RZECZNIK PRAW

OBYWATELSKICH ,

RZECZNIK PRAW

DZIECKA

RZECZNIK PRAW

OBYWATELSKICH

• Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) -

jednoosobowy centralny organ administracji

publicznej, stoi na straży wolności i praw

człowieka i obywatela określonych w Konstytucji

oraz w innych aktach normatywnych.Urząd ten

powstał w Polsce z dniem 1 stycznia 1987 roku.

Pierwszym rzecznikiem została prof. Ewa

Łętowska. Obecnie urząd ten sprawuje dr Janusz

Kochanowski, a jego zastępcą jest Stanisław

Trociuk i prof. UW dr hab. Marek Zubik.

Działalność Rzecznika reguluje Konstytucja RP i

Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw

Obywatelskich.

Zadania i możliwości Rzecznika

Praw Obywatelskich

•

Rzecznik, któremu pomagają jego zastępcy oraz Biuro

Rzecznika Praw Obywatelskich, stoi na straży wolności,

praw człowieka i obywatela. Kontroluje a także

podejmuje stosowne czynności jeśli stwierdzi, że z

powodu celowego działania lub zaniechania przez

organa, organizacje albo instytucje zobowiązane do

przestrzegania i realizacji wolności człowieka i

obywatela nastąpiło naruszenie prawa oraz zasad

współżycia i sprawiedliwości społecznej. Należy się

zwrócić do RPO w przypadku wykorzystania wszystkich

możliwości załatwienia sprawy we właściwym trybie i

niewątpliwego stwierdzenia rzeczywistego naruszenia

wolności lub praw obywatelskich. Rzecznik jest

ograniczony zakresem jego kompetencji, jego

interwencje są uzależnione od wyników analizy

okoliczności sprawy i ustalenia, faktycznego naruszenia

prawa oraz tego, iż okoliczności te istotnie wymagają

ingerencji Rzecznika.

• Rzecznik wypełnia 4 funkcje:
• prewencyjną
• diagnostyczną
• kontrolną
• kreującą

Wybór, odwołanie i kadencja

Rzecznika Praw Obywatelskich

• Rzecznika powołuje w formie uchwały Sejm za zgodą Senatu na

wniosek Marszałka Sejmu albo grupy 35 posłów. Na uchwałę

zatwierdzającą wybór Senat ma czas 1 miesiąca od dnia

przekazania przez Marszałka Sejmu uchwały Sejmu. Niepodjęcie

uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.

W wypadku odmowy zatwierdzenia przez Senat Sejm powołuje na

stanowisko Rzecznika inną osobę.

• Kadencja Rzecznika trwa 5 lat i liczona jest od dnia złożenia

ślubowania przed Sejmem. Ta sama osoba nie może być

Rzecznikiem więcej niż przez dwie kadencje. Rzecznik pełni swoje

obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika

• Sejm odwołuje Rzecznika przed upływem okresu, na jaki został

powołany większością co najmniej 3/5 głosów w obecności co

najmniej połowy ustawowej liczby posłów, jeżeli:

• zrzekł się wykonywania obowiązków,

• stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek

choroby, ułomności lub upadku sił - stwierdzonych orzeczeniem

lekarskim.

• jeżeli Rzecznik sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu.

Poczet Rzeczników Praw

Obywatelskich

• I kadencja: Ewa Łętowska od 19 listopada 1987

[1] [2] do 12 lutego 1992

• II kadencja: Tadeusz Zieliński od 13 lutego 1992

do 7 maja 1996

• III kadencja: Adam Zieliński od 8 maja 1996 do

29 czerwca 2000

• IV kadencja: Andrzej Zoll od 30 czerwca 2000 do

30 czerwca 2005

• wakat od 1 lipca 2005 do 15 lutego 2006,

obowiązki Rzecznika Praw Obywatelskich pełnił

ustępujący rzecznik Andrzej Zoll [3]

• V kadencja: Janusz Kochanowski od 15 lutego

2006 (upłynie 15 lutego 2011)

Rzecznik Praw Dziecka

• Rzecznik Praw Dziecka – konstytucyjny

organ władzy ustanowiony artykułem 72
ust. 4 Konstytucji RP z 1997 roku, po raz
pierwszy powołany w 2000 roku. Rzecznik
stoi na straży praw dzieci, zwłaszcza:
prawa do życia i zdrowia, do wychowania
w rodzinie, do godziwych warunków
socjalnych i prawa do nauki. Rzecznika
obsługuje jego urząd – Biuro Rzecznika
Praw Dziecka.

• Rzecznik od 2001 roku wybierany jest

przez Sejm RP na pięcioletnią kadencję.

Stoi na straży praw dziecka określonych w

Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

Konwencji o Prawach Dziecka i innych

przepisach prawa, z poszanowaniem

odpowiedzialności, praw i obowiązków

rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz

bierze pod uwagę, że naturalnym

środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

• Art. 4. 1. Ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka

z dnia 6 stycznia 2000 r. – Rzecznika

powołuje Sejm, za zgodą Senatu, na

wniosek Marszałka Sejmu, Marszałka

Senatu, grupy co najmniej 35 posłów lub co

najmniej 15 senatorów.

• Statutowymi jednostkami organizacyjnymi Biura Rzecznika Praw

Dziecka są:

• Gabinet Rzecznika Praw Dziecka. Podstawowym jego zadaniem

jest merytoryczne i organizacyjne wspieranie zadań

realizowanych przez Rzecznika.

• Zespół Badań i Analiz. Jego zadaniem jest prowadzenie

działalności analitycznej dotyczącej sytuacji dziecka w aspekcie

przestrzegania jego praw, diagnozowanie przyczyn

nieprzestrzegania praw dziecka oraz wypracowywanie koncepcji

i metod poprawy tej sytuacji

• Zespół Informacyjno-Interwencyjny. Udziela informacji i prowadzi

interwencje w sprawach dotyczących naruszania praw dziecka

zgłaszanych do Rzecznika.

•  

• Pracą Biura kieruje Dyrektor Biura powoływany i odwoływany

przez Rzecznika.

•  

• urząd nieobsadzony od 17 października 1997 do 8 czerwca 2000

• Marek Piechowiak od 8 czerwca 2000 do 12 października 2000

• Paweł Jaros od 16 lutego 2001 do 16 lutego 2006, do 7 kwietnia

2006 pełniący obowiązki

• Ewa Sowińska (LPR) od 7 kwietnia 2006

•Dziękujemy!