FUNKCJE OPIEKI
FUNKCJA HOMEOSTATYCZNA
• Funkcja homeostatyczna opieki - to jej najbardziej
pierwotne, funda-mentalne, a równocześnie kreatywne
następstwa, dokonujące się w osobie podopiecznego.
Oznacza to, że wielorakie czynności opiekuna podejmowane
dla zaspokajania ponadpodmiotowych potrzeb
podopiecznego doprowadzają w sposób ciągły do osiągania
określonego stanu ich zaspokojenia, co jest równoznaczne z
przywracaniem i utrzymywaniem w jego biopsychicznej
strukturze chwiejnej równowagi, jako podstawowej
właściwości i absolutnego warunku istnienia. Jej
pierwotność polega na tym, ze zgodnie z naturą i warunkami
istnienia żywego organizmu jawi się nam jako niezmiennie
konieczne i stałe wyprzedzenie wszelkich innych funkcji
opieki. Jest ona równocześnie pierwszym fundamentalnym
ogniwem calego łańcucha dalszych niezmiernie doniosłych
następstw działalności opiekuńczej, a także czynnikiem
wyzwalającym i kreującym te następstwa.
Struktura funkcji homeostatycznej jest
dwoista.
Składają się na nią dwie warstwy:
• Obiektywna to osiągany stan zaspokojenia potrzeb i
równowagi, zwłaszcza biochemicznej, niezależnie od tego,
czy, na ile i jak jest on odzwierciedlany przez
podopiecznego w sferze uczuć i świadomości. Liczy się tu
tylko to, co rzeczywiście jemu jest dane, co on faktycznie
otrzymuje i osiągana dzięki temu równowaga.
• Subiektywna stanowi emocjonalne doznania. Składają się
na nie odczucia przyjemności, błogości i zadowolenia,
towarzyszące całemu przebiegowi zaspakajania potrzeb aż
do ich względnego nasycenia, jako swoista gratyfikacja za
to, co organizm otrzymuje.
FUNKCJA EGZYSTENCJALNA
Jest to funkcja składająca się z najdonioślejszych dla istnienia
elementów, będącymi naczelnymi wartościami.
Życie każdej ludzkiej (i nie tylko) jednostki zostaje zachowane
przede wszystkim w rezultacie roztaczanej nad nią, opieki,
zwłaszcza w zakresie zaspokajania potrzeb biologicznych,
szczególnie w okresie dzieciństwa - całkowitej zależności
opiekuńczej od dorosłych. Zaspokajanie potrzeb jednostek
niezdolnych do samodzielnej egzystencji nie tylko warunkuje życie
jako takie, ale również jego jakość.
Zaspokajanie potrzeb ponadpodmiotowych potomstwa warunkuje
również zachowanie gatunku
Stan zdrowia każdej ludzkiej jednostki, zwłaszcza dzieci i
młodzieży, osób chorych, niedołężnych- to w dużym stopniu
obserwowalny na co dzień skutek zaspokojenia ich
ponadpodmiotowych potrzeb, przede wszystkim biologicznych i
bezpieczeństwa (tzw. potrzeb zdrowotnych). Przejawia się, on w
zachowywaniu zdrowia, jego odzyskiwaniu we wszystkich
przypadkach okresowej, cześciowej utraty oraz pozyskiwaniu w
możliwym zakresie i stopniu poprzez racjonalny tryb życia, stały
kontakt z przyrodą, hartowanie organizmu, utrzymywanie
kondycji.
Odwiecznym następstwem zaspokajania potrzeb
podopiecznych w dominujacym zakresie opieki (głównie nad
potomstwem) jest ich wielostronny rozwój
Od określonego stanu zaspokojenia potrzeb zależy równiez
możliwość pomyślnego przebiegu szeroko i sciśle pojętego
wychowania oraz uzyskiwania założonych jego efektów.
FUNKCJA REGULACYJNA
Skutkiem opieki związanym ściśle z zaspokajaniem potrzeb jest
ich regulowanie i rozbudzanie.
Sprawowanie opieki powoduje bowiem- poprzez określony
model zaspokajania potrzeb podopiecznego- ich inherentne
wobec tego modelu przyporządkowywanie się i
kształtowanie. Inaczej mowiąc, model ten zostaje w pewnej
mierze przyswojony przez podopiecznego jako własny.
Niedocenianie i niewykorzystywanie w sensie
konstruktywnym tego mechanizmu w procesie opieki
prowadzi między innymi do powstawania u podopiecznych
sprzecznego i niezgodnego z ich interesem życiowym układu
potrzeb i tendencji w ich zaspokajaniu. Dlatego też w
procesie opieki opiekun staje wobec konieczności
podejmowania takich długofalowych działań, wykazywania
takich tendencji, które prowadziłyby do możliwie
najkorzystniejszych następstw w tym zakresie. W
przeciwnym razie będą one różne, a więc dodatnie i ujemne,
pożądane i niepożądane.
Cele i zadania funkcji
regulacyjno- stymulacyjnej
Hamowanie i ograniczanie tendencji ekstremalnych w
zaspokajaniu potrzeb
Rozwijanie i utrwalanie tendencji optymalizacyjnych w
zaspokajaniu potrzeb.
Hamowanie i ograniczenie potrzeb „nienasyconych”
Hamowanie i wygaszanie pragnień i dążeń sprzecznych z
ich zasadniczymi potrzebami i globalnym interesem
życiowym
Hamowanie i wygaszanie potrzeb nałogowych i niektórych
potrzeb nawykowych
Profilaktyka i terapia potrzeb chorobowych
Kształtowanie postaw kompromisu w sytuacjach zdarzeń lub
sprzeczności niektórych potrzeb
FUNKCJA
USAMODZIELNIAJĄCA
Każda normalna działalność opiekuńcza, w której podopieczni
posiadają, wszelkie dyspozycje do stopniowego
przezwyciężania swego stanu niezdolności do samodzielnego
zaspokajania i regulowania określonych potrzeb, prowadzi do
ich uniezależnienia się od tej opieki, do usamodzielnienia
życiowego.
FUNKCJA SOCJALIZACYJNA
Każdy ludzki układ opiekuńczy (rodzina, placówka
opiekuńcza)
funkcjonuje
współczesnie
nie
w
odosobnieniu i pełnej autonomii, lecz w określonym,
najcześciej zagęszczonym środowisku spoleczno-
kulturowym, w wielorakich zależnościach od niego,
ksztaltujących
treści,
formy
i
zakresy
jego
działalności. Przede wszystkim czerpie on z tego
środowiska
(w
normalnych
przypadkach)
odpowiednie zasilanie, jest przez nie w pewnym
zakresie i stopniu ciągle pobudzany i regulowany, a
środowisko to staje sie odbiorcą, bieżących i
finalnych efektów jego działalności.
Dziękuje za uwagę!!!