Preparaty ułatwiające pracę

narzędzi endodontycznych w

kanałach korzeniowych u

pacjentów dorosłych

Płukanie kanału przeprowadza

się w celu usunięcia

martwiczych mas.

Zalety płukania kanałów:
• Wspomaganie mechanicznego opracowania
• Rozpuszczanie zakażonych resztek miazgi
• Usuwanie mas martwiczych z

niedostępnych miejsc dla narzędzi

• Usunięcie warstwy mazistej
• Usunięcie wiórów zębinowych które

mogłyby zaczopować światło kanału

• Tworzenie poślizgu dla narzędzi zapobiega

to ich zaklinowaniu i złamaniu

Środki chemiczne do płukania

kanałów powinny:

• Działać bakteriobójczo
• Rozpuszczać części organiczne w

postaci martwej tkanki

• Usuwać warstwę mazistą
• Nie działać uszkadzająco na tkanki OKW
• Mieć małe napięcie powierzchniowe aby

mogły wnikać w głąb wąskich kanałów

Do płukania kanałów

stosowane są:

• Podchloryn sodu 1-5,25%
• Woda utleniona 3%
• Chlorheksydyna 0,2-2%
• Wersanian sodu 10-19%
• Kwas cytrynowy 1-50%
• Nadtlenek mocznika 10%
• Sól fizjologiczna

Podchloryn sodu 1-5,25%

Zalety
• Bakteriobójczy
• Rozpuszcza substancje

org. Zwłaszcza
martwicze

• Unieczynnia toksyny

bakteryjne

• Działa na drożdżaki
• W stężeniu 5,25% w

kanałach z resorpcją
wewnętrzną usuwa
ziarninę z zagłębień

Wady
• Nie usuwa warstwy

mazistej

• Nieprzyjemny smak i

zapach

• Działanie drażniące na

tkanki OKW przy
większych stężeniach
>3% (ból przy
nagryzaniu i
opukiwaniu)

Podchloryn sodu

• Preparaty handlowe: Hypochlorit 5,25%,

Chloramina I 5%, ChloroCid 3%, Chloran
2% i 5,25%, CHLORAXiD 2% i 5,25%

• Rozcienczone roztwory ulegają inaktywacji

pod wpływem powietrza, światła, wysokich
temp.

• Aby przedłużyć czas ich aktywności należy

przechowywać je w temp. 6-8

o

C w

ciemnych szczelnie zamkniętych
butelkach.

Podchloryn sodu

• Dysocjuje na kationy Na+ i aniony

podchlorynowe ClO- i kwas podchlorawy HClO.

• Za właściwości p/bakteryjne odpowiada

działanie utleniająco-chlorujące kwasu

podchlorawego, którego największe ilości

tworzą się przy pH 4-7.

• Łączy się on z grupami aminowymi białek

błony komórkowej, co skutkuje powstaniem

chloramin, które doprowadzają do lizy komórek

bakterii.

• Podchloryn unieczynnia także toksyny

bakteryjne znajdujące się w martwej tkance

miazgowej, a także działa na drożdżaki.

Woda utleniona 3%

Zalety
• Bakteriobójcza (rozkład

pod wpływem katalazy
tkankowej na O

2

)

• Wybielająca
• Obfite pienienie

związane z
wydzielonym tlenem
usuwa martwą tkankę
w wióry zębinowe z
zachyłków kanału

Wady
• Słabsze wł.

rozpuszczające
substancję org.

• Po przedostaniu się do

tkanek OKW może
spowodować odmę
tkankową (obrzęk, ból)

Glukuronian chlorheksydyny

Zalety
• Bakteriobójcza (bakterie

G+) szczególnie E.

faecalis

• Grzybobójcza
• Substantywność –

powinowactwo do

zębiny i

hydroksyapatytu szkliwa

• Bezpieczniejsza dla tk.

OKW

• Nie ma przykrego

zapachu

Wady
• Nie działa litycznie na

substancje organiczną

• W połączeniu z NaOCl,

powoduje

przebarwienia

Środki chelatujące

Zalety
• Rozmiękczenie

zębiny i usunięcie
wartswy mazistej

• Pomocne

poszukiwaniu ujść
kanałowych

Wady
• Nie rozpuszczają

substancji org.

• Nie są

bakteriobójcze

• Ryzyko

powstawania stopni
i sperforowania
ściany kanału

Środki chelatujące

• Preparaty handlowe: Endogel, Endosal,

File Eze, Largal Ultra, Endo-Prep.

• Działanie wersanianu sodu polega na

chelatacji jonów Ca

2+

i Mg

2+

i

wprowadzenie w ich miejsce jonów Na

+

• Wodne roztwory tracą swoją aktywność

po 15 minutach istnieje więc

konieczność stałego wprowadzania

nowych porcji preparatu.

SmearClear™

• SmearClear™ to niedawno wprowadzony na rynek

roztwór EDTA, który składa się z 17% kwasu,

cetrymidów oraz specjalnego czynnika

powierzchniowo czynnego. Obecność czynnika

powierzchniowo czynnego ma przyczynić się do

zmniejszenia napięcia powierzchniowego przy

kontakcie roztworu EDTA z powierzchnią zębiny i

zwiększyć jego właściwości czyszczące. Jantarat i

jego zespół dowiedli, że SmearClear™ skuteczniej

usuwa warstwę mazistą po leczeniu kanałowym z

zastosowaniem narzędzi, niż użycie wody

destylowanej, 5.25% roztworu podchlorynu sodu i

17% roztworu kwasu EDTA lub 17% REDTA

MTAD

• Mieszanina doksycykliny, 4,5% kwasu

cytrynowego i detergentu.

• Działa przeciwbakteryjnie, skutecznie

usuwa wartswę mazistą i rozmiękcza

zębinę.

• Dodatek detergentu zmniejsza

napięcie powierzchniowe przez co

ułatwia wnikanie antybiotyku do

kanalików zębinowych i wąskich

kanałów bocznych.

Nadtlenek mocznika

Zalety
• Bakteriobójczy

(wydzielanie tlenu)

• Wybielający
• Rozkłada substancje

organiczną

• Dobre środki oczyszczające
• Brak ryzyka perforacji

kanału (nie rozmiękcza

zębiny)

• Duża lepkość i małe

napięcie powierzchniowe-

przenika do wąskich

kanałów

Badania wykazały, że w

kanałach wąskich NaOCl

nie przenika w ich głąb,

dopóki nie są poszerzone

do rozmiaru co najmniej 20.

Dlatego w kanałach wąskich

jako głównego środka

oczyszczającego w

pierwszej fazie ich

opracowania należy używać

nadtlenku mocznika, a

dopiero po poszerzeniu

kanału do rozmiaru 20

stosować NaOCl.

Sól fizjologiczna

• Płukanie kanałów solą fizjologiczną

pomiędzy zastosowaniem
podchlorynu sodu i chloroheksydyny
eliminuje brązowe przebarwienia,
które powstają kiedy obie te
substancje mieszają się ze sobą w
kanale.

Ultradźwięki

Wykorzystanie ultradźwięków do aktywacji NaOCl

w celu redukcji ilości drobnoustrojów jest bardziej

skuteczne niż samo przepłukiwanie kanału.

Okazało się, że w zwalczaniu zalegających

bakterii znacznie skuteczniejszy od podchlorynu

sodu okazał się 2% roztwór chloroheksydyny.

Stało się tak po użyciu samych środków

płuczących, jak również po końcowej aktywacji

NaOCl ultradźwiękami. Natomiast użycie

chlorheksydyny w połączeniu z ultradźwiękami

zwiększyło jej skuteczność.

Ściany kanału korzeniowego po

leczeniu z zastosowaniem narzędzi

oraz różnych środków płuczących (w

2000-krotnym powiększeniu)
Zdjęcie 1A   Grupa I: woda destylowana,

większość powierzchni ścianki kanału

pokryta niejednolitą warstwą mazistą,

brak otwartych kanalików zębinowych.

Zdjęcie 1B Grupa II: NaOCl, większość

powierzchni ścianki kanału pokryta

jednolitą warstwą mazistą

Zdjęcie 1C  Grupa III: 17% EDTA,

większość kanalików zębinowych otwarta

a powierzchnia ścianek kanałów

zębowych pokryta umiarkowaną warstwą

mazistą

Zdjęcie 1D Grupa IV: 17%
REDTA, niewielka ilość warstwy
mazistej na powierzchni
ścianek kanałów zębowych;
niewielka ilość warstwy
mazistej zatyka niektóre
kanaliki zębinowe

Zdjęcie 1E Grupa V:
SmearClear™, większość
kanalików zębinowych otwarta

Środki smarujące

• Zawierają głównie glicerynę, która nadaje

narzędziom potrzebny poślizg oraz chroni przed

zaklinowaniem i złamaniem.

• Mogą zawierać także EDTA i nadtlenek mocznika.
• Właściwości smarujące zawierają także alkohole

średnich stężeniach i inne środki stosowane do

płukania kanałów.

• Maja postać żelu lub gęstego kremu. Pakowane są

najczęściej w strzykawki.

• Preparaty handlowe: Gly-Oxide, RC-Prep, Endogel

Wskazania do zastosowania

środków smarujących:

• Kanały niedrożne
• Zobliterowane solami wapnia
• Kanały wąskie
• Kanały zakrzywione
• Przy opracowywaniu narzędziami

maszynowymi.

• Środki poślizgowe wprowadza się do

kanału w niewielkich ilościach,
kilkakrotnie tzn. przed każdym
zastosowaniem nowego rozmiaru
pilnika.

• Po usunięciu narzędzia kanał należy

przepłukać podchlorynem sodu.

• Jeśli środek smarujący zawiera

nadtlenek mocznika należy płukać
podchlorynem do momentu aż
przestanie się pienić.

• Środków zawierających wersanian sodu

nie należy stosować przy

opracowywaniu okolicy

przywierzchołkowej części kanału.

• Rozmiękczona zębina może sprzyjać

niezamierzonemu zniszczeniu otworu

fizjologicznego.

• Właściwości smarujące zawierają także

alkohole średnich stężeniach i inne

środki stosowane do płukania kanałów.

Sposób leczenia z

zastosowaniem omówionych

wyżej środków płuczących

• Opracowanie kanału należy prowadzić przy udziale

żelu zawierającego EDTA, z alternatywnym

wykorzystaniem NaOCl i CHX (płukać solą

fizjologiczną pomiędzy stosowaniem poszczególnych

substancji).

• Po zakończeniu opracowania mechanicznego kanału

zastosować SmearClear™ i pozostawić go w kanale

na 1 minutę.

• Następnie przepłukać kanały NaOCl, być może z

wykorzystaniem energii ultradźwiękowej, a w dalszej

kolejności płukać solą fizjologiczną i CHX tak aby

dostać się do otwartych kanalików zębinowych.

• Jeżeli wskazane jest użycie

wewnątrzkanałowych środków leczniczych:
połączyć Ca(OH)2 w postaci proszku z CHX
(tylko jeśli nie ma ryzyka niekorzystnych
zmian estetycznych) pozostawić tę
mieszaninę w kanale na okres 1 tygodnia.

• W trakcie drugiej wizyty należy ponownie

zastosować SmearClear™ / NaOCl alby
zapewnić lepsze wypełnienie kanału.

Dziękujemy za uwagę