Klasyfikacja nowotworów
Klasyfikacja nowotworów
narządów płciowych
narządów płciowych
żeńskich
żeńskich
dr med. Andrzej J. Kowalski
dr med. Andrzej J. Kowalski
I Katedra Ginekologii i Położnictwa
I Katedra Ginekologii i Położnictwa
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Klinika Ginekologii Operacyjnej
Klinika Ginekologii Operacyjnej
i Onkologii Ginekologicznej
i Onkologii Ginekologicznej
PODZIAŁ KLINICZNY
PODZIAŁ KLINICZNY
NOWOTWORY SZYJKI MACICY
NOWOTWORY SZYJKI MACICY
NOWOTWORY TRZONU MACICY
NOWOTWORY TRZONU MACICY
NOWOTWORY JAJNIKA
NOWOTWORY JAJNIKA
NOWOTWORY SROMU
NOWOTWORY SROMU
NOWOTWORY POCHWY
NOWOTWORY POCHWY
NOWOTWORY JAJOWODU
NOWOTWORY JAJOWODU
RAK SZYJKI MACICY
RAK SZYJKI MACICY
KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA:
KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA:
NIENACIEKAJĄCE:
NIENACIEKAJĄCE:
CIN 1, 2, 3, CIS
CIN 1, 2, 3, CIS
NACIEKAJĄCE:
NACIEKAJĄCE:
CA PLANOEPITHELIALE RECENS (invasio punctata aut
CA PLANOEPITHELIALE RECENS (invasio punctata aut
suprficialis)
suprficialis)
CA PLANOEPITHELIALE INVASIVUM (keratodes,
CA PLANOEPITHELIALE INVASIVUM (keratodes,
akeratodes, microcellulare, verrucosum)
akeratodes, microcellulare, verrucosum)
ADENOCARCINOMA
ADENOCARCINOMA
INNE
INNE
RAK SZYJKI MACICY
RAK SZYJKI MACICY
STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO
STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO
wg. FIGO
wg. FIGO
0
0
– przedinwazyjny
– przedinwazyjny
I
I
– tylko cz. pochwowa
– tylko cz. pochwowa
Ia1
Ia1
– inwazja punktowa lub powierzchniowa
– inwazja punktowa lub powierzchniowa
Ia2
Ia2
– inwazja do 5x7 mm
– inwazja do 5x7 mm
Ib
Ib
– inwazja ograniczona do większej cz, szyjki
– inwazja ograniczona do większej cz, szyjki
II
II
– przymacicza i/lub pochwa
– przymacicza i/lub pochwa
Iia
Iia
– dochodzi do 1/3 dolnej cz. pochwy
– dochodzi do 1/3 dolnej cz. pochwy
Iib
Iib
– obejmuje przymacicza ale nie dochodzi do kości
– obejmuje przymacicza ale nie dochodzi do kości
III
III
– obejmuje całą miednicę mniejszą
– obejmuje całą miednicę mniejszą
IV
IV
– nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę oraz występują
– nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę oraz występują
przerzuty odległe
przerzuty odległe
RAK SZYJKI MACICY
RAK SZYJKI MACICY
STANY PRZEDNOWOTWOROWE:
STANY PRZEDNOWOTWOROWE:
Dysplazja szyjki macicy
Dysplazja szyjki macicy
Rogowacenie przerostowe
Rogowacenie przerostowe
Brodawczak płaskonabłonkowy
Brodawczak płaskonabłonkowy
RAK SZYJKI MACICY
RAK SZYJKI MACICY
INNE NOWOTWORY SZYJKI
INNE NOWOTWORY SZYJKI
MACICY:
MACICY:
Rak gruczołowy szyjki macicy
Rak gruczołowy szyjki macicy
Mięsak groniasty
Mięsak groniasty
Mięśniak szyjki macicy
Mięśniak szyjki macicy
NOWOTWORY TRZONU
NOWOTWORY TRZONU
MACICY
MACICY
ZŁOŚLIWE
ZŁOŚLIWE
NABŁONKOWE – rak endometrium
NABŁONKOWE – rak endometrium
MEZENCHYMALNE – mięsak podścieliskowy,
MEZENCHYMALNE – mięsak podścieliskowy,
mięsak gładkokomórkowy, guz mezodermalny
mięsak gładkokomórkowy, guz mezodermalny
mieszany, mięsako-rak
mieszany, mięsako-rak
NOWOTWORY TROFOBLASTU
NOWOTWORY TROFOBLASTU
NIEZŁOŚLIWE
NIEZŁOŚLIWE
MEZENCHYMALNE – mięśniaki macicy
MEZENCHYMALNE – mięśniaki macicy
RAK ENDOMETRIUM
RAK ENDOMETRIUM
STANY PRZEDNOWOTWOROWE
STANY PRZEDNOWOTWOROWE
PROSTY ROZROST ENDOMETRIUM
PROSTY ROZROST ENDOMETRIUM
GRUCZOŁOWY ROZROST
GRUCZOŁOWY ROZROST
ENDOMETRIUM
ENDOMETRIUM
Torbielowaty
Torbielowaty
Gruczolakowaty bez atypii
Gruczolakowaty bez atypii
Atypowy
Atypowy
, małego, średniego i dużego stopnia
, małego, średniego i dużego stopnia
RAK ENDOMETRIUM
RAK ENDOMETRIUM
STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg.
STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg.
FIGO
FIGO
Ia - tylko trzon poniżej ½ grubości ściany
Ia - tylko trzon poniżej ½ grubości ściany
Ib - tylko trzon powyżej ½ grubości ściany
Ib - tylko trzon powyżej ½ grubości ściany
II – nowotwór obejmuje szyjkę
II – nowotwór obejmuje szyjkę
III – nowotwór przechodzi granice macicy, ale nie przekracza miednicy
III – nowotwór przechodzi granice macicy, ale nie przekracza miednicy
mniejszej, możliwe przerzuty do pochwy i/lub jajnika
mniejszej, możliwe przerzuty do pochwy i/lub jajnika
IVa – nacieka pęcherz, odbytnicę, esicę
IVa – nacieka pęcherz, odbytnicę, esicę
IVb – przerzuty odległe
IVb – przerzuty odległe
STOPNIE ZRÓŻNICOWANIA MORFOLOGICZNEGO
STOPNIE ZRÓŻNICOWANIA MORFOLOGICZNEGO
G1 – wysokozróżnicowany
G1 – wysokozróżnicowany
G2 – średniozróżnicowany, obecne ogniska raka litego
G2 – średniozróżnicowany, obecne ogniska raka litego
G3 – przewaga raka litego
G3 – przewaga raka litego
MIĘSAK PODŚCIELISKOWY
MIĘSAK PODŚCIELISKOWY
1.
1.
Nodulus stromatosus
Nodulus stromatosus
2.
2.
Stromatosis
Stromatosis
endolymphatica
endolymphatica
3.
3.
Sarcoma stromale
Sarcoma stromale
(podział jest uzależniony od stosunku nowotworu do
(podział jest uzależniony od stosunku nowotworu do
otoczenia!)
otoczenia!)
MIĘSAK
MIĘSAK
GŁADKOKOMÓRKOWY
GŁADKOKOMÓRKOWY
-
Leiomyomatosis intravenosa
Leiomyomatosis intravenosa
-
Leyomyoma metastaticum
Leyomyoma metastaticum
-
Leyomyoblastoma
Leyomyoblastoma
-
Leyomyomatosis peritonealis
Leyomyomatosis peritonealis
disseminata
disseminata
(podział histologiczno-kliniczny)
(podział histologiczno-kliniczny)
CHOROBY ROZROSTOWE
CHOROBY ROZROSTOWE
TROFOBLASTU
TROFOBLASTU
ZAŚNIAD GRONIASTY
ZAŚNIAD GRONIASTY
Całkowity
Całkowity
Częściowy
Częściowy
ZAŚNIAD GRONIASTY INWAZYJNY
ZAŚNIAD GRONIASTY INWAZYJNY
Tylko macicy
Tylko macicy
Z przerzutami
Z przerzutami
RAK KOSMÓWKI
RAK KOSMÓWKI
Tylko macicy
Tylko macicy
Z przerzutami (z małym i dużym ryzykiem)
Z przerzutami (z małym i dużym ryzykiem)
PRZTRWAŁA CHOROBA TROFOBLASTYCZNA
PRZTRWAŁA CHOROBA TROFOBLASTYCZNA
NOWOTWORY
NOWOTWORY
TROFOBLASTU
TROFOBLASTU
KLASYFIKACJA WG. FIGO
KLASYFIKACJA WG. FIGO
I – ograniczony do trzonu macicy
I – ograniczony do trzonu macicy
II – ograniczony do narządów
II – ograniczony do narządów
płciowych
płciowych
III – dodatkowo przerzuty do płuc
III – dodatkowo przerzuty do płuc
IV – przerzuty do innych narządów
IV – przerzuty do innych narządów
MIĘŚNIAKI MACICY
MIĘŚNIAKI MACICY
Podział:
Podział:
podśluzówkowe
podśluzówkowe
śródścienne
śródścienne
podsurowicówkow
podsurowicówkow
e
e
NOWOTWORY JAJNIKA
NOWOTWORY JAJNIKA
PODZIAŁ HISTOGENETYCZNY WHO
PODZIAŁ HISTOGENETYCZNY WHO
PIERWOTNE NOWOTWORY NABŁONKOWE
PIERWOTNE NOWOTWORY NABŁONKOWE
Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe (torbielakogruczolak - torbiel, gruczolakowłókniak -
Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe (torbielakogruczolak - torbiel, gruczolakowłókniak -
lity)
lity)
Nowotwory nabłonkowe graniczne
Nowotwory nabłonkowe graniczne
Nowotwory nabłonkowe złośliwe: RAKI (surowicze 50%, niezróżnicowane 20%, śluzowe
Nowotwory nabłonkowe złośliwe: RAKI (surowicze 50%, niezróżnicowane 20%, śluzowe
13%, endometrialne, mezonefroidalne, guz Brennera, mieszane)
13%, endometrialne, mezonefroidalne, guz Brennera, mieszane)
NOWOTWORY GONADALNE (ziarniszczak, otoczkowiak, włókniak, androblastoma,
NOWOTWORY GONADALNE (ziarniszczak, otoczkowiak, włókniak, androblastoma,
gynandroblastoma)
gynandroblastoma)
NOWOTWORY Z KOMÓREK LIPIDOWYCH
NOWOTWORY Z KOMÓREK LIPIDOWYCH
NOWOTWORY GERMINALNE rozrodczak, nowotwór pęcherzyka żółtkowego, potworniak
NOWOTWORY GERMINALNE rozrodczak, nowotwór pęcherzyka żółtkowego, potworniak
niedojrzały, potworniak dojrzały)
niedojrzały, potworniak dojrzały)
GONADOBLASTOMA
GONADOBLASTOMA
NOWOTWORY Z TKANKI ŁĄCZNEJ NIESWOISTEJ DLA GONAD
NOWOTWORY Z TKANKI ŁĄCZNEJ NIESWOISTEJ DLA GONAD
NOWOTWORY NIE SKLASYFIKOWANE
NOWOTWORY NIE SKLASYFIKOWANE
NOWOTWORY PRZERZUTOWE (rak endometrium, guz Krukenberga)
NOWOTWORY PRZERZUTOWE (rak endometrium, guz Krukenberga)
ZMIANY NOWOTWOROPODOBNE
ZMIANY NOWOTWOROPODOBNE
NOWOTWORY JAJNIKA
NOWOTWORY JAJNIKA
KLASYFIKACJA KLINICZNA WG. FIGO
KLASYFIKACJA KLINICZNA WG. FIGO
Ia – jeden jajnik, torebka nieprzerwana
Ia – jeden jajnik, torebka nieprzerwana
Ib – dwa jajniki, torebki nieprzerwane
Ib – dwa jajniki, torebki nieprzerwane
Ic – pęknięta torebka guza
Ic – pęknięta torebka guza
IIa – nacieczenie albo przerzuty do macicy i/lub jajowodów
IIa – nacieczenie albo przerzuty do macicy i/lub jajowodów
IIb – zajęcie innych tkanek miednicy mniejszej
IIb – zajęcie innych tkanek miednicy mniejszej
IIc – jw. + pęknięta torebka, lub wodobrzusze, lub dodatni rozmaz z
IIc – jw. + pęknięta torebka, lub wodobrzusze, lub dodatni rozmaz z
otrzewnej
otrzewnej
IIIa – jw. + mikrowszczepy na powierzchni otrzewnej, węzły chłonne wolne
IIIa – jw. + mikrowszczepy na powierzchni otrzewnej, węzły chłonne wolne
IIIb – jw. + wszczepy < 2 cm, węzły chłonne wolne
IIIb – jw. + wszczepy < 2 cm, węzły chłonne wolne
IIIc – jw. + wszczepy > 2 cm, przerzuty do węzłów chłonnych
IIIc – jw. + wszczepy > 2 cm, przerzuty do węzłów chłonnych
pozaotrzewnowych i/lub pachwinowych
pozaotrzewnowych i/lub pachwinowych
IV – jw. + przerzuty odległe
IV – jw. + przerzuty odległe
NOWOTWORY SROMU
NOWOTWORY SROMU
ZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE SROMU
ZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE SROMU
POTENCJALNE
POTENCJALNE
Liszaj twardzinowy
Liszaj twardzinowy
(świąd, skóra papierowata > wycinek > HP > maść z
(świąd, skóra papierowata > wycinek > HP > maść z
testosteronem)
testosteronem)
Dystrofia hyperplastyczna
Dystrofia hyperplastyczna
(świąd, białe, zlewające się ogniska hyperkeratozy >
(świąd, białe, zlewające się ogniska hyperkeratozy >
wycinek > HP > maść z betametazonem
wycinek > HP > maść z betametazonem
Dystrofia mieszana
Dystrofia mieszana
Kłykciny kończyste
Kłykciny kończyste
(podłoże wirusowe HPV, HSV-2, blade brodawki > wycinek >
(podłoże wirusowe HPV, HSV-2, blade brodawki > wycinek >
HP > elektrochirurgia / kriochirurgia / destrukcja chemiczna (Condyline)
HP > elektrochirurgia / kriochirurgia / destrukcja chemiczna (Condyline)
RZECZYWISTE
RZECZYWISTE
Dysplazja małego stopnia –
Dysplazja małego stopnia –
VIN I
VIN I
Dysplazja średniego stopnia –
Dysplazja średniego stopnia –
VIN II
VIN II
Dysplazja dużego stopnia –
Dysplazja dużego stopnia –
VIN III
VIN III
Rak śródnabłonkowy sromu -
Rak śródnabłonkowy sromu -
TIS
TIS
RAK SROMU
RAK SROMU
Rak płaskonabłonkowy
Rak płaskonabłonkowy
nierogowaciejący
nierogowaciejący
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący
Rak płaskonabłonkowy
Rak płaskonabłonkowy
paraepidermoidalny
paraepidermoidalny
Rak brodawkowaty
Rak brodawkowaty
Rak podstawnokomórkowy
Rak podstawnokomórkowy
RAK SROMU
RAK SROMU
KLASYFIKACJA WG. FIGO
KLASYFIKACJA WG. FIGO
St. 0 – TIS, rak przedinwazyjny
St. 0 – TIS, rak przedinwazyjny
St. 1 – guz dot. tylko sromu, wielkość poniżej 2 cm, węzły
St. 1 – guz dot. tylko sromu, wielkość poniżej 2 cm, węzły
chłonne wolne
chłonne wolne
St. 2 – guz dot. tylko sromu, wielkość powyżej 2 cm, węzły
St. 2 – guz dot. tylko sromu, wielkość powyżej 2 cm, węzły
chłonne wolne
chłonne wolne
St. 3 - guz przechodzi na dolną cewkę i/lub pochwę, krocze,
St. 3 - guz przechodzi na dolną cewkę i/lub pochwę, krocze,
odbyt, węzły pachwinowe powiększone, ale ruchome
odbyt, węzły pachwinowe powiększone, ale ruchome
St. 4 – guz nacieka pęcherz moczowy, cewkę, odbytnicę,
St. 4 – guz nacieka pęcherz moczowy, cewkę, odbytnicę,
ufiksowany do kości, przerzuty odległe, węzły owrzodziałe
ufiksowany do kości, przerzuty odległe, węzły owrzodziałe
nieruchome
nieruchome
RAK POCHWY
RAK POCHWY
STOPNIE ZAAWANSOWANIA
STOPNIE ZAAWANSOWANIA
KLINICZNEGO wg. FIGO
KLINICZNEGO wg. FIGO
0
0
- przedinwazyjny
- przedinwazyjny
I
I
- tylko ściany pochwy
- tylko ściany pochwy
II
II
- tkanki okołopochwowe, ale nie dochodzi do ścian
- tkanki okołopochwowe, ale nie dochodzi do ścian
miednicy
miednicy
III
III
- dochodzi do ścian miednicy
- dochodzi do ścian miednicy
IVa - nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę
IVa - nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę
IVb - występują przerzuty odległe
IVb - występują przerzuty odległe
RAK JAJOWODU
RAK JAJOWODU
KLASYFIKACJA
KLASYFIKACJA
taka sama jak w raku jajnika
taka sama jak w raku jajnika