Zarządzanie produkcją
PRODUKT
Proces rozwoju produktu
Rozwój produktu lub usługi powinien być
interaktywnym procesem, podczas
którego współpracują konsumenci oraz
zespoły marketingowe, handlowe,
projektanckie, zaopatrzeniowe i
produkcyjne.
W wyniku tej współpracy powstają wyroby
lub usługi zaspokajające oczekiwania
konsumenta, a jednocześnie produkcja
jest uzasadniona ekonomicznie.
Proces rozwoju produktu –
podejście tradycyjne
Tradycyjny proces rozwoju jest sekwencyjny
i podzielony na poszczególne funkcje,
zakłada istnienie barier pomiędzy tymi
funkcjami i wzajemny brak kompetencji
Proces rozwoju produktu –
podejście tradycyjne -
etapy
1. Dział marketingu przekazuje wymagania
projektantom.
2. Projektanci uważają wymagania za nierealne w
stosunku do dysponowanych technologii i
środków oraz projektują produkt spełniający
nowe warunki, odpowiadając skorygowanym
analizom rynku.
3. Projektanci przekazują projekt wyrobu lub usługi
działom organizacji produkcji i zaopatrzenia.
4. Dział organizacji produkcji uważa projekt za
nierealny i wprowadza własne zmiany.
5. Dział organizacji produkcji przekazuje projekt
produktu wraz z projektem procesu produkcji do
działu produkcji.
Proces rozwoju produktu –
podejście tradycyjne -
etapy
6. Dział zaopatrzenia wraz z dostawcami
wprowadza własne poprawki do projektu.
7. Dostawcy otrzymują zamówienie na
dostarczenie materiałów według nowego
projektu.
8. Dział operacyjny otrzymuje nabyte materiały
oraz projekt procesu produkcyjnego, który
przed podjęciem sensownej produkcji trzeba
ponownie rozpatrzyć.
9. Dział operacyjny zmienia wyniki analizy rynku
i projekt produktu i jest zmuszony rozpocząć
produkcję nadal wprowadzając zmiany.
Proces rozwoju produktu –
podejście tradycyjne -
etapy
10. W wypadku wytwarzania wyrobów pierwsze
produkty trafiają na rynek.
11. Dział sprzedaży otrzymuje wraz z produktem
proponowaną przez dział marketingu cenę i
prognozę sprzedaży oraz informację z rynku, że
konsumenci nie są zadowoleni z produktu,
ponieważ nie jest to ten produkt, którego
oczekiwali.
Wynikiem takiej działalności jest zanik
odpowiedzialności, stawianie nierealnych żądań,
brak wzajemnych zależności i w końcu ogólne
poczucie urazy i wrogości.
Proces rozwoju produktu –
podejście zintegrowane
W podejściu zintegrowanym
wykonuje się poszczególne
czynności w odniesieniu do
pozostałych i dba się o drożność
kanałów
komunikacyjnych.
Przedstawiciele konsumentów,
działów marketingu, sprzedaży,
projektanckich, zaopatrzenia i
produkcyjnych muszą
współpracować jako elastyczny
zespół.
Proces rozwoju produktu –
podejście zintegrowane
Wiele organizacji stosując to podejście
osiągnęło następujące efekty:
• większą efektywność działania,
• uproszczenie działań,
• szybsze reagowanie na zmiany,
• mniejszą biurokrację,
• fachowość i niższe koszty.
Proces projektowania
1. Koncepcja. Określone są wstępne
parametry użytkowe wyrobu lub usługi,
uwzględniające wymagania przyszłych
użytkowników.
2. Akceptacja. Ustalenie, czy planowane
parametry są możliwe do osiągnięcia.
3. Wykonanie. Przygotowanie modeli
nowych produktów do testowania.
Dotyczy to zarówno wyrobów jak i usług.
Proces projektowania
4. Przetworzenie. Projekt jest przetwarzany w
taką postać, jaka jest możliwa do realizacji w
danej organizacji, a jednocześnie uwzględnia
parametry przyjęte podczas etapu drugiego.
5. Czynności pilotażowe. Wytworzona zostaje
pewna liczba wyrobów lub świadczona pewna
liczba usług, które są potrzebne do
sprawdzenia poprawności projektu,
przyjętych parametrów i umiejętności
personelu. Dopiero po tym etapie projekt
można uznać za ostateczny.
Proces projektowania
Realizacja projektu może być zlecona:
• organizacjom badawczym,
• szkołom i uczelniom wyższym,
• prywatnym organizacjom projektowym.
Można zakupić również gotowe licencje
projektowe.
Proces projektowania
Sposoby redukcji kosztów projektowania:
1. Korzystanie z usług specjalistów z
zewnątrz.
2. Projektowanie wspomagane komputerowo.
3. Specjalizacja projektantów.
4. Rodziny wyrobów lub usług.
5. Bazy danych o przeprowadzonych
projektach.
6. Biblioteki i usługi informacyjne.
Projektowanie usług
Projektując usługi można wyróżnić trzy
elementy:
1. urządzenia wspomagające proces
świadczenia usług,
2. korzyści fizyczne,
3. korzyści psychologiczne.
Projektowanie usług
Przy projektowaniu usługi wymagany
jest pewien system ich klasyfikacji
np.:
a) przedsiębiorstwa usługowe,
b) sklepy usługowe,
c) usługi masowe,
d) usługi profesjonalne,
e) usługi personalne.
Podział na kategorię
usług
Projektowanie usług
Czynniki mające znaczenie w procesie
projektowania usług:
1. Intensywność prac – duża lub mała;
2. Kontakt - duży lub mały;
3. Wzajemne oddziaływanie – duże lub małe;
4. Dostosowanie do indywidualnych potrzeb –
stałe, wybór lub adaptacja;
5. Charakter świadczonych usług – materialne
lub niematerialne;
6. Bezpośredni odbiorca – ludzie lub
przedmioty.
Zaspokajanie
indywidualnych
wymagań klientów
Aby zaspokoić indywidualne wymagania
klienta dział marketingu może podjąć
następujące działania:
1. Przygotować ofertę produktów, które
można zaproponować klientowi zamiast
tego produktu, którego oczekuje. Jeżeli w
tej ofercie zawarta jest znacznie niższa
cena lub lepsze warunki dostawy,
przeważnie klient rezygnuje ze swoich
żądań i godzi się na proponowany produkt.
Zaspokajanie
indywidualnych
wymagań klientów
2. Doprowadzić do tego, aby spełnić
wymagania klienta przez wykorzystanie w jak
największym stopniu istniejących wyrobów
lub części, poddanych niewielkim
modyfikacjom, zgodnie z istniejącymi
procedurami postępowania i posiadanym
wyposażeniem. Jeżeli te zmiany nie powodują
znacznego odstępstwa od produktu
oczekiwanego przez klienta, istnieje duża
szansa, że nowy produkt zostanie
zaakceptowany, zwłaszcza jeżeli zaoferuje się
dodatkowe korzyści.
Zaspokajanie
indywidualnych
wymagań klientów
Często istnieje możliwość przygotowania
produktu „podstawowego" i
przystosowywanie go do indywidualnych
wymagań poszczególnych klientów.
Przykład:
• różne opcje wyposażenia samochodów
• spodnie z niewykończonymi nogawkami,
przystosowywane do wzrostu klienta.
Analiza wartości
Analiza wartości jest techniką
redukcji kosztów i kontroli, opartą
na badaniu samego wyrobu lub
usługi, a nie —tak jak jest w
metodach badania pracy —na
ulepszaniu metod wytwarzania
wyrobów lub świadczenia usług.
Analiza wartości
Analiza wartości jest „zorganizowaną
procedurą mająca na celu efektywne
zidentyfikowanie niepotrzebnych kosztów
poprzez analizę funkcji", gdzie funkcja to
„taka własność wyrobu lub usługi, która
pozwala na jego funkcjonowanie lub
sprzedaż".
Podstawą analizy wartości jest najpierw zidentyfikowanie funkcji
produktu, a następnie zbadanie dostępnych alternatywnych
sposobów uzyskania tych funkcji i w końcu wybranie takiego
sposobu wytwarzania, który pociąga za sobą najmniejsze
koszty.
Analiza wartości –
identyfikacja funkcji
Pierwszym i najważniejszym krokiem w
analizie wartości jest formalne
określenie funkcji wyrobu lub usługi.
Przyjęto, że odpowiedź powinna
składać się tylko z dwóch słów:
rzeczownika i czasownika, na przykład:
• lampa —„daje światło",
• belka —„podpiera ścianę",
• wał—„przenosi obroty",
• czek —„przekazuje pieniądze".
Analiza wartości
Wartość można przyrównać do c e
n y, która jest tym, co „musi być
dane, zrobione, poświęcone..., aby
otrzymać daną rzecz".
Analiza wartości
Każdy wyrób albo usługa ma kilka różnych wartości:
a) Wartość wymiany, czyli cenę oferowaną przez
nabywcę.
b) Wartość użytkowa, czyli cena oferowana przez
nabywcę za tę część produktu, która według niego
spełnia oczekiwane cele lub funkcje;
c) Wartość moralna, czyli cena oferowana przez
nabywcę za pozostałe części produktu,
dostarczające dodatkowe wartości i spełniające
dodatkowe funkcje.
Wartość wymiany = wartość użytkowa + wartość
moralna
Analiza wartości
Jeżeli organizacja wytwarza produkt dla
własnego użytku, na przykład w celu
stworzenia z niego produktu
przeznaczonego na rynek, można określić
czwarty rodzaj wartości. Jest to:
d) Wartość faktyczna, czyli suma wszystkich
kosztów poniesionych podczas dostarczania
produktu na rynek.
Różnicą pomiędzy wartością faktyczną a
wartością wymiany jest zysk.
Analiza wartości -
procedura
1. Wybrać przedmiot analizy. Problem polega na
zidentyfikowaniu produktu dającego szansę na
największy zwrot nakładów poniesionych na
samą analizę. Zasady wyboru:
a) różnorodność komponentów,
b) szerokie stosowanie prognozowania,
c) mała różnica między wartością użytkową a
wartością faktyczną,
d) znaczna konkurencja rynkowa,
e) produkt o dużej przyszłości,
f) istnienie wystarczającej dokumentacji,
g) występowanie złożonych struktur
organizacyjnych.
Analiza wartości -
procedura
2. Określić koszty produktu.
3. Zapisać liczbę części. Ogólnie rzecz biorąc, im
więcej części, tym większa szansa na redukcję
kosztów.
4. Zapisać wszystkie funkcje. Należy zbadać
wszystkie funkcje wyrobu lub usługi i zapisać je
w postaci: rzeczownik —czasownik.
5. Zapisać liczbę funkcji wymaganych teraz i w
dającej się przewidzieć przyszłości. Pozwoli to
na zorientowanie się, jaki będzie nakład pracy i
kosztów podczas dalszych etapów analizy
wartości.
Analiza wartości -
procedura
6. Określić funkcję pierwotną. Spośród wszystkich
funkcji produktu należy wybrać jedną podstawową
z punktu widzenia nabywcy. Ustala się ją na
podstawie listy utworzonej podczas etapu 4.
7. Określić wszystkie inne sposoby uzyskania funkcji
pierwotnej. Wykorzystując do tego burze mózgów.
8. Określić koszty każdego alternatywnego
rozwiązania.
9. Zbadać trzy najtańsze rozwiązania. Etapy 7 i 8
pozwalają na wybranie trzech najtańszych
rozwiązań. Należy je zbadać pod kątem
przydatności, możliwości uzyskania i
funkcjonowania. Na tym etapie zacznie pojawiać
się projekt nowego produktu.
Analiza wartości -
procedura
10. Podjąć decyzję, który produkt powinien być
dalej opracowywany.
11. Ustalić, jakie inne funkcje można zawrzeć w
nowym produkcie. Należy cofnąć się do etapu 4,
ponownie przejrzeć zapisane funkcje i
zidentyfikować te, które nie są jeszcze zawarte w
nowym projekcie produktu.
• „Czy nowe rozwiązanie wnosi wkład w wartość
produktu?"
• „Czy można cokolwiek usunąć nie zmniejszając
wartości produktu?"
Analiza wartości -
procedura
12. Zapewnić akceptację nowego projektu
rozwiązania. Głównymi wrogami nowego
rozwiązania są: konserwatyzm, bezwładność i
chęć pozbawienia się zmartwień. Aby tego
uniknąć, zespół analizy wartości powinien użyć
w swojej argumentacji:
• modelu,
• przewidywanych oszczędności,
• przewidywanych wydatków,
• przewidywanej poprawy wartości,
• proponowany plan działania w postaci sieci
ścieżki krytycznej.
Analiza wartości -
procedura
12 pytań Gage'a do analizy wartości
1. Co to jest?
2. Ile to kosztuje?
3. Z ilu składa się części?
4. Jak to funkcjonuje?
5. Ile funkcji jest wymaganych?
6. Jaka jest funkcja pierwotna?
7. Jakie inne funkcje może spełniać dodatkowo?
8. Ile kosztują dodatkowe funkcje?
9. Które z trzech wybranych rozwiązań wykazuje największą
różnicę pomiędzy „kosztem" a „wartością użytkową"?
10. Które rozwiązania powinny być dalej rozpatrywane?
11. Jakie inne funkcje i parametry powinny być włączone do
rozwiązania?
12. Co jest potrzebne, aby zatwierdzić rozwiązanie i uniknąć
przeszkód?
Analiza wartości
Zastosowanie technik analizy wartości, a
zwłaszcza tych mających na celu identyfikację
funkcji, podczas projektowania produktu lub
systemu jest bardzo pożądane. Techniki analizy
wartości pozwalają na osiągnięcie większych
oszczędności, chociaż dla produkcji
jednostkowej i krótkoseryjnej możliwe są tylko
badania przed podjęciem produkcji.
Inżynieria wartości jest to zastosowanie
technik analizy wartości podczas
projektowania wyrobu lub usługi.