System przeciwdziałania

utonięciom w Polsce

Michał Czaplicki
Uniwersytet Łódzki

Cel:

•

Przedstawienie zagrożenia utratą życia
wskutek utonięcia.

•

Charakterystyka i ocena systemu
bezpieczeństwa nad wodą w Polsce.

•

Wskazanie propozycji działań
zmierzających do poprawy skuteczności
działania systemu.

Metoda:

•

Analiza dokumentów

•

Sondaż diagnostyczny(wyniki badań
własnych)

O POWADZE PROBLEMU !

•

Jaka jest skala zjawiska utonięć?

Wypadki utonięć:

Wypadki utonięć

•

1999 – 925 osób

•

2000 – 525

•

2001 – 675

•

2002 – 741

•

2003 – 661

•

2004 – 707

•

2005 – 536

•

2006 – 596

Polacy toną również w innych

miejscach na świecie.

Wypadki utonięć w odniesieniu do
śmiertelnych zdarzeń podczas
pożarów i wypadków
komunikacyjnych

Zdarzenia nagłe na świecie

Utonięcia są drugą, po

wypadkach komunikacyjnych

przyczyną nagłej śmierci.

Elementy systemu
bezpieczeństwa nad wodą:

•

Prawo

•

WOPR

•

Edukacja

•

Finansowanie systemu

Ustalenia prawne:

•

Rozporządzenie, o bezpieczeństwie osób
kąpiących się (Dz. U nr 57, 1997 r.)

•

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w
sprawie kwalifikowanej pierwszej pomocy
(Dz.U. Nr 60 z 2007r. poz. 408)

•

Uchwały Zarządu Głównego WOPR

Ustalenia prawne – ich
konsekwencje:

•

Wysoki poziom merytoryczny szkoleń

•

Wielostopniowość szkolenia Ratowników (6-8
szkoleń do uzyskania uprawnień zawodowych)

•

Wysokie koszty (brak

wsparcia publicznego)

O potrzebie edukacji w

zakresie bezpiecznych

zachowań nad wodą

Wychowanie jest świadomie

organizowaną działalnością, której celem

jest wywołanie zmian w całej osobowości

człowieka, włącznie ze stroną wyrażającą

stosunek do wartości.

Wincenty Okoń 1987

Edukacja:

•

Wymień podstawowe zasady
bezpieczeństwa nad wodą.

Edukacja:

•

Jak nauczyłeś się pływać?

Edukacja:

Edukacja:

•

Przeanalizowano wiele dostępnych
programów nauczania przedmiotu
wychowanie fizyczne i wychowanie
prozdrowotne.

•

Nie napotkano w nich na treści dotyczące
bezpiecznych zachowań nad wodą.

Przygotowanie pedagogów do edukacji w

zakresie bezpiecznych zachowań nad wodą.

•

Przedmiotowe treści znaleziono jedynie w
programach kształcenia nauczycieli
wychowania fizycznego. Są one elementem
przedmiotów:

•

pływanie i ratownictwo

•

obóz letni

•

pierwsza pomoc medyczna i BHP

Przygotowanie pedagogów do edukacji w zakresie

bezpiecznych zachowań nad wodą.

•

Studenci innych kierunków studiów z
przygotowaniem

pedagogicznym

mają

zazwyczaj w programie studiów jedynie
przedmiot

„Zasady

bezpieczeństwa

i

udzielania pierwszej pomocy” w wymiarze 15
godzin. Należy przypuszczać że sprawy
bezpieczeństwa nad wodą nie zajmują tam
wiele miejsca lub nie ma ich wcale.

WOPR

•

Jedyny podmiot o zasięgu ogólnokrajowym
zajmujący się sprawami bezpieczeństwa nad
wodą.

•

Jest 0rganizacją społeczną.

•

Realizuje całość przedmiotowych zadań

•

Brak podmiotów publicznych działających na
tym polu.

Finansowanie systemu:

Przykład jednostki w Łodzi

•

Orientacyjne roczne wydatki w latach 2004-2009
wynoszą około 600 tys. zł

•

Minimalny podatek vat 22% wynosi około 132 tys

•

Wsparcie publiczne (poprzez udział w
konkursach UM), wynosi 45 tys roczne

•

minimalny zysk budżetu z działalności tej
jednostki wynosi 87 tys

Wnioski:

•

Utonięcia są drugą, po wypadkach
komunikacyjnych przyczyną nagłej
śmierci.

•

Ustalenia prawa przewidują wysoki
poziom kształcenia Ratowników wodnych

•

Awans zawodowy w Ratownictwie
wodnym jest skomplikowany i kosztowny,
co może ograniczać popularność tych
szkoleń.

Wnioski:

•

System edukacji w niewielkim stopniu
angażuje się w przeciwdziałanie
utonięciom i nie jest do tego przygotowany.

•

Podstawą systemu przeciwdziałania
utonięciom w Polsce jest działalność
społeczna.

•

Istnieje podejrzenie, że budżet Państwa
czerpie
zyski z działania tego systemu.

Propozycje działań:

•

Nowa diagnoza przyczyn i okoliczności utonięć

(naukowcy, MSWiA, WOPR)

•

Ocena skuteczności działań systemu (naukowcy,
WOPR)

•

Poszukiwanie nowych rozwiązań (naukowcy, WOPR,
podmioty zajmujące się ratownictwem z innych
krajów

•

Badanie ich skuteczności (naukowcy, organizacje
ratownicze)

•

Wdrożenie nowoczesnego systemu przeciwdziałania
utonięciom w Polsce (naukowcy, MS, ME, WOPR)