Rodzina
dysfunkcyjna

Rodzina

Rodzina to grupa osób, które
wzajemnie na siebie oddziaływują
stanowi system, którego elementy
(członkowie rodziny) są wzajemnie
ze sobą powiązane.

Rodzina

spełnia efektywnie swoje funkcje
tzn. stwarza warunki rozwoju
indywidualnego poszczególnych
członków i – w miarę możliwości –
zaspokaja ich potrzeby.

Wyróżnia się następujące typy
rodzin (kryterium stopnia
zagrożenia):



rodzina wzorowa



rodzina normalna



rodzina jeszcze wydolna



rodzina niewydolna



rodzina patologiczna

Rodzina dysfunkcyjna

Rodzina

dysfunkcjonalna jest stworzona

przez dysfunkcjonalne małżeństwo,takie
małżeństwa zaś tworzą dysfunkcjonalne
osoby, które odnajdują się wzajemnie i żenią
ze sobą. Jednym z tragicznych faktów jest to,
że osoby dysfunkcjonalne prawie zawsze
znajdują inną osobę, która działa albo na tym
samym, albo na większym poziomie dysfunkcji
(I. Bradshaw, Zrozumieć rodzinę).

Przyczyną
dysfunkcjonalności rodziny

są najczęściej zjawiska patologii
i dewiacji społecznej: przestępczość,
alkoholizm, narkomania, zaburzenia
psychiczne, rozbicie rodziny,
patologiczne zachowania rodziców
(np.: przemoc wobec dziecka).

Przyczyny trudności
w realizacji niektórych funkcji
rodziny:

bezrobocie, bezdomność, ubóstwo,
nietolerancja, wadliwy system
oddziaływań wychowawczych.

Dysfunkcję rodziny

można podzielić ze względu za

zachowanie rodzica (które determinuje

działanie całego układu, wymuszając

specyficzny sposób jego

funkcjonowanie):

- zachowania kompulsywne (uzależnienia,

natręctwa)

- przemoc fizyczna
- przemoc emocjonalna

Dysfunkcja oznacza:



zaburzenia komunikacyjne;



zaburzenia strukturalne;



zaburzenia własnych granic;



zaburzenie

granic

między

poszczególnymi osobami rodziny;



stosowania

destrukcyjnych

mechanizmów.

Dysfunkcyjność całkowita

oznacza, że występuje kompletne
niepowodzenie w realizacji zadań
rodziny i zastępują ją w tym inne
osoby, instytucje.

Dysfunkcja częściowa

dotyczy trudności w realizacji
niektórych jej funkcji np. :
wychowawczej, emocjonalnej,
rekreacyjnej.

Rodzina dysfunkcyjna

Jest zamknięta, zakłamana

(chroni „tajemnicę rodzinną”),
panuje w niej zaburzona
komunikacja
i zamieszanie co pełnienia do ról.

Trzy podstawowe zasady
rodziny dysfunkcyjnej:



Nie mówić



Nie ufać



Nie odczuwać

Cechy charakterystyczne

rodziny dysfunkcyjnej:



kontrola (służy obronie przed przeżywaniem

uczucia wstydu);



perfekcjonizm (maskowanie własnego

poczucia bycia gorszym, - służy unikaniu

konfrontowania się z realnym obrazem siebie

i przeżywaniem uczuć, stałe porównywanie

się z innymi);



oskarżenie (służy ukrywaniu wstydu, pozwala

przerzucić przykre emocje na innych ludzi,

daje poczucie ulgi, chroni przed konfrontacją

ze swoimi potrzebami, pozwala odzyskać

iluzję)

Cechy charakterystyczne
rodziny dysfunkcyjnej (c.d.):



zaprzeczenie (służy negowaniu własnych

uczuć, dążeń i wyobrażeń);



milczenie ( fundamentalna zasada tematu

tabu, pogłębia izolację rodziny);



iluzja ( służy tworzeniu mitów);



niedokończenie (niepodejmowanie decyzji

co dalej);



brak

zaufania

(wzmacnia

potrzebę

samowystarczalności).

Zaburzone funkcjonowanie
jednego
z członków rodziny uderza w cały
system, a zwłaszcza w dziecko
(w dzieci) jako najsłabsze ogniwo.

Dziecko w rodzinie
dysfunkcyjnej

doświadcza:

życie w ciągłym stresie i napięciu
spowodowanym chroniczną
niestabilnością sytuacji, izolacji
społecznej rodziny, zamiany ról
w obrębie rodziny.

Dziecko w rodzinie

dysfunkcyjnej

Dziecko nie ma zaspokojonej
potrzeby bezpieczeństwa, miłości,
akceptacji, szacunku.

Dziecko w rodzinie

dysfunkcyjnej

Nie przekazuje się dziecku
spójnego systemu wartości,
łamie się jego poczucie
godności, zabrania się ujawniać
emocje i myśli.

Pięć obronnych wzorów
funkcjonowania dzieci
z rodzin dysfunkcyjnych:



Bohatera rodzinnego



Kozła ofiarnego



Maskotki



Zagubionego dziecka



Ułatwiacza

Dziecko w rodzinie

dysfunkcyjnej

W dziecku wyzwala się poczucie
wstydu, złość i strach, które są
przenoszone na sposób
funkcjonowania dziecka w innych
środowiskach.

Wsparcie społeczno – socjalne,
pedagogiczne dla rodziny

najbardziej nawet zagrożonej,
dysfunkcjonalnej, jest konieczne
i możliwe pod warunkiem, że zostanie jej
udzielona wszechstronna pomoc i to
w porę, zanim dysfunkcja nie stanie się –
jak często bywa – nieodwracalna.