„Język programowania”

Typy proste

(skalary)

- arytmetyczne (całkowite i
rzeczywiste)

- wskaźnikowe,

- referencyjne.

Typy danych w
C++

Typy

strukturalne

(złożone)

- tablice,

- struktury,

- unie,

- klasy.

- typ wyliczeniowy,

- typ void

Deklarowanie zmiennej

referencyjnej

int x,

&rx=x;

typ zmiennej referencyjnej i zmiennej

nazwa zmiennej

operator i nazwa zmiennej referencyjnej

inicjacja

zmiennej referencyjnej

Deklaracja zmiennej referencyjnej

musi być połączona z jej inicjacją

- typ
wyliczeniowy

Służy

zadeklarowania

grupy

stałych

całkowitych w zwarty sposób.

Stałe otrzymują domyślnie kolejne wartości
całkowite poczynając od 0.

Składnia

enum {stała1, stała2, stała3, ..., stałan};

wartość=

1 2

np. enum {ford, fiat, opel, mercedes};

enum {stała1=10, stała2, stała3, ...,

stałan};

Kolejne przyjmą wartości 11 12 itd.

- typ wyliczeniowy i
zmienne

Składnia (definicja nowego typu i jego zmiennych)

enum nowy_typ {stała1, stała2, ..., stałan} zm_1,
zm_2=stała2;

nazwa nowego typu lista stałych wyliczeniowych

zmienne

nowego typu z inicjacją

Np.

enum miesiac {styczen, luty, marzec, kwiecień, maj, czerwiec,

lipiec};

miesiac x=luty;

enum boolean {falsz, prawda} nie=fałsz, tak=prawda;

Typy strukturalne

to uporządkowane,
wspólne zbiory
obiektów tego
samego lub różnego
typu.

Typy

strukturalne

(złożone)

- tablice,

struktury,

- unie,

- klasy.

Zmienne zdolne do przechowywania
więcej niż jednej wartości
jednocześnie nazwano zmiennymi
strukturalnymi (agregatami danych)

marka

cena_min

cena_max

FORD

35000

200000

BMW

70000

400000

AUDI

80000

350000

SEAT

30000

120000

marka

FORD

BMW

AUDI

SEAT

cena_min

cena_max

35000

200000

70000

400000

80000

350000

30000

120000

można – tablice równoległe

int lp[4]

char marka[4][20] float[4][2]

Ale po co – lepiej struktury

Struktura

pozwala na połączenie w jedną

całość wielu danych różnych typów

Struktura

jest to konstrukcja złożona z różnych danych

(typów danych) i jest deklarowana przy użyciu słowa

kluczowego

struct

Struktura jest w istocie definicją nowego „pomieszanego” rodzaju

danych.

Sposób konstrukcji agregatora danych w C++

jakim jest struktura używa następujących

pojęć:

- pole rekordu (struktury) –

field

zmienna typu prostego

wchodząca w skład struktury.

- wystąpienie rekordu danego typu –

single record

instance

(rekord może zawierać wiele pól w ustalonej

(predefiniowanej) kolejności.

- ponumerowana tablica –

arrey of records (DataBase

Table)

złożona z rekordów.

- nowy strukturalny typ danych –

structure type

(structural data type)

określony typ struktur (rekordów).

Definicja nowego typu
struktur

struct pojazd

{

int lp;

char marka[20];

float cena_min;

float cena_max;

};

Słowo
kluczowe

Nazwa-identyfikator
typu struktura
(rekordu)

typ nazwa

pola struktury

typ nazwa

pola struktury

typ nazwa

pola struktury

typ nazwa

pola struktury

struct pojazd

został zdefiniowany nowy typ

danych

przez użytkownika, który można wykorzystać do
deklaracji zmiennych

Deklaracja zmiennej typu pojazd

struct pojazd samochod;

może być pominięte

[opcjonalne]

nazwa nowego typu

nazwa zmiennej nowego typu pojazd

Zawiera 4 pola zdefiniowane w strukturze
pojazd

1 pole int lp

2 pole char marka[20]

3 pole float cena_min

4 pole cena_max

#include<iostream.h>

#include<iostream.h> \\tablica złożona ze

\\tablica złożona ze

struktur

#include<string.h>

#include<conio.c>

struct pojazd

{ int lp;

char marka[20];

float cena_min;

float cena_max;};

main()

{

struct pojazd samochod[10];

int i;

samochod[0].lp=1;

strcpy(samochod[0].marka,"FORD");

samochod[0].cena_min=35000;

samochod[0].cena_max=200000;

samochod[1].lp=2;

strcpy(samochod[1].marka,"BMW");

samochod[1].cena_min=70000;

samochod[1].cena_max=400000;

samochod[2].lp=3;

strcpy(samochod[2].marka,"AUDI");

samochod[2].cena_min=80000;

samochod[2].cena_max=350000;

samochod[3].lp=4;

strcpy(samochod[3].marka,"SEAT");

samochod[3].cena_min=30000;

samochod[3].cena_max=120000;

cout<<"Lp\t"<<"marka "<<"cena_min

"<<"cena_max"<<endl<<endl;

for(i=0;i<4;i++)

{

cout<<samochod[i].lp<<'\t'<<samochod[i].marka;

cout<<'\t'<<samochod[i].cena_min<<'\t'<<samochod[i].cena_max

<<endl;

}

getch();

return 0;

}

Lp marka cena_min cena_max

1 FORD 35000 200000

2 BMW 70000 400000

3 AUDI 80000 350000

4 SEAT 30000 120000

.lp

.marka

.cena_min

.cena_max

„

FORD”

35000

200000

.lp

.marka

.cena_min

.cena_max

„

BMW”

70000

400000

.lp

.marka

.cena_min

.cena_max

„

AUDI”

80000

350000

.lp

.marka

.cena_min

.cena_max

„

SEAT”

30000

120000

]

samochod

rekord

pole

FUNKCJE

Moduły (części) programu

napisanego w C++ nazywane

są funkcjami

Powody stosowania funkcji:

najlepszy jest krótki kod

(

program bardziej

czytelny, zrozumiały, uzyskujemy bezpośrednią korelację między
algorytmem a tekstem programu

łatwiejsze i szybsze wyłapywanie błędów

(pluskiew – bug),

moduł napisany raz może być wielokrotnie

wykorzystany, może powiększać biblioteki

gotowych kodów,

podczas

testowania

uruchomienia

programu

można

oddzielnie

sprawdzać

poszczególne funkcje a następnie uruchomić

cały program,

programowanie

gra

zespołowa,

poszczególne

moduły

tworzą

różni

programiści,

Fundamentalne zasady gry

z funkcjami w C++

Każda funkcja w C++ składa się z:

-prototypu (prototype) -

musi

się

znajdować

przed

głównym

modułem

programu tj. przed funkcją main(),

-definicji (defination, ciało) -

znajduje

się

zwykle

zakończeniu

głównego modułu programu tj. po return 0.

Może znajdować się również bezpośrednio

pod prototypem funkcji.

Prototyp funkcji w

C++

float funkcja1 (int x, int y,

float z);

Typ danych
wyjściowych

Dane wejściowe

funkcji

umieszczone w

nawiasach ( )

Nazwa własna

funkcji,

unikalna,

niepowtarzal

Pamię

taj

średni

Argumenty

formalne

Wywołanie funkcji w C++

Y=funkcja1

(a,b,c);

Przy wywołaniu argumenty funkcji mogą nazywać się
zupełnie inaczej, niż je nazywa sama funkcja w
prototypie i definicji.

Funkcję w C++ nie obchodzi jak argument

nazywa się w "świecie zewnętrznym".

Wywołujemy
funkcję poprzez
nazwę

Przekazujemy

funkcji

argumenty

aktualne

Nazwy

rzeczywiste

argumentów

Dyrektywy preprocesora

Prototypy
funkcji

Funkcja główna

Wywołania
funkcji

Definicje
funkcji

float Funkcja_1(int x, float y,float z);

main()

{

suma=Funkcja_1(a,b,c);

Funkcja_2(t,12);

}

float Funkcja_1(int x, float y,float z)

{

}

void Funkcja_2(int X, int DD);

void Funkcja_2(int X, int DD)
{

}

Przekazywanie argumentów

(parametrów)

Przekazywanie argumentów do funkcji
polega na umieszczaniu wartości
argumentów aktualnych w pamięci
przydzielanej argumentom formalnym
funkcji.

C++

parametry

mogą

być

przekazywane przez:

1. wartość,

2. wskaźnik,

3. referencję.

Przekazywanie przez wartość

Polega

kopiowaniu

wartości

argumentów aktualnych do pamięci
argumentów

formalnych,

czyli

funkcja nigdy nie ma dostępu do
swoich argumentów aktualnych (do
oryginałów).

Zawartość argumentów aktualnych
przekazywanych przez wartość nie ulega
zmianie.

Ograniczenia:

gdy przekazywany argument zajmuje duży

obszar pamięci,
- gdy wartości argumentu muszą być
zmieniane przez funkcję.

Moduł główny
main()

Moduł funkcji
potega(x)

liczba=20;

wynik=potega(li
czba);

400

x=x*x; zmienna x zawiera
teraz 400

a wartość 21
znikła

kopiowanie
wartości
zmiennej liczba
do zmiennej x

kopiowanie
wartości
zmiennej x do
zmiennej wynik

Chociaż wartość 20 została zmieniona we wnętrzu funkcji to w module
głównym main()

wartość zmiennej liczba nie została zmieniona

Przekazywanie przez wartość

#include <iostream.h>
#include <conio.h>

double silnia (unsigned n);

//prototyp

funkcji

main()
{
clrscr();
int x;
cout<<"Podaj x=";
cin>>x;
cout<<endl<<x<<"!="<<silnia(x)<<endl<<endl;

//wywolanie funkcji

getch();
return 0;
}
double silnia (unsigned n)

//definicja

funkcji

{
unsigned i;
double wynik;
if (n!=0)
{
wynik=1;
for (i=1;i<=n;i++)
wynik*=i;
return wynik;
}
else
return 1.0;
}

Obliczanie
silni

#include <iostream.h>
#include <conio.h>
void zamiana (int x, int y);

//prototyp funkcji

main()
{
clrscr();
int a=10, b=20;
cout<<"przed zamiana a="<<a<<" b="<<b<<endl<<endl;
zamiana(a,b);

//wywolanie funkcji

cout<<"po zamianie

a="<<a<<"

b="<<b<<endl<<endl;
getch();
return 0;
}
void zamiana (int x, int y)

//definicja funkcji

{
int pomoc=y;
y=x;
x=pomoc;
}

Niebezpieczeństwa

gdy wartości argumentów muszą być

zmieniane przez funkcję

Zamiana wartości między zmiennymi

Przekazywanie przez wskaźnik

Jest właściwie odmianą przekazywania

przez wartość. Funkcja otrzymuje po

prostu kopię wskaźnika.

Przypisanie

wartości

zmiennej

wskazywanej

przez

parametr

wskaźnikowy

pozwala

zmieniać

wartość

zmiennych utworzonych w innych funkcjach programu

Główne wykorzystanie:

do przekazywania dużych struktur danych

(np. tablice, łańcuchy),

- w celu umożliwienia zwrócenia
zmodyfikowanego argumentu przez
funkcję,

- w celu umożliwienia zwrócenia
zmodyfikowanej lub więcej niż jednej
wartości przez funkcję.

Przekazywanie przez referencję (adres)

Przekazywanie argumentów przez

zmienne.

Operacje  są  przeprowadzane  albo  bezpośrednio
na  zmiennej,  której  referencję  przekazano  do
funkcji,  albo  na  zmiennej  tymczasowej,  co  ma
miejsce

przypadku

niezgodności

typu

referencyjnego i zmiennej do której referencja
jest tworzona.

Powszechnie

używa

się

argumentów

referencyjnych

przekazywania

dodatkowych wyników wywołania funkcji

Moduł główny
main()

Moduł funkcji
potega(x)

wskaźnik

wynik=potega(li
czba);

Powoduje, że
wskaźnik x
wskazuje adres
FF00 tak samo
jak wskaźnik
liczba

FF00

x=x*x;

Powoduje, że zawartość
adresu pamięci FF00
zmienia się z 20 na 400.

400

FF00

Oryginalna

zawartość

została

zmieniona

Przekazywanie przez adres

#include <iostream.h>
#include <conio.h>
void zamiana (int &x, int &y);

//prototyp funkcji

main()
{
clrscr();
int a=10, b=20;
cout<<"przed zamiana a="<<a<<" b="<<b<<endl<<endl;
zamiana(a,b);

//wywolanie

funkcji

cout<<"po zamianie

a="<<a<<" b="<<b<<endl<<endl;

getch();
return 0;
}
void zamiana (int &x, int &y)

//definicja funkcji

{
int pomoc=y;
y=x;
x=pomoc;
}

Gdy wartości argumentu muszą być zmieniane przez

funkcję

Zamiana wartości między zmiennymi

#include <iostream.h>
#include <conio.h>
void zastap(double &d)

//deklaracja i definicja

funkcji zastap

{
d=d*d;
}
main()
{
clrscr();
int i=10;
double x=10.0;
zastap(i);

//wywołanie 1 funkcji

zastap(x);

//wywołanie 2 funkcji

cout<<"i="<<i<<endl;
cout<<"x="<<x<<endl;
getch();
return 0;
}

NIEBEZPIECZEŃSTWA przy przekazywaniu przez

referencję

przy niezgodności typów

#include <iostream.h>
#include <conio.h>
int suma_kwadratow(int x);

main()
{
clrscr();
int n, wynik;
cout<<"podaj wartosc zmiennej n"<<endl;
cin>>n;
wynik=suma_kwadratow(n);
cout<<"Suma kwadratow dla n="<<n<<"

wynosi "<<wynik;
getch();
return 0;
}
int suma_kwadratow(int x)
{
int i, suma=0;
for (i=1;i<=x;i++)
suma+=i*i;
return suma;
}

Napisz program do obliczania następującej sumy
1

+ ... +n

Prototyp
funkcji

Wywołanie
funkcji

Definicja
funkcja

#include <iostream.h>
#include <conio.h>
int suma_kwadratow(int x);

main()
{
clrscr();
int n, wynik;
cout<<"podaj wartosc zmiennej n"<<endl;
cin>>n;
wynik=suma_kwadratow(n);
cout<<"Suma kwadratow dla n="<<n<<"

wynosi "<<wynik;
getch();
return 0;
}
int suma_kwadratow(int x)
{
int i, suma=0;
for (i=1;i<=x;i++)
suma+=i*i;
return suma;
}

Wykonanie programu z zastosowaniem funkcji

Wykonani

sekwencyj

programu

Wywołanie

funkcji (skok

do funkcji)

Powrót do

miejsca

wywołania

funkcji

Funkcje - co warto zapamiętać

1. Pięć powodów.
2. Prototyp

funkcji

musi

zostać

umieszczony

przed

początkiem

programu głównego (main). (int

FUN1(int x, int y)

3. Format definicji funkcji w C++ jest

bardzo

podobny

formatu

programu głównego.

4. Funkcja może być wywoływana z

wnętrza kodu programu głównego

lub z wnętrza innej funkcji (gdy

jest globalna).

5. Funkcja w C++ może zwrócić tylko

pojedynczy rezultat.
(Jeśli dwa lub więcej należy użyć

więcej funkcji albo wywołać tę

samą funkcję kilka razy).

Funkcje - co warto zapamiętać cd

6. Zmienna

lokalna/wewnętrzna

taka

zmienna,

która

została

zadeklarowana we wnętrzu danej

funkcji.

7. Wszystko co zostało zadeklarowane

przed użyciem słowa kluczowego

main jest traktowane w C++ jako

zewnętrzne/globalne i może być

stosowana w dowolnym miejscu

programu (przesłanianie zmiennych

globalnych).

8. Rezultat zwracany przez funkcję

musi być typu prostego.

Document Outline