Rodzina z problemem

alkoholowym

UZALEŻNIENIE

:

Uzależnionym od alkoholu jest człowiek, który
swoje sprawy, napięcia i kłopoty próbuje
rozwiązywać (rozładowywać) pijąc alkohol (lub
zażywając inną substancję PSYCHOAKTYWNĄ).
Robi to w sposób, który ma dla niego szkodliwe
konsekwencje. Otrzymuje na ten temat
informacje od otoczenia a mimo to robi to dalej

WSPÓŁUZALEŻNIENIE

:

UZALEŻNIENIE I WSPÓŁUZALEŻNIENIE

To choroba związana z życiem w otoczeniu
osoby uzależnionej, wynikająca ze skupienia
wszystkich sił życiowych na ograniczaniu
skutków uzależnienia partnera i próbach
ukrywania, zaprzeczania i ochraniania
uzależnionego przed tymi skutkami.

System iluzji i

zaprzeczeń

To swoisty, specyficzny dla
każdego uzależnionego zespół
przekonań i zachowań
przystosowawczych pozwalający
uzależnionemu odrzucać
informacje o skutkach swojej
choroby i trwać w uzależnieniu
mimo ponoszonych strat

RODZINA

RODZINA ZDROWA

RODZINA ALKOHOLOWA
(DYSFUNKCYJNA)

jest systemem, który ma określoną strukturę, w którym panują
reguły
i który dąży do homeostazy. można ją porównać do mechanizmu
zegara:

• każda osoba to element systemu (kółko zębate
zegara)

• między członkami rodziny zachodzą interakcje
(ruch jednego kółka pociąga za sobą ruch innych) są
oni zależni od siebie w zaspokajaniu swoich potrzeb
uczuciowych, społecznych i duchowych

RODZINA ZDROWA

RODZINA ALKOHOLOWA

Zdrowa rodzina jest
systemem funkcjonalnym,
który cechują :

Rodzina alkoholowa jest
systemem dysfunkcyjnym:

Pozytywna tożsamość i
autonomia poszczególnych
członków

Oznacza to, że każdy
członek rodziny jest
akceptowany jako
osoba i ma prawo do
realizowania
swojego życiowego
potencjału.

Brak tożsamości i utrata
autonomii poszczególnych
członków

każdy członek

rodziny może paść

ofiarą pretensji i

oskarżeń; musi

ograniczyć swój

rozwój,

podporządkowując

się sztywnym

regułom panującym

w rodzinie - odgrywa

rolę, tracąc własną

tożsamość (rola

alkoholika, żony

alkoholika, role

dzieci: bohater

rodziny, kozioł

ofiarny, maskotka,

zagubione dziecko)

NIE CZUJ !!!

Otwarta komunikacja

Zablokowana komunikacja

Oznacza to, że w
rodzinie wszystkie
uczucia (pozytywne
i negatywne) i
potrzeby mogą być
wyrażane.

komunikacja jest

podporządkowana

zaprzeczaniu

problemowi

alkoholowemu

(system iluzji i

zaprzeczeń);

nie można wyrażać

uczuć, ani potrzeb

NIE MÓW !!!

Wzajemne zaufanie i
wsparcie

Oznacza to, że
wszyscy członkowie
rodziny obdarzają
się nawzajem
zaufaniem i
wsparciem.

Brak zaufania

członkowie

rodziny nie mogą

wzajemnie na

sobie polegać,

ani liczyć na

wsparcie -

umowy są

łamane, NIE

UFAJ !!!

Wzajemna otwartość

Rodzina stanowi
grupę
wyodrębnioną i
ograniczoną od
świata
zewnętrznego, ale
równocześnie
otwartą na jego
wpływy. Zachodzi
wymiana
informacji, idei,
poglądów i
możliwość
czerpania wsparcia
od siebie
wzajemnie i z
otoczenia.

Zamknięty system

brak połączenia ze

światem

zewnętrznym

utrwalają się

wewnętrzne

mechanizmy

adaptacyjne:

„świat

wewnętrzny”

Ustalona struktura

Zdrowa rodzina ma
ustaloną strukturę i
jasne
wyodrębnione role
rodziców i dzieci.
Świat dorosłych
jest oddzielony od
świata dzieci.
Dorośli zaspokajają
swoje potrzeby w
relacji małżeńskiej,
rodzice zaspokajają
potrzeby dzieci i
dają im wsparcie.

Zaburzona struktura

Zacierają się

granice pomiędzy

światem dorosłych i

dzieci; następuje

zamiana ról - dzieci

zaspokajają

potrzeby swoich

rodziców.

NIE MÓW !!!

NIE UFAJ !!!

NIE CZUJ !!!

ROZMAWIAJ !!!

ROZMAWIAJ !!!

UFAJ !!!

UFAJ !!!

ODCZUWAJ !!!

ODCZUWAJ !!!

RÓŻNICE MIEDZY ZDROWA I DYSFUNKCYJNA

ROLE PEŁNIONE W RODZINIE DYSFUNKCYJNEJ

(z problemem alkoholowym)

ROLE W RODZINIE

BOHATER RODZINNY

KOZIOŁ OFIARNY

NIEWIDZIALNY

OSOBA UZALEŻNIONA

Osoba
współuzależniona

BŁAZEN

MASKOTKA

Osoba
współuzależniona

Bierze na siebie odpowiedzialność za picie partnera

Przejmuje jego obowiązki „wewnętrzne”

Reprezentuje uzależnionego „na zewnątrz”

Chroni uzależnionego ukrywając chorobę

Próbuje kontrolować picie uzależnionego

Zaniedbuje jednocześnie obowiązki domowe z powodu ich nadmiaru

Nie radzi sobie z kontrolowaniem wewnętrznego układu

Jest przepojona brakiem wiary i nadziei

Zaniedbuje swoje potrzeby, rezygnuje „z siebie”

Żyje w poczuciu bezsilności popadając w swoista apatię

Nie wierzy w możliwość zmian

BOHATER

RODZINNY

Zwykle (ale nie zawsze) najstarsze dziecko w rodzinie

Bardzo odpowiedzialny

Dobrze się uczy

Gorliwy pomocnik w domowych pracach i obowiązkach

Opiekun swoich rodziców

Rodzic dla młodszego rodzeństwa

Wyczuwa potrzeby innych

Poświęca się dla rodziny

Potrafi dawać, ale nie umie

przyjmować

Cały czas w pełnej gotowości

Pracoholik

Trudno nawiązuje bliższe znajomości

Z trudem rozpoznaje i wyraża

uczucia

Żyje w stałym napięciu

Nieustępliwy

Wpada w panikę w sytuacjach

spontanicznych

Nad wyraz ambitny i

nadgorliwy

Chętnie przejmuje kontrole nad

innymi

Klasowa niańka

D

z i

e

c k

o

D

o r

o

s ł

y

KOZIOŁ OFIARNY

Skupiają się na nim frustracje i problemy
rodzinne

Odreagowuje je w konfliktach w świecie
„zewnętrznym”

To on jest w szkole tym najbardziej dającym się we znaki
uczniem

Popada w konflikty z
prawem

W ciągłym konflikcie z rodzeństwem i reszta
rodziny

Jedyny który dostrzega prawdziwe przyczyny problemów w
rodzinie

Kozioł ofiarny obarczany przez innych odpowiedzialnością za kłopoty
rodzinne

Broni się okazując złość
Stara się być „mocny”

Szybko się uzależnia (alkohol itp..)

Zastąpi „bohatera”, gdy go zabraknie

Pierwszy odchodzi z domu i staje się

niezależny

W pracy ciągle ma niepowodzenia

Samotny, okaleczony outsider

D z

i e c

k o

D o

r o s

ł y

Pełen złości i lęku „Syzyf”

Nieprzystosowany

NIEWIDZIALNY

Żyje w wymyślonym świecie fantazji

Odsuwa się od rodziny

Typowy „Kevin” niedostrzegany i
samotny

Nie radzi sobie w grupie

Czuje się inny niż pozostali

Zawsze sam organizuje swój czas

Nikt nie wie gdzie jest, co robi, co myśli i
czuje

D z

i e

c

k o

D o

r o

s ł

y

Nie umie pracować w zespole

W szkole niezauważalny i
zapomniany

Pomijany przy podwyżkach i

nagrodach

Nie zauważany przez kolegów i

zwierzchników

Małomówny i

samotny

Nie umie pozostawać w długotrwałym

związku

Najłatwiej przez uzależnionego
akceptowany

Często najmłodsze dziecko

Okłamywany „dla jego dobra”

Przez rodzinę wysyłany w razie konfliktów do „uzależnionego” jako „rozjemca”

Bywa błaznem klasowym podobnie jak
kozioł

Lubiany przez wszystkich wokół
Roześmiany i kpiarski wewnątrz płacze

MASKOTKA

BŁAZEN

Często staje się ofiarą molestowania seksualnego ze strony uzależnionego

Dusza towarzystwa

Nikt w otoczeniu nie traktuje ich

poważnie

Oni także nie potrafią być

poważni

Mają kłopoty ze swoja

seksualnością

Ich relacje z ludźmi są

powierzchowne

W pracy nie są uważani za

rzetelnych

D z i

e c k

o

D o r

o s ł

y

ROLE PEŁNIONE W RODZINIE DYSFUNKCYJNEJ

(z problemem alkoholowym)

ROLE PEŁNIONE W RODZINIE DYSFUNKCYJNEJ

(z problemem alkoholowym)

ROLE W RODZINIE

BOHATER RODZINNY

KOZIOŁ OFIARNY

NIEWIDZIALNY

OSOBA UZALEŻNIONA

Osoba
współuzależniona

BŁAZEN

MASKOTKA