Bramki logiczne i układy
kombinatoryczne
M@rek Pudełko
Urządzenia Techniki
Komputerowej
Bramka logiczna
• Bramka logiczna to praktyczna
realizacja funktora logicznego.
• Może być zrealizowana w postaci
układu mechanicznego, układu
scalonego lub fragmentu programu
komputerowego.
2
Logika dwustanowa
• Układy cyfrowe wykorzystują dwa stany:
niski (L-low) i wysoki (H-high).
3
Stan logiczny Reprezentacja
liczbowa
Realizacja elektryczna
Wysoki
1
Wysokie
napięcie
Niski
O
Niskie napięcie
• W technice cyfrowej wykorzystuje się
dwójkowy system liczbowy i
kodowanie w tym systemie
Podstawowe właściwości
logiki binarnej
Dodawanie
0 + 0 = 0
0 + 1 = 1
1 + 0 = 1
1 + 1 = 1
Mnożenie
0 * 0 = 0
0 * 1 = 0
1 * 0 = 0
1 * 1 = 1
Negacja
4
Bramki
• AND
-NAND
• OR
-NOR
• EX-OR
-EX-NOR
•
-NOT
5
Bramka AND
• Bramka AND realizuje iloczyn logiczny.
– Stan wysoki pojawia się tylko wtedy gdy na
obydwu wejściach jest również stan wysoki
X
1
X
2
Y
0
0
0
0
1
0
1
0
0
1
1
1
6
Bramka OR
• Bramka OR realizuje sumę logiczną.
– Stan wysoki pojawia się tylko wtedy gdy
choć na jednym wejściu jest stan wysoki
X
1
X
2
Y
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
1
1
7
Bramka NOT
• Bramka NOT realizuje negację logiczną.
– Na wyjściu pojawia się stan przeciwny do
wejścia
X
Y
0
1
1
0
8
Bramka NAND
• Bramka NAND (NOT-AND) realizuje
negację iloczynu logicznego.
– Stan wysoki pojawia się wtedy choć na
jednym wejściu jest stan niski
X
1
X
2
Y
0
0
1
0
1
1
1
0
1
1
1
0
9
Bramka NOR
• Bramka NOR (NOT-OR) realizuje
negację sumy logicznej.
– Stan wysoki pojawia się tylko wtedy gdy na
żadnym wejściu nie ma stanu wysokiego
X
1
X
2
Y
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
1
0
10
Funktory zupełne
• Bramki NAND i NOR to tzw. funktory
zupełne.
• Oznacza to, ze odpowiednio je łącząc
możemy zastąpić nimi każdą inną
bramkę logiczną.
11
Bramka EX-OR
• Bramka EX-OR(EXCLUSIVE-OR)
realizuje różnicę symetryczną.
– Stan wysoki pojawia się tylko wtedy gdy
na wejściach są różne wartości
X
1
X
2
Y
0
0
0
0
1
1
1
0
1
1
1
0
12
Bramka EX-NOR
• Bramka EX-NOR(EXCLUSIVE NOT-OR)
realizuje tożsamość logiczną.
– Stan wysoki pojawia się tylko wtedy gdy na
obydwu wejściach są te same stany logiczne.
X
1
X
2
Y
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
1
1
13
Układ kombinatoryczny
• W układzie kombinatorycznym stan
wyjść zależy wyłącznie od stanu wejść.
• Stan wyjść opisują funkcje boolowskie
(logiczne).
• W układach kombinatorycznych nie
występuje sprzężenie zwrotne.
14
Analiza przykładowego
układu
1
0
1
0
15
Analiza przykładowego
układu
1
0
1
0
1
16
Analiza przykładowego
układu
1
0
1
0
1
1
1
17
Analiza przykładowego
układu
1
0
1
0
1
1
1
0
18
Tworzenie równania funkcji
logicznej
19
Tworzenie równania funkcji
logicznej
X
1
X
2
X
3
X
4
20
Tworzenie równania funkcji
logicznej
X
1
X
2
X
3
X
4
21
Tworzenie równania funkcji
logicznej
X
1
X
2
X
3
X
4
22
Analiza przykładowego
układu
X
1
X
2
X
3
X
4
23
Ćwiczenie
1. Przeanalizuj działanie następujących
układów
2. Do poniższych układów napisz
funkcję logiczną, którą realizują.
24
25
Układ nr 1
26
Układ nr 2
27
Układ nr 3
28
Układ nr 4
29