ANATOMIA I FIZJOLOGIA

ANATOMIA I FIZJOLOGIA

UKŁADU ODDECHOWEGO

UKŁADU ODDECHOWEGO

Istotą procesu oddychania jest wyzwolenie energii

Istotą procesu oddychania jest wyzwolenie energii

zgromadzonej w organizmie. Do wyzwolenia

zgromadzonej w organizmie. Do wyzwolenia

energii ze związków chemicznych w organizmie

energii ze związków chemicznych w organizmie

człowieka niezbędny jest tlen atmosferyczny.

człowieka niezbędny jest tlen atmosferyczny.

Proces ten, czyli oddychanie, dzieli się na:

Proces ten, czyli oddychanie, dzieli się na:

1)

1)

oddychanie zewnętrzne

oddychanie zewnętrzne

polegające na

polegające na

doprowadzeniu cząsteczek tlenu atmosferycznego

doprowadzeniu cząsteczek tlenu atmosferycznego

do wnętrza komórek,

do wnętrza komórek,

2)

2)

oddychanie wewnętrzne

oddychanie wewnętrzne

, czyli

, czyli

wewnątrzkomórkowe, w czasie którego cząsteczki

wewnątrzkomórkowe, w czasie którego cząsteczki

tlenu wchodzą w reakcje chemiczne.

tlenu wchodzą w reakcje chemiczne.

Oddychanie zewnętrzne jest procesem złożonym,

Oddychanie zewnętrzne jest procesem złożonym,

biorą w nim udział:

biorą w nim udział:

- układ oddechowy: składający się z dróg

- układ oddechowy: składający się z dróg

oddechowych i

oddechowych i

płuc,

płuc,

- mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe,

- mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe,

- krew i układ sercowo-naczyniowy,

- krew i układ sercowo-naczyniowy,

- ośrodki nerwowe sterujące oddychaniem.

- ośrodki nerwowe sterujące oddychaniem.

Oddychanie zewnętrzne polega na doprowadzaniu

Oddychanie zewnętrzne polega na doprowadzaniu

tlenu atmosferycznego do komórek zgodnie z

tlenu atmosferycznego do komórek zgodnie z

gradientem ciśnienia parcjalnego tlenu.

gradientem ciśnienia parcjalnego tlenu.

Jednocześnie z komórek jest usuwany dwutlenek

Jednocześnie z komórek jest usuwany dwutlenek

węgla powstający w wyniku utleniania

węgla powstający w wyniku utleniania

komórkowego związków organicznych. Dwutlenek

komórkowego związków organicznych. Dwutlenek

węgla usuwa się również zgodnie z gradientem

węgla usuwa się również zgodnie z gradientem

ciśnienia parcjalnego.

ciśnienia parcjalnego.

W czasie wentylacji płuc do pęcherzyków

W czasie wentylacji płuc do pęcherzyków

płucnych jest wciągane powietrze

płucnych jest wciągane powietrze

atmosferyczne zawierające tlen i inne gazy

atmosferyczne zawierające tlen i inne gazy

oraz bardzo mało dwutlenku węgla.

oraz bardzo mało dwutlenku węgla.

Powietrze wydychane zawiera mniej tlenu,

Powietrze wydychane zawiera mniej tlenu,

a zawartość dwutlenku węgla jest w nim

a zawartość dwutlenku węgla jest w nim

znacznie większa niż w powietrzu

znacznie większa niż w powietrzu

wdychanym.

wdychanym.

Suche powietrze atmosferyczne ( wdechowe ), bez

Suche powietrze atmosferyczne ( wdechowe ), bez

pary wodnej, wciągane do płuc zawiera:

pary wodnej, wciągane do płuc zawiera:

21% tlenu,

21% tlenu,

78% azotu

78% azotu

0.04% dwutlenku węgla

0.04% dwutlenku węgla

Powietrze wydechowe zawiera:

Powietrze wydechowe zawiera:

13% tlenu

13% tlenu

75,5% azotu

75,5% azotu

5% dwutlenku węgla

5% dwutlenku węgla

6% H20

6% H20

Narządy klatki piersiowej:

Narządy klatki piersiowej:

1 - krtań, 2 - żyła

1 - krtań, 2 - żyła

szyjna, 3 - gruczoł

szyjna, 3 - gruczoł

tarczowy, 4 - mięśnie,

tarczowy, 4 - mięśnie,

5 - opłucna, 6 - płuco

5 - opłucna, 6 - płuco

prawe, 7 - serce, 8 -

prawe, 7 - serce, 8 -

żebra, 9 - mostek, 10 -

żebra, 9 - mostek, 10 -

przepona, 11 - aorta

przepona, 11 - aorta

brzuszna, 12 - mięśnie

brzuszna, 12 - mięśnie

międzyżebrowe, 13 -

międzyżebrowe, 13 -

oskrzeliki, 14 - oskrzele,

oskrzeliki, 14 - oskrzele,

15 - płuca, 16 - naczynia

15 - płuca, 16 - naczynia

tętnicze i żylne, 17 -

tętnicze i żylne, 17 -

grasica, 18 - tchawica.

grasica, 18 - tchawica.

Krtań -

Krtań -

narząd głosu położony

narząd głosu położony

w szyi. Jest zmienionym

w szyi. Jest zmienionym

początkowym odcinkiem

początkowym odcinkiem

tchawicy, połączonym z gardłem

tchawicy, połączonym z gardłem

wejściem do krtani. Rusztowanie

wejściem do krtani. Rusztowanie

krtani zbudowane jest

krtani zbudowane jest

z chrząstek połączonych

z chrząstek połączonych

więzadłami, stawami

więzadłami, stawami

i mięśniami, powleczonych od

i mięśniami, powleczonych od

wewnątrz błoną śluzową.

wewnątrz błoną śluzową.

Tchawica

Tchawica

- część dolnych dróg

- część dolnych dróg

oddechowych zbudowana

oddechowych zbudowana

z podkowiastych pierścieni

z podkowiastych pierścieni

chrzęstnych otwartych do tyłu,

chrzęstnych otwartych do tyłu,

połączonych ze sobą więzadłami

połączonych ze sobą więzadłami

i błoną mięśniową gładką,

i błoną mięśniową gładką,

wyścielona od wewnątrz błoną

wyścielona od wewnątrz błoną

śluzową. Rozpoczyna się od

śluzową. Rozpoczyna się od

krtani, przechodzi z szyi do

krtani, przechodzi z szyi do

śródpiersia, gdzie na wysokości

śródpiersia, gdzie na wysokości

IV kręgu piersiowego dzieli się

IV kręgu piersiowego dzieli się

na dwa oskrzela główne: prawe

na dwa oskrzela główne: prawe

i lewe.

i lewe.

Oskrzela

Oskrzela

część dolnych dróg

część dolnych dróg

oddechowych . Zbudowane

oddechowych . Zbudowane

z pierścieni chrząstkowych

z pierścieni chrząstkowych

(tkanka chrzęstna) połączonych

(tkanka chrzęstna) połączonych

tkanką łączną i błoną mięśniową

tkanką łączną i błoną mięśniową

gładką (tkanka mięśniowa) oraz

gładką (tkanka mięśniowa) oraz

wysłane błoną śluzową od

wysłane błoną śluzową od

wewnątrz z dużą ilością

wewnątrz z dużą ilością

gruczołów śluzowych.

gruczołów śluzowych.

Wyróżnia się: oskrzele główne (I

Wyróżnia się: oskrzele główne (I

rzędu) prawe i lewe odchodzące

rzędu) prawe i lewe odchodzące

od tchawicy i oskrzela

od tchawicy i oskrzela

rozgałęziające się w miąższu płuc:

rozgałęziające się w miąższu płuc:

II rzędowe - oskrzela płatowe (3

II rzędowe - oskrzela płatowe (3

prawe i 2 lewe) i segmentalne

prawe i 2 lewe) i segmentalne

oraz III rzędowe, w których

oraz III rzędowe, w których

wyróżnia się 12 podziałów.

wyróżnia się 12 podziałów.

Od ostatnich oskrzeli III rzędu

Od ostatnich oskrzeli III rzędu

odchodzą oskrzeliki końcowe

odchodzą oskrzeliki końcowe

(pozbawione chrząstki), które

(pozbawione chrząstki), które

z kolei dzielą się na dwa oskrzeliki

z kolei dzielą się na dwa oskrzeliki

oddechowe w ścianach których

oddechowe w ścianach których

znajdują się pęcherzyki płucne.

znajdują się pęcherzyki płucne.

Oskrzela doprowadzają powietrze

Oskrzela doprowadzają powietrze

do płuc i wyprowadzają je

do płuc i wyprowadzają je

stamtąd.

stamtąd.

Płuca

Płuca

, narządy parzyste (płuco

, narządy parzyste (płuco

prawe i lewe) należące do

prawe i lewe) należące do

układu oddechowego. W płucach

układu oddechowego. W płucach

odbywa się wymiana gazowa

odbywa się wymiana gazowa

(oddychanie). Płuco ma postać

(oddychanie). Płuco ma postać

stożka złożonego z podstawy

stożka złożonego z podstawy

z powierzchnią przeponową oraz

z powierzchnią przeponową oraz

kopulastego szczytu. Boczna

kopulastego szczytu. Boczna

powierzchnia płuca przylega do

powierzchnia płuca przylega do

żeber. Płuco prawe posiada trzy

żeber. Płuco prawe posiada trzy

płaty, lewe - dwa płaty. Całość

płaty, lewe - dwa płaty. Całość

płuca otoczona jest opłucną. Do

płuca otoczona jest opłucną. Do

każdego płuca dochodzi:

każdego płuca dochodzi:

oskrzele główne, tętnica płucna,

oskrzele główne, tętnica płucna,

dwie żyły płucne, splot nerwowy,

dwie żyły płucne, splot nerwowy,

naczynia i węzły chłonne oraz

naczynia i węzły chłonne oraz

tętnice oskrzelowe. Miąższ płuca

tętnice oskrzelowe. Miąższ płuca

wykazuje znaczną sprężystość.

wykazuje znaczną sprężystość.

Tkanka płucna jest elastyczna

Tkanka płucna jest elastyczna

-

elementy sprężyste występujące pomiędzy

elementy sprężyste występujące pomiędzy

pęcherzykami

pęcherzykami

-

napięcie powierzchniowe cienkiej warstwy płynu

napięcie powierzchniowe cienkiej warstwy płynu

wyścielającego wnętrze pęcherzyków płucnych

wyścielającego wnętrze pęcherzyków płucnych

W czasie wdechu napięcie powierzchniowe w

W czasie wdechu napięcie powierzchniowe w

pęcherzykach wzrasta, a w czasie wydechu maleje.

pęcherzykach wzrasta, a w czasie wydechu maleje.

Zapobiega to zlepianiu się ścian pęcherzyków na

Zapobiega to zlepianiu się ścian pęcherzyków na

szczycie wydechu. Napięcie powierzchniowe w

szczycie wydechu. Napięcie powierzchniowe w

pęcherzykach zmniejsza czynnik powierzchniowy –

pęcherzykach zmniejsza czynnik powierzchniowy –

surfactant

surfactant

. W czasie wdechu powierzchnia

. W czasie wdechu powierzchnia

pęcherzyków zwiększa się, cząsteczki czynnika

pęcherzyków zwiększa się, cząsteczki czynnika

powierzchniowego rozsuwają się i napięcie

powierzchniowego rozsuwają się i napięcie

powierzchniowe wzrasta. Zjawiska przeciwne

powierzchniowe wzrasta. Zjawiska przeciwne

zachodzą w czasie wdechu.

zachodzą w czasie wdechu.

Opłucna

Opłucna

, błona surowicza wyścielająca dwie jamy

, błona surowicza wyścielająca dwie jamy

opłucnowe w klatce piersiowej, złożona z części

opłucnowe w klatce piersiowej, złożona z części

pokrywającej płuco - opłucna płucna,

pokrywającej płuco - opłucna płucna,

przechodząca za pomocą opłucnej krezkowej

przechodząca za pomocą opłucnej krezkowej

(krezki płuca), obejmującej korzeń płuca,

(krezki płuca), obejmującej korzeń płuca,

w opłucną ścienną, która składa się z opłucnej

w opłucną ścienną, która składa się z opłucnej

żebrowej, przeponowej, śródpiersiowej i osklepka

żebrowej, przeponowej, śródpiersiowej i osklepka

wystającego ponad I żebro.

wystającego ponad I żebro.

Jama opłucnej

Jama opłucnej

, wąska szczelina znajdująca się

, wąska szczelina znajdująca się

pomiędzy opłucną płucną i ścienną, wypełniona

pomiędzy opłucną płucną i ścienną, wypełniona

skąpą ilością płynu surowiczego (opłucnowego),

skąpą ilością płynu surowiczego (opłucnowego),

który podczas akcji oddechowej zwilża ocierające

który podczas akcji oddechowej zwilża ocierające

się o siebie blaszki opłucnej.

się o siebie blaszki opłucnej.

Jama opłucnej jest zamknięta i nie komunikuje się

Jama opłucnej jest zamknięta i nie komunikuje się

z atmosferą zewnętrzną ani też żadną inną jamą

z atmosferą zewnętrzną ani też żadną inną jamą

ciała; od góry jest zamknięta ścianami klatki

ciała; od góry jest zamknięta ścianami klatki

piersiowej (z żebrami), a od podstawy przeponą.

piersiowej (z żebrami), a od podstawy przeponą.

Ciśnienie wewnątrz tej jamy jest na ogół niższe od

Ciśnienie wewnątrz tej jamy jest na ogół niższe od

ciśnienia atmosferycznego.

ciśnienia atmosferycznego.

Przepona -

Przepona -

mięsień płaski oddzielający jamę

mięsień płaski oddzielający jamę

klatki piersiowej od jamy brzusznej,

klatki piersiowej od jamy brzusznej,

wysklepiony do klatki piersiowej,

wysklepiony do klatki piersiowej,

przyczepiający się w okolicy lędźwiowej do

przyczepiający się w okolicy lędźwiowej do

żeber i do wyrostka mieczykowatego mostka,

żeber i do wyrostka mieczykowatego mostka,

przez które przechodzą: żyła główna dolna,

przez które przechodzą: żyła główna dolna,

przełyk i aorta zstępująca oraz inne narządy.

przełyk i aorta zstępująca oraz inne narządy.

Przepona w czasie skurczu obniża się,

Przepona w czasie skurczu obniża się,

powodując zwiększenie objętości klatki

powodując zwiększenie objętości klatki

piersiowej, czego wynikiem jest wdech.

piersiowej, czego wynikiem jest wdech.

Z tego względu jest to jeden z głównych

Z tego względu jest to jeden z głównych

mięśni oddechowych

mięśni oddechowych

Pojemność płuc

Pojemność płuc

Całkowita pojemność płuc

Całkowita pojemność płuc

(

(

TLC

TLC

) – ok. 6l.- to cała

) – ok. 6l.- to cała

objętość powietrza zawartego w płucach na

objętość powietrza zawartego w płucach na

szczycie najgłębszego wdechu

szczycie najgłębszego wdechu

Dzieli się ją na:

Dzieli się ją na:

pojemność wdechową

pojemność wdechową

(

(

IC

IC

) - którą określa

) - którą określa

pojemność powietrza wciąganego do płuc w czasie

pojemność powietrza wciąganego do płuc w czasie

najgłębszego wdechu, po spokojnym wydechu.

najgłębszego wdechu, po spokojnym wydechu.

Składają się na nią:

Składają się na nią:

objętość oddechowa

objętość oddechowa

(

(

TV

TV

) – ok. 0,5 l. ilość

) – ok. 0,5 l. ilość

powietrza wchodzącego i wychodzącego z płuc

powietrza wchodzącego i wychodzącego z płuc

przy spokojnym oddychaniu

przy spokojnym oddychaniu

 

 

objętość zapasowa wdechowa

objętość zapasowa wdechowa

(

(

IRV

IRV

) - wydychana

) - wydychana

przy maksymalnym wysiłku ponad objętość

przy maksymalnym wysiłku ponad objętość

oddechową

oddechową

pojemność zalegającą czynnościową

pojemność zalegającą czynnościową

(

(

FRC

FRC

) -

) -

pojemność powietrza pozostająca

pojemność powietrza pozostająca

w płucach przy spokojnym wydechu.

w płucach przy spokojnym wydechu.

Składają się na nią:

Składają się na nią:

objętość zapasowa wydechowa

objętość zapasowa wydechowa

(

(

ERV

ERV

)

)

-ilość powietrza usuwana z płuc przy

-ilość powietrza usuwana z płuc przy

maksymalnym wydechu

maksymalnym wydechu

objętość zalegająca

objętość zalegająca

(

(

RV

RV

) - ilość powietrza

) - ilość powietrza

pozostającego w płucach przy

pozostającego w płucach przy

maksymalnym wydechu

maksymalnym wydechu

Pojemność życiowa

Pojemność życiowa

(

(

IVC

IVC

) - płuc to ilość

) - płuc to ilość

powietrza, jaka może być wprowadzona do

powietrza, jaka może być wprowadzona do

płuc po uprzednim maksymalnym

płuc po uprzednim maksymalnym

wydechu wynosi średnio 3500 cm3

wydechu wynosi średnio 3500 cm3

(4500cm3 u mężczyzn, 3200cm3 u kobiet),

(4500cm3 u mężczyzn, 3200cm3 u kobiet),

na co składa się ilość powietrza zwana

na co składa się ilość powietrza zwana

powietrzem oddechowym - 500

powietrzem oddechowym - 500

cm3( objętość oddechowa -

cm3( objętość oddechowa -

TV

TV

),

),

powietrzem uzupełniającym (1500 cm3)

powietrzem uzupełniającym (1500 cm3)

i powietrzem zapasowym (1500 cm3).

i powietrzem zapasowym (1500 cm3).

W czasie swobodnego wdechu do dróg

W czasie swobodnego wdechu do dróg

oddechowych dostaje się około 500 ml

oddechowych dostaje się około 500 ml

powietrza –

powietrza –

objętość oddechowa

objętość oddechowa

(

(

TV

TV

).

).

Z tej objętości powietrza wdychanego do

Z tej objętości powietrza wdychanego do

pęcherzyków płucnych dostaje się około

pęcherzyków płucnych dostaje się około

350 ml, pozostałe 150 ml wypełnia

350 ml, pozostałe 150 ml wypełnia

przestrzeń martwą anatomiczną.

przestrzeń martwą anatomiczną.

Przestrzeń ta tworzą drogi oddechowe w

Przestrzeń ta tworzą drogi oddechowe w

których nie ma warunków anatomicznych

których nie ma warunków anatomicznych

do wymiany gazów pomiędzy powietrzem

do wymiany gazów pomiędzy powietrzem

a krwią : jama nosowa, gardło, krtań,

a krwią : jama nosowa, gardło, krtań,

tchawica, oskrzela i oskrzeliki.

tchawica, oskrzela i oskrzeliki.

Martwa przestrzeń fizjologiczna

Martwa przestrzeń fizjologiczna

– część

– część

powietrza wdychanego może dostać się do

powietrza wdychanego może dostać się do

pęcherzyków płucnych i nie podlegać

pęcherzyków płucnych i nie podlegać

wymianie gazowej. W naczyniach

wymianie gazowej. W naczyniach

włosowatych w ścianie tych pęcherzyków krew

włosowatych w ścianie tych pęcherzyków krew

nie przepływa lub przepływa w małej ilości by

nie przepływa lub przepływa w małej ilości by

całe powietrze było wykorzystane do wymiany

całe powietrze było wykorzystane do wymiany

gazowej.

gazowej.

U ludzi zdrowych przestrzeń martwa

U ludzi zdrowych przestrzeń martwa

fizjologicznie jest mała, znacznie zwiększa się

fizjologicznie jest mała, znacznie zwiększa się

u chorych

u chorych

Oddychanie zewnętrzne dzieli się na szereg

Oddychanie zewnętrzne dzieli się na szereg

procesów

procesów

1) wentylacja płuc: wdychanie i wydychanie

1) wentylacja płuc: wdychanie i wydychanie

powietrza w ilości dostosowanej do chwilowego

powietrza w ilości dostosowanej do chwilowego

zapotrzebowania organizmu na tlen oraz

zapotrzebowania organizmu na tlen oraz

proporcjonalny rozdział powietrz wdychanego w

proporcjonalny rozdział powietrz wdychanego w

płucach

płucach

2) dyfuzja: nie zaburzona wymiana gazów między

2) dyfuzja: nie zaburzona wymiana gazów między

pęcherzykami a krwią włośniczek płucnych;

pęcherzykami a krwią włośniczek płucnych;

3) transport gazów za pośrednictwem krwi,

3) transport gazów za pośrednictwem krwi,

4) dyfuzja gazów pomiędzy krwią a komórkami.

4) dyfuzja gazów pomiędzy krwią a komórkami.

Wentylacja płuc

Wentylacja płuc

-

-

czyli wdychanie i wydychanie

czyli wdychanie i wydychanie

powietrza odbywa się na skutek rytmicznych ruchów

powietrza odbywa się na skutek rytmicznych ruchów

klatki piersiowej i przepony, w następstwie których

klatki piersiowej i przepony, w następstwie których

dochodzi do zmian ciśnienia w jamie opłucnej. Skurcz

dochodzi do zmian ciśnienia w jamie opłucnej. Skurcz

mięśni wdechowych powoduje powiększenie klatki

mięśni wdechowych powoduje powiększenie klatki

piersiowej w trzech wymiarach:

piersiowej w trzech wymiarach:

- górno-dolnym (skurcz przepony)

- górno-dolnym (skurcz przepony)

- przednio-tylnym (mięśnie międzyżebrowe

- przednio-tylnym (mięśnie międzyżebrowe

zewnętrzne górnej części klatki piersiowej)

zewnętrzne górnej części klatki piersiowej)

- poprzecznym (mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne

- poprzecznym (mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne

V-X żebra).

V-X żebra).

W wyniku tego następuje obniżenie ciśnienia w jamie

W wyniku tego następuje obniżenie ciśnienia w jamie

opłucnej, rozprężenie pęcherzyków płucnych

opłucnej, rozprężenie pęcherzyków płucnych

i wciągnięcie powietrza do płuc. W czasie wdechu

i wciągnięcie powietrza do płuc. W czasie wdechu

mięśnie pokonują opór elastyczny, zależny od

mięśnie pokonują opór elastyczny, zależny od

sprężystości tkanki płucnej i opór nieelastyczny

sprężystości tkanki płucnej i opór nieelastyczny

zależny od przepływu powietrza przez drogi

zależny od przepływu powietrza przez drogi

oddechowe i pokonywanie sił tarcia. Przy

oddechowe i pokonywanie sił tarcia. Przy

zwiększeniu oporów podczas wdechu współdziałają

zwiększeniu oporów podczas wdechu współdziałają

dodatkowe mięśnie wdechowe.

dodatkowe mięśnie wdechowe.

MECHANIZM ODDYCHANIA

MECHANIZM ODDYCHANIA

Wydech

Wydech

jest w zasadzie aktem biernym, zachodzi

jest w zasadzie aktem biernym, zachodzi

kosztem sil sprężystych nagromadzonych w czasie

kosztem sil sprężystych nagromadzonych w czasie

wdechu. W czasie wydechu pokonywane są tylko

wdechu. W czasie wydechu pokonywane są tylko

opory nieelastyczne. Wydech może, być wspomagany

opory nieelastyczne. Wydech może, być wspomagany

czynnie przez mięśnie oddechowe:. m. międzyżebrowe

czynnie przez mięśnie oddechowe:. m. międzyżebrowe

wewnętrzne, mm. powłok brzusznych, m. czworoboczny

wewnętrzne, mm. powłok brzusznych, m. czworoboczny

lędźwi, m. biodrowo-żebrowy i zębaty dolny

lędźwi, m. biodrowo-żebrowy i zębaty dolny

U kobiet przeważa tzw. tor oddychania piersiowy

U kobiet przeważa tzw. tor oddychania piersiowy

(górnożebrowy), u mężczyzn tor oddychania

(górnożebrowy), u mężczyzn tor oddychania

przeponowy (dolnożebrowy).

przeponowy (dolnożebrowy).

Wentylacja płuc zależy od następujących czynników;

Wentylacja płuc zależy od następujących czynników;

- czynności ruchowej klatki piersiowej i przepony,

- czynności ruchowej klatki piersiowej i przepony,

- oporu dróg oddechowych dla przepływającego

- oporu dróg oddechowych dla przepływającego

powietrza,

powietrza,

- równomiernego zaopatrzenia pęcherzyków w

- równomiernego zaopatrzenia pęcherzyków w

powietrze,

powietrze,

- podatności płuc.

- podatności płuc.

Ośrodek oddechowy – odpowiada za

Ośrodek oddechowy – odpowiada za

regulację częstości i głębokości

regulację częstości i głębokości

oddechów

oddechów

-

ośrodek wdechu

ośrodek wdechu

-

ośrodek wydechu

ośrodek wydechu

Częstość oddychania

Częstość oddychania

u ludzi zdrowych wynosi

u ludzi zdrowych wynosi

16-18

16-18

razy na 1 minutę u dorosłych,

razy na 1 minutę u dorosłych,

20-30

20-30

razy u dzieci,

razy u dzieci,

30-35

30-35

u noworodka. Ilość powietrza, jaką

u noworodka. Ilość powietrza, jaką

wprowadzamy do płuc w czasie jednego wdechu,

wprowadzamy do płuc w czasie jednego wdechu,

nazywamy objętością oddechową - wynosi ona 5

nazywamy objętością oddechową - wynosi ona 5

-10 ml/kg masy ciała w spoczynku. Ilość powietrza,

-10 ml/kg masy ciała w spoczynku. Ilość powietrza,

jaką człowiek zużywa do oddychania w czasie

jaką człowiek zużywa do oddychania w czasie

jednej minuty, a więc częstość oddechów

jednej minuty, a więc częstość oddechów

pomnożoną przez objętość oddechową, nazywamy

pomnożoną przez objętość oddechową, nazywamy

wentylacją minutową (norma 6-8 litrów).

wentylacją minutową (norma 6-8 litrów).

W warunkach fizjologicznych na zmianę szybkości

W warunkach fizjologicznych na zmianę szybkości

oddychania wpływa wzmożony wysiłek fizyczny,

oddychania wpływa wzmożony wysiłek fizyczny,

stany emocjonalne.

stany emocjonalne.

W warunkach patologicznych na przyspieszenie

W warunkach patologicznych na przyspieszenie

oddychania wpływają: stany gorączkowe, bolesne

oddychania wpływają: stany gorączkowe, bolesne

urazy, zabiegi operacyjne. Chory oddycha wtedy

urazy, zabiegi operacyjne. Chory oddycha wtedy

płytko i szybko - nie chcąc dopuścić do uczucia

płytko i szybko - nie chcąc dopuścić do uczucia

bólu, który powodują głębsze oddechy.

bólu, który powodują głębsze oddechy.

Powierzchnia oddechowa płuc jest wówczas

Powierzchnia oddechowa płuc jest wówczas

zmniejszona, chory szybkością oddechów

zmniejszona, chory szybkością oddechów

wyrównuje dostarczenie do organizmu

wyrównuje dostarczenie do organizmu

odpowiedniej ilości tlenu.

odpowiedniej ilości tlenu.

Na zwolnienie oddychania wpływają:

Na zwolnienie oddychania wpływają:

schorzenia mózgowia, zatrucia

schorzenia mózgowia, zatrucia

wewnątrzpochodne, np.: mocznica, śpiączka

wewnątrzpochodne, np.: mocznica, śpiączka

cukrzycowa, zatrucia zewnątrzpochodne

cukrzycowa, zatrucia zewnątrzpochodne

substancjami działającymi na ośrodek

substancjami działającymi na ośrodek

oddechowy (depresja oddechowa), np.

oddechowy (depresja oddechowa), np.

morfiną.

morfiną.

Przyspieszenie oddychania u człowieka

Przyspieszenie oddychania u człowieka

dorosłego powyżej 40 razy i zwolnienie

dorosłego powyżej 40 razy i zwolnienie

poniżej 8 na min jest objawem niepokojącym,

poniżej 8 na min jest objawem niepokojącym,

prowadzącym do niedotlenienia organizmu.

prowadzącym do niedotlenienia organizmu.