Miesiączka

Miesiączka

Krwawienia nieprawidłowe

Krwawienia nieprawidłowe

Zespół napięcia

Zespół napięcia

przedmiesiączkowego

przedmiesiączkowego

Seminarium

Seminarium

Paweł Radwan

Paweł Radwan

III Katedra Ginekologii i Położnictwa w

III Katedra Ginekologii i Położnictwa w

Łodzi

Łodzi

Kierownik Katedry

Kierownik Katedry

prof. Jan Wilczyński

prof. Jan Wilczyński



Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy



Terminologia zaburzeń

Terminologia zaburzeń

miesiączkowych

miesiączkowych



Krwawienia

Krwawienia



Bolesne miesiączki

Bolesne miesiączki



Zespół napięcia

Zespół napięcia

przedmiesiączkowego

przedmiesiączkowego

Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy



Cykl miesiączkowy

Cykl miesiączkowy

układ podwzgórzowo-przysadkowy

układ podwzgórzowo-przysadkowy

hormony steroidowe

hormony steroidowe

cykl jajnikowy

cykl jajnikowy

cykl endometrialny

cykl endometrialny

cykl szyjkowy

cykl szyjkowy

Podwzgórze

GnRH

Noradrenalina

Adrenalina

Neuropeptyd
Y

+

Beta-
endorfina

Dopamina

Melatonina

_

Przysadka

Jajniki

LH FSH

Progesteron

Estrogen

Macica

-

-

FSH i LH

FSH i LH



Glikoproteina łańcuch alfa/

Glikoproteina łańcuch alfa/

beta

beta



Alfa identyczna dla hormonów tropowych

Alfa identyczna dla hormonów tropowych



FSH

FSH





kom ziarniste

kom ziarniste





aromatyzacja

aromatyzacja

androgeny-estrogeny

androgeny-estrogeny



FSH stymuluje rozwój i wzrost pęcherzyków

FSH stymuluje rozwój i wzrost pęcherzyków



LH

LH





kom tekalne

kom tekalne





cholesterol

cholesterol





androgeny

androgeny



LH stymuluje proces owulacji rozwój ciałka

LH stymuluje proces owulacji rozwój ciałka

żółtego

żółtego

Aktywina/inhibina

Aktywina/inhibina



Produkcja – kom ziarniste

Produkcja – kom ziarniste



Aktywina stymuluje wydzilelanie FSH,

Aktywina stymuluje wydzilelanie FSH,

hamuje ACTH

hamuje ACTH



Inhibina hamuje wydzielanie FSH

Inhibina hamuje wydzielanie FSH



Folistatyna- przysadka mózgowa

Folistatyna- przysadka mózgowa

hamuje wydzielanie i syntezę FSH

hamuje wydzielanie i syntezę FSH

Hormony steroidowe jajnika

Hormony steroidowe jajnika



C21 steriody - progestageny

C21 steriody - progestageny

kortykosteroidy

kortykosteroidy



C19 - androgeny

C19 - androgeny



C18 – steroidy

C18 – steroidy

Steroidogeneza – Gdzie?

Steroidogeneza – Gdzie?

Jajnik

Jajnik

Nadnercza

Nadnercza

Łożysko

Łożysko

Estrogeny C-18

Estrogeny C-18

Produkcja – jajnik, łożysko

Produkcja – jajnik, łożysko

E1 Estron :

E1 Estron :



Po menopauzie, 6x mniej aktywny

Po menopauzie, 6x mniej aktywny



Obwodowa konwersja Androstendionu

Obwodowa konwersja Androstendionu



Metabolit B-estradiolu

Metabolit B-estradiolu

E2 BetaEstradiol

E2 BetaEstradiol



Największa aktywność biologiczna

Największa aktywność biologiczna



Stężenia rośnie podczas cyklu 50pg

Stężenia rośnie podczas cyklu 50pg





400 pg owulacja

400 pg owulacja



Produkcja: jajnik ,

Produkcja: jajnik ,

konwersja z androgenów

konwersja z androgenów



W wątrobie metabolizowany do estriolu

W wątrobie metabolizowany do estriolu



60% związane z albuminami 38 % SHBG

60% związane z albuminami 38 % SHBG

E3 Estriol

E3 Estriol



Najsłabsze działanie biologiczne

Najsłabsze działanie biologiczne



Osłabia działanie proliferacyjne innych estrogenów na

Osłabia działanie proliferacyjne innych estrogenów na

endometrium.

endometrium.

Estrogeny działanie

Estrogeny działanie

Działanie biologiczne

Działanie biologiczne



II/III rzędowe cechy płuciowe

II/III rzędowe cechy płuciowe



Proliferacja

Proliferacja

endometrium

endometrium



Zwiększenie masy mięśniowej macicy

Zwiększenie masy mięśniowej macicy



Rozluźnienie mięśni okrężnych szyjki, zwiększenie

Rozluźnienie mięśni okrężnych szyjki, zwiększenie

produkcji przeźroczystego śluzu ułatwiającego

produkcji przeźroczystego śluzu ułatwiającego

penetracje plemników

penetracje plemników



Pobudzanie wzrostu i złuszczania komórek

Pobudzanie wzrostu i złuszczania komórek

nabłonkowych pochwy

nabłonkowych pochwy



Wzrost nabłonka kanalików i pęcherzyków w

Wzrost nabłonka kanalików i pęcherzyków w

gruczole sutkowym

gruczole sutkowym



Libido

Libido

Estrogeny

Estrogeny



Zwiększenie syntezy SHBG, CBG, TBG

Zwiększenie syntezy SHBG, CBG, TBG



Działanie prozakrzepowe zwiększenie

Działanie prozakrzepowe zwiększenie

czynników II, VII, IX, X zmniejszenie

czynników II, VII, IX, X zmniejszenie

fibrynogenu i antytrombiny

fibrynogenu i antytrombiny



Hamowanie procesu osteolizy, pobudznie

Hamowanie procesu osteolizy, pobudznie

kościotworzenia

kościotworzenia



Zatrzymanie wody w ustroju

Zatrzymanie wody w ustroju



Poprawa elastyczności tkanek

Poprawa elastyczności tkanek



Korzystny wpływ na stan psychoemocjonalny

Korzystny wpływ na stan psychoemocjonalny

Gestageny

Gestageny



C-21

C-21



Progesteron – naturalny gestagen

Progesteron – naturalny gestagen



Produkcja : ciałko żółte, łóżysko

Produkcja : ciałko żółte, łóżysko



0,9 ng/ml

0,9 ng/ml





20 ng/ml

20 ng/ml



Wydalany głównie z moczem –

Wydalany głównie z moczem –

glukuronian pregnandiolu

glukuronian pregnandiolu

Gestageny

Gestageny

Działanie biologiczne

Działanie biologiczne



Zmiany sekrecyjne w

Zmiany sekrecyjne w

endometrium

endometrium

przygotowujące do ciąży

przygotowujące do ciąży



Rozpulchnienie i przekrwienie mięśnia macicy ,

Rozpulchnienie i przekrwienie mięśnia macicy ,

spadek kurczliwości , perystaltyki jajowodów

spadek kurczliwości , perystaltyki jajowodów



Śluz szyjkowy – gęsty nieprzepuszczalny dla

Śluz szyjkowy – gęsty nieprzepuszczalny dla

plemników

plemników



Zmiany w nabłonku pochwy (grupowanie i

Zmiany w nabłonku pochwy (grupowanie i

zwijanie się komórek)

zwijanie się komórek)



Działanie synergistyczne z estrogenmi w

Działanie synergistyczne z estrogenmi w

gruczołach sutkowych ( rozplem kanalików i

gruczołach sutkowych ( rozplem kanalików i

pęcherzyków)

pęcherzyków)

Gestageny

Gestageny



Podwyższenie temperatury ciała

Podwyższenie temperatury ciała



Spadek hipoglikemizującego

Spadek hipoglikemizującego

działania insuliny

działania insuliny



Działanie diuretyczne – hamowanie

Działanie diuretyczne – hamowanie

działanie aldosteronu w nerkach

działanie aldosteronu w nerkach



Działanie antyandrogenne –

Działanie antyandrogenne –

blokowanie 5-alfa-reduktazy

blokowanie 5-alfa-reduktazy



Wzrost syntezy glukoagonu

Wzrost syntezy glukoagonu

Androgeny

Androgeny



C-19

C-19



nadnercza, jajnik (kom wnękowe,

nadnercza, jajnik (kom wnękowe,

tekalne)

tekalne)



Testosteron

Testosteron

25% jajnik, 25%nadnercza,50%

25% jajnik, 25%nadnercza,50%

konwersja androstendion

konwersja androstendion



Androstendion

Androstendion

(jajnik, nadnercza)

(jajnik, nadnercza)



Dehydroepiandrosteron ~

Dehydroepiandrosteron ~

95 %

95 %

nadnercza

nadnercza

Androgeny

Androgeny

Działanie

Działanie



II/III rzędowe cechy płuciowe

II/III rzędowe cechy płuciowe



Zwiększenie masy mięśniowej

Zwiększenie masy mięśniowej



Przyspieszanie kostnienia nasad

Przyspieszanie kostnienia nasad

kości, kościotworzenie

kości, kościotworzenie



Libido

Libido



Hirsutyzm, trądzik

Hirsutyzm, trądzik

Cykl endometrialny

Cykl endometrialny

1 Faza proliferacyjna

1 Faza proliferacyjna

2 Faza sekrecyjna

2 Faza sekrecyjna

3 Faza niedokrwienia

3 Faza niedokrwienia

4 Faza złuszczania (miesiączkowa)

4 Faza złuszczania (miesiączkowa)

Endometrium

Endometrium

\

\

FAZA PROLIFERACYJNA

5-14 dc

5-14 dc

•

Zależna od stężenie estrogenów

Zależna od stężenie estrogenów

•

Proliferacja nabłonka

Proliferacja nabłonka

•

Zwiększenie liczby i objętości

Zwiększenie liczby i objętości

gruczołów

gruczołów

•

Zwiększenie unaczynienia

Zwiększenie unaczynienia

FAZA SEKRECYJNA

FAZA SEKRECYJNA

15-28 dc

15-28 dc

•

Progesteron

Progesteron

•

Zwiększenie grubości

Zwiększenie grubości

endometrium

endometrium

•

Gruczoły, grubsze faliste, nabłonek

Gruczoły, grubsze faliste, nabłonek

gruczołowy grubieje

gruczołowy grubieje

•

Tkanka łączna podścieliska

Tkanka łączna podścieliska

grubieje

grubieje

FAZA NIEDOKRIWNIA
Kilka godzin

• Lizosomy Fosfolipazy

• Wzrost produkcji PGF2alfa

• Skurcz tętnic spiralnych

• Obumarcie warstwy
czynnościowej

FAZA MIESIĄCZKOWA

•

Złuszczenie warstwy czynnościowej

Złuszczenie warstwy czynnościowej

•

1-5 dzień cyklu

1-5 dzień cyklu

•

Pozostaje warstwa podstawna

Pozostaje warstwa podstawna

•

0,5 mm

0,5 mm

Faza proliferacyjna

Faza proliferacyjna



6-13 dc

6-13 dc



Zależna od stężenie estrogenów

Zależna od stężenie estrogenów



Proliferacja nabłonka

Proliferacja nabłonka



Zwiększenie liczby i objętości

Zwiększenie liczby i objętości

gruczołów

gruczołów



Zwiększenie unaczynienia

Zwiększenie unaczynienia

Warstwa czynnościowa

Warstwa gąbczasta

Warstwa zbita

Faza proliferacyjna

Faza proliferacyjna

Faza sekrecyjna

Faza sekrecyjna



15-28 dc

15-28 dc



Progesteron

Progesteron



Zwiększenie grubości endometrium

Zwiększenie grubości endometrium



Gruczoły, grubsze faliste, nabłonek

Gruczoły, grubsze faliste, nabłonek

gruczołowy grubieje

gruczołowy grubieje



Tkanka łączna podścieliska grubieje

Tkanka łączna podścieliska grubieje

Faza niedokrwienia i

Faza niedokrwienia i

miesiączkowa

miesiączkowa

Spadek E2/Progesteronu

Zmiana przepuszczalności błon

Lizosomalnych  Fofsolipazy

Nasilona produkacja PGF2alfa

Skurcz nn spiralnych

Obumarcie w. czynnościwej

Ponowny napływ krwi do

tt. spiralnych

ZŁUSZCZENIE miesiączka

Faza miesiączkowa

Faza miesiączkowa



Złuszczenie warstwy czynnościowej

Złuszczenie warstwy czynnościowej



1-5 dzień cyklu

1-5 dzień cyklu



Pozostaje warstwa podstawna

Pozostaje warstwa podstawna



0,5 mm

0,5 mm



Menarche 1 miesiączka w życiu 9-16

Menarche 1 miesiączka w życiu 9-16

rż

rż

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Menarche –

Menarche –

1 miesiączka w życiu 9-16 rż

1 miesiączka w życiu 9-16 rż

średnio 13 rż

średnio 13 rż



Eumenorrhoea

Eumenorrhoea

– regularne

– regularne

miesiączkowanie co 28 +/- 4 dni o

miesiączkowanie co 28 +/- 4 dni o

prawidłowej obfitości i czasie trwania

prawidłowej obfitości i czasie trwania

Utrata krwi 30-70 ml , najcześciej cykle

Utrata krwi 30-70 ml , najcześciej cykle

owulacyjne i majace przebieg dwufazowy

owulacyjne i majace przebieg dwufazowy



Amenorrhoea primaria

Amenorrhoea primaria

- pierwotny brak

- pierwotny brak

miesiączki do 16 rż

miesiączki do 16 rż



Amenorrhoea paraprimaria

Amenorrhoea paraprimaria

– 1 miesiączka

– 1 miesiączka

wywołana farmakologicznie

wywołana farmakologicznie

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Amenorrhoea secundaria

Amenorrhoea secundaria

– wtórny brak

– wtórny brak

miesiączki, gdy brak miesiączki > 3 mies

miesiączki, gdy brak miesiączki > 3 mies



Oligomenorrhoea

Oligomenorrhoea

- rzadko występujące

- rzadko występujące

miesiączki

miesiączki

Nieregularne/ odstępy między

Nieregularne/ odstępy między

miesiączkami >35 dni

miesiączkami >35 dni

Najczęściej w cyklach jednofazowych

Najczęściej w cyklach jednofazowych

Fizjologia - dziewczęta pierwsze 2 lata

Fizjologia - dziewczęta pierwsze 2 lata

miesiączkowania ale >18 rż należy ustalić

miesiączkowania ale >18 rż należy ustalić

przyczyny

przyczyny

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Hypomenorrhoea - skąpe miesiączki

Hypomenorrhoea - skąpe miesiączki

Utrata krwi <30 ml , 1-2 dni

Utrata krwi <30 ml , 1-2 dni

Przyczyna pierwotna

• Hipoplazja jajników
• POF

Przyczyna wtórna

• Czynnościowa
niewydolność podwzgórza

• Hiperprolaktynemia
• Zespół Aschermana

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Hypermenorrhoea – nadmierne obfite

Hypermenorrhoea – nadmierne obfite

miesiączki > 100 ml

miesiączki > 100 ml

Długość cykli i czas krwawienia prawidłowe

Długość cykli i czas krwawienia prawidłowe



Menorrhagiae – bardzo obfite krwawienie

Menorrhagiae – bardzo obfite krwawienie

miesiączkowe. „Obfite krwotoczne

miesiączkowe. „Obfite krwotoczne

miesiączki”

miesiączki”

Mięśniaki podśluzówkowe

Mięśniaki podśluzówkowe

Polipy

Polipy

Przerosty błony śluzowej macicy

Przerosty błony śluzowej macicy

Zmiany zapalne

Zmiany zapalne

Zaburzenia krzepnięcia

Zaburzenia krzepnięcia

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Metrorrhagia –

Metrorrhagia –

przedłużające się

przedłużające się

krwawienia

krwawienia

nie mające

nie mające

charakteru

charakteru

cyklicznego

cyklicznego

Metrorrhagia iuvenilis -

Metrorrhagia iuvenilis -

u

u

młodocianych >10 dni

młodocianych >10 dni

Metrorrhagia climacterica -

Metrorrhagia climacterica -

krwawienie pojawia się 12 miesięcy

krwawienie pojawia się 12 miesięcy

po menopauzie

po menopauzie

Zaburzenia miesiączkowania

Zaburzenia miesiączkowania

Terminologia

Terminologia



Dysmenorrhoea – bolesne

Dysmenorrhoea – bolesne

miesiączkowanie

miesiączkowanie



Algomenorrhoea – bolesne

Algomenorrhoea – bolesne

miesiączkownie + objawy

miesiączkownie + objawy

wegetatywne :

wegetatywne :

Bóle głowy, nudności, wymioty,

Bóle głowy, nudności, wymioty,

zasłabnięcia, utraty przytomności

zasłabnięcia, utraty przytomności

Klasyfikacje zaburzeń

Klasyfikacje zaburzeń

miesiączkowania

miesiączkowania

1.

1.

Klasyfikacja wg WHO 1976 r

Klasyfikacja wg WHO 1976 r

2.

2.

Klasyfikacja uwzględniająca podział

Klasyfikacja uwzględniająca podział

kliniczny

kliniczny

3 Klasyfikacja zaburzeń

3 Klasyfikacja zaburzeń

miesiączkowania oparta na

miesiączkowania oparta na

określeniu stężenia gonadotropin

określeniu stężenia gonadotropin

Krwawienie z dróg rodnych

Krwawienie z dróg rodnych

Źródło krwawienia

Źródło krwawienia



Macica?

Macica?



Pochwa?

Pochwa?



Srom?

Srom?



Cewka moczowa?

Cewka moczowa?

Etiologia?

Różna… w zależności od

wieku rozrodczego

Wywiad

Wywiad



Wiek!!

Wiek!!



Przeszłość ginekologiczna, chirurgiczna, choroby współistniejące

Przeszłość ginekologiczna, chirurgiczna, choroby współistniejące

(HA, zaburzenia krzepnięcia?…)

(HA, zaburzenia krzepnięcia?…)



Okres rozrodczy ??(młodociana, po menopauzie, współżyje??)

Okres rozrodczy ??(młodociana, po menopauzie, współżyje??)



Data pierwszej misiaczki

Data pierwszej misiaczki



Data ostatniej miesiączki

Data ostatniej miesiączki



Długość trwania cykli, regularne? Czas trwania miesiączki

Długość trwania cykli, regularne? Czas trwania miesiączki



Okoliczności pojawienia się krwawienia, czas ??( w terminie

Okoliczności pojawienia się krwawienia, czas ??( w terminie

miesiączki/poza??)

miesiączki/poza??)



Samoistne/ Spowodowane stosunkiem płciowym?

Samoistne/ Spowodowane stosunkiem płciowym?



Wygląd krwi (żywoczerwona/ciemna/ zhemolizowana)

Wygląd krwi (żywoczerwona/ciemna/ zhemolizowana)



Nasilenie krwawienia (plamienie/mierne/obfite ze skrzepami)

Nasilenie krwawienia (plamienie/mierne/obfite ze skrzepami)



Objawy dodatkowe : bóle brzucha, upławy, nudności wymioty…

Objawy dodatkowe : bóle brzucha, upławy, nudności wymioty…

(objawy ciąży?)

(objawy ciąży?)



Leki (antykoagulanty, antykoncepcja, HTZ)

Leki (antykoagulanty, antykoncepcja, HTZ)



Data ostatniego badania cytologicznego

Data ostatniego badania cytologicznego

Badanie

Badanie



RR/HR

RR/HR





wstrząs??

wstrząs??



Badanie brzucha

Badanie brzucha



Oglądanie warg

Oglądanie warg

sromowych

sromowych



Badanie we wzierniku

Badanie we wzierniku

Źródło krwawienia,

Źródło krwawienia,

wygląd krwi, nasilenie

wygląd krwi, nasilenie

krwawienia

krwawienia



Badanie per vaginam

Badanie per vaginam



Badanie per rectum

Badanie per rectum



Badanie piersi

Badanie piersi

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe



Morfologia, Grupa krwi, Rh , odczyn

Morfologia, Grupa krwi, Rh , odczyn

Coombsa

Coombsa



Czas krzepnięcia, czas krwawienia

Czas krzepnięcia, czas krwawienia



B HCG +++

B HCG +++



USG sonda dopochwowa

USG sonda dopochwowa

Macica : kształt, wielkość,

Macica : kształt, wielkość,

grubość

grubość

endometrium

endometrium

Jajniki : guzy, torbiele

Jajniki : guzy, torbiele



Histeroskopia

Histeroskopia

Etiologia

Etiologia



Młodociane ??

Młodociane ??



Okres reprodukcyjny ??

Okres reprodukcyjny ??



Po menopauzie??

Po menopauzie??

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Ciąża I Trymestr:

Ciąża I Trymestr:

Ciąża pozamaciczna

Ciąża pozamaciczna

Poronienie

Poronienie

Zaśniad

Zaśniad



II/III Trymestr

II/III Trymestr

Przedwczesne odklejanie łożyska

Przedwczesne odklejanie łożyska

Łożysko przodujące

Łożysko przodujące

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Srom/Pochwa

Srom/Pochwa

Uszkodzenie sromu pochwy, ciało obce, rak

Uszkodzenie sromu pochwy, ciało obce, rak

endometrioza zewnetrzna (rzadkosć)

endometrioza zewnetrzna (rzadkosć)



Szyjka macicy

Szyjka macicy

Rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy

– badanie we wzierniku

– badanie we wzierniku

+wycinki

+wycinki

Polip w kanale szyjki

Polip w kanale szyjki

– wykręcenie +/-

– wykręcenie +/-

wycinki z kanału

wycinki z kanału

Endometrioza

Endometrioza

– rzadkie

– rzadkie

Uszkodzenie mechaniczne

Uszkodzenie mechaniczne

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia- przyczyny organiczne

Etiologia- przyczyny organiczne



Jama macicy

Jama macicy

Mięśniak podśluzówkowy

Mięśniak podśluzówkowy

-

-

USG +/- histeroskopia/

USG +/- histeroskopia/

HSG

HSG

Rak endometrium

Rak endometrium

–

–

Histeroskopia/łyżeczkownie

Histeroskopia/łyżeczkownie

jamy macicy

jamy macicy

Polip endometrialny

Polip endometrialny

–

–

USG + Histeroskopia

USG + Histeroskopia

HSG

HSG

Adenomioza

Adenomioza

–”rozsiana lub miejscowa obecność

–”rozsiana lub miejscowa obecność

endometrium

endometrium

wewnątrz myometrium”

wewnątrz myometrium”





wieloródki

wieloródki

po 35 rż

po 35 rż

Objawy :

Objawy :

menorrhagia, dysmenorrhoea (USG/ MRI

menorrhagia, dysmenorrhoea (USG/ MRI

)

)

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Jajniki

Jajniki

Guzy jajników hormonalnie czynne :

Guzy jajników hormonalnie czynne :

Ziarniszczak

Ziarniszczak

(

(

folliculoma) E + P

folliculoma) E + P

Otoczkowiak

Otoczkowiak

(

(

thecoma

thecoma

) E

) E

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia - infekcje

Etiologia - infekcje



Zapalenia pochwy i sromu

Zapalenia pochwy i sromu



Zapalenia szyjki macicy

Zapalenia szyjki macicy



Zapalenie błony śluzowej macicy

Zapalenie błony śluzowej macicy



Zapalenie przydatków

Zapalenie przydatków

Mierne krwawienie upławy, bolesne
badanie, +/- temperatura….

…

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia – przyczyny

Etiologia – przyczyny

czynnościowe

czynnościowe

Zaburzeniea równowagi

Zaburzeniea równowagi

hormonalnej Estrogeny/gestageny

hormonalnej Estrogeny/gestageny



Krwawienie/plamienie podczas owulacji

Krwawienie/plamienie podczas owulacji



Krwawienie przed miesiączką –

Krwawienie przed miesiączką –

zmniejszone wydzielanie progesteronu

zmniejszone wydzielanie progesteronu

(niedoczynność fazy lutealnej)

(niedoczynność fazy lutealnej)



Krwawienie po miesiączce – małe

Krwawienie po miesiączce – małe

wydzielanie estrogenów na początku

wydzielanie estrogenów na początku

cyklu

cyklu

Okres reprodukcyjny

Okres reprodukcyjny

Etiologia –przyczyny

Etiologia –przyczyny

jatrogenne

jatrogenne



IUD – wkładka wewnątrzmaciczna

IUD – wkładka wewnątrzmaciczna



Atrofia endometrium przy stosowaniu

Atrofia endometrium przy stosowaniu

gestagenów

gestagenów



Leczenie przeciwkrzepliwe

Leczenie przeciwkrzepliwe

Etiologia - inne

Etiologia - inne



Zaburzenia krzepnięcia

Zaburzenia krzepnięcia

Trombocytopenie

Trombocytopenie

Choroba Willebranda

Choroba Willebranda

Niewydolność wątroby

Niewydolność wątroby

Białaczki

Białaczki

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność tarczycy

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia- przyczyny organiczne

Etiologia- przyczyny organiczne



Srom/Pochwa

Srom/Pochwa

Starcze zapalenie pochwy

Starcze zapalenie pochwy

Spadek estrogenów

Spadek estrogenów





Atrofia śluzówki

Atrofia śluzówki

Leczenie :

Leczenie :

estrogeny miejscowo (Oekolp)

estrogeny miejscowo (Oekolp)

Rak sromu

Rak sromu

Wycinki celowane

Wycinki celowane

Uszkodzenia mechaniczne

Uszkodzenia mechaniczne

Ciało obce

Ciało obce

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Szyjka

Szyjka

Rak szyjki macicy

Rak szyjki macicy

Polip

Polip

Uszkodzenie mechaniczne

Uszkodzenie mechaniczne

owrzodzenie szyjki związane z wypadaniem

owrzodzenie szyjki związane z wypadaniem

narządów płciowych

narządów płciowych

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Jama macicy

Jama macicy

Rak Endometrium

Rak Endometrium

Histeroskopia + wycinki / Łyżeczkowanie

Histeroskopia + wycinki / Łyżeczkowanie

jamy macicy

jamy macicy

Mięśniaki podśluzówkowe/śródścienne

Mięśniaki podśluzówkowe/śródścienne

(macica mięśniakowata)

(macica mięśniakowata)

Polip endometrialny

Polip endometrialny

Mięsak podścieliska – b. rzadko

Mięsak podścieliska – b. rzadko

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia- przyczyny

Etiologia- przyczyny

organiczne

organiczne



Jajniki

Jajniki

Ziarniszczak

Ziarniszczak

Otoczkowiak

Otoczkowiak

Każdy guz jajnika u pacjentki po

Każdy guz jajnika u pacjentki po

menopauzie jest szczególnie

menopauzie jest szczególnie

podejrzany ,wymaga pilnej

podejrzany ,wymaga pilnej

diagnostyki i interwencji chirurgicznej

diagnostyki i interwencji chirurgicznej

Krwawienia Etiologia -

Krwawienia Etiologia -

infekcje

infekcje



Zapalenia pochwy i sromu

Zapalenia pochwy i sromu



Zapalenia szyjki macicy

Zapalenia szyjki macicy



Zapalenie błony śluzowej macicy

Zapalenie błony śluzowej macicy



Zapalenie przydatków

Zapalenie przydatków

Niedobór E + P

Niedobór E + P

Mierne krwawienie upławy, bolesne
badanie, +/- temperatura….

…

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia - przyczyny

Etiologia - przyczyny

czynnościowe

czynnościowe



Rozrost Endometrium

Rozrost Endometrium

Po menopauzie :

Po menopauzie :

Estron

Estron

Grubość Endometrium <4-5 mm ( 8mm HTZ)

Grubość Endometrium <4-5 mm ( 8mm HTZ)

Endometrium

Endometrium

> 12mm podejrzenie

> 12mm podejrzenie

nowotworu/stanu przednowotworowego

nowotworu/stanu przednowotworowego

Długotrwała stymulacja nabłonka gruczołowego

Długotrwała stymulacja nabłonka gruczołowego

przy niedoborze progesteronu

przy niedoborze progesteronu





rozrost

rozrost

Rozrost gruczołowy złożony z atypia

Rozrost gruczołowy złożony z atypia

– 30-50%

– 30-50%

ryzyko współistnienia raka endometrium!!!

ryzyko współistnienia raka endometrium!!!

Krwawienia po menopauzie

Krwawienia po menopauzie

Etiologia - przyczyny

Etiologia - przyczyny

czynnościowe

czynnościowe



Rozrost Endometrium

Rozrost Endometrium

Leczenie

Leczenie

1.

1.

Radykalne

Radykalne

:

:

Hysterectomia

Hysterectomia

2.

2.

Oszczędzające

Oszczędzające

Hormonoteriapia

Hormonoteriapia

– Gestageny

– Gestageny



Provera 10mg/dz 14 dni każdego miesiąca

Provera 10mg/dz 14 dni każdego miesiąca



Depo-Provera 400 mg 1x w miesiacu

Depo-Provera 400 mg 1x w miesiacu



Provera 10 mg/dz terapia ciągła

Provera 10 mg/dz terapia ciągła



Orgametril/Duhaston teriapa ciagła lub 14 dni

Orgametril/Duhaston teriapa ciagła lub 14 dni

każdego miesiąca

każdego miesiąca

Histeroskopowa ablacja endometrium

Histeroskopowa ablacja endometrium





gdy

gdy

rozrost prosty/złożony

rozrost prosty/złożony

bez cech atypii

bez cech atypii

Okres pomenapauzalny

Okres pomenapauzalny

ZAPAMIETAJ!

ZAPAMIETAJ!

KRWAWIENIE Z DRÓG RODNYCH U KOBIETY PO MENAPAUZIE

Zawsze pomyśl RAKU ENDOMETRIUM

Okres dojrzewania

Okres dojrzewania

Krwawienia młodocianych

Krwawienia młodocianych

Etiologia – zaburzenia czynnościowe

Etiologia – zaburzenia czynnościowe

Układ podwzgórze-przysadka

Układ podwzgórze-przysadka





dojrzewanie

dojrzewanie



Niedoczynność lutealna – zjawisko

Niedoczynność lutealna – zjawisko

fizjologiczne

fizjologiczne

Niedobór progesteronu

Niedobór progesteronu





hiperestrogenizm

hiperestrogenizm

względny

względny

1.

1.

Wzrost aktywności fibrynolitycznej

Wzrost aktywności fibrynolitycznej

endometrium

endometrium

2.

2.

Ścieczenie nn. krwionośnych bł. śluzowej

Ścieczenie nn. krwionośnych bł. śluzowej

endometrium

endometrium

Okres dojrzewania

Okres dojrzewania

Krwawienia młodocianych

Krwawienia młodocianych

Leczenie

Leczenie

:

:

1.

1.

Zahamowanie krwawienia

Zahamowanie krwawienia



leki p/krwotoczne: kwas tranksemowy

leki p/krwotoczne: kwas tranksemowy

(Exacyl), Cyclonamine

(Exacyl), Cyclonamine



gestageny 3-5 dni

gestageny 3-5 dni

2

2

. Leczenie uzupełniające 2-4 cykle

. Leczenie uzupełniające 2-4 cykle

Gestageny 16-25 dc

Gestageny 16-25 dc

Antykoncepcja (ostrożnie!)

Antykoncepcja (ostrożnie!)

Nie łyżeczkować

Zrosty po łyżeczkowaniu u młodych

Zrosty po łyżeczkowaniu u młodych

kobiet mogą być przyczyną

kobiet mogą być przyczyną

niepłodności

niepłodności

ZAPAMIETAJ!!!

ZAPAMIETAJ!!!

KRWAWIENIE

KRWAWIENIE



Kobieta w wieku rozrodczym/młodaciana

Kobieta w wieku rozrodczym/młodaciana





Ciąża pozamaciczna (

Ciąża pozamaciczna (

beta HCG

beta HCG

+++)

+++)



Kobieta po menopauzie

Kobieta po menopauzie





Rak endometrium (USG,

Rak endometrium (USG,

Łyżeczkowanie jamy

Łyżeczkowanie jamy

macicy/Histeroskopia + biopsja

macicy/Histeroskopia + biopsja

endometrium

endometrium

Dysmenorrhoea

Dysmenorrhoea

-bolesne miesiączkowanie

-bolesne miesiączkowanie

(BM)

(BM)

Dysmenorrhoea

Dysmenorrhoea

(Algomenorrhoea)– pierwotne

(Algomenorrhoea)– pierwotne

bolesne miesiączkowanie

bolesne miesiączkowanie



Definicja

Definicja

1.

1.

Występowanie w czasie miesiączki

Występowanie w czasie miesiączki

dolegliwości bólowych w dole brzucha

dolegliwości bólowych w dole brzucha

2.

2.

Mogą towarzyszyć nudności wymioty

Mogą towarzyszyć nudności wymioty

biegunki ogólne osłabienie

biegunki ogólne osłabienie

3.

3.

Brak procesów patologicznych (stany

Brak procesów patologicznych (stany

zapalne miednicy mniejszej, endometrioza,

zapalne miednicy mniejszej, endometrioza,

wady rozwojowe macicy i pochwy)

wady rozwojowe macicy i pochwy)



Częstość występowania

Częstość występowania

3-12 %

3-12 %

Młode dziewczyny

Młode dziewczyny

Dysmenorrhoae – pierwotne

Dysmenorrhoae – pierwotne

bolesne miesiączkowanie

bolesne miesiączkowanie



Patofizjologia

Patofizjologia

Wzrost amplitudy i częstości skurczów

Wzrost amplitudy i częstości skurczów

mięśnia macicy, podwyższenie napięcia

mięśnia macicy, podwyższenie napięcia

spoczynkowego mięśnia macicy

spoczynkowego mięśnia macicy

We krwi miesiączkowej :

We krwi miesiączkowej :

Wzrost PGF alfa – czynnik wywołujący skurcz naczyń

Wzrost PGF alfa – czynnik wywołujący skurcz naczyń





niedokrwienie macicy

niedokrwienie macicy





bół

bół

Wzrost stężenia leukotrienów

Wzrost stężenia leukotrienów

Wzrost ADH – krew żylna

Wzrost ADH – krew żylna

Dysmenorrhoae – pierwotne

Dysmenorrhoae – pierwotne

bolesne miesiączkowanie

bolesne miesiączkowanie



Rozpoznanie

Rozpoznanie

Wywiad : Ból najsilniejszy w 1 dniu

Wywiad : Ból najsilniejszy w 1 dniu

miesiączki

miesiączki

Badanie ginekologiczne + USG

Badanie ginekologiczne + USG





Brak patologii

Brak patologii

Histeroskopia

Histeroskopia

Laparoskopia

Laparoskopia

Dysmenorrhoae – pierwotne

Dysmenorrhoae – pierwotne

bolesne miesiączkowanie

bolesne miesiączkowanie



Leczenie

Leczenie

NLPZ

NLPZ

Kwas mefanemowy (Mefacid) 500mg

Kwas mefanemowy (Mefacid) 500mg

3x dziennie

3x dziennie

Naproxen 250-500mg 3 x dziennie

Naproxen 250-500mg 3 x dziennie

Ibuprofen 200-400 mg 3 x dziennie

Ibuprofen 200-400 mg 3 x dziennie

Leki podawać z posiłkami

Leki podawać z posiłkami

Antykoncepcja doustna

Antykoncepcja doustna

Dysmenorrhoae – wtórne

Dysmenorrhoae – wtórne

bolesne miesiączkowanie

bolesne miesiączkowanie



2% kobiet

2% kobiet



Kobiety 30-40 rok życia

Kobiety 30-40 rok życia



Etiologia

Etiologia

Stany zapalne, mięśniaki macicy, endometrioza,

Stany zapalne, mięśniaki macicy, endometrioza,

adenomioza, wady rozwojowe macicy i pochwy

adenomioza, wady rozwojowe macicy i pochwy



Objawy

Objawy

Bóle zaczynające przed miesiączka trwające do końca

Bóle zaczynające przed miesiączka trwające do końca

krwawienia , dolegliwości w okolicy krzyżowej,

krwawienia , dolegliwości w okolicy krzyżowej,



Rozpoznanie

Rozpoznanie

Wywiad , badanie gin, USG, Histeroskopia,

Wywiad , badanie gin, USG, Histeroskopia,

Laparoskopia

Laparoskopia



Leczenie :

Leczenie :

Leczenie przyczyny

Leczenie przyczyny

Zespół napięcia

Zespół napięcia

przedmiesiączkowego

przedmiesiączkowego

(PMS) – premenstrual

(PMS) – premenstrual

syndrome

syndrome

Zespół napięcia

Zespół napięcia

przedmiesiączkowego (PMS –

przedmiesiączkowego (PMS –

premenstrual syndrome

premenstrual syndrome



Definicja

Definicja

Powtarzające się, występujące w drugiej

Powtarzające się, występujące w drugiej

fazie cyklu (faza przedmiesiączkowa)

fazie cyklu (faza przedmiesiączkowa)

dolegliwości psychiczne i somatyczne o

dolegliwości psychiczne i somatyczne o

znacznym nasileniu ograniczające

znacznym nasileniu ograniczające

aktywność kobiety

aktywność kobiety

Przedmiesiączkowy zespół dysforyczny

Amerykańskie Towarzystwko Psychiatryczne

Częstość występowania objawów

Częstość występowania objawów

zespołu napięcia przedmiesiączkowego

zespołu napięcia przedmiesiączkowego



Objawy psychiczne

Objawy psychiczne

Ospałość zmęczenie 92%

Ospałość zmęczenie 92%

Drażliwość 91%

Drażliwość 91%

Zmienność nastroju 81%

Zmienność nastroju 81%

Depresja 80%

Depresja 80%

Mała odporność na hałas 65%

Mała odporność na hałas 65%

Niska samoocena 65 %

Niska samoocena 65 %

Uczucie niepewności 65%

Uczucie niepewności 65%

Obniżone libdo 65%

Obniżone libdo 65%

Niepokój o przyszłość 65%

Niepokój o przyszłość 65%

Brak koncentracji

Brak koncentracji

zapominanie 47%

zapominanie 47%



Objawy

Objawy

somatyczne

somatyczne

Wzdęcia brzucha 90%

Wzdęcia brzucha 90%

Napięcie piersi 85%

Napięcie piersi 85%

Trądzik, łojotok 71%

Trądzik, łojotok 71%

Nadmierny apetyt ,

Nadmierny apetyt ,

krwawienie 70%

krwawienie 70%

Bóle głowy i wymioty 70%

Bóle głowy i wymioty 70%

Arytmia serca 13%

Arytmia serca 13%

Zmiany naczyniowe 13%

Zmiany naczyniowe 13%

Zawroty głowy 13%

Zawroty głowy 13%

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

(PMS) – premenstrual syndrome

(PMS) – premenstrual syndrome



Objawy

Objawy

Tuż po jajeczkowaniu

Tuż po jajeczkowaniu

Nasilają się aż do 5 dnia przed miesiączką

Nasilają się aż do 5 dnia przed miesiączką

Ustępują po miesiączce

Ustępują po miesiączce

Nasilają się po porodzie

Nasilają się po porodzie



Etiologia

Etiologia

1.Neuroaktywne metabolity progesteronu powstające w oun

1.Neuroaktywne metabolity progesteronu powstające w oun





1000 x bardziej silniejsze od barbiuturanów ( działanie

1000 x bardziej silniejsze od barbiuturanów ( działanie

anksjolityczne, analgetyczne, anastetyczne )

anksjolityczne, analgetyczne, anastetyczne )

Działają poprzez receptory GABA-A

Działają poprzez receptory GABA-A

2. Dieta?? Duża ilość węglowodanów z mała ilością białka

2. Dieta?? Duża ilość węglowodanów z mała ilością białka

(wzrost serotniny)

(wzrost serotniny)

3. Niedobór wit. B12 i Mg

3. Niedobór wit. B12 i Mg

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

(PMS – premenstrual syndrome

(PMS – premenstrual syndrome



Leczenie

Leczenie

Estrogeny….??- krótko

Estrogeny….??- krótko

Antykoncepcja doustna…??- może pogłębić depresje..

Antykoncepcja doustna…??- może pogłębić depresje..

Danazol??

Danazol??





korzystnie na lęk, ale objawy niepożadane

korzystnie na lęk, ale objawy niepożadane

BZD

BZD





krótko…

krótko…

TLPD

TLPD





objawy niepożądane

objawy niepożądane



Kwas acetylosalicylowy

Kwas acetylosalicylowy



Betablokery: atenolol

Betablokery: atenolol



SSRA – fluoksetyna, paroksetyna 70%

SSRA – fluoksetyna, paroksetyna 70%

skuteczne

skuteczne



Buspiron

Buspiron

Przypadek kliniczny

Przypadek kliniczny

35- letnia C2P0 OM 10 dni temu zgłosiła się do ginekologa z

35- letnia C2P0 OM 10 dni temu zgłosiła się do ginekologa z

przetrwałym obfitym krwawieniem ze skrzepami z dróg rodnych .

przetrwałym obfitym krwawieniem ze skrzepami z dróg rodnych .

Czuje się słaba i zmęczona. Zawsze miała obfite miesiączki ale od

Czuje się słaba i zmęczona. Zawsze miała obfite miesiączki ale od

kilku miesięcy zauważa wydłużenie się miesiączek. Skarży się na

kilku miesięcy zauważa wydłużenie się miesiączek. Skarży się na

ściskające bóle w dole brzucha. Podczas miesiączki zużywa po 2

ściskające bóle w dole brzucha. Podczas miesiączki zużywa po 2

opakowania podpasek. Cykle trwają od 28-35 dni

opakowania podpasek. Cykle trwają od 28-35 dni

Antykoncepcja : prezerwatywy

Antykoncepcja : prezerwatywy

Leki : Ibuprofen co 6 h

Leki : Ibuprofen co 6 h



Przeszłość ginekologiczna

Przeszłość ginekologiczna

1 miesiączka 13 rż Cytologia bz .

1 miesiączka 13 rż Cytologia bz .

Aborcja 16 rż , Poronienie 10 hbd 2 lata temu

Aborcja 16 rż , Poronienie 10 hbd 2 lata temu



Wywiad internistyczny bz

Wywiad internistyczny bz



Nie pali, alkohol okazjonalnie

Nie pali, alkohol okazjonalnie



Wywiad rodzinny : Matka ojciec HA , Matka 4 porody 1 poronienie

Wywiad rodzinny : Matka ojciec HA , Matka 4 porody 1 poronienie

Dziadek zmarł na raka płuc

Dziadek zmarł na raka płuc

Badanie ginekologiczne

Badanie ginekologiczne



Macica nieco powiększona, ruchoma,

Macica nieco powiększona, ruchoma,

tkliwa , wyczuwalne dwie zmiany

tkliwa , wyczuwalne dwie zmiany

wielkości pomarańczy na przedniej /

wielkości pomarańczy na przedniej /

tylnej ścianie

tylnej ścianie



Przydatki bz

Przydatki bz

Badania laboratoryjne???

Badania laboratoryjne???



Morfologia , Gr Krwi

Morfologia , Gr Krwi

HB 9.0 , HCT 27 % Leu 7 tys, PLT 200

HB 9.0 , HCT 27 % Leu 7 tys, PLT 200

tys

tys



BetaHCG -

BetaHCG -



APPT 28 s (20 -35)

APPT 28 s (20 -35)

Czas krwania 7 min (6-9)

Czas krwania 7 min (6-9)

USG

USG



Macica

Macica

2 mięśniaki podśluzówkowe 1 cm /2

2 mięśniaki podśluzówkowe 1 cm /2

cm

cm

2 mięśniaki śródścienne 5 cm / 7 cm

2 mięśniaki śródścienne 5 cm / 7 cm

Diagnoza

Diagnoza



Menorrhagia

Menorrhagia



Mięśniaki macicy

Mięśniaki macicy



Anemia

Anemia

Leczenie ??

Leczenie ??



Czy chce zajść w ciaże…??

Czy chce zajść w ciaże…??

NIE

NIE





Histerectomia per vaginam –

Histerectomia per vaginam –

usuniecie macicy przez pochwę

usuniecie macicy przez pochwę

TAK

TAK





Usunięcie mięśniaków podśluzówkowych (histeroskopia operacyjna)

Usunięcie mięśniaków podśluzówkowych (histeroskopia operacyjna)

Usunięcie mięśniaków środściennych (laparoskopia /laparotomia)

Usunięcie mięśniaków środściennych (laparoskopia /laparotomia)

Przypadek kliniczny 2

Przypadek kliniczny 2

61- letnia pacjentka C2P0 zgłosiła się do ginekologa z krwawieniem

61- letnia pacjentka C2P0 zgłosiła się do ginekologa z krwawieniem

z dróg rodnych trwającym od 2 tyg. Czuje się słaba i zmęczona.

z dróg rodnych trwającym od 2 tyg. Czuje się słaba i zmęczona.

Krwawienie : krew i skrzepy. 1 epizod krwawienia po menopauzie

Krwawienie : krew i skrzepy. 1 epizod krwawienia po menopauzie



Przeszłość ginekologiczna

Przeszłość ginekologiczna

1 miesiączka 13 rż Cytologia bz . OM 11 lat temu

1 miesiączka 13 rż Cytologia bz . OM 11 lat temu

C2PO

C2PO



Wywiad internistyczny HA ciśnienie 150/95 hipercholesterolemia

Wywiad internistyczny HA ciśnienie 150/95 hipercholesterolemia

Otyłość BMI 32 , Cukrzyca DM2

Otyłość BMI 32 , Cukrzyca DM2



Operacje : Laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego 6 lat

Operacje : Laparoskopowe usunięcie pęcherzyka żółciowego 6 lat

temu

temu



Wywiad rodzinny : Matka ojciec HA , Matka 4 porody

Wywiad rodzinny : Matka ojciec HA , Matka 4 porody



Leki : Prestarium 2 mg , Simvasterol 20 mg, Metformax 850mg

Leki : Prestarium 2 mg , Simvasterol 20 mg, Metformax 850mg

3xdz

3xdz

Badanie ginekologicze

Badanie ginekologicze



Macica zanikowa

Macica zanikowa



Przydatki niebadalne

Przydatki niebadalne



We wzierniku : Krwawienie

We wzierniku : Krwawienie

Badania laboratoryjne???

Badania laboratoryjne???



Morfologia

Morfologia

HB 12.0 , HCT 32 % Leu 8 tys., PLT

HB 12.0 , HCT 32 % Leu 8 tys., PLT

230 tys.

230 tys.



APPT 32 s (20 -35)

APPT 32 s (20 -35)

Czas krwania 9 min (6-9)

Czas krwania 9 min (6-9)

USG

USG



Endometrium > 15 mm unaczynione

Endometrium > 15 mm unaczynione



Jajniki bz zanikowe

Jajniki bz zanikowe



Wyłyżeczkowanie jamy macicy

Wyłyżeczkowanie jamy macicy



badanie hist- pat

badanie hist- pat

Ca endometrium

Ca endometrium

Leczenie

Leczenie



Panhysterectomia – Usunięcie macicy

Panhysterectomia – Usunięcie macicy

z przydatkiami + węzły biodrowe

z przydatkiami + węzły biodrowe

Bad hist. pat

Bad hist. pat





Ca. endometrii IA

Ca. endometrii IA

Ograniczony do endometerium

Ograniczony do endometerium

Zapamiętaj

Zapamiętaj



Krwawienie po menopauzie pomyśl o

Krwawienie po menopauzie pomyśl o

raku endometrium !!!

raku endometrium !!!



Czynnik ryzyka

Czynnik ryzyka

otyłość,

otyłość,

nieródka

nieródka



Łyżeczkownie jamy macicy

Łyżeczkownie jamy macicy



Panhysterectomia +/- węzły

Panhysterectomia +/- węzły

Które z poniższych zaburzeń jest najczęstsza

Które z poniższych zaburzeń jest najczęstsza

przyczyną wtórnego bolesnego

przyczyną wtórnego bolesnego

miesiączkowania

miesiączkowania



A Endometrioza

A Endometrioza



B Wady rozwojowe przewodów Mullera

B Wady rozwojowe przewodów Mullera



C Zapalenie nn. Miednicy mniejszej

C Zapalenie nn. Miednicy mniejszej



D Mięśniaki macicy

D Mięśniaki macicy



E Nowotwór jajnika

E Nowotwór jajnika

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

przez PTG

przez PTG

Styczeń 2007

Styczeń 2007

Które z poniższych zaburzeń jest najczęstsza

Które z poniższych zaburzeń jest najczęstsza

przyczyną wtórnego bolesnego

przyczyną wtórnego bolesnego

miesiączkowania

miesiączkowania

ODP : A Endometrioza

ODP : A Endometrioza

Występowanie błony śluzowej macicy ( kom gruczołowe + zrąb) poza

Występowanie błony śluzowej macicy ( kom gruczołowe + zrąb) poza

jamą macicy

jamą macicy



Częstość występowania 7-15% kobiet miesiączkujących

50 % z wtórnym bolesnym miesiąćzkowaniem

WEŹ POD UWAGĘ WYSTĘPOWANIE ENDOMETRIOZY W :

1.

Niepłodność

2.

Zespół bólowy miednicy mniejszej

3.

Bolesne miesiączkowanie

4.

Dyspareunia – bolesne współżycie

Które z poniższych leków są lekami

Które z poniższych leków są lekami

pierwszego rzutu w przypadku bolesnego

pierwszego rzutu w przypadku bolesnego

miesiączkowania

miesiączkowania



A NLPZ

A NLPZ



B paracetamol

B paracetamol



C inhibitory cykloksygenazy

C inhibitory cykloksygenazy



D DTA

D DTA



E Danazol

E Danazol



F Żaden z powyższych

F Żaden z powyższych

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

przez PTG

przez PTG

Styczeń 2007

Styczeń 2007

Najczęstszym powikłaniem

Najczęstszym powikłaniem

histeroskopii jest :

histeroskopii jest :



A Zator gazowy

A Zator gazowy



B Zespół przewodnienia

B Zespół przewodnienia



C Zespół Ashermana

C Zespół Ashermana



D Zakażenie

D Zakażenie



F Perforacja ściany macicy

F Perforacja ściany macicy

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

Medycyna Praktyczna : Program Edukacyjny Akredytowany

przez PTG

przez PTG

Styczeń 2007

Styczeń 2007