METROLOGIA WIELKOŚCI 

GEOMETRYCZNYCH

KLASYFIKACJA WYMIARÓW

KLASYFIKACJA WYMIARÓW

Wymiar (ogólnie) – liczba wyrażająca w 
przyjętych jednostkach miary wartość 
liczbową długości lub kąta.
Rozróżnia się:
wymiary długościowe – wymiary liniowe – 
potocznie – wymiary,
Wymiary kątowe – potocznie – kąty.
Wymiary liniowe – długość określona: 
średnica, długość, szerokość, wysokość, 
głębokość, odległość.

KLASYFIKACJA WYMIARÓW

Rodzaje wymiarów: zewnętrzny, wewnętrzny, 

mieszany, pośredni, lokalny, zaobserwowany.

Wymiar zewnętrzny – odległość elementów 

powierzchni, między którymi ich bezpośrednie 

otoczenie jest wypełnione materiałem.

Wymiar wewnętrzny – odległość elementów 

powierzchni, na zewnątrz których bezpośrednie 

ich otoczenie jest wypełnione materiałem.

Wymiar mieszany – odległość elementów 

powierzchni, między którymi bezpośrednie 

otoczenie jednego z nich wypełnione jest 

materiałem, a bezpośrednie otoczenie drugiego 

wypełnione jest materiałem na zewnątrz.

KLASYFIKACJA WYMIARÓW

Wymiar pośredni – odległość elementów 
geometrycznych, z których co najmniej jeden jest 
elementem teoretycznym, np.: oś otworu, 
płaszczyzna symetrii.
Wymiar lokalny – odległość dwóch przeciwległych 
punktów zarysu rzeczywistego powierzchni w 
płaszczyźnie przekroju poprzecznego; wymiar 
lokalny określa się w kierunku normalnym do osi lub 
płaszczyzny symetrii rozpatrywanej powierzchni.
Wymiar zaobserwowany – wartość uzyskana w 
wyniku poprawnego pomiaru ze znaną 
niepewnością.

KLASYFIKACJA WYMIARÓW

M

W

P

Z

Z – wymiar 
zewnętrzny
W – wymiar 
wewnętrzny
M – wymiar mieszany
P – wymiar pośredni