Biomedyczne podstawy NPR

Biomedyczne podstawy NPR

dr n.med

dr n.med

.

.

Alina Deluga

Alina Deluga

Katedra Środowiskowej Opieki Zdrowotnej

Katedra Środowiskowej Opieki Zdrowotnej

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

 

 

W 1987 r. Światowa Organizacja

Zdrowia

wydała

zalecenia

promujące

(NPR), które zostało określone w języku
angielskim

(fertility awareness methods).

Po polsku tłumaczy się to pojęcie jako
„metody

rozpoznawania

płodności”,

chociaż w dosłownym tłumaczeniu oznacza
ono „metody uświadamiania płodności”.
Polegają

one

na

wykorzystywaniu

umiejętności prowadzenia przez kobietę
samoobserwacji

cyklu

miesiączkowego

(objawów obiektywnych i subiektywnych
towarzyszących fazie płodności i fazom
niepłodności),

w

celu

świadomego

dostosowania

czasu

współżycia

małżeńskiego do zadań odpowiedzialnego
rodzicielstwa.

Stosowanie przez małżonków metod rozpoznawania

Stosowanie przez małżonków metod rozpoznawania

płodności wymaga od kobiety systematycznego

płodności wymaga od kobiety systematycznego

prowadzenia obserwacji, a od mężczyzny zachowania

prowadzenia obserwacji, a od mężczyzny zachowania

okresowej powściągliwości.

okresowej powściągliwości.

Etycznie poprawna regulacja poczęć tego najpierw od

Etycznie poprawna regulacja poczęć tego najpierw od

małżonków wymaga, aby w pełni uznawali i doceniali

małżonków wymaga, aby w pełni uznawali i doceniali

prawdziwe wartości życia rodziny, oraz by nauczyli

prawdziwe wartości życia rodziny, oraz by nauczyli

się doskonale panować nad sobą i nad swymi

się doskonale panować nad sobą i nad swymi

popędami. Nie ulega żadnej wątpliwości, że rozumne

popędami. Nie ulega żadnej wątpliwości, że rozumne

i wolne kierowanie popędami wymaga ascezy, ażeby

i wolne kierowanie popędami wymaga ascezy, ażeby

znaki miłości, właściwe dla życia małżeńskiego,

znaki miłości, właściwe dla życia małżeńskiego,

zgodne były z etycznym porządkiem, co konieczne

zgodne były z etycznym porządkiem, co konieczne

jest

zwłaszcza

dla

zachowania

okresowej

jest

zwłaszcza

dla

zachowania

okresowej

wstrzemięźliwości. (H V, 21)

wstrzemięźliwości. (H V, 21)

Biomedyczne i naukowe podstawy NPR

Biomedyczne i naukowe podstawy NPR

1672 r – holenderski lekarz i anatom

1672 r – holenderski lekarz i anatom

Re’gnier de Graaf

Re’gnier de Graaf

odkrył

odkrył

komórkę jajową

komórkę jajową

1677 r – holenderski przyrodnik

1677 r – holenderski przyrodnik

Antonie van Leeuwehock

Antonie van Leeuwehock

obserwuje poraz pierwszy plemnik pod mikroskopem

obserwuje poraz pierwszy plemnik pod mikroskopem

1905 r - holenderski ginekolog

1905 r - holenderski ginekolog

Theodor van de Velde

Theodor van de Velde

opisał

opisał

dwufazowy przebieg temperatury w cyklu kobiecym oraz

dwufazowy przebieg temperatury w cyklu kobiecym oraz

podał prawidłowy sposób pomiaru. W

podał prawidłowy sposób pomiaru. W

1927

1927

r odkrył, że wzrost

r odkrył, że wzrost

PTC jest związany z powstaniem ciałka żółtego po owulacji

PTC jest związany z powstaniem ciałka żółtego po owulacji

1923 r - japoński ginekolog

1923 r - japoński ginekolog

Kisumaku Ogino

Kisumaku Ogino

opublikował prace

opublikował prace

dotyczącą cyklicznych zmian w macicy. Przypuszczalny termin

dotyczącą cyklicznych zmian w macicy. Przypuszczalny termin

owulacji określił na 12-16 dni przed miesiączką

owulacji określił na 12-16 dni przed miesiączką

1929 r - austriacki ginekolog

1929 r - austriacki ginekolog

Herman Knaus

Herman Knaus

niezależnie od

niezależnie od

Ogino podał na podstawie swoich badań, że owulacja

Ogino podał na podstawie swoich badań, że owulacja

przypada na 15 dni przed miesiączką.

przypada na 15 dni przed miesiączką.

1930 r - niemiecki ksiądz

1930 r - niemiecki ksiądz

Wilhelm Hillenbrand

Wilhelm Hillenbrand

, proboszcz z

, proboszcz z

Rott w ramach duszpasterskich porad uczył kobiety

Rott w ramach duszpasterskich porad uczył kobiety

pomiaru PTC. Przyczynił się do uściślenia reguł pomiaru

pomiaru PTC. Przyczynił się do uściślenia reguł pomiaru

PTC. Otrzymał tytuł ojca metody termicznej.

PTC. Otrzymał tytuł ojca metody termicznej.

1950 r – doktor

1950 r – doktor

Edward Keefe

Edward Keefe

, wykonał pierwszą fotografię

, wykonał pierwszą fotografię

śluzu szyjkowego, rozciągniętego między palcami. W

śluzu szyjkowego, rozciągniętego między palcami. W

1962

1962

r, ukazała się jego praca pt., Rozpoznawanie dni

r, ukazała się jego praca pt., Rozpoznawanie dni

możliwej płodności za pomocą samoobserwacji szyjki

możliwej płodności za pomocą samoobserwacji szyjki

macicy.

macicy.

Zdolność przekazywania życia

Zdolność przekazywania życia

dokonuje się w organizmie

dokonuje się w organizmie

kobiety na skutek zachodzących

kobiety na skutek zachodzących

cyklicznych zmian w układzie

cyklicznych zmian w układzie

płciowym pod wpływem

płciowym pod wpływem

hormonalnych procesów

hormonalnych procesów

sterujących

sterujących

Do objawów

głównych i dodatkowych

objawów

podlegających samoobserwacji, które dostarczają kobiecie

przesłanek pozwalających na przypuszczenie, że w danym

cyklu wystąpiła owulacja zalicza się:



Pomiary podstawowej temperatury ciała

(wykazanie

jej dwufazowego przebiegu),



Obserwację wydzielania śluzu szyjkowego

(rozwój

objawu śluzu),



Ocenę przedowulacyjnych zmian szyjki macicy

(rozwój objawu szyjki macicy),



Obserwację dodatkowych objawów płodności między

innymi

tj; ból owulacyjny, krwawienie owulacyjne,

obrzmienie piersi, powiększenie węzła chłonnego w

pachwinie po stronie owulacji, zmiany skórne,

obrzęki

Podstawowa temperatura ciała

Podstawowa temperatura ciała

(PTC)

(PTC)

PTC to temperatura w warunkach podstawowej przemiany

PTC to temperatura w warunkach podstawowej przemiany

materii, która ma miejsce w czasie snu i utrzymuje się tuż

materii, która ma miejsce w czasie snu i utrzymuje się tuż

po przebudzeniu się, ale jeszcze przed wstaniem z łóżka,

po przebudzeniu się, ale jeszcze przed wstaniem z łóżka,

wzrasta pod wpływem progesteronu.

wzrasta pod wpływem progesteronu.

W

W

1948 roku Dawis i Fugo

1948 roku Dawis i Fugo

[1]

[1]

po raz pierwszy

po raz pierwszy

stwierdzili

na

podstawie

pomiarów

hormonalnych

stwierdzili

na

podstawie

pomiarów

hormonalnych

wystąpienie wzrostu stężenia progesteronu mniej więcej

wystąpienie wzrostu stężenia progesteronu mniej więcej

w połowie cyklu. To odkrycie potwierdziło słuszność

w połowie cyklu. To odkrycie potwierdziło słuszność

hipotezy

hipotezy

Van de Velde (1927)

Van de Velde (1927)

, że istnieje związek czasowy

, że istnieje związek czasowy

i przyczynowy między wzrostem poziomu progesteronu a

i przyczynowy między wzrostem poziomu progesteronu a

wzrostem podstawowej temperatury ciała

wzrostem podstawowej temperatury ciała

.

.

[2]

[2]



[1]

[1]

M. E. Davis, N. W. Fugo.

M. E. Davis, N. W. Fugo.

The cause of phisiologic basal temperature changes in women

The cause of phisiologic basal temperature changes in women

. J Clin

. J Clin

Endocrinol. 1948 nr 8. s. 550.

Endocrinol. 1948 nr 8. s. 550.



[2]

[2]

K. G. Ober.

K. G. Ober.

Aufwachtemperatur und Ovarialfunktion

Aufwachtemperatur und Ovarialfunktion

. Klin.Wochenschr. 1952 nr 30 s. 357-364.

. Klin.Wochenschr. 1952 nr 30 s. 357-364.

Palpacja szyjki macicy – sposób

Palpacja szyjki macicy – sposób

zaznaczania na karcie obserwacji

zaznaczania na karcie obserwacji

cyklu

cyklu

Szyjka macicy

Typowy przebieg rozwoju objawu śluzu i

Typowy przebieg rozwoju objawu śluzu i

sposób jego zapisu na karcie obserwacji cyklu

sposób jego zapisu na karcie obserwacji cyklu

 

 

 

 

Rodzaje śluzu szyjkowego

Rodzaje śluzu szyjkowego

Śluz G

Śluz G

-

-

zależny od progesteronu

zależny od progesteronu

Śluz L

- estrogenozależny,

Śluz S

- estrogenozależny

Śluz P

– estrogenozależny

występuje pod postacią śluzu P2 i P6

Ponadto w śluzie szyjkowym znajduje się zwykle
mała ilość wydzieliny, która nie należy do żadnego z
wymienionych typów śluzu. Może to być wydzielina
endometrialna lub jajowodowa albo powierzchniowe
glikoproteiny, które są obecne we wszystkich
komórkach ciała. Stanowią one razem

śluz F.

Samoobserwacja

głównych

objawów

płodności

jest

wykorzystywana w metodach rozpoznawania płodności (MRP)

•obserwacja

objawu śluzu

w metodzie

owulacyjnej Billingsa

w metodzie termicznej,
pomiary

podstawowej temperatury ciała

obserwacje

obu tych objawów

w metodach objawowo-

termicznych, które uwzględniają także obliczenia, biorące
pod uwagę długość poprzednich cykli lub czas trwania fazy
niskiej temperatury w poprzednich cyklach.

Do metod objawowo-termicznych należy
między innymi:

• metoda podwójnego sprawdzenia
według A. Flynn ,
• metoda według J. Rötzera,
• metoda według S. i J. F. Kiplleyów,
• polska modyfikacja metody według T.
Kramarek.

Poszczególne odmiany tych metod w
zależności

od

autora

różnią

się

sposobem prowadzenia kart obserwacji
cyklu, stosowaniem linii pomocniczych
oraz definicjami niektórych kryteriów.

Poznanie, przyjęcie i zaakceptowanie

Poznanie, przyjęcie i zaakceptowanie

przez małżonków praw natury, które

przez małżonków praw natury, które

rządzą cudownym darem prokreacji

rządzą cudownym darem prokreacji

może tylko umocnić ich miłość i

może tylko umocnić ich miłość i

wzajemne porozumienie oraz

wzajemne porozumienie oraz

otworzyć ich na przyjęcie nowego

otworzyć ich na przyjęcie nowego

życia

życia

Dziękuję za

Dziękuję za

uwagę

uwagę