Ratownictwo Medyczne

Dr n. med. Dariusz Sokołowski

Światowe standardy

funkcjonowania służb

ratowniczych

Jednolity, europejski numer

Jednolity, europejski numer

telefonicznego powiadamiania

telefonicznego powiadamiania

medycznego telefon „112”

medycznego telefon „112”

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Numer ten został wprowadzony decyzją Rady
Europy z dnia 29 lipca 1991 roku (na podstawie
artykułu 7.2 Dyrektywy 98/10/EC Parlamentu
Europejskiego i Rady Europy z dnia 26 lutego
1998 roku, dotyczących wolnych od opłat sieci
telefonii (ONP – open network provision)

Jednolity, europejski numer

Jednolity, europejski numer

telefonicznego powiadamiania

telefonicznego powiadamiania

medycznego telefon „112” c.d.

medycznego telefon „112” c.d.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Numer ten jest dostępny w sytuacjach
zagrożenia dla wszystkich obywateli na terenie
Państw Unii Europejskiej.

Celem wprowadzenia tego numeru było możliwie
największe ułatwienie dostępu osobom
potrzebującym natychmiastowej pomocy
medycznej.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Dostęp do numeru 112 zapewniają wszyscy
operatorzy telefonii w tym telefonii komórkowej

Numer może być używany z innymi równolegle
istniejącymi numerami ratunkowymi

Numer jest dostępny bezpłatnie również z
publicznych aparatów telefonicznych (budek –
bez karty telefonicznej)

Numer ten jest dostępny również osobom nie
płacącym rachunków po „odcięciu” linii
telefonicznej

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Problemy UE dotyczące numeru „112”

Problemy przed którymi Polska powinna się
uporać przed wejściem do UE;
- wielojęzyczność – operatorzy (dyspozytorzy)
powinni
władać kilkoma językami
- organizacja połączeń – w Polsce tę rolę spełnia
Centrala
Powiadamiania Ratunkowego w innych krajach
Unii
Europejskiej

*zintegrowane centrum telefoniczne,

które

zarządcza wszystkimi połączeniami
ratunkowymi

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

* centrum koordynacyjne,

które może być

prowadzone przez
Policję, Straż Pożarną, Obronę Cywilną

* numer „112”

do istniejącego centrum

ratowniczego

*

komercyjne centrum telefoniczne

bez żadnych

kompetencji
w zakresie zarządzania siłami ratowniczymi
- lokalizacja rozmówcy
* jego wiarygodność
* forma odpłatności
* odpowiedzialność dyspozytorów sieciowych lub
dyspozytorów różnych służb
- zakres wykonywanych zadań – jakie istnieje
zagrożenie;

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

- zakres wykonywanych zadań – jakie istnieje
zagrożenie;
* zdrowia i życia
* mienia
* środowiska naturalnego

- umiejętność dyspozytorów – w zakresie
* umiejętności komunikacyjne
* obsługi urządzeń telekomunikacyjnych
* zarządzania stresem swoim i dzwoniącego
* zarządzania konfliktem

- edukacja użytkowników telefonu ratunkowego
* akcja informacyjna przy wprowadzaniu numeru
alarmowego
* skupienie uwagi młodzieży aby nie nadużywała
telefonu do
zabawy

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Zgodzenie z rozporządzeniem ministra spraw
wewnętrznych
i administracji, został powołany specjalny zespół
ludzi do opracowania problematyki numeru
„112” założeń organizacyjno-technicznych i
budowy sieci centrów powiadamiania
ratunkowego.

Został przygotowany;
- Raport CPR – określający stan faktyczny CPR w
Polsce

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

- Materiały dotyczące uwarunkowań prawnych –
identyfikujący dotychczasowe luki prawne oraz
potencjalne
zagrożenia dla numeru alarmowego

- Propozycje uregulowań prawno –
organizacyjnych

- Koncepcje rozmieszczenia jednostek
ratownictwa
medycznego

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Wnioski

Wnioski

- telefon „112” ma znacznie ułatwić dostęp do
służb ratowniczych dla ludności miejscowej i
obcokrajowców

- telefon „112” ma umożliwić szybkie przekazanie
informacji
do konkretnego dyspozytora (w nowoczesnym
centrum
powiadamiania znajdują się dyspozytor
medyczny, straży
pożarnej i policjant) umożliwia to również
wzajemne
konsultacje dyspozytorów

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Funkcjonowanie centrów powiadamiania

Funkcjonowanie centrów powiadamiania

ratunkowego

ratunkowego

- MCPR (miejskie centrum powiadamiania
ratunkowego)
- CPR (centrum powiadamiania ratunkowego)

Zadania i cele CPR w UE
- przyjmowanie i kwalifikacja wywołań alarmowych
w
zależności od zagrożeń zdrowia i życia, środowiska
etc
- ustalenie priorytetów CPR
- dysponowanie siłami i środkami ratunkowymi w
zależności
od możliwości
- stała analiza aktualnych możliwości
- przekazywanie kierującymi akcja ratunkowa
odpowiednich
informacji przez CPR

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Zadania i cele CPR w UE c.d.

- koordynacja działań ratowniczych
- pozyskiwanie informacji o zagrożeniach które
wynikły
w trakcie nadzoru czy pozyskanych informacji
- współdziałanie z innymi podmiotami
działającymi w
służbach ratowniczych w tym SOR
- gromadzenie danych dotyczących wywołań,
archiwizowanie
zgłoszeń dla celów statystycznych,
edukacyjnych i sądowych
- analiza przebiegu działań ratowniczych w celu
przedstawienia nowych propozycji

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Podstawowe wyposażenie centrum to:

1. Serwer główny, serwery pomocnicze,
terminale

na stanowiskach dyspozytorskich

połączone ze sobą za pomocą sieci LAN 100 Mb/s
z protokołem TCP/IP

-

Oprogramowanie

*

moduł przyjmowania zgłoszeń (zgodny z

algorytmami podejmowania decyzji
odpowiednich służb posiadających możliwość
uwierzytelniania informacji

*

moduł dysponowania sił i środków (możliwość

wysyłania i odbierania kodów statusowych oraz
bezprzewodowym przesyłaniem informacji
zespołom)

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

*

moduł systemu informacyjnego –

zapewniający dostęp do baz danych (zasoby
kartograficzne, własne bazy danych)

*

moduł łączności (publiczna sieć telefoniczna,

łączność radiowa, łączność elektroniczna)

*

moduł archiwizacji, analiz i raportowania

(umożliwienie tworzenia statystyk, analiz

*

moduł zarządzania systemem i wspomagania

decyzji (koordynacja sił wszystkich dyspozytorów
na miejscu – PSP, Policji, Medycznego)

*

moduł treningowo – symulacyjny (szkolenie

nowych pracowników CPU, symulowanie
pewnych zagrożeń i przedstawienie wzorcowych
modeli działania)

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

*

moduł monitorowania miejsca jednostek (np.

system GPS)

*

moduł do obsługi miejsc szpitalnych

2. Cyfrowa centrala telefoniczna

Najważniejsze jej cechy to
- dystrybucja wywoływań alarmowych do grupy
dyspozytorów danej służby
- prezentacja numeru abonamenta dzwoniącego
- sygnalizacja drugiego połączenia
nadchodzącego
- łamanie numerów zastrzeżonych na liniach
alarmowych
- możliwość parkowania rozmowy
- funkcja konsultacji

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

- sygnalizacja wywołania dyspozytora innej
służby z
możliwością przejęcia
- możliwość przełączenia rozmowy na dowolny
aparat
wewnętrzny i zewnętrzny
- funkcja rozmowy przemiennej
- możliwość zestawienia telekonferencji
- obsługa gorących linii
- komunikacja z zewnętrznymi urządzeniami
teleinformatycznymi za pomocą sieci LAN
TCP/IP, styku V24 i innych (nagrywanie treści
rozmów, wysyłanie informacji o numerze
abonenta dzwoniącego)

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

- serwer może spełniać funkcje HOSTA w sieci
central
systemu ratowniczego w powiecie
- obsługa zwykłego ruchu telefonicznego w pełni
automatycznego DDI
- programowanie z sygnalizacją optyczną min
300 wpisów
- możliwość podłączenia słuchawek i istnienie
systemu
głośnomówącego
- możliwość podłączenia do innego komputera
- lista ostatnich wywołań przychodzących i
wychodzących

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

3. Rejestrator rozmów radiowych i
telefonicznych

Powinien zapewnić
- odsłuchiwanie na każdym stanowisku rozmów
danej służby
- rejestracje mowy, czasu, numeru dzwoniącego i
wybranego
- automatyczna archiwizacja na dyskach

4. Podsystem łączności bezprzewodowej

- sieć komórkowa

5. Możliwy dostęp do sieci telefonicznych

- publicznej, MSWiA, innych podmiotów
zintegrowanego systemu ratownictwa

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Rola lekarza koordynatora medycznego

Powinien być odciążeniem dla dyspozytorów i
służyć radą dla pacjentów dzwoniących po
poradę. Jak również powinien być koordynatorem
działań ratunkowych w sytuacji zawiadomienia
centrum powiadomienia ratunkowego w
sytuacjach kryzysowych
Lekarz koordynator ratunkowy powinien również
w czasie kiedy zespoły ratunkowe potrzebują
czasu na dojazd do miejsca zdarzenia, być w
kontakcie telefonicznym z osobami
poszkodowanymi, udzielać im niezbędnych porad
i konsultacji.
Lekarz koordynator również po przybyciu
zespołów ratunkowych na miejsce zdarzenia
wyznacza kierunki działań ratunkowych.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Program zintegrowanego ratownictwa
medycznego

W lipcu 1999 roku rozpoczęto prace mające na
celu opracowanie programu polityki zdrowotnej,
pt. „Zintegrowane ratownictwo medyczne”.
Celem pracy było i jest przygotowanie
infrastruktury, procedur i ludzi do właściwego
funkcjonowania systemu ratownictwa
medycznego.
Program został rozpisany na cztery lata: od 1999
roku do 2003 roku. Co oznacza, że 1 stycznia
2004 roku miano uzyskać gotowość systemu.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Poszczególne punkty programu zostały opisane i
miały być wdrażane w postaci „pakietów”

Pakiet 1. Sieć ambulansów
Pakiet 2. Szpitalne Oddziały Ratunkowe (SOR)
Pakiet 3. Centrala Powiadamiania Ratunkowego
(CPR)
Pakiet 4. Lotnicze Pogotowie Ratunkowe (LPR)
Pakiet 5. Profesjonaliści
* Lekarze
* Pielęgniarki
* Ratownicy Medyczni
* Dyspozytorzy Medyczni

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

Opis programu

Opis programu

1.

Szpitalne oddziały ratunkowe:

Kryteria bezwzględne:

Istnienie w strukturach szpitala jednostek
organizacyjnych:
- anestezjologii i intensywnej terapii,
- chirurgii ogólnej i urazowej,
- chorób wewnętrznych,
- diagnostyki radiologicznej,
- diagnostyki laboratoryjnej,

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

Szpitalne oddziały ratunkowe cd:

Kryteria bezwzględne cd.:

warunki lokalowe - szpital powinien spełniać
warunki lokalowo-techniczne do organizacji
podstawowego modułu szpitalnego oddziału
ratunkowego

organizacja: zapewnienie stałej obsady
etatowej w oparciu o dotychczasowy personel
Izby Przyjęć.

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

Szpitalne oddziały ratunkowe cd.:

Kryteria bezwzględne cd.:

Niespełnienie kryteriów bezwzględnych
wyklucza szpital
z dalszej procedury weryfikacyjnej.

Kryteria względne.:
a)

istnienie w strukturach szpitala jednostek

organizacyjnych
pediatrii
kardiologii
neurologii/neurochirurgii
ginekologiczno-położniczego

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

Szpitalne oddziały ratunkowe cd.:

Kryteria względne cd.:

dializoterapii.
działu pomocy doraźnej

b)

posiadanie w ramach szpitala:

zespołów wyjazdowych "R”, „W”
i lądowiska dla śmigłowca

2. Ambulanse ratunkowe

3. Sprzęt łącznościowy

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

Planuje się utworzenie 32 Centrów
Powiadamiania Ratunkowego na
terenie kraju.

Wojewódzki plan zabezpieczenia
ratunkowego
określi konieczną ilość i rozmieszczenie w
terenie planowanych centrów
powiadamiania ratunkowego.

Jednostka wskazana przez wojewodę do
utworzenia nowego Centrum Powiadamiania
Ratunkowego obowiązana jest do
przedstawienia następujących dokumentów :

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

1. Porozumienia starostów powiatów

objętych rejonem operacyjnym CPR

2. Porozumienia Dyrektora ZOZ w

miejscowości wskazanej do budowy CPR
z Komendantem PSP i właściwym
Starostą sprawie wspólnego tworzenia
CPR

3. Oświadczenia TP S.A. lub innego

operatora telefonii analogowej o
możliwości i terminach przełączenia
numerów alarmowych z rejonu
operacyjnego do wskazanego CPR

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL i na świecie

4. Danych o zasięgach łączności radiowej

w rejonie

operacyjnym, oraz sposobie jej

organizacji,

5. Koncepcji architektoniczna CPR wraz
z kosztorysem,
6. Koncepcji funkcjonowania CPR

(opracowanie

wspólne z PSP) wraz z proponowaną

siecią

łączności przewodowej i

bezprzewodowej oraz

sposobem powiadamiania zespołów

ratownictwa

medycznego,
7. Proponowanej listy zakupów sprzętu

łączności

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL

Ośrodki te tworzy się na bazie najlepiej
wyposażonych szpitali wieloprofilowych w
celu stworzenia sieci ośrodków
referencyjnych. Powinny one powstać
w ilości co najmniej 1 szpitala na 2 mln
populacji. Każde województwo powinno
wskazać ośrodek referencyjny dla swoich
szpitalnych oddziałów ratunkowych, co nie
oznacza że powinny one być tworzone w
każdym województwie.

Referencyjne szpitale
specjalistyczne

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL

Referencyjne szpitale
specjalistyczne cd.:

Preferowane są szpitale, które w roku
1999 uczestniczyły w programie leczenia
urazów wielonarządowych i otrzymały
środki na utworzenie
i wyposażenie oddziału .W strukturach
jednostki powinny funkcjonować co
najmniej następujące oddziały :

Medycyna Ratunkowa

Organizacja struktur MR w PL

Referencyjne szpitale
specjalistyczne cd.:

oddział leczenia urazów wielonarządowych
oddział kardiologii interwencyjnej
oddział neurotraumatologii
oddział leczenia oparzeń
oddział leczenia ostrych zatruć

W wypadku braku któregokolwiek z w/w
oddziałów jednostka zobowiązana jest do jego
utworzenia.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Kształcenie lekarzy

Program specjalizacji w medycynie ratunkowej

Cel studiów

Wiedza i umiejętności wymagane od lekarza
medycyny rat.
- BLS
- ALS
- Umiejętność nauczania
- Umiejętność stosowania technik intensywnej
terapii w
postępowaniu ratunkowym u dzieci i dorosłych
- Umiejętność stosowania technik intensywnej
terapii w
stanach nagłych zagrożeń pochodzenia
wewnętrznego

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

- Postępowanie w urazach wielonarządowych
- Postępowanie w ostrych zatruciach
- Postępowanie w zagrożeniach środowiskowych
- Profilaktyka zakażeń krwiopochodnych
- Stosowanie nowych technologii w medycynie
ratunkowej
- Psychologia i etyka działań ratunkowych
- Zagadnienia prawne związane z działaniami
ratunkowymi
- Zagadnienia ekonomiczne związane z
działaniami w
służbach ratownictwa medycznego
- Organizacja i postępowanie medyczne w
zdarzeniach
masowych i katastrofach
- Aspekty międzynarodowe ratownictwa
medycznego

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

Kształcenie ratowników medycznych

Program specjalizacji wdrożony na podstawie
ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym
wprowadza nowy licencjonowany zawód –
RATOWNIK MEDYCZNY

W listopadzie 1999 roku podjęto realizacje
rządowego programu „Zintegrowane
Ratownictwo Medyczne”

Szacunkowe potrzeby ilościowe dla tej grupy
zawodowej to 3000 do 10000 w zależności od
rozwoju służb ratowniczych.

Ratownictwo Medyczne

Światowe standardy funkcjonowania służb

ratowniczych

W hierarchii tego zawodu będą występowały trzy
stopnie specjalizacji w zależności od
wykształcenia i stopnia zaawansowania
pracownika – najwyższy – PARAMEDYK z
rozległymi kompetencjami w wykonywaniu
zaawansowanych procedur medycznych.

Zakres nauczania obejmuje 6 bloków
przedmiotowych:
1. Przedmioty kształcenia ogólnego
2. Podstawy nauk medycznych
3. Podstawy nauk klinicznych
4. Przedmioty kierunkowe
5. Przedmioty wspomagające
6. Przedmioty dodatkowe

Dziękuję za uwagę