Podstawy Prawne 

Podstawy Prawne 

Biznesu

Biznesu

Wolność działalności 

Wolność działalności 

gospodarczej i jej 

gospodarczej i jej 

ograniczenia

ograniczenia

Pojęcie działalności 

Pojęcie działalności 

gospodarczej

gospodarczej

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa

Działalnością gospodarczą jest zarobkowa

działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,

działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,

usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i

usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i

wydobywanie kopalin ze złóż, a także

wydobywanie kopalin ze złóż, a także

działalność zawodowa, wykonywana w sposób

działalność zawodowa, wykonywana w sposób

zorganizowany i ciągły.

zorganizowany i ciągły.

Podstawy prawne wolności 

Podstawy prawne wolności 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Konstytucja RP

Konstytucja RP

Art. 20.  Społeczna gospodarka rynkowa oparta 

Art. 20.  Społeczna gospodarka rynkowa oparta 

na wolności działalności gospodarczej, własności 

na wolności działalności gospodarczej, własności 

prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy 

prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy 

partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju 

partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju 

gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. 

gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej. 



Ustawa o swobodzie działalności 

Ustawa o swobodzie działalności 

gospodarczej

gospodarczej

 

 

Art. 6. 1. Podejmowanie, 

Art. 6. 1. Podejmowanie, 

wykonywanie i zakończenie działalności 

wykonywanie i zakończenie działalności 

gospodarczej jest wolne dla każdego na równych 

gospodarczej jest wolne dla każdego na równych 

prawach, z zachowaniem warunków określonych 

prawach, z zachowaniem warunków określonych 

przepisami prawa.  

przepisami prawa.  

Wolność gospodarcza w 

Wolność gospodarcza w 

Konstytucji RP

Konstytucji RP



Zgodnie z art. 20 konstytucji RP społeczna gospodarka 

Zgodnie z art. 20 konstytucji RP społeczna gospodarka 

rynkowa opiera się na trzech podstawach:

rynkowa opiera się na trzech podstawach:

1. wolności działalności gospodarczej

1. wolności działalności gospodarczej

2. własności prywatnej

2. własności prywatnej

3. solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych

3. solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych



Wolność działalności gospodarczej jest zasadą ustrojową RP.

Wolność działalności gospodarczej jest zasadą ustrojową RP.



Wolność gospodarcza jest jednym z podstawowych praw i 

Wolność gospodarcza jest jednym z podstawowych praw i 

wolności człowieka i obywatela.

wolności człowieka i obywatela.



Państwo ma obowiązek ochrony wolności gospodarczej, 

Państwo ma obowiązek ochrony wolności gospodarczej, 

powstrzymania się od nadmiernej ingerencji oraz 

powstrzymania się od nadmiernej ingerencji oraz 

zapewnienia obywatelom gwarancji i warunków do 

zapewnienia obywatelom gwarancji i warunków do 

swobodnego i niezakłóconego korzystania z tego prawa.

swobodnego i niezakłóconego korzystania z tego prawa.



Zgodnie z art. 22 Konstytucji, ograniczenie wolności 

Zgodnie z art. 22 Konstytucji, ograniczenie wolności 

działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze 

działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze 

ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. 

ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny. 

Cechy wolności 

Cechy wolności 

gospodarczej

gospodarczej



Swoboda podejmowania i zakończenia 

Swoboda podejmowania i zakończenia 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Swoboda prawnej organizacji 

Swoboda prawnej organizacji 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Samodzielność prowadzenia działalności 

Samodzielność prowadzenia działalności 

gospodarczej i określenia jej zakresu

gospodarczej i określenia jej zakresu



Swoboda konkurowania

Swoboda konkurowania



Swoboda umów

Swoboda umów



Swoboda w ustalaniu cen

Swoboda w ustalaniu cen

Swoboda podejmowania i zakończenia 

Swoboda podejmowania i zakończenia 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Swoboda podejmowanie działalności gospodarczej

Swoboda podejmowanie działalności gospodarczej

 

 

uprawnienie do tego, aby w granicach określonych 

uprawnienie do tego, aby w granicach określonych 

prawem oraz w trybie i formach właściwych dla 

prawem oraz w trybie i formach właściwych dla 

danego rodzaju działalności gospodarczej podjąć 

danego rodzaju działalności gospodarczej podjąć 

działania prawne i faktyczne organizujące 

działania prawne i faktyczne organizujące 

możliwość wykonywania tej działalności. 

możliwość wykonywania tej działalności. 



Działania prawne polegają głównie na realizacji 

Działania prawne polegają głównie na realizacji 

licznych obowiązków (głównie rejestracyjnych oraz 

licznych obowiązków (głównie rejestracyjnych oraz 

związanych z zatrudnieniem i ubezpieczeniem 

związanych z zatrudnieniem i ubezpieczeniem 

społecznym), których dopełnienie jest konieczne 

społecznym), których dopełnienie jest konieczne 

do podjęcia wolnej działalności gospodarczej. 

do podjęcia wolnej działalności gospodarczej. 



Swoboda zakończenia działalności gospodarczej 

Swoboda zakończenia działalności gospodarczej 

oznacza, że w dowolnym wybrany przez nas 

oznacza, że w dowolnym wybrany przez nas 

czasie możemy wycofać się z obrotu 

czasie możemy wycofać się z obrotu 

gospodarczego. 

gospodarczego. 

Swoboda prawnej organizacji 

Swoboda prawnej organizacji 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Swoboda ta dotyczy: wyboru formy 

Swoboda ta dotyczy: wyboru formy 

organizacyjno-prawnej wykonywania 

organizacyjno-prawnej wykonywania 

działalności gospodarczej, kształtowania 

działalności gospodarczej, kształtowania 

systemu kierowania i organizacji wewnętrznej 

systemu kierowania i organizacji wewnętrznej 

przedsiębiorstwa, dokonywania zmian 

przedsiębiorstwa, dokonywania zmian 

strukturalnych (łączenia, podziału, likwidacji, 

strukturalnych (łączenia, podziału, likwidacji, 

przekształceń) i zrzeszania się przedsiębiorców

przekształceń) i zrzeszania się przedsiębiorców



Przedsiębiorca sam decyduje czy będzie 

Przedsiębiorca sam decyduje czy będzie 

wykonywał działalność gospodarczą 

wykonywał działalność gospodarczą 

jednoosobowo (jako osoba fizyczna) czy też w 

jednoosobowo (jako osoba fizyczna) czy też w 

ramach jednej z nazwanych i uregulowanych 

ramach jednej z nazwanych i uregulowanych 

przez prawo form konstrukcyjnych (osoba 

przez prawo form konstrukcyjnych (osoba 

prawna lub spółka osobowa prawa handlowego)

prawna lub spółka osobowa prawa handlowego)

Samodzielność prowadzenia 

Samodzielność prowadzenia 

działalności gospodarczej i określenia 

działalności gospodarczej i określenia 

jej zakresu

jej zakresu



Samodzielność oznacza możliwość 

Samodzielność oznacza możliwość 

podejmowania decyzji na własny 

podejmowania decyzji na własny 

rachunek i odpowiedzialność w sferze 

rachunek i odpowiedzialność w sferze 

działalności eksploatacyjnej i 

działalności eksploatacyjnej i 

inwestycyjnej przedsiębiorstwa 

inwestycyjnej przedsiębiorstwa 

oraz w zakresie jego finansów.

oraz w zakresie jego finansów.



Przedsiębiorca sam określa rodzaj 

Przedsiębiorca sam określa rodzaj 

działalności gospodarczej jaki chce 

działalności gospodarczej jaki chce 

wykonywać oraz jej rozmiar.

wykonywać oraz jej rozmiar.

Swoboda konkurowania

Swoboda konkurowania



Każdy przedsiębiorca ma możliwość 

Każdy przedsiębiorca ma możliwość 

nieskrępowanego 

nieskrępowanego 

współzawodniczenia z innymi 

współzawodniczenia z innymi 

przedsiębiorcami o klientów, siłę 

przedsiębiorcami o klientów, siłę 

roboczą, rynki zaopatrzenia i zbytu.

roboczą, rynki zaopatrzenia i zbytu.



Granice swobody konkurowania 

Granice swobody konkurowania 

określają zwłaszcza przepisy prawa 

określają zwłaszcza przepisy prawa 

antymonopolowego oraz prawa o 

antymonopolowego oraz prawa o 

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

 

 

Warunki wykonywania 

Warunki wykonywania 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Wolności gospodarczej nie należy traktować w sposób 

Wolności gospodarczej nie należy traktować w sposób 

absolutny, ponieważ ustawodawca z różnych powodów 

absolutny, ponieważ ustawodawca z różnych powodów 

musi określić w formie zakazów i nakazów organizację i 

musi określić w formie zakazów i nakazów organizację i 

sposób wykonywania danego rodzaju działalności. 

sposób wykonywania danego rodzaju działalności. 



Warunki wykonywania działalności gospodarczej to 

Warunki wykonywania działalności gospodarczej to 

wymagania, których spełnienie jest konieczne ze 

wymagania, których spełnienie jest konieczne ze 

względu na potrzebę zapewnienia działalności 

względu na potrzebę zapewnienia działalności 

gospodarczej odpowiedniej organizacji, 

gospodarczej odpowiedniej organizacji, 

bezpieczeństwa obrotu prawnego, ochrony zdrowia i 

bezpieczeństwa obrotu prawnego, ochrony zdrowia i 

życia ludzkiego oraz ochrony środowiska i innych 

życia ludzkiego oraz ochrony środowiska i innych 

wartości (np. ochrony konkurencji, ochrony 

wartości (np. ochrony konkurencji, ochrony 

konsumentów).  

konsumentów).  



Wymagania te ustanawia się na podstawie kryteriów 

Wymagania te ustanawia się na podstawie kryteriów 

obiektywnych i odnosi jednakowo do każdego 

obiektywnych i odnosi jednakowo do każdego 

przedsiębiorcy. 

przedsiębiorcy. 

Wymagania stawiane 

Wymagania stawiane 

przedsiębiorcą

przedsiębiorcą



Wymagani i obowiązki w zakresie:

Wymagani i obowiązki w zakresie:

1.

1.

legalizacji działalności gospodarczej przez uzyskanie wpisu w 

legalizacji działalności gospodarczej przez uzyskanie wpisu w 

rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji działalności gospodarczej; 

rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji działalności gospodarczej; 

2.

2.

obowiązków wobec statystyki publicznej, 

obowiązków wobec statystyki publicznej, 

3.

3.

rejestracji podatkowej i w zakresie ubezpieczeń społecznych; 

rejestracji podatkowej i w zakresie ubezpieczeń społecznych; 

4.

4.

wymagania związane z oznaczeniem przedsiębiorcy i jego towarów; 

wymagania związane z oznaczeniem przedsiębiorcy i jego towarów; 

5.

5.

prowadzenia finansów i rachunkowości przedsiębiorstwa we 

prowadzenia finansów i rachunkowości przedsiębiorstwa we 

właściwej formie 

właściwej formie 

6.

6.

przestrzeganie zasad BHP, ochrony środowiska, a także wymagań 

przestrzeganie zasad BHP, ochrony środowiska, a także wymagań 

natury technicznej i technologicznej 

natury technicznej i technologicznej 

7.

7.

zapewnienia wykonywania czynności objętych działalnością 

zapewnienia wykonywania czynności objętych działalnością 

gospodarczą przez osoby mające wymagane uprawnienia zawodowe 

gospodarczą przez osoby mające wymagane uprawnienia zawodowe 

(kwalifikacje)

(kwalifikacje)

8.

8.

ochrony konkurencji i konsumentów; 

ochrony konkurencji i konsumentów; 

9.

9.

obciążeń publicznoprawnych; 

obciążeń publicznoprawnych; 

10.

10.

przestrzegania norm prawa pracy i ubezpieczeń społecznych; 

przestrzegania norm prawa pracy i ubezpieczeń społecznych; 

11.

11.

kontroli i nadzoru państwowego

kontroli i nadzoru państwowego

Ograniczenia swobody 

Ograniczenia swobody 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Warunki podejmowania i prowadzenia 

Warunki podejmowania i prowadzenia 

działalności gospodarczej, jeśli prowadzą do 

działalności gospodarczej, jeśli prowadzą do 

ograniczenia wolności gospodarczej, muszą być 

ograniczenia wolności gospodarczej, muszą być 

zgodne z kryteriami dopuszczalności ograniczeń, 

zgodne z kryteriami dopuszczalności ograniczeń, 

ustanowionymi w przepisach konstytucyjnych.

ustanowionymi w przepisach konstytucyjnych.



 

 

Art. 22 Konstytucji nie określa pojęcia 

Art. 22 Konstytucji nie określa pojęcia 

ograniczeń wolności działalności gospodarczej. 

ograniczeń wolności działalności gospodarczej. 

Uważa je natomiast za dopuszczalne, jeśli są one 

Uważa je natomiast za dopuszczalne, jeśli są one 

wprowadzane tylko: 1) w drodze ustawy i 2) ze 

wprowadzane tylko: 1) w drodze ustawy i 2) ze 

względu na ważny interes publiczny.

względu na ważny interes publiczny.

Ograniczenia swobody 

Ograniczenia swobody 

działalności gospodarczej

działalności gospodarczej



Koncesje 

Koncesje 



Zezwolenia

Zezwolenia



Ograniczenia związane ze statusem 

Ograniczenia związane ze statusem 

przedsiębiorcy

przedsiębiorcy



Ograniczenia w zakresie wyboru formy 

Ograniczenia w zakresie wyboru formy 

prawnej prowadzenia działalności 

prawnej prowadzenia działalności 

gospodarczej

gospodarczej



Ograniczenia prawno-karne

Ograniczenia prawno-karne



Ograniczenia antymonopolowe

Ograniczenia antymonopolowe

Koncesja

Koncesja



Koncesja

Koncesja

 - jest to władczy akt administracyjny wydawany 

 - jest to władczy akt administracyjny wydawany 

przez organ koncesyjny. Akt ten upoważnia 

przez organ koncesyjny. Akt ten upoważnia 

koncesjonariusza do prowadzenia ściśle określonej 

koncesjonariusza do prowadzenia ściśle określonej 

działalności gospodarczej. Koncesjonowanie wprowadza się 

działalności gospodarczej. Koncesjonowanie wprowadza się 

w przypadku działalności, które mają szczególne znaczenie 

w przypadku działalności, które mają szczególne znaczenie 

ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo 

ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo 

inny ważny interes publiczny. 

inny ważny interes publiczny. 



Sąd Najwyższy uznał, że koncesja jest publicznoprawnym 

Sąd Najwyższy uznał, że koncesja jest publicznoprawnym 

uprawnieniem podmiotowym przyznanym decyzją 

uprawnieniem podmiotowym przyznanym decyzją 

właściwego organu administracji indywidualnie 

właściwego organu administracji indywidualnie 

oznaczonemu podmiotowi, który spełnia ustawowo 

oznaczonemu podmiotowi, który spełnia ustawowo 

określone wymagania zarówno podmiotowe, jak i 

określone wymagania zarówno podmiotowe, jak i 

przedmiotowe wykonywania określonego rodzaju 

przedmiotowe wykonywania określonego rodzaju 

działalności gospodarczej. 

działalności gospodarczej. 



Koncesja jest decyzją wydawaną w dużej mierze na 

Koncesja jest decyzją wydawaną w dużej mierze na 

podstawie swobodnego uznania organu koncesyjnego.

podstawie swobodnego uznania organu koncesyjnego.

Zezwolenie

Zezwolenie



Zezwolenie jest decyzją administracyjną 

Zezwolenie jest decyzją administracyjną 

wydawaną na rzecz przedsiębiorcy dopuszczającą 

wydawaną na rzecz przedsiębiorcy dopuszczającą 

go do wykonywania określonej działalności 

go do wykonywania określonej działalności 

gospodarczej, po uprzednim stwierdzeniu, że 

gospodarczej, po uprzednim stwierdzeniu, że 

przedsiębiorca spełnia określone prawem warunki 

przedsiębiorca spełnia określone prawem warunki 

wykonywania tej działalności. 

wykonywania tej działalności. 



Zezwolenie nie nadaje przedsiębiorcy nowych 

Zezwolenie nie nadaje przedsiębiorcy nowych 

praw, lecz jedynie je konkretyzuje pod względem 

praw, lecz jedynie je konkretyzuje pod względem 

podmiotowym. 

podmiotowym. 



Organ wydający zezwolenia nie może odmówić 

Organ wydający zezwolenia nie może odmówić 

wydania zezwolenia jeżeli przedsiębiorca spełnia 

wydania zezwolenia jeżeli przedsiębiorca spełnia 

wymagane warunki. 

wymagane warunki. 



Uzyskiwanie zezwoleń na działalność gospodarczą 

Uzyskiwanie zezwoleń na działalność gospodarczą 

może być ustanowione tylko w ustawie.

może być ustanowione tylko w ustawie.