Florencja Nightingale
1820-1910
( opracowała dr Mirosława Felsmann)
„Żadna pielęgniarka nie może
być dobrą i inteligentną
pielęgniarką, jeżeli nie jest
dobrą i inteligentną kobietą”.
Z pamiętnika
„myśli i uczucia, jakie mam teraz,
istniały we mnie zawsze, od czasu
kiedy miałam sześć lat… Pierwszą
ideą, jaką pamiętam, a także
ostatnią, było pielęgniarstwo.”
publikacje
Uwagi o zdrowotności, wydajności i
administracji sanitarnej w Armii Brytyjskiej –
wydana w 1859 roku ( memoriał 800 stron)
Uwagi o szpitalnictwie – wydane dopiero w
1957 r.
Uwagi wstępne o zakładach położniczych –
1871 r
Uwagi o pielęgnowaniu klasy robotniczej
Higiena wiejska, szerzenie zasad higieny w
miasteczkach i wsiach – wyd 1893
Podstawowe wytyczne dla „misjonarek
zdrowia”
Notes on Nersing - 1895
Rozumienie
pielęgniarstwa
Pielęgnowanie obejmuje zarówno
zapewnienie właściwej opieki w zdrowiu jak
i w chorobie.
Pielęgniarką jest każda kobieta zobowiązana
do opiekowania się czyimś zdrowiem
Świadczenie opieki pielęgnacyjnej wymaga
znajomości praw zdrowia i życia. Prawa te
dotychczas nie znane wymagają odkrywania
Wszystkie kobiety opiekujące się czyimś
zdrowiem powinny te prawa poznawać.
F. N. Rozróżnia dwa rodzaje
pielęgniarstwa ( zdrowia i
właściwe)
Pielęgniarstwo zdrowia – głównym
celem jest zapobieganie chorobie (do
tego pielęgnowania powinny być
przygotowane wszystkie kobiety)-
Notes on Nursing 1859
Pielęgniarstwo właściwe- jest zarówno
sztuką jak i nauką. Pielęgnowanie
chorego wymaga formalnego
przygotowania szkolnego.Jego głównym
celem jest pomaganie choremu w tym,
aby mógł żyć.
Naukowe podstawy pielęgniarstwa
F. N
Obejmowały zgromadzoną wiedzę:
sanitarną, statystyczną,
administracyjną, o zdrowiu
publicznym, o prawach zdrowia,
obserwacje i doświadczenia własne.
Praktyka powinna tę wiedzę
pogłębiać poprzez obserwację i
gromadzenie doświadczeń oraz ich
analizowanie i opracowywanie.
Pielęgniarstwo jest
dziedziną samodzielną
Odróżnia ją od medycyny wiedza i
praktyka
Wiedza lekarska jest
skoncentrowana na chorobie i jej
leczeniu- jest ona wg F.N.
nieprzydatna w pielęgniarstwie i
lepiej, żeby opanowali ją
mężczyźni.
Model pielęgniarstwa
środowiskowego
Idee przewodnie
Społeczeństwo może być poprawiane
przez odkrywanie praw moralnych i
socjalnych
Odkrywanie tych praw jest możliwe
drogą empiryczną, czyli przez
obserwację i gromadzenie doświadczeń,
a nie teorię.
Relacje pomiędzy środowiskiem, osobą i
zdrowiem stanowią integralną część
współcześnie podejmowanych badań i
opracowań teoretycznych.
Kanony- prawa pielęgniarstwa wg
F.N.
Wentylacja i ogrzewanie
Zdrowie domu (mieszkania, szpitala)
Światło
Hałas
Różnorodność
Łóżko-jego wyposażenie, utrzymanie w czystości i
zapewnienie wygody
Czystość pokoju i ścian oraz czystość osobista
Żywienie i podawanie posiłków
Głupie budzenie nadziei i doradzanie
Obserwacja
Zarządzanie.
Wentylacja i ogrzewanie
Nakazywała utrzymanie czystości
pomieszczeń zamkniętych jak i na
zewnątrz.
Wskazywała na różne możliwości
zanieczyszczenia: gaz, wilgoć, dym, a także
wapory, effluvia, miazmaty.
Wskazywała na źródła zanieczyszczenia:
brudne naczynia, odchody, powietrze
wydychane przez chorego,źle utrzymane
zbiorniki z wodą , urządzenia odpływowe.
Zwracała uwagę na konieczność częstego
otwierania okien
Podkreślała także znaczenie utrzymania
właściwej temperatury w pomieszczeniu.
Zdrowie domu
Czyste powietrze
Czysta woda
Usuwanie nieczystości
Zachowanie czystości
Dobre oświetlenie
Właściwe rozwiązania
architektoniczne
Światło
Tym co najbardziej szkodzi
choremu po zamkniętym pokoju,
jest ciemny pokój.
Światło ma wpływ zarówno na
ciało jak i na ducha.
Hałas – czynniki
drażniące, stresujące
Budzenie, zwłaszcza budzenie tuż
po zaśnięciu
Głośne rozmowy, szepty, szelest
ubrań i wiele innych odgłosów
różnego pochodzenia
Wpływ różnego rodzaju muzyki na
człowieka chorego.
Różnorodność
Wprowadza prawo różnorodności
bodźców i ich znaczenia.
Brak bodźców jest czynnikiem
utrudniającym proces zdrowienia.
Pielęgniarka powinna wprowadzać
częste zmiany w otoczeniu
chorego w sposób wyraźnie
zaplanowany
Łóżko
Przyczyny brudzenia bielizny
pościelowej i potrzeba jej częstej
zmiany
Zachowania ludzi przy łóżku –
niepotrącanie, niepochylanie się
nad łóżkiem.
Czystość
Czystość w pomieszczeniu
chorego; ściany, zanieczyszczenie
powietrza, kurz
Funkcja skóry; zatykanie por
wydalinami, wydzielinami
Konieczność częstego mycia rąk
przez pielęgniarki.
Żywienie i podawanie
posiłków
Wskazywała na konieczność
różnorodności potraw
Zachowanie odpowiedniej diety
Punktualność w podawaniu posiłków
Zapewnienie pomocy zgodnie z
sytuacją chorego
Obserwowanie przyzwyczajeń,
zapewnienie spokoju, nie zajmowanie
chorego w czasie jedzenia innymi
sprawami.
„Głupie” budzenie nadziei
Zwracała uwagę na niewłaściwą
komunikację.
Fałszywe budzenie nadziei chorego, gdy
jej nie ma
Przekazywanie błędnych porad
Umiejętność wysłuchania chorych
Wspólne z chorym podejmowanie decyzji
Zwracanie uwagi na wyostrzoną
wrażliwość ludzi chorych.
Obserwacja
Najważniejszą lekcją praktyczną, jaka może
być dana pielęgniarce jest nauczenie ich
tego, jak obserwować, jakie objawy
oznaczają poprawę, a jakie pogorszenie.
Jakie mają istotne znaczenie, a jakie ich nie
mają. Które wskazują na zaniedbania ze
strony opiekujących się i na to, jakiego
rodzaju są zaniedbania.
Przestrzegała przed stawianiem pytań
wiodących i sugerujących, zawstydzających
chorego.
Zarządzanie
Właściwe zarządzanie to obejmowanie
uwagą wielu znaczących dla chorego
elementów jego środowiska, zdolność
do przewidywania, planowanie opieki
ciągłej, zapobieganie zaniedbaniom,
zapobieganie powstawaniu niepokoju
chorego, zapewnianie właściwej
informacji o wszystkim, co go dotyczy.
Bycie odpowiedzialnym
Cechy pielęgniarki
Punktualność
Wytrwałość
Gotowość
Spostrzegawczość
Zdolność do kierowania
Pielęgniarka powinna
Wspierać
Dbać o sen i wypoczynek
Kontrolować wysiłek i możliwości
pacjenta
Zapobiegać wypadkom
Redukować złość i napięcia
Uczyć samoopieki
Nadrzędne pojęcia
pielęgniarstwa
Osoba – łączy w sobie komponenty
fizyczne, społeczne, umysłowe,
emocjonalne i duchowe, a jest
czymś więcej niż sumą tych
komponentów.
Zdrowie – to nie tylko
przeciwieństwo choroby, a
także bycie zdolnym do
dobrego użytkowania tych
wszystkich sił, którymi
człowiek może
dysponować ( 1885)
Choroba –jest procesem
reparacji. Proces naprawy
zachodzi dzięki siłom natury,
jakimi dysponuje człowiek.
Proces ten jest celowy i
zmierza nie tylko do
uwolnienia od choroby i
cierpienia, ale także
zapewnia rozwój człowieka,
przynosi mu poczucie
szczęścia.
Pielęgniarstwo – „jest to
służba Bogu przez
niesienie ulgi
człowiekowi”.
Zapewnienie człowiekowi
takich warunków
środowiskowych, jakie są
niezbędne do tego, aby
natura nie napotykała
przeszkód.
Proces pielęgnowania
wgF.N
Gromadzenie danych i określanie
konkluzji z nich wychodzących
Planowanie
Wykonywanie
Ocenianie
Prowadzenie historii
pielęgnowania ( studium
przypadku)
Gromadzenie danych
Przeprowadzenie rozmowy poprzez
zadawanie pytań ( konkretnych,
precyzyjnych, nie sugerujących
odpowiedź, i nie krępujących.
Pielęgniarka powinna pytać
pacjenta o to, co potrzebuje i czego
sobie życzy, a także o to, co
dostrzega jako coś złego dla siebie
Konkluzja - diagnoza
Podejmowana na podstawie
przemyślenia zgromadzonych informacji
Konkluzja dotyczy reakcji pacjenta na te
czynniki środowiska, które wywierają na
niego wpływ dodatni i ujemny
Konkluzja jest potrzebna, aby
doprowadzić do takiego wprowadzenia
zmian, jakie powinny być wprowadzone
w środowisku chorego, aby przyczyniły
się do jego zdrowienia
planowanie
Jest to ustalenie interwencji, co
kiedy i jak powinno być wykonane
Wskazanie tych wszystkich
uwarunkowań, które są konieczne
dla dokładnego wykonania planu
wykonanie
Powinno być zapewnione w sposób
ciągły, a więc także wtedy, kiedy
pielęgniarka jest nieobecna.
ocenianie
Powinno dokonywać się poprzez
obserwację symptomów pacjenta i
przez obserwację środowiska-
również w sposób ciągły.
uwagi
Pielęgniarstwo wymaga od pielęgniarki także
posłusznego wykonywania poleceń
( jednakże nie ślepe, ale rozumne połączone z
poczuciem moralnym i ze zdyscyplinowaniem)
Przestrzegała pielęgniarki przed „doktorowaniem”
Pielęgniarstwa nie można nauczyć się ani z
wykładów ani z książek
Absolwentki szkoły F.N. nie otrzymywały dyplomu
do ręki – była przeciwna przyznawaniu
nieograniczonych praw.
Edukacja pielęgniarek musi mieć charakter ciągły.
Zachęcała do międzynarodowej edukacji
Wpływ modelu na inne
teorie
Teorie stresów i adaptacji mają swoje
źródła w modelu F. N.
Kanon „różnorodności otoczenia” – jest
wskaźnikiem prognostycznym dla studiów
naukowych o deprywacji i przeciążeniu
sensorycznym.
Idee F. N. są zgodne ze współczesnymi
badaniami zmiennych środowiska i
poszukiwania ich wartości prognostycznych
w odniesieniu do problemów zdrowia,
związanych z urbanizacją oraz globalnymi
zmianami klimatu i ich wpływu na zmiany
genetyczne.