OCENA
OCENA
ROZWOJU
ROZWOJU
SOMATYCZNEG
SOMATYCZNEG
O DZIECKA
O DZIECKA
Obok
rozwoju
motorycznego
(ruchowego),
Obok
rozwoju
motorycznego
(ruchowego),
psychicznego czy społecznego, rozwój fizyczny
psychicznego czy społecznego, rozwój fizyczny
(somatyczny) jest ważnym komponentem rozwoju
(somatyczny) jest ważnym komponentem rozwoju
osobniczego człowieka. Należy pamiętać, że
osobniczego człowieka. Należy pamiętać, że
poszczególne aspekty tego rozwoju są ze sobą
poszczególne aspekty tego rozwoju są ze sobą
ściśle związane, wzajemnie się przeplatają i
ściśle związane, wzajemnie się przeplatają i
warunkują. Rozwój fizyczny obejmuje szereg
warunkują. Rozwój fizyczny obejmuje szereg
procesów biologicznych w organizmie, które
procesów biologicznych w organizmie, które
zmieniają się w ciągu całego życia człowieka, w
zmieniają się w ciągu całego życia człowieka, w
różnym
tępię
i
kierunkach.
W
okresie
różnym
tępię
i
kierunkach.
W
okresie
noworodkowym i niemowlęcym oraz wczesnego
noworodkowym i niemowlęcym oraz wczesnego
dzieciństwa ocena prawidłowego rozwoju fizycznego
dzieciństwa ocena prawidłowego rozwoju fizycznego
dziecka dotyczy przede wszystkim wzrastania, czyli
dziecka dotyczy przede wszystkim wzrastania, czyli
zwiększania
wymiarów
oraz
masy
ciała.
zwiększania
wymiarów
oraz
masy
ciała.
Rozwój fizyczny rozpoczyna się od
Rozwój fizyczny rozpoczyna się od
zapłodnienia, a kończy gdy wymiary
zapłodnienia, a kończy gdy wymiary
ciała i narządy osiągną pełną dojrzałość.
ciała i narządy osiągną pełną dojrzałość.
Jest procesem trwającym w czasie,
Jest procesem trwającym w czasie,
podlegającym różnorodnym wpływom
podlegającym różnorodnym wpływom
genetycznym i środowiskowym.
genetycznym i środowiskowym.
Charakteryzuje się licznymi i
Charakteryzuje się licznymi i
nieodwracalnymi przeobrażeniami w
nieodwracalnymi przeobrażeniami w
zakresie doskonalenia morfologii i
zakresie doskonalenia morfologii i
funkcji komórek, tkanek i narządów oraz
funkcji komórek, tkanek i narządów oraz
ustroju jako całości.
ustroju jako całości.
Tempo wzrostu i rozrostu przyspiesza się lub
Tempo wzrostu i rozrostu przyspiesza się lub
zwalnia w poszczególnych okresach
zwalnia w poszczególnych okresach
rozwojowych. Najbardziej dynamicznie roz
rozwojowych. Najbardziej dynamicznie roz
wija się płód, a po urodzeniu niemowlę, czyli
wija się płód, a po urodzeniu niemowlę, czyli
dziecko w pierwszym roku życia, i
dziecko w pierwszym roku życia, i
młodociany w okresie dojrzewania płcio
młodociany w okresie dojrzewania płcio
wego. Małe dzieci (2—3 rok życia) i dzie ci w
wego. Małe dzieci (2—3 rok życia) i dzie ci w
wieku przedszkolnym (3—6 lat) „wy ciągają
wieku przedszkolnym (3—6 lat) „wy ciągają
się”, to znaczy więcej rosną niż przybierają
się”, to znaczy więcej rosną niż przybierają
na wadze. W okresie późnego dzieciństwa (7
na wadze. W okresie późnego dzieciństwa (7
—10—11 lat) bardziej zwięk szają wagę ciała
—10—11 lat) bardziej zwięk szają wagę ciała
niż jego długość. W okresie dojrzewania
niż jego długość. W okresie dojrzewania
płciowego przyrost wzrostu jest bardzo duży,
płciowego przyrost wzrostu jest bardzo duży,
następuje tzw. skok pokwitaniowy.
następuje tzw. skok pokwitaniowy.
W ocenie wzrostu i wagi ciała dziecka w danym
W ocenie wzrostu i wagi ciała dziecka w danym
wieku posługujemy się kilkoma metodami.
wieku posługujemy się kilkoma metodami.
Najczęściej porównuje się stwierdzone podczas
Najczęściej porównuje się stwierdzone podczas
badania dziecka wartości ze schematycznymi
badania dziecka wartości ze schematycznymi
tablicami, które mają wartości przeciętne (średnie)
tablicami, które mają wartości przeciętne (średnie)
dla danego wieku i płci. Kiedy korzystamy z tablic,
dla danego wieku i płci. Kiedy korzystamy z tablic,
należy pamiętać o tym, że oceniając wagę dziecka,
należy pamiętać o tym, że oceniając wagę dziecka,
trzeba uwzględnić jego wzrost Dokładniejszą
trzeba uwzględnić jego wzrost Dokładniejszą
metodą określania rozrostu jest tzw.
metodą określania rozrostu jest tzw.
metoda
metoda
centylowa
centylowa
. Ustala ona dla każdego wieku i płci, od
. Ustala ona dla każdego wieku i płci, od
urodzenia do 18 roku życia, wartości średnie
urodzenia do 18 roku życia, wartości średnie
(przeciętne) dla wysokości i wagi ciała oraz wartości
(przeciętne) dla wysokości i wagi ciała oraz wartości
obu tych cech dla dzieci wyższych i cięższych oraz
obu tych cech dla dzieci wyższych i cięższych oraz
niższych i lżejszych od przeciętnych, ale
niższych i lżejszych od przeciętnych, ale
mieszczących się jeszcze w granicach
mieszczących się jeszcze w granicach
prawidłowych
prawidłowych
.
.
Pierwszą metodą jaka posługujemy się w ocenie rozwoju dziecka jest Skala Apgar
pozwala dokonać oceny stanu ogólnego noworodka, Uwzględnia następujące parametry:
Zabarwienie powłok skórnych
- Sinica, bladość 0
- Tułów różowy, kończyny sine 1
- Całe ciało różowe 2
Czynność serca
- Brak 0
- Poniżej 100 1
- Powyżej 100 2
Czynność oddechowa
- Brak 0
- Słaba, nieregularna 1
- Głośny płacz 2
Reakcja na bodźce (wprowadzenie cewnika do nosa)
- Brak reakcji 0
- Grymas twarzy 1
- Kaszel lub kichanie 2
Napięcie mięśniowe
- Brak napięcia, wiotkość 0
- Słabe napięcie, kończyny lekko zgięte 1
- Napięcie prawidłowe, kończyny w zgięciu 2
- Stan dobry 8 -10 pkt
- Stan średni 4 - 7 pkt
- Stan ciężki 0 – 3 pkt
Ocenę przeprowadza się w 1 i 5 min. po urodzeniu
- 1 min. pozwala na identyfikację noworodków wymagających bezpośredniej pomocy
- w 5 min. dokonuje się oceny skuteczności udzielanej pomocy
Metody oceny rozwoju fizycznego dziecka
tabele norm traktowane jako biologiczne układy
odniesienia,
siatki centylowe, trój centylowe (dynamika rozwoju)
wskaźniki proporcji,(wskaźnik Quetelata, BIM)
morfogramy, czyli profile rozwoju,(grupy wiekowe, płeć)
ocena wieku biologicznego (rozwojowego), gł. ocena wieku
morfologicznego, zębowego, kostnego i wieku cech
płciowych,
wskaźniki oceny składu ciała: masa ciała szczupłego i
metoda impedancji, badania stanu mineralizacji kośćca,
Tabele norm
Najprostszą metodą antropometryczną oceny rozwoju fizycznego u dzieci są
pomiary masy i wysokości ciała z odniesieniem ich wartości do tabeli norm
Siatki centylowe
Dostarczają informacji o dynamice procesu rozwoju fizycznego. W siatkach
przedstawia się częstość występowania wartości cechy wyrażonej w procentach.
Zaletą tej metody jest możliwość graficznego ujęcia pozycji badanej cechy
względem normy i określenie jej toru rozwojowego na podstawie kilku-,
kilkunastoletnich obserwacji ciągłych. Wartości podstawowych pomiarów masy
ciała i wzrostu, a także obwodu głowy i klatki piersiowej powtarzane w
określonych przedziałach czasowych, powinny być zawsze odniesione do siatek
centylowych jako norm biologicznych dla wieku i płci
Wskaźniki proporcji
Najczęściej przedstawiają one stosunek dwóch lub więcej cech morfologicznych
względem siebie. różnicowania Do najpopularniejszych wskaźników należy
wskaźnik Queteleta (WQ), tj. stosunek masy ciała w gramach do wysokości w cm.
Charakteryzuje budowę ciała, a jego wielkość może zależeć od rozwoju tkanki
tłuszczowej lub masy mięśniowej. Odmianą WQ jest najczęściej stosowany w
praktyce pediatrycznej wskaźnik wagowo-wzrostowy określający stan odżywienia i
stopień otyłości, tzw. wskaźnik masy ciała (BMI - ang: Body Mass Index). Jest on
ilorazem masy ciała (w kg) do kwadratu wysokości (m2).
Morfogramy (profile rozwoju)
Średnie wartości większego zestawu cech somatycznych dla poszczególnych grup
wieku i płci
Wiek biologiczny (rozwojowy)
Przez pojęcie wieku biologicznego (rozwojowego, fizjologicznego) należy
rozumieć rzeczywisty poziom zawansowania we wzrastaniu i dojrzewaniu
dziecka. Dotyczy rozwoju kilku cech, a jego dokładność w określeniu
zależy wprost proporcjonalnie od liczby zastosowanych kryteriów oceny. W
praktyce najczęściej wykorzystuje się kryterium wieku morfologicznego,
zębowego, kostnego i wieku cech płciowych.
Wiek morfologiczny (wiek wzrostowy i wagowy) - określa się,
porównując uzyskane pomiary wysokości i masy ciała z wartościami
badanych cech zawartych w tabelach norm i odczytując odpowiadający im
wiek. Wysokość i masę ciała można także porównać między sobą na siatce
centylowej.
Ocenę poziomu rozwoju przy zastosowaniu wieku zębowego stosuje
się najczęściej u najmłodszych dzieci. Czas wyrzynania się zębów
mlecznych i ich liczba pomocne są w określeniu wieku
Wiek kostny (szkieletowy) - ocena dojrzałości szkieletowej na
podstawie czasu pojawiania się jąder kostnienia i stopnia zaawansowania
rozwoju kośćca
Wiek cech płciowych - fizjologiczne granice dojrzewania płciowego są
bardzo szerokie: od 8 do 16 roku życia u dziewcząt i od 10 do 18 roku
życia u chłopcó
Badania profilaktyczne
Badania profilaktyczne
dzieci
dzieci
dają rodzica możliwość
dają rodzica możliwość
przekonania się , że dziecko jest
przekonania się , że dziecko jest
zdrowe, a dzięki wskazówkom
zdrowe, a dzięki wskazówkom
lekarza mogą zadbać o dalszy
lekarza mogą zadbać o dalszy
prawidłowy rozwój. Jeśli zaś
prawidłowy rozwój. Jeśli zaś
potrzebne jest leczenie, można
potrzebne jest leczenie, można
rozpocząć je wcześnie, a to
rozpocząć je wcześnie, a to
pozwoli zapobiec poważnym
pozwoli zapobiec poważnym
komplikacjom.
komplikacjom.
Podczas pierwszej wizyty (w pierwszym miesiącu
Podczas pierwszej wizyty (w pierwszym miesiącu
życia) lekarz bada dziecko i sprawdza, czy
życia) lekarz bada dziecko i sprawdza, czy
prawidłowo przybiera na wadze. Rytm kolejnych
prawidłowo przybiera na wadze. Rytm kolejnych
wizyt kontrolnych wyznaczają obowiązkowe
wizyt kontrolnych wyznaczają obowiązkowe
szczepienia. Rutynowo powinno się odwiedzać
szczepienia. Rutynowo powinno się odwiedzać
tego lekarza przy okazji badań bilansowych -
tego lekarza przy okazji badań bilansowych -
kompleksowych badań przeprowadzanych w
kompleksowych badań przeprowadzanych w
wieku dwóch, czterech i sześciu lat. Pozwalają
wieku dwóch, czterech i sześciu lat. Pozwalają
one wykryć ewentualne nieprawidłowości w
one wykryć ewentualne nieprawidłowości w
rozwoju. do ortopedę należy udać się raz w roku,
rozwoju. do ortopedę należy udać się raz w roku,
zwłaszcza gdy dziecko szybko rośnie lub przybiera
zwłaszcza gdy dziecko szybko rośnie lub przybiera
na wadze.
na wadze.
Rutynową kontrolę okulistyczną maluch
Rutynową kontrolę okulistyczną maluch
przejdzie, kiedy skończy rok - podczas
przejdzie, kiedy skończy rok - podczas
badania bilansowego a na pierwszą wizytę do
badania bilansowego a na pierwszą wizytę do
stomatologa można zabrać dziecko, jeszcze
stomatologa można zabrać dziecko, jeszcze
zanim wyrosną mu pierwsze zęby, żeby
zanim wyrosną mu pierwsze zęby, żeby
lekarz ocenił rozwój szczęki i proporcje
lekarz ocenił rozwój szczęki i proporcje
twarzy. Koniecznie natomiast trzeba
twarzy. Koniecznie natomiast trzeba
odwiedzić dentystę, gdy dziecko ma już kilka
odwiedzić dentystę, gdy dziecko ma już kilka
zębów, żeby mógł ocenić, czy maluch
zębów, żeby mógł ocenić, czy maluch
prawidłowo ząbkuje.
prawidłowo ząbkuje.
ZAKRES BILANSU
ZAKRES BILANSU
1 rok życia
1 rok życia
Ocena w skali Agar, pomiary: waga, długość, obwód głowy, pomiar klatki piersiowej,
Ocena w skali Agar, pomiary: waga, długość, obwód głowy, pomiar klatki piersiowej,
badanie neurologiczne, badanie stawów biodrowych, badanie wielkości ciemiączka
badanie neurologiczne, badanie stawów biodrowych, badanie wielkości ciemiączka
2 lata
2 lata
Badanie rozwoju psychoruchowego, wzroku i słuchu, pomiar wzrostu i ciężaru ciała
Badanie rozwoju psychoruchowego, wzroku i słuchu, pomiar wzrostu i ciężaru ciała
4 lata
4 lata
jw
jw
6 lat
6 lat
Badanie wzroku, słuchu, pomiar wzrostu i wagi, badanie sprawności intelektualnej i
Badanie wzroku, słuchu, pomiar wzrostu i wagi, badanie sprawności intelektualnej i
stopnia przygotowania do rozpoczęcia szkoły
stopnia przygotowania do rozpoczęcia szkoły
10 lat
10 lat
Badanie postawy, wzroku, słuchu. Pomiar wzrostu i wagi, badanie wieku płciowego
Badanie postawy, wzroku, słuchu. Pomiar wzrostu i wagi, badanie wieku płciowego
dziecka, ocena sprawności intelektualnej
dziecka, ocena sprawności intelektualnej
14 lat
14 lat
Pomiar wzrostu i wagi, ocena sprawności wzrokowej i słuchowej, ocena procesu
Pomiar wzrostu i wagi, ocena sprawności wzrokowej i słuchowej, ocena procesu
dojrzewania płciowego
dojrzewania płciowego
16 lata
16 lata
Pomiary wzrostu i wagi, badanie wzrostu i słuchu, badanie tarczycy, określenie zdolności
Pomiary wzrostu i wagi, badanie wzrostu i słuchu, badanie tarczycy, określenie zdolności
do wykonywania różnych zawodów
do wykonywania różnych zawodów
Dokonywanie regularnych pomiarów i badań bilansowych to
Dokonywanie regularnych pomiarów i badań bilansowych to
jednak jeszcze nie wszystko. Aby uzyskać odpowiedź na
jednak jeszcze nie wszystko. Aby uzyskać odpowiedź na
nurtujące nas pytanie, czy rozwój fizyczny naszego dziecka
nurtujące nas pytanie, czy rozwój fizyczny naszego dziecka
przebiega prawidłowo, musimy mieć jakiś punkt
przebiega prawidłowo, musimy mieć jakiś punkt
odniesienia. W tym celu wyniki pomiarów dziecka należy
odniesienia. W tym celu wyniki pomiarów dziecka należy
nanieść na siatkę centylową. Prościej mówiąc na wykres
nanieść na siatkę centylową. Prościej mówiąc na wykres
pokazujący jak z upływem czasu zmienia się określona
pokazujący jak z upływem czasu zmienia się określona
cecha u dziecka (np. wzrost, waga). Umożliwia to ocenę,
cecha u dziecka (np. wzrost, waga). Umożliwia to ocenę,
czy dziecko prawidłowo przybiera na wadze i ma wzrost
czy dziecko prawidłowo przybiera na wadze i ma wzrost
odpowiedni do swojego wieku. Ponadto wprowadzając
odpowiedni do swojego wieku. Ponadto wprowadzając
systematycznie pomiary swojego dziecka można uzyskać
systematycznie pomiary swojego dziecka można uzyskać
tzw. krzywą rozwoju, która pozwala określić czy dziecko
tzw. krzywą rozwoju, która pozwala określić czy dziecko
rozwija się harmonijnie.
rozwija się harmonijnie.
Rodzaje siatek
Rodzaje siatek
centylowych
centylowych
Siatki centylacyjne różnią się w zależności
Siatki centylacyjne różnią się w zależności
od płci dziecka, czyli są inne dla
od płci dziecka, czyli są inne dla
dziewczynek i chłopców. Po drugie mogą
dziewczynek i chłopców. Po drugie mogą
dotyczyć odmiennych parametrów
dotyczyć odmiennych parametrów
określających budowę dziecka np. masy
określających budowę dziecka np. masy
ciała, wzrostu, obwodu główki, obwodu
ciała, wzrostu, obwodu główki, obwodu
klatki piersiowej. Ponieważ tępo rozwoju
klatki piersiowej. Ponieważ tępo rozwoju
dzieci zmienia się na przestrzeni kolejnych
dzieci zmienia się na przestrzeni kolejnych
pokoleń tak wiec krzywe centylowe są co
pokoleń tak wiec krzywe centylowe są co
pewien czas uaktualniane aby jak najlepiej
pewien czas uaktualniane aby jak najlepiej
odzwierciedlać aktualne tępo rozwoju
odzwierciedlać aktualne tępo rozwoju
dziecka.
dziecka.
posługiwanie się wszystkimi siatkami jest taka sama i nie
posługiwanie się wszystkimi siatkami jest taka sama i nie
należy do specjalnie skomplikowanych. Należy po prostu
należy do specjalnie skomplikowanych. Należy po prostu
określić miejsce przecięcia się linii - poziomej, wyznaczająca
określić miejsce przecięcia się linii - poziomej, wyznaczająca
wiek dziecka, oraz pionowej, na której odnajdujemy wartość
wiek dziecka, oraz pionowej, na której odnajdujemy wartość
interesującej nas cechy. Miejsce to znajduje się w granicach
interesującej nas cechy. Miejsce to znajduje się w granicach
określonego centyla. Na siatce mamy zaznaczonych 5 linii
określonego centyla. Na siatce mamy zaznaczonych 5 linii
odpowiadających różnym centylom: 3, 10, 25, 50, 75, 90 i
odpowiadających różnym centylom: 3, 10, 25, 50, 75, 90 i
97 zaś przestrzenie miedzy tymi liniami tworzą tzw. kanały
97 zaś przestrzenie miedzy tymi liniami tworzą tzw. kanały
centylowe. Co w praktyce oznacza centyl - to wartość
centylowe. Co w praktyce oznacza centyl - to wartość
statystyczna mówiąca ile procent dzieci waży lub mierzy
statystyczna mówiąca ile procent dzieci waży lub mierzy
tyle samo lub mniej niż twoje dziecko. Mianowicie jeśli
tyle samo lub mniej niż twoje dziecko. Mianowicie jeśli
wynik wypada na 75 centylu oznacza to, że u 75%
wynik wypada na 75 centylu oznacza to, że u 75%
rówieśników twojego dziecka odnotowano niższą wartość
rówieśników twojego dziecka odnotowano niższą wartość
danej cechy.
danej cechy.
Jak posługiwać się siatkami
centylowymi
Wyniki ważenia i mierzenia nanosi się na
Wyniki ważenia i mierzenia nanosi się na
siatkę centylową wzrostu i wagi, w pionie
siatkę centylową wzrostu i wagi, w pionie
szukając wyników tych pomiarów, a w
szukając wyników tych pomiarów, a w
poziomie wieku dziecka. Wyniki mieszczące
poziomie wieku dziecka. Wyniki mieszczące
się pomiędzy 3. a 97. centylem mieszczą
się pomiędzy 3. a 97. centylem mieszczą
się w szeroko pojętej normie. Jednak wyniki
się w szeroko pojętej normie. Jednak wyniki
) wymagają
) wymagają
konsultacji z lekarzem. Także duże
konsultacji z lekarzem. Także duże
rozbieżności między wagą a wzrostem
rozbieżności między wagą a wzrostem
dziecka (np. waga w jednym kanale
dziecka (np. waga w jednym kanale
centylowym, a wzrost o dwa kanały wyżej
centylowym, a wzrost o dwa kanały wyżej
lub niżej) wymaga konsultacji lekarskiej.
lub niżej) wymaga konsultacji lekarskiej.
W celu oceny rozwoju fizycznego dziecka w
W celu oceny rozwoju fizycznego dziecka w
pierwszym roku życia dokonujemy pomiaru masy
pierwszym roku życia dokonujemy pomiaru masy
ciała, długości, obwodu główki, obwodu klatki
ciała, długości, obwodu główki, obwodu klatki
piersiowej
piersiowej
Przede wszystkim trzeba zmierzyć i zważyć dziecko. Jeśli
Przede wszystkim trzeba zmierzyć i zważyć dziecko. Jeśli
dziecko to jeszcze niemowlę, mierzenie wzrostu odbywa się
dziecko to jeszcze niemowlę, mierzenie wzrostu odbywa się
w kilku etapach – od główki do bioder, od bioder do kolan,
w kilku etapach – od główki do bioder, od bioder do kolan,
od kolan do stóp. Wiąże się to z niemożliwością
od kolan do stóp. Wiąże się to z niemożliwością
wyprostowania nóżek dziecka (nie można prostować ich na
wyprostowania nóżek dziecka (nie można prostować ich na
siłę). Dzieci starsze mierzy się boso, w bieliźnie. Trzeba
siłę). Dzieci starsze mierzy się boso, w bieliźnie. Trzeba
, a najlepiej ustawić
, a najlepiej ustawić
dziecko przy ścianie. Dobrze jest wykonać pomiar kilka razy.
dziecko przy ścianie. Dobrze jest wykonać pomiar kilka razy.
Jeśli chodzi o ważenie, niemowlęta wymagają specjalnej
Jeśli chodzi o ważenie, niemowlęta wymagają specjalnej
wagi. Dla dzieci wystarczy waga łazienkowa. Wagę należy
wagi. Dla dzieci wystarczy waga łazienkowa. Wagę należy
mierzyć o podobnej porze dnia, gdyż waga waha się w
mierzyć o podobnej porze dnia, gdyż waga waha się w
ciągu doby. U dzieci może sięgać jednego kilograma, a u
ciągu doby. U dzieci może sięgać jednego kilograma, a u
dorosłych może to być 2 kilogramy.
dorosłych może to być 2 kilogramy.
Jeśli chcesz aby określić dokładnie ciężar ciała, dobrze jest
Jeśli chcesz aby określić dokładnie ciężar ciała, dobrze jest
przestrzegać następujących wskazówek:
przestrzegać następujących wskazówek:
- Wagi należy wytarować
- Wagi należy wytarować
- Ustaw wagę na solidnej podstawie
- Ustaw wagę na solidnej podstawie
- Waga powinna w gabinecie znajdować się w jednym
- Waga powinna w gabinecie znajdować się w jednym
miejscu (nie należy wagi przestawiać)
miejscu (nie należy wagi przestawiać)
- Najlepiej jest ważyć się rano po przebudzeniu
- Najlepiej jest ważyć się rano po przebudzeniu
- Wejdź na wagę szybko i ustaw się w pozycji pionowej, stój
- Wejdź na wagę szybko i ustaw się w pozycji pionowej, stój
na wadze równomiernie i nieruchomo
na wadze równomiernie i nieruchomo
- Najlepiej jest ważyć sie bez ubioru
- Najlepiej jest ważyć sie bez ubioru
Jeśli ważysz sie w ubraniu i nie musisz określić dokładnej
Jeśli ważysz sie w ubraniu i nie musisz określić dokładnej
wagi można odliczyć następujące wartości:
wagi można odliczyć następujące wartości:
- Jeansy: około 700 g
- Jeansy: około 700 g
- T-shirt: około 250 g
- T-shirt: około 250 g
- Koszula/bluzka: około 250 g
- Koszula/bluzka: około 250 g
Oczami praktyka „W przypadku
Oczami praktyka „W przypadku
trudności w zważeniu starszego
trudności w zważeniu starszego
dziecka można zważ matkę
dziecka można zważ matkę
razem z dzieckiem na ręku, a
razem z dzieckiem na ręku, a
następnie samą matkę (waga
następnie samą matkę (waga
dziecka jest różnicą pomiędzy
dziecka jest różnicą pomiędzy
tymi wartościami).”
tymi wartościami).”
Obwód głowy:
Obwód głowy:
jest mierzony taśmą krawiecką,
jest mierzony taśmą krawiecką,
przeprowadzoną przez największą
przeprowadzoną przez największą
wypukłość potyliczną i największą
wypukłość potyliczną i największą
wypukłość guzów czołowych.
wypukłość guzów czołowych.
Obwód klatki piersiowej:
Obwód klatki piersiowej:
jest mierzony taśmą krawiecką
jest mierzony taśmą krawiecką
przeprowadzoną przez spojenie
przeprowadzoną przez spojenie
trzonu mostka z wyrostkiem
trzonu mostka z wyrostkiem
mieczykowatym i przez dolny kąt
mieczykowatym i przez dolny kąt
łopatki
łopatki
Warto wiedzieć: Jak precyzyjne określić
Warto wiedzieć: Jak precyzyjne określić
wzrost?
wzrost?
Wysokość ciała również zmienia się
Wysokość ciała również zmienia się
podczas dnia. Ta sama osoba rano może
podczas dnia. Ta sama osoba rano może
być o 3 centymetry wyższa niż wieczorem.
być o 3 centymetry wyższa niż wieczorem.
Jest tego zjawiska naturalne
Jest tego zjawiska naturalne
wytłumaczenie: ciągły obciążenie na
wytłumaczenie: ciągły obciążenie na
kręgosłup powoduje zaciskanie się dysków
kręgosłup powoduje zaciskanie się dysków
międzykręgowych podczas przebiegu dnia.
międzykręgowych podczas przebiegu dnia.
Nacisk na 23 kręgi może oznaczać 2-3 cm.
Nacisk na 23 kręgi może oznaczać 2-3 cm.
W nocy dyski międzykręgowe regenerują
W nocy dyski międzykręgowe regenerują
się poprzez absorbowanie pożywienia z
się poprzez absorbowanie pożywienia z
organizmu.
organizmu.
Przestrzeganie następujących procedur
Przestrzeganie następujących procedur
zapewni precyzyjne określenie wzrostu ciała
zapewni precyzyjne określenie wzrostu ciała
mierzyć najlepiej po przebudzeniu
mierzyć najlepiej po przebudzeniu
taśma krawiecka umocowana na ścianie. Postawa
taśma krawiecka umocowana na ścianie. Postawa
ciała dziecka swobodna, głowa w płaszczyźnie
ciała dziecka swobodna, głowa w płaszczyźnie
uszno-czołowej (górna krawędź otworów usznych
uszno-czołowej (górna krawędź otworów usznych
i dolna krawędź lewego oczodołu znajdują się na
i dolna krawędź lewego oczodołu znajdują się na
tym samym poziomie), stopy złączone, kolana
tym samym poziomie), stopy złączone, kolana
wyprostowane. Dziecko ma zdjęte obuwie.
wyprostowane. Dziecko ma zdjęte obuwie.
Piętami dotyka ściany. Przystawiamy ekierkę tak,
Piętami dotyka ściany. Przystawiamy ekierkę tak,
aby jedna jej przyprostokątna dotykała ściany
aby jedna jej przyprostokątna dotykała ściany
wzdłuż podziałki, a druga czubka głowy dziecka.
wzdłuż podziałki, a druga czubka głowy dziecka.
Wynik z dokładnością do 1 mm odczytywany jest
Wynik z dokładnością do 1 mm odczytywany jest
w miejscu, gdzie dolna (pozioma) krawędź ekierki
w miejscu, gdzie dolna (pozioma) krawędź ekierki
dotyka podziałki na taśmie.
dotyka podziałki na taśmie.
Wysokość ciała: urządzenia
Wysokość ciała: urządzenia
do 15-18 miesiąca życia
do 15-18 miesiąca życia
mierzona jest jako
mierzona jest jako
długość w pozycji leżącej na plecach liberometrem
długość w pozycji leżącej na plecach liberometrem
lub na ławeczce Epsteina.
lub na ławeczce Epsteina.
powyżej 18 miesiąca życia
powyżej 18 miesiąca życia
mierzymy wysokość
mierzymy wysokość
ciała antropometrem lub taśmą krawiecką
ciała antropometrem lub taśmą krawiecką
umocowaną na ścianie
umocowaną na ścianie
niemowlęta ważymy na specjalnej wadze , dzieci
niemowlęta ważymy na specjalnej wadze , dzieci
starsze –waga łazienkowa
starsze –waga łazienkowa
PYTANIA I CIEKAWOSTKI
PYTANIA I CIEKAWOSTKI
Co to są siatki/tabele cetylowe?
Co to są siatki/tabele cetylowe?
Siatka centylowa jest jedną z metod kontroli
Siatka centylowa jest jedną z metod kontroli
zdrowia dziecka poprzez ocenę jego rozwoju
zdrowia dziecka poprzez ocenę jego rozwoju
fizycznego. Najczęściej oceniane są przebieg
fizycznego. Najczęściej oceniane są przebieg
wzrostu, masy ciała, przyrostu obwodu głowy.
wzrostu, masy ciała, przyrostu obwodu głowy.
Przez siatkę biegnie kilka krzywych - najwyżej
Przez siatkę biegnie kilka krzywych - najwyżej
biegnie linia 99-tego centyla - oznacza ona, że u
biegnie linia 99-tego centyla - oznacza ona, że u
99% dzieci oceniany parametr ma niższą wartość.
99% dzieci oceniany parametr ma niższą wartość.
Następne linie oznaczają 97, 85, 50, 15, 3 i 1
Następne linie oznaczają 97, 85, 50, 15, 3 i 1
centyl.
centyl.
Jakie siatki centylowe są dostępne i co znajduje się
Jakie siatki centylowe są dostępne i co znajduje się
na osiach wykresu?
na osiach wykresu?
Obecnie dostępne są następujące siatki centylowe:
Obecnie dostępne są następujące siatki centylowe:
- waga do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa waga w kg,
- waga do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa waga w kg,
oś pozioma wiek w tygodniach)
oś pozioma wiek w tygodniach)
- wzrost/długość do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
- wzrost/długość do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
wzrost/długość w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
wzrost/długość w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
- obwód główki do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
- obwód główki do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
obwód główki w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
obwód główki w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
- obwód ramienia do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
- obwód ramienia do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa
obwód ramienia w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
obwód ramienia w cm, oś pozioma wiek w tygodniach)
- BMI do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa wskaźnik BMI,
- BMI do wieku dla dzieci do 5 lat (oś pionowa wskaźnik BMI,
oś pozioma wiek w tygodniach)
oś pozioma wiek w tygodniach)
- waga do długości/wzrostu dla dzieci do 120cm wzrostu (oś
- waga do długości/wzrostu dla dzieci do 120cm wzrostu (oś
pionowa waga w kg, oś pozioma długość/wzrost w cm).
pionowa waga w kg, oś pozioma długość/wzrost w cm).
Skąd pochodzą dane umieszczone na
Skąd pochodzą dane umieszczone na
siatkach?
siatkach?
Dane pochodzą z tabel Światowej Organizacji
Dane pochodzą z tabel Światowej Organizacji
Zdrowia (WHO) i są wynikiem wieloletnich badań
Zdrowia (WHO) i są wynikiem wieloletnich badań
rozwoju dzieci na całym świecie. Więcej informacji
rozwoju dzieci na całym świecie. Więcej informacji
na temat danych źródłowych w tym warunki ich
na temat danych źródłowych w tym warunki ich
użycia można znaleźć na stronie:
użycia można znaleźć na stronie:
http://www.who.int/childgrowth/standards
http://www.who.int/childgrowth/standards
Na niektórych wykresach widoczny jest skok
Na niektórych wykresach widoczny jest skok
wykresu w okolicach 104 tygodnia. Czym jest
wykresu w okolicach 104 tygodnia. Czym jest
on spowodowany?
on spowodowany?
Od drugiego roku życia dziecka zmienia się sposób
Od drugiego roku życia dziecka zmienia się sposób
mierzenia długości z mierzenia długości leżąc na
mierzenia długości z mierzenia długości leżąc na
mierzenie wzrostu stojąc. Podobny skok można
mierzenie wzrostu stojąc. Podobny skok można
zaobserwować także na wykrese wagi do
zaobserwować także na wykrese wagi do
długości/wzrostu.
długości/wzrostu.