ciśnieniu 

złoże w kolumnach HPLC może być bardziej 

"upakowane" niż w kolumnach do zwykłej, 

niskociśnieniowej chromatografii cieczowej, co 

powoduje znacznie lepszy rozdział analizowanych 

mieszanin na poszczególne związki chemiczne, w 

znacznie krótszym czasie, przy mniejszym zużyciu 

eleunta i mniejszej ilości analizowanej próbki. 

  Zdolności rozdzielcze HPLC są zbliżone, a nawet 

czasem większe od zdolności rozdzielczych 

chromatografii gazowej. 

 

 

ZASTOSOWANIE WYSOKOŚCIENNEJ 

CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ:

  związki biologicznie czynne: białka, 

polipeptydy, aminokwasy, polisacharydy, 

witaminy, sterydy, kwasy nukleinowe i ich 

składniki

  preparaty farmaceutyczne

  węglowodory policykliczne, w tym rakotwórcze 

[benzo(a)piren] w powietrzu atmosferycznym, 

wodzie i w środkach spożywczych

  związki metaloorganiczne i związki 

kompleksowe

  aniony nieorganiczne metodą chromatografii 

jonów

 

 

Chromatografia  jonowymienna

• W tej metodzie faza stacjonarna, złoże, jest 

obdarzona ładunkiem. Stanowi je zazwyczaj żywica 

jonowymienna, zawierająca obdarzone ładunkiem 

grupy funkcyjne, oddziałujące z przeciwnie 

naładowanymi grupami związków, które mają zostać 

zatrzymane przez nośnik:

• pozytywnie naładowany jonowymieniacz (anionit) 

wiąże aniony,negatywie naładowany jonowymieniacz 

(kationit) wiąże kationy. 

• Związki związane z jonowymieniaczem mogą być 

wymyte z kolumny przez stopniową elucję, a także 

poprzez zmianę stężenia soli lub pH.

• Tego rodzaju chromatografii używa się do oddzielania 

takich związków jak aminokwasy, peptydy i białka. 

Chromatografia jonowymienna jest powszechnie 

stosowana do oczyszczania białek w systemie FPLC.

 

 

CHROMATOGRAFIA POWINOWACTWA

 polega na wykorzystywaniu 

specyficznych reakcji chemicznych 

pomiędzy reaktywnymi chemicznie 

ligandami związanymi z powierzchnią 

adsorbentu, a nietypowymi 

składnikami roztworu rozdzielanego. 

wykorzystuje zdolność białek do 

swoistych wiązań: Enzymów z ich 

substratami Receptorów z ligandami 

Przeciwaciał z antygenami.

 

 

FAZY RUCHOME W CHROMATOGRAFI 

CIECZOWEJ

W chromatografii cieczowej faza ruchoma 

wywiera decydujący wpływ na zdolność 

rozdzielczą układu. Rozpuszczalniki stosowane 

jako fazy ruchome w HPLC powinny:

  wykazywać odpowiednią zdolność rozpuszczania 

próbki 

  charakteryzować się wysokim stopniem czystości
  nie reagować chemicznie ani z fazą stacjonarną, ani z 

rozdzielaną próbką

  charakteryzować się trwałością w warunkach 

chromatografowania

  być tanie