Leki stosowane

w
leczeniu padaczki

Padaczka

Padaczką nazywamy zespół

chorobowy charakteryzujący się
napadowo występującymi
zaburzeniami czynności OUN
związanymi z patologicznymi
wyładowaniami elektrycznymi w
korze mózgowej lub w okolicy
podkorowej.

Padaczka

Padaczka powstaje w tzw. ognisku

padaczkowym czyli w rejonie mózgu, który

w określonym momencie

otrzymuje nadmierną ilość bodźców

pobudzających, czego następstwem jest

silna depolaryzacja błon komórkowych

neuronów. Ognisko padaczkowe może

powstawać spontanicznie jak i pod

wpływem bodźców zewnętrznych, czy

niedoborów niektórych neuroprzekaźników

hamujących (np.: GABA)

Padaczka

Podział ze względu na etiologię:

1. Samoistną- występującą wielokrotnie
częściej
2. Wtórną- spowodowaną na przykład

urazem mózgu, zaburzeniami
naczyniowymi w OUN, guzem mózgu,
zapaleniem opon mózgowo-
rdzeniowych

Padaczka

Od napadu padaczkowego należy

odróżnić zespół drgawek, który może
pojawić się pod wpływem różnych
czynników: wysoka temperatura,
hipoglikemia, hipokalcemia, jako
objaw abstynencji w uzależnieniu od
leków nasennych, uspakajających
czy narkotyków.

Padaczka

Szczególną formą padaczki jest stan

padaczkowy. Mówimy o nim wówczas,
gdy napad padaczkowy trwa długo
(30 i więcej minut) lub napady
występują po sobie, bez odzyskania
świadomości przez chorego. Stan ten
zagraża życiu chorego i wymaga
natychmiastowej interwencji
farmakologicznej.

Padaczka- podział

Napady padaczkowe dzielimy na:

1.Napady pierwotnie uogólnione:

A)napady duże typu grand mal
B)napady małe typu petit mal (nieświadomości)

2.Napady częściowe

:

A)napady z objawami prostymi
B)napady z objawami złożonymi

3.Napady wtórne uogólnione
4.Napady nie sklasyfikowane

Zasady leczenia

1.Leczenie farmakologiczne trzeba rozpocząć po

dokładnym rozpoznaniu padaczki i jej klasyfikacji

2.Rozpoczyna się od monoterapii, wybór leku zależy

od postaci padaczki

3.Rozpoczyna się od leku pierwszego rzutu
4.Dawki leku należy stopniowo zwiększać aż do

uzyskania efektu leczniczego bez objawów

toksycznych. Dawkowanie jest indywidualne

5.Efekt leczniczy uzyskuje się zwykle po

zastosowaniu dawek maksymalnych

terapeutycznych.

Zasady leczenia- cd

6.W wypadku podawania niektórych leków

(np.:fenytoiny)należy prowadzić kurację

z monitorowaniem ich stężeń we krwi

7.W razie wskazań do zmiany leku należy dawkę

dotychczasowego leku stopniowo zmniejszać

8.Wskazaniem do leczenia skojarzonego jest

brak efektów leczniczych, mimo podawania

maksymalnej dawki tolerowanej

9.Nie należy kojarzyć fenytoiny z prymidonem

Zasady leczenia -cd

10.Najbardziej właściwe jest kojarzenie:
-klonazepam + karbamazepina
-trimetadion + fenobarbital
-nitrazepam + kwas walproinowy
Należy unikać kojarzenia dwóch leków o

podobnym działaniu uspakajająco- nasennym

11.W czasie zażywania tych leków nie należy

prowadzić pojazdów

Leczenie poszczególnych typów

padaczki

Typ napadu

Lek 1-go rzutu Lek 2-go rzutu

Napady duże typu

grand mal
(kloniczno-
toniczne)

Karbamazepina
Fenytoina
Kwas walproinowy

Wigabatryna
Fenobarbital
Gabapentyna

Napady małe typu
petit mal

Kwas walproinowy
Etosuksymid

Lamotrygina
Klonazepam
gabapentyna

Napady częściowo
proste i złożone

Karbamazepina

Kwas walproinowy
Wigabatryna
Prymidon
Fenytoina

cd

Napady
miokloniczne

Kwas walproinowy Klonazepam

Prymidon

Napady atoniczna

Kwas walproinowy Klonazepam

Prymidon
Fenobarbital

Zespół Westa

Wigabatryna
ACTH

Klonazepam
Kwas walproinowy
Fenobarbital

Zespół Lenoxa-
Gastaut

Kwas walproinowy Felbamat

Klobazam

Leczenie

Leczenie padaczki jest wyłącznie leczeniem

objawowym i polega na podawaniu leków

hamujących nadmierną pobudliwość

komórek nerwowych. Mechanizm działania

tych leków polega na zwiększeniu stabilności

błony komórki nerwowej, w wyniku

zmniejsza się jej podatność na wyładowania.

Leki te nie działają jednak wybiórczo

wyłącznie na funkcje psychomotoryczne-

wywołują zwykle znużenie i senność.

Grupy leków

1.Pochodne difenylohydantoiny
2.pochodne kwasu barbiturowego
3.pochodne benzodiazepin
4.pochodne imidu kwasu bursztynowego
5.pochodne kwasu walproinowego
6.pochodne iminostilbenu
7.pochodne mocznika
8.ACTH i kortykosteroidy
9.blokery kanału wapniowego
10.inne leki

Pochodne

difenylohydantoiny

-uważane za leki podstawowe w leczeniu

padaczki

-działają silnie p/padaczkowo
-nieznacznie tylko nasennie
-nieznacznie psychodepresyjnie
-działają również antyarytmicznie
-mechanizm ich działania polega na stabilizacji
błon komórkowych poprzez`wpływ na przepływ
jonów potasowych, sodowych i wapniowych

Pochodne difenylohydantoiny

Działania niepożądane:

-zaburzenia czynności układu nerwowego
(drżenie kończyn, niezborność ruchów,
apatię, senność
-uszkodzenie wątroby
-uszkodzenie szpiku (agranulocytoza,
niedokrwistości, małopłytkowości)
-przerost dziąseł
-hirsutyzm

Pochodne difenylohydantoiny

Zastosowanie:

-duże napady padaczkowe
-częściowe napady padaczkowe
-niemiarowosci serca
Preparaty:

Fenytoina- tabl, kapsułki- 0,1 g; zawiesina i ampułki

0,25g/ml

Pochodne kwasu barbiturowego

-działają p/padaczkowo
-uspakajająco
-nasennie
-stosowane w napadach toniczno-
klonicznych
-ze względu na silne działanie nasenne są
stosowane rzadko

Preparat: Luminal

Pochodne benzodiazepiny

-działają kojąco, p/lękowo, nasennie,
antyemocjonalnie, p/padaczkowo,
depresyjnie na OUN
Zastosowanie:
-małe napady padaczkowe
-stan padaczkowy

Preparaty: Relanium- diazepam- głównie

forma pozajelitowa; Clonazepam

Imidy kwasu bursztynowego

Działanie:
-silnie działają p/drgawkowo
-dobrze wchłaniają się z przewodu
pokarmowego
Zastosowanie:
-napady nieświadomości
-nie zapobiegają napadom typu grand mal

Działania niepożądane:

-zaburzenia dyspeptyczne (brak łaknienia
czkawka, nudności, wymioty)
-zaburzenia czynności OUN (bóle i zawroty
głowy, senność, spowolnienie)
-zaburzenia psychiczne (zaburzenia snu,
zaburzenia libido)
-zaburzenia snu
-zaburzenia hematologiczne (leukopenia,
niedokrwistość aplastyczna)

Imidy kwasu bursztynowego

Imidy kwasu bursztynowego

Przeciwwskazania:

-niewydolność nerek
-niewydolność wątroby
-ciąża
-okres karmienia piersią
-zaburzenia hematologiczne
-uszkodzenie organiczne mózgu

Preprat: Ronton- etosuksymid: kapsułki 0,25g,
syrop 5%, płyn 0,25g/5ml, doustnie 0,5g/dobę
w dawkach podzielonych

Pochodne kwasu walproinowego

Właściwości:

Kwas walproinowy jest stosowany

w leczeniu padaczki jako

wyjątkowo cenny i skuteczny lek w

postaci soli sodowej, magnezowej oraz

amidu.

Mechanizm działania do końca nie jest

poznany. Wchłania się łatwo i szybko

z przewodu pokarmowego.

Kwas walproinowy

Zastosowanie:

-napady częściowe
-napady nieświadomości
-napady miokloniczne
-leczenie i zapobieganie stanom
depresyjnym w chorobie afektywnej

Przeciwwskazania:

-nadwrażliwość na lek
-ciąża
-porfiria

Kwas walproinowy

Działania niepożądane:

-zaburzenia gastryczne
-drżenie rąk, niezborność ruchowa
-mieloksyczne (małopłytkowość, zaburzenia
krzepnięcia krwi)
-hepatotoksyczne

Interakcje:

-hamują metabolizm barbituranów
(zwiększenie stężenia)

Kwas walproinowy

Preparaty:

1

.

Convulex- kapsułki 0,15; 0,3; 0,5g, syrop

0,05g/1ml oraz

krople 0,3g/ml, doustnie w dawkach wzrastających
2.Vupral (Depakine-Chrono, Depakine-Chrono 300,

-500)

tabl. 0,2; 0,3 0,5g, syrop, doustnie stopnioewo

zwiększając dawkę

3.Depamide- tabl. 0,3g

Pochodne iminostilbenu

Karbamazepina

Właściwości:

działa depresyjnie na OUN,

działa p/padaczkowo. Mechanizm
działania nie jest do końca poznany.

Zastosowanie:

-padaczka- napady częściowe, padaczka

skroniowa

-nerwobóle nerwu trójdzielnego
-psychoza maniakalno-depresyjna

Pochodne iminostilbenu

Karbamazepina

Działania niepożądane

-odczyny alergiczne
-zaburzenia neurologiczne (zawroty głowy,
drgawki)
-działania mielotoksyczne

Nie powinno się jej kojarzyć z fenytoiną

i prymidonem (przyśpiesza metabolizm), skraca
czas działania kwasu walproinowego.

Karbamazepina

Przeciwwskazania:

-uszkodzenie wątroby
-zaburzenia hematologiczne
-kobiety w ciąży
-okres karmienia

Preparaty: Amizepin- tabl. 0,2; 0,3; i 0,6g

oraz syrop

2%, doustnie w 2 dawkach podzielonych

Pochodne iminostilbenu

Pochodne iminostilbenu

Okskarbazepina

- stosowana w leczeniu padaczki z napadami

częściowymi i wtórnymi oraz napadami

uogólnionymi tonicznymi lub toniczno-klonicznymi.

- przeciwwskazana w blokach przedsionkowo-

komorowych, leukopenii, ostrożnie u osób

starczych i z chorobami serca,

- przenika przez barierę łożyskową do płodu oraz

mleka matki

- ciąża jest względnym przeciwwskazaniem

Preparat: Trileptal

Pochodne mocznika

Prymidon, Trimetadion, Fenacemid

- działają silnie depresyjnie na OUN
- wywierają skuteczne działanie
p/padaczkowe
- działają uspakajająco i nasennie

Zastosowanie:

napady częściowe i

duże

Pochodne mocznika

Prymidon, Trimetadion, Fenacemid

Działania niepożądane

: są to związki

toksyczne, wywołują fotofobię i widzenie

przedmiotów z białą obwódką, senność,

niezborność ruchów (ataksję), uszkodzenie

szpiku, nerek i skórne alergie

Przeciwwskazania:

choroby nerek

i wątroby, zaburzenia czynności mięśnia

sercowego, małe napady padaczkowe

Preparaty: Mizodin- prymidon tabl. 0,35g,
Trioksal- trimetadion tabl. 0,25 g

ACTH i glikokortykosteroidy

-wykorzystywane w leczeniu padaczki najczęściej
u dzieci
-stosuje się je w napadach padaczkowych
o charakterze skłonów u niemowląt, w napadach
mioklonicznych oraz i innych napadach
padaczkowych towarzyszących guzom,
zaburzeniom metabolicznym

Preparaty: ACTH- tetrakozaktyd
Glikokortykosteroidy: deksametazon i prednizon.

Blokery kanałów wapniowych

-wpływają one na proces metaboliczny
neuronów
-poprawiają ukrwienie poprzez rozszerzenie
naczyń mózgowych
-wykazują właściwości p/drgawkowe
-najlepsze efekty w zwalczaniu
maksymalnych napadów tonioczno-
klonicznych, bólów głowy

Preparat: Flunaryzyna- tabl.0,005, doustnie

Inne leki przeciwpadaczkowe

Feneturyd

- zastosowanie w padaczce psychomotoryczne

i typu grand mal

- powoduje często objawy dyspeptyczne,

bezsenność, oczopląs,zaburzenia psychiczne,

uszkodzenia wątroby, układu krwiotwórczego

- przeciwwskazany jest w ostrej niewydolności

wątroby i nerek, chorobie wrzodowej, ciąży

Preparat: Pheneturid- tabl. 0,2g

Inne leki przeciwpadaczkowe

Acetazolamid

- inhibitor anhydrazy węglanowej

Preparat: Diuramid – tab l. 0,25

g

Inne leki przeciwpadaczkowe

Lamotrygina

-nowy lek
-mechanizm działania polega na blokowaniu
kanałów sodowych zależnych od zmian napięcia
potencjału błonowego
-stosowana w leczeniu częściowych
i wtórnie uogólnionych toniczno-klonicznych
napadów padaczkowych
-działania niepożądane: zawroty głowy, bóle
głowy, podwójne widzenie, nudności, wysypki
skórne

Preparat: Lamictal- tabl. 0,05 i 0,1g

Inne leki przeciwpadaczkowe

Felbamat

-lek o dużej toksyczności
-objawy niepożądane: anemia aplastyczna,
niewydolność wątroby
-mechanizm działania nie jest znany
-stosowany we wszystkich typach padaczki
z wyjątkiem zespołu Lenoxa- Gastauta

Preparat: Taloxa- tabl. 0,6g

Inne leki przeciwpadaczkowe

Gabapentyna

-mechanizm działania nieznany
-stosowana w napadach częściowych
u dorosłych i dzieci
-nie wchodzi w interakcję z innymi lekami
-dobrze tolerowana
-czasami występuje: senność, bóle głowy,
męczliwość

Inne leki przeciwpadaczkowe

Wigabatryna

-selektywny inhibitor transaminazy GABA
-stosowana w napadach częściowych
złożonych lub uogólnionych
-może powodować: senność, zmęczenie,
depresję, rozdrażnienie, przyrost masy
-nie należy stosować w ciąży oraz w okresie
karmienia

Preparat: Sebril- tabl. 0,5g

Leczenie szczególnych postaci

padaczki

Status epilepticus

jest stanem zagrażającym

życiu i powinien być jak najszybciej przerwany.

Najczęściej przyczynami tego groźnego stanu

są: nieprzestrzeganie przez chorych

regularnego stosowania leków, nagłego

odstawienia leków p/padaczkowych, wysoka

temperatura ciała i spożycie alkoholu. Rzadziej

występuje na skutek hipoglikemii, hipokalcemii,

hiponatremii, zapalenia mózgu.W postępowaniu

leczniczym trzeba zapewnić dostęp do żyły

i drożność dróg oddechowych.

Leczenie szczególnych postaci

padaczki

Stan padaczkowy z napadami toniczno-

klonicznymi wymaga natychmiastowego

intensywnego leczenia w warunkach szpitalnych.

Na miejscu, przed przywiezieniem do szpitala

należy podać dożylnie

Diazepam

(5-10mg z

szybkością do 2mg/min, ze względu na krótki

okres półtrwania Diazepamu w OUN można

dodatkowo podać dożylnie

Fenytoinę

(we wlewie

kroplowym 50-100 mg/min). Zamiast Diazepamu

można podać

Klonazepam

. Czasem do

opanowania stanu padaczkowego stosuje się

Chlormetiazol

we wlewie kroplowym 5g/ml.

Leczenie szczególnych postaci
padaczki

Jeżeli takie postępowanie nie daje efektu

to stosujemy znieczulenie

Tiopentalem

(należy pamiętać o konieczności
zabezpieczenia oddechu kontrolowanego)

W celu zmniejszenia obrzęku mózgu

podaje się

Furosemid

0,04-0,06g,

Mannito

l lub kortykosteroidy

(

Deksametazon

).

Leczenie szczególnych postaci
padaczki

Napady padaczkowe u kobiet w ciąży są

niebezpieczne dla płodu. Z drugiej strony

leki przeciwpadaczkowe nie są dla płodu

obojętne, zwłaszcza

Fenytoina, Fenobarbital,

Prymidon

. Obecnie uważa się, że nie wolno

przerywać leczenia padaczki u kobiety

ciężarnej, zmniejszając ewentualnie, dawki

do najmniejszych dawek leczniczych.

Najmniejszy wpływ na rozwój płodu wydaje

się wywierać

Karbamazepina.

Drgawki gorączkowe

U dzieci poniżej 5 roku życia wysoka

gorączka może wywołać drgawki.
Podaje się wtedy leki p/gorączkowe,
jednak konieczne jest przerwanie
drgawek lekami

p/padaczkowymi-

najlepiej

Fenobarbitalem

lub

Diazepamem.