Bóle brzucha

Bóle brzucha

u dzieci

u dzieci

Ból brzucha

Ból brzucha



nieprzyjemne doznanie czuciowe i

nieprzyjemne doznanie czuciowe i

emocjonalne, zlokalizowane w obszarze

emocjonalne, zlokalizowane w obszarze

pomiędzy łukami żebrowymi a spojeniem

pomiędzy łukami żebrowymi a spojeniem

łonowym

łonowym



objaw ochronny ostrzegający organizm o

objaw ochronny ostrzegający organizm o

zagrożeniu, powoduje uruchomienie reakcji

zagrożeniu, powoduje uruchomienie reakcji

obronnych w odpowiedzi na działanie

obronnych w odpowiedzi na działanie

czynnika chorobotwórczego

czynnika chorobotwórczego



może towarzyszyć stanom bezpośredniego

może towarzyszyć stanom bezpośredniego

zagrożenia życia

zagrożenia życia



jedna z najczęstszych dolegliwości wieku

jedna z najczęstszych dolegliwości wieku

dziecięcego

dziecięcego

Rodzaje bólu

Rodzaje bólu



ból

ból

somatyczny

somatyczny



ból trzewny

ból trzewny



ból odniesiony

ból odniesiony

Rodzaje bólu

Rodzaje bólu



ból ostry

ból ostry



ból przewlekły

ból przewlekły



ból

ból

nawracający

nawracający



bóle czynnościowe

bóle czynnościowe



bóle psychogenne

bóle psychogenne



bóle organiczne

bóle organiczne

BODŹCE BÓLOWE SĄ

BODŹCE BÓLOWE SĄ

MODYFIKOWANE PRZEZ:

MODYFIKOWANE PRZEZ:



Układ siateczkowy

Układ siateczkowy



Układ limbiczny

Układ limbiczny



Ośrodkowe centra analizatorowe

Ośrodkowe centra analizatorowe

Ból somatyczny

Ból somatyczny



źródło bólu – receptory bólowe

źródło bólu – receptory bólowe

otrzewnej ściennej oraz ściany jamy

otrzewnej ściennej oraz ściany jamy

brzucha

brzucha



dobrze zlokalizowany, największe

dobrze zlokalizowany, największe

nasilenie w miejscu patologii

nasilenie w miejscu patologii



zwykle ostry, stały (ciągły)

zwykle ostry, stały (ciągły)



nasilenie przy ruchu ciała, kaszlu,

nasilenie przy ruchu ciała, kaszlu,

kichaniu, głębokim oddychaniu

kichaniu, głębokim oddychaniu



nie promieniuje, zwykle bez objawów

nie promieniuje, zwykle bez objawów

wegetatywnych

wegetatywnych

Ból trzewny

Ból trzewny



źródło bólu – narządy jamy brzusznej

źródło bólu – narządy jamy brzusznej

oraz pokrywająca je otrzewna

oraz pokrywająca je otrzewna



ból tępy, przerywany, kolkowy,

ból tępy, przerywany, kolkowy,

nękający

nękający



bez wyraźnej lokalizacji

bez wyraźnej lokalizacji



najczęściej występuje symetrycznie,

najczęściej występuje symetrycznie,

wzdłuż linii pośrodkowej, może

wzdłuż linii pośrodkowej, może

promieniować do odleglejszych

promieniować do odleglejszych

obszarów

obszarów

Ból trzewny

Ból trzewny



zwykle towarzyszą mu objawy

zwykle towarzyszą mu objawy

wegetatywne: nudności, wymioty,

wegetatywne: nudności, wymioty,

niepokój motoryczny, bladość pocenie

niepokój motoryczny, bladość pocenie

się

się



nasilenie w spoczynku, zmniejszenie

nasilenie w spoczynku, zmniejszenie

podczas ruchu

podczas ruchu



lokalizacja bólu zależy od segmentu

lokalizacja bólu zależy od segmentu

rdzenia kręgowego, do którego docierają

rdzenia kręgowego, do którego docierają

włókna przewodzące bodźce bólowe

włókna przewodzące bodźce bólowe

Ból odniesiony

Ból odniesiony



odczucie bólu lub przeczulica

odczucie bólu lub przeczulica

skóry

skóry

w rejonie odległym od procesu

w rejonie odległym od procesu

chorobowego

chorobowego



dotyczy bólu trzewnego

dotyczy bólu trzewnego

Ból ostry

Ból ostry



znaczenie ostrzegawcze

znaczenie ostrzegawcze



samoograniczający się, powoduje lęk

samoograniczający się, powoduje lęk



odpowiada na środki przeciwbólowe

odpowiada na środki przeciwbólowe



podział

podział

-

choroby chirurgiczne (ostry brzuch

choroby chirurgiczne (ostry brzuch

chirurgiczny)

chirurgiczny)

-

choroby internistyczne (ostry brzuch

choroby internistyczne (ostry brzuch

internistyczny)

internistyczny)

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha



Chirurgiczne

Chirurgiczne



Niechirurgiczne

Niechirurgiczne



Pozabrzuszne

Pozabrzuszne

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha



Chirurgiczne

Chirurgiczne





ostre zapalenie wyrostka robaczkowego

ostre zapalenie wyrostka robaczkowego





niedrożność jelit , łącznie z wgłobieniem

niedrożność jelit , łącznie z wgłobieniem





przepuklina pachwinowa

przepuklina pachwinowa





zapalenie otrzewnej

zapalenie otrzewnej





zapalenie uchyłka Meckela

zapalenie uchyłka Meckela





zapalenie trzustki

zapalenie trzustki





uraz

uraz

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha



Niechirurgiczne

Niechirurgiczne





niespecyficzne bóle brzucha

niespecyficzne bóle brzucha





zapalenie żołądka i jelit

zapalenie żołądka i jelit





układ moczowy

układ moczowy

- zakażenie układu moczowego

- zakażenie układu moczowego

- ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

- ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek

- wodonercze

- wodonercze

- kamica układu moczowego

- kamica układu moczowego

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha

■

■

Niechirurgiczne

Niechirurgiczne





plamica Sch

plamica Sch

ö

ö

nleina- Henocha

nleina- Henocha





cukrzycowa kwasica ketonowa

cukrzycowa kwasica ketonowa





niedokrwistość sierpowato-krwinkowa

niedokrwistość sierpowato-krwinkowa





zapalenie wątroby

zapalenie wątroby





zapalne choroby jelit

zapalne choroby jelit





zaparcie

zaparcie





nawracające bóle brzucha w

nawracające bóle brzucha w

dzieciństwie

dzieciństwie

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha

■

■

Niechirurgiczne

Niechirurgiczne





problemy gineklologiczne u

problemy gineklologiczne u

dojrzewających

dojrzewających

dziewczynek

dziewczynek





psychologiczne

psychologiczne





zatrucie ołowiem

zatrucie ołowiem





ostra porfiria ( rzadko)

ostra porfiria ( rzadko)





nieznane

nieznane

Przyczyny ostrego bólu

Przyczyny ostrego bólu

brzucha

brzucha



Pozabrzuszne

Pozabrzuszne





zakażenie górnych dróg

zakażenie górnych dróg

oddechowych

oddechowych





zapalenie płuc obejmujące płaty

zapalenie płuc obejmujące płaty

dolne

dolne





skręt jelita

skręt jelita





biodro i kręgosłup

biodro i kręgosłup

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne



Objawy podmiotowe:

Objawy podmiotowe:





Ból brzucha

Ból brzucha

– dzieci starsze nazywają

– dzieci starsze nazywają

dolegliwość, potrafią podać jej lokalizację i

dolegliwość, potrafią podać jej lokalizację i

natężenie. Młodsze zgłaszają ból, lecz dokładne

natężenie. Młodsze zgłaszają ból, lecz dokładne

zlokalizowanie go jest trudne – w większości

zlokalizowanie go jest trudne – w większości

przypadków wskazują na okolicę okołopępkową.

przypadków wskazują na okolicę okołopępkową.

Stwierdzenie bólu brzucha u niemowlęcia jest

Stwierdzenie bólu brzucha u niemowlęcia jest

możliwe jedynie na podstawie właściwej

możliwe jedynie na podstawie właściwej

interpretacji jego zachowania (niepokój,

interpretacji jego zachowania (niepokój,

płacz, podkurczanie kończyn dolnych, niechęć do

płacz, podkurczanie kończyn dolnych, niechęć do

jedzenia, napinanie brzucha, objawy towarzyszące)

jedzenia, napinanie brzucha, objawy towarzyszące)





Objawy towarzyszące ze strony

Objawy towarzyszące ze strony

przewodu pokarmowego

przewodu pokarmowego

: nudności

: nudności

i/lub wymioty (częstość, charakter –

i/lub wymioty (częstość, charakter –

kałowe, żółciowe, fusowate), brak

kałowe, żółciowe, fusowate), brak

łaknienia, wypróżnienia ( częstośc,

łaknienia, wypróżnienia ( częstośc,

brak, charakter- stolce z krwią,

brak, charakter- stolce z krwią,

śluzem, tłuszczowe, smoliste, z

śluzem, tłuszczowe, smoliste, z

domieszką krwi

domieszką krwi

)

)

, wzdęcia, gazy,

, wzdęcia, gazy,

odbijania, żółtaczka

odbijania, żółtaczka





Objawy spoza przewodu

Objawy spoza przewodu

pokarmowego

pokarmowego

: gorączka, chudnięcie,

: gorączka, chudnięcie,

bladość, wysypki, obrzęki, zaburzenia

bladość, wysypki, obrzęki, zaburzenia

miesiączkowania, zaburzenia

miesiączkowania, zaburzenia

związane z oddawaniem moczu

związane z oddawaniem moczu

(częstomocz, skapomocz, dyzuria,

(częstomocz, skapomocz, dyzuria,

krwiomocz i inne), zaburzenia

krwiomocz i inne), zaburzenia

aktywności, senność, zmęczenie,

aktywności, senność, zmęczenie,

niepokój motoryczny lub bezruch

niepokój motoryczny lub bezruch



Objawy przedmiotowe:

Objawy przedmiotowe:





ogólne

ogólne

: stopień świadomości, nieadekwatny

: stopień świadomości, nieadekwatny

do wieku poziom rozwoju, gorączka, ułożenie, kolor

do wieku poziom rozwoju, gorączka, ułożenie, kolor

twarzy, oddech, wysypka, obrzęki, ślady urazu

twarzy, oddech, wysypka, obrzęki, ślady urazu





pozabrzuszne

pozabrzuszne

: zmiany zapalne gardła, zapalenie

: zmiany zapalne gardła, zapalenie

ucha środkowego, zmiany osłuchowe nad płucami,

ucha środkowego, zmiany osłuchowe nad płucami,

objawy neurologiczne

objawy neurologiczne





ze strony brzucha

ze strony brzucha

: napięcie powłok, zmiany

: napięcie powłok, zmiany

perystaltyki (nadmierna/brak) tkliwość, objawy

perystaltyki (nadmierna/brak) tkliwość, objawy

otrzewnowe, powiększenie narządów miąższowych,

otrzewnowe, powiększenie narządów miąższowych,

guzy

guzy

DIAGNOSTYKA

DIAGNOSTYKA

Wstępną diagnostykę należy przeprowadzić

Wstępną diagnostykę należy przeprowadzić

w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu

w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu

i ewentualnie uzupełnić o badania i konsultacje

i ewentualnie uzupełnić o badania i konsultacje

dostępne na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej

dostępne na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej

1.

1.

Wywiad oraz obserwacja zachowania

Wywiad oraz obserwacja zachowania

dziecka

dziecka

(wstępna ocena pilności problemu,

(wstępna ocena pilności problemu,

wstępne różnicowanie pomiędzy bólem

wstępne różnicowanie pomiędzy bólem

organicznym a czynnościowym i

organicznym a czynnościowym i

psychogennym, orientacyjne ustalenie

psychogennym, orientacyjne ustalenie

potencjalnej przyczyny)

potencjalnej przyczyny)

2

2

.

.

Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

, w tym per

, w tym per

rectum, wzrokowa orientacyjna ocena

rectum, wzrokowa orientacyjna ocena

przyniesionych przez matkę

przyniesionych przez matkę

wydalin/zawartości pieluszki

wydalin/zawartości pieluszki

3. Podstawowe badania

3. Podstawowe badania

laboratoryjne

laboratoryjne

: morfologia + rozmaz,

: morfologia + rozmaz,

OB, bilirubina, aminotransferazy,

OB, bilirubina, aminotransferazy,

amylaza, badanie ogólne i posiew

amylaza, badanie ogólne i posiew

moczu, posiew kału, kał na

moczu, posiew kału, kał na

pasożyty, na krew utajoną

pasożyty, na krew utajoną

4. Podstawowe badania

4. Podstawowe badania

obrazowe:

obrazowe:

usg jamy

usg jamy

brzusznej, RTG płuc, jamy brzusznej

brzusznej, RTG płuc, jamy brzusznej

5. Konsultacje:

5. Konsultacje:

psychologiczna,

psychologiczna,

ginekologiczna.

ginekologiczna.

W uzasadnionych przypadkach pacjenta należy skierować

W uzasadnionych przypadkach pacjenta należy skierować

do odpowiednich specjalistów:

do odpowiednich specjalistów:

■

■

ostre schorzenia wymagające pilnej interwencji

ostre schorzenia wymagające pilnej interwencji

- izba przyjęć: chirurg dziecięcy/pediatra, ewentualnie

- izba przyjęć: chirurg dziecięcy/pediatra, ewentualnie

ginekolog

ginekolog

■

■

dolegliwości przewlekłe

dolegliwości przewlekłe

- poradnie specjalistyczne

- poradnie specjalistyczne

(alergologiczna, gastroenterologiczna, urologiczna/

(alergologiczna, gastroenterologiczna, urologiczna/

nefrologiczna, ginekologiczna, neurologiczna,

nefrologiczna, ginekologiczna, neurologiczna,

metaboliczna, endokrynologiczna), laryngologiczna

metaboliczna, endokrynologiczna), laryngologiczna



ewentualnie skierowanie do

ewentualnie skierowanie do

odpowiednich klinik specjalistycznych

odpowiednich klinik specjalistycznych

:

:

badania specjalistyczne, np. testy skórne

badania specjalistyczne, np. testy skórne

punktowe, płatkowe, sIgE, próby prowokacji,

punktowe, płatkowe, sIgE, próby prowokacji,

badania endoskopowe, RTG kontrastowe

badania endoskopowe, RTG kontrastowe

przewodu pokarmowego, badania

przewodu pokarmowego, badania

czynnościowe przewodu pokarmowego, pH-

czynnościowe przewodu pokarmowego, pH-

metria, oddechowy test wodorowy, test

metria, oddechowy test wodorowy, test

laktozowy, Doppler-USG, cystrografia,

laktozowy, Doppler-USG, cystrografia,

urografia, renoscyntygrafia i inne

urografia, renoscyntygrafia i inne

Z czym najczęściej

Z czym najczęściej

różnicujemy?

różnicujemy?



W pierwszej kolejności wykluczyć należy

W pierwszej kolejności wykluczyć należy

schorzenia doprowadzające do tzw. „ostrego

schorzenia doprowadzające do tzw. „ostrego

brzucha”. Kolejno – ustalić, czy ból jest

brzucha”. Kolejno – ustalić, czy ból jest

organiczny czy czynnościowy lub

organiczny czy czynnościowy lub

psychogenny i dopiero przeprowadzić

psychogenny i dopiero przeprowadzić

różnicowanie pomiędzy poszczególnymi

różnicowanie pomiędzy poszczególnymi

schorzeniami do bólu brzucha

schorzeniami do bólu brzucha

doprowadzającymi. Wskazówkami

doprowadzającymi. Wskazówkami

w diagnostyce różnicowej mogą

w diagnostyce różnicowej mogą

być wiek dziecka, płeć, objawy

być wiek dziecka, płeć, objawy

towarzyszące bólowi, czas trwania

towarzyszące bólowi, czas trwania

i nasilenie dolegliwości

i nasilenie dolegliwości

Leczenie

Leczenie



Leczenie niefarmakologiczne

Leczenie niefarmakologiczne

(w leczeniu

(w leczeniu

zaburzeń czynnościowych lub psychogennych bywa

zaburzeń czynnościowych lub psychogennych bywa

wystarczające)

wystarczające)

:

:





dietetyczne

dietetyczne

(wyjaśnienie zasad prawidłowej

(wyjaśnienie zasad prawidłowej

diety, diety eliminacyjne w alergii i nietolerancji

diety, diety eliminacyjne w alergii i nietolerancji

pokarmowej, diety specjalne w chorobach

pokarmowej, diety specjalne w chorobach

metabolicznych, dieta

metabolicznych, dieta

ubogoresztkowa/bogatoresztkowa w zaburzeniach

ubogoresztkowa/bogatoresztkowa w zaburzeniach

defekacji);

defekacji);





psychoterapia

psychoterapia

,

,

uspokojenie rodziców,

uspokojenie rodziców,

wyjaśnienie istoty dolegliwości (także w schorzeniach

wyjaśnienie istoty dolegliwości (także w schorzeniach

organicznych

organicznych

z uwagi na komponentę psychogenną

z uwagi na komponentę psychogenną

percepcji bólu), biofeedback, hypnoterapia

percepcji bólu), biofeedback, hypnoterapia



Leczenie farmakologiczne

Leczenie farmakologiczne

(zależnie od etiologii)

(zależnie od etiologii)

:

:





antybiotykoterapia, leki przeciwpasożytnicze

antybiotykoterapia, leki przeciwpasożytnicze





inhibitory pompy protonowej

inhibitory pompy protonowej





leki hamujące receptory histaminowe (H1-alergia,

leki hamujące receptory histaminowe (H1-alergia,

H2-choroba wrzodowa)

H2-choroba wrzodowa)





leki osłaniające błonę śluzową przewodu

leki osłaniające błonę śluzową przewodu

pokarmowego i zobojętniające

pokarmowego i zobojętniające





leki przeciwbólowe, rozkurczowe, przeciwwzdęciowe

leki przeciwbólowe, rozkurczowe, przeciwwzdęciowe





leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego

leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego





anksjolityki

anksjolityki





leki rozmiękczające stolec, stymulujące defekację,

leki rozmiękczające stolec, stymulujące defekację,

balastowe (błonnik)

balastowe (błonnik)





probiotyki i inne

probiotyki i inne



Leczenie inwazyjne

Leczenie inwazyjne

:

:

podczas

podczas

zabiegów endoskopowych (np.

zabiegów endoskopowych (np.

usuwanie polipów, poszerzenie

usuwanie polipów, poszerzenie

zwężeń przełyku), ewentualnie

zwężeń przełyku), ewentualnie

ginekologicznych, urologicznych i in.

ginekologicznych, urologicznych i in.



Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

:

:

często gdy

często gdy

tzw. „ostry brzuch”, guzy, wady

tzw. „ostry brzuch”, guzy, wady

rozwojowe

rozwojowe

KIEDY LEKARZ RODZINNY

KIEDY LEKARZ RODZINNY

POWINIEN ODESŁAĆ DO INNYCH

POWINIEN ODESŁAĆ DO INNYCH

SPECJALISTÓW

SPECJALISTÓW



Alarmujące objawy w wywiadzie

Alarmujące objawy w wywiadzie

:

:

ból zaburzający normalną aktywność,

ból zaburzający normalną aktywność,

narastający w czasie, budzący ze snu,

narastający w czasie, budzący ze snu,

spadek a u niemowląt i małych dzieci brak

spadek a u niemowląt i małych dzieci brak

przyrostu masy ciała, zahamowanie wzrostu,

przyrostu masy ciała, zahamowanie wzrostu,

wymioty, przewlekła biegunka, krew w

wymioty, przewlekła biegunka, krew w

stolcu, bóle zlokalizowane z dala od linii

stolcu, bóle zlokalizowane z dala od linii

pośrodkowej, bóle grzbietu, nawracająca lub

pośrodkowej, bóle grzbietu, nawracająca lub

przewlekła gorączka lub inne objawy

przewlekła gorączka lub inne objawy

ogólnoustrojowe, organiczne schorzenia

ogólnoustrojowe, organiczne schorzenia

przewodu pokarmowego w rodzinie

przewodu pokarmowego w rodzinie



Niepokojące objawy w badaniu

Niepokojące objawy w badaniu

przedmiotowym

przedmiotowym

: ciężki stan

: ciężki stan

chorego, zwiększone napięcie powłok,

chorego, zwiększone napięcie powłok,

zmiany okołoodbytnicze, niskorosłość,

zmiany okołoodbytnicze, niskorosłość,

niedobór masy ciała, wyczuwalny

niedobór masy ciała, wyczuwalny

guz, hepato/splenomegalia, żółtaczka,

guz, hepato/splenomegalia, żółtaczka,

wysypka, obrzęk stawów,

wysypka, obrzęk stawów,

nieprawidłowości per rectum,

nieprawidłowości per rectum,

dodatni objaw Goldflama

dodatni objaw Goldflama

ROKOWANIE

ROKOWANIE



Rokowanie zależy od etiologii dolegliwości.

Rokowanie zależy od etiologii dolegliwości.

W każdym przypadku znaczącą rolę

W każdym przypadku znaczącą rolę

odgrywa także właściwe i wcześnie

odgrywa także właściwe i wcześnie

ustalone rozpoznanie i wdrożone

ustalone rozpoznanie i wdrożone

odpowiednie postępowanie . Przy

odpowiednie postępowanie . Przy

prawidłowo przeprowadzonej diagnostyce

prawidłowo przeprowadzonej diagnostyce

niezwykle rzadko zdarza się przeoczenie

niezwykle rzadko zdarza się przeoczenie

istotnej przyczyny organicznej

istotnej przyczyny organicznej

dolegliwości.

dolegliwości.

Kolka niemowlęca

Kolka niemowlęca



Niemowlę krzyczy gdy jest niezadowolone, czuje

zimno, głód lub ból. Natężenie krzyku/płaczu oraz

czas jego utrzymywania się uzależniony jest od

temperamentu dziecka oraz jego wrażliwości na

nieprzyjemne bodźce, które stają się źródłem

niepokoju.



Kolka niemowlęca wg różnych autorów występują

u 3.3-40 % populacji niemowląt. Dolegliwości

te określane są w Anglii jako - „kolki 3–

miesięczne” lub „kolki wieczorne”, Chińczycy

określają je jako - „100 dni płaczu”, a

Wietnamczycy jako –„3 miesiące plus 10 dni płacz

Definicja

Definicja kolki jelitowej

(infantile colic)



Kolka niemowlęca należy do zaburzeń czynnościowych

przewodu pokarmowego noworodków, niemowląt i dzieci

w wieku poniemowlęcym - G 4



Zgodnie z III Kryteriami Rzymskimi klasyfikującymi

zaburzenia czynnościowe dla rozpoznania kolki

niemowlęcej musi być spełnione każde z poniższych

kryteriów u niemowląt w wieku od urodzenia do

ukończenia 4 miesiąca życia:
 napady grymaszenia, rozdrażnienia lub płaczu

rozpoczynają się i kończą bez uchwytnej przyczyny,

 napady płaczu trwają ponad 3 godz. w ciągu doby

i występują przez co najmniej 3 dni w tygodniu

przez co najmniej 3 tygodnie

.





rozwój i wzrastanie dziecka są prawidłowe

rozwój i wzrastanie dziecka są prawidłowe

RODZAJE KOLKI

RODZAJE KOLKI



Kolka prawdziwa

– epizody płaczu są

częste, długotrwałe, dziecko nie pozwala

się uspokoić



Kolka rzekoma

– dziecko płacze

intensywnie, często, ale rodzice nie mają

kłopotów z jego uspokojeniem

Etiologia jest niejasna

alergia pokarmowa?
nietolerancja laktozy?
zaburzenia mikroflory jelitowej?
teoria neurologiczna?
niekorzystny wpływ dymu papierosowego?
nieprawidłowa technika karmienia?
czynniki psychospołeczne?



pierwsze dolegliwości pojawiają się

pomiędzy 3 dniem a 3
tygodniem życia,



u 80% niemowląt pierwsze objawy

pojawiają się w 2 tygodniu życia,



objawy obserwuje się zazwyczaj w

godzinach wieczornych (18.00 – 22.00)

Objawy kliniczne

napadowy, nie dający się ukoić płacz,
podkurczanie kończyn dolnych,
powiększenie obwodu brzucha,
zwiększona ilość gazów jelitowych

Charakterystyczną cechą kolki jelitowej

jest jej nagły początek i koniec bez
wyraźnej przyczyny poprawy stanu
dziecka

I grupa

dzieci zadowolone
lub „łagodnie hałasujące”

II grupa

dzieci hałasujące

III grupa

dzieci „przeraźliwie hałasujące”

I grupa:

dzieci „zadowolone” lub

„łagodnie hałasujące”

napady niewyjaśnionej nadwrażliwości,

niepokoju lub płaczu utrzymują się
do 3 godzin, dolegliwości pojawiają się
rzadziej niż 3 razy w tygodniu

dolegliwości mogą ustąpić przy stosowaniu

łagodnych zabiegów pielęgnacyjnych

Kolka niemowlęca

Kolka niemowlęca

II grupa:

dzieci „hałasujące”

napady płaczu trwają dłużej niż 3 godziny

dziennie, pojawiają się częściej niż 3 x w
tygodniu

dolegliwości mogą ustąpić przy stosowaniu

łagodnych zabiegów pielęgnacyjnych

III grupa:

dzieci „przeraźliwie

hałasujące”

napady płaczu występują niemal ciągle,

utrzymują się dłużej niż 3 tygodnie

dolegliwości nie ustępują przy próbie

kołysania, noszenia lub zachęcania do
ssania

Z powodu niejasnej etiologii kolki

niemowlęcej, leczenie powinno być ustalane

indywidualnie dla każdego dziecka i mieć

działanie wielokierunkowe

.

Schematy

terapeutyczne

1. farmakoterapia
2. leczenie żywieniowe
3. metody behawioralne
4. herbaty ziołowe, roztwory sacharozy

Farmakoterapia

Trymebutyna:
• od dawna stosowana w praktyce pediatrycznej,
• obejmuje działaniem cały przewód pokarmowy,
• przywraca prawidłową pracę jelit w stanach zarówno

hipo- jak i hiperkinezy mięśniowej,

• dobrze tolerowana nawet przez noworodki,
• przeciwwskazania: fenyloketonuria oraz w okresie ciąży

i podczas karmienia piersią (ze względu na brak danych

potwierdzających bezpieczeństwo stosowania),

• działania niepożądane występują rzadko i obejmują

skórne reakcje alergiczne.

 

                                   

Simetikon

- zmniejsza napięcie powierzchniowe

pęcherzyków powietrza,

- ułatwia dalsze przesuwanie się pęcherzyków

w jelitach

nie potwierdzono skuteczności stosowania

simetikonu w kolce jelitowej

Leki parasympatykolityczne

(dicykloweryna, skopolamina)

- udowodniona skuteczność,
- nie zaleca się rutynowego stosowania z

powodu częstych skutków ubocznych
(zaparcie stolca, biegunka, zaburzenia
oddychania, omdlenie, drgawki, śpiączka)

Lactobacillus reuteri

Lactobacillus reuteri stosowany doustnie był
bezpieczny i skrócił czas utrzymywania się

kolki

niemowlęcej w porównaniu z symetykonem

Laktaza

•

produkowana z hodowli drożdży,

•

ułatwia trawienie mleka,

•

działanie zależy od sposobu przygotowania laktazy przed

podaniem - lepsze efekty obserwowano po pre-inkubacji

pokarmu z laktazą,



Opinie badaczy dotyczące stosowania laktazy w leczeniu kolki

Opinie badaczy dotyczące stosowania laktazy w leczeniu kolki

niemowlęcej są sprzeczne.

niemowlęcej są sprzeczne.



W przeprowadzonych metaanalizach badań klinicznych stwierdzono

W przeprowadzonych metaanalizach badań klinicznych stwierdzono

brak wystarczających dowodów do rutynowego stosowania laktazy w

brak wystarczających dowodów do rutynowego stosowania laktazy w

kolce niemowlęcej.

kolce niemowlęcej.

Leczenie żywieniowe

u niemowląt karmionych

sztucznie:

dobrać odpowiedni kształt smoczka,
zwrócić uwagę na prawidłową technikę

karmienia butelką,

nie potwierdzono skuteczności stosowania

bezlaktozowych preparatów sojowych,

przy dobrze udokumentowanym podejrzeniu

nadwrażliwości pokarmowej korzystne jest

stosowanie hydrolizatów białkowych

Sacharoza

wywiera łagodne działanie przeciwbólowe

przez wpływ na układ enkefalergiczny,

najlepsze efekty uzyskano stosując 2ml

12% roztworu cukru podawanego w
trakcie ataku kolki,

lepsze rezultaty u najmłodszych

Metody behawioralne

I metoda sugeruje pozostawienie dziecka

w spokoju i nie reagowanie na jego płacz,

II metoda zaleca łagodne podnoszenie,

kołysanie, układanie na brzuchu,
stosowanie ciepłych okładów, masaż
całego ciała dziecka, poddanie działaniu
łagodnego szumu

Pytanie 1

Pytanie 1

Do chirurgicznych bólów brzucha należą za

Do chirurgicznych bólów brzucha należą za

wyjątkiem

wyjątkiem



A/ ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,

A/ ostre zapalenie wyrostka robaczkowego,

niedrożność jelit , łącznie z wgłobieniem

niedrożność jelit , łącznie z wgłobieniem



B/ zapalenie otrzewnej, zapalenie uchyłka

B/ zapalenie otrzewnej, zapalenie uchyłka

Meckela

Meckela



C/ przepuklina pachwinowa

C/ przepuklina pachwinowa



D/ skręt jelita,

D/ skręt jelita,



E/ zapalenie trzustki, uraz

E/ zapalenie trzustki, uraz

Pytanie 2

Pytanie 2

Do typowych objawów bólu somatycznego brzucha nie

Do typowych objawów bólu somatycznego brzucha nie

należą:

należą:



A/ ból dobrze zlokalizowany, największe nasilenie

A/ ból dobrze zlokalizowany, największe nasilenie

w miejscu patologii, zwykle ostry, stały (ciągły)

w miejscu patologii, zwykle ostry, stały (ciągły)



B/ ból występuje najczęściej symetrycznie,

B/ ból występuje najczęściej symetrycznie,

wzdłuż linii pośrodkowej, może promieniować do

wzdłuż linii pośrodkowej, może promieniować do

odleglejszych obszarów

odleglejszych obszarów



C/ nasilenie bólu przy ruchu ciała, kaszlu, kichaniu,

C/ nasilenie bólu przy ruchu ciała, kaszlu, kichaniu,

głębokim oddychaniu

głębokim oddychaniu



D/ ból nie promieniuje, zwykle bez objawów

D/ ból nie promieniuje, zwykle bez objawów

wegetatywnych

wegetatywnych



E/ źródło bólu to receptory bólowe otrzewnej ściennej

E/ źródło bólu to receptory bólowe otrzewnej ściennej

oraz ściany jamy brzucha

oraz ściany jamy brzucha

Pytanie 3

Pytanie 3

Do typowych objawów bólu trzewnego brzucha nie

Do typowych objawów bólu trzewnego brzucha nie

należą:

należą:



A/ ból dobrze zlokalizowany, największe nasilenie w

A/ ból dobrze zlokalizowany, największe nasilenie w

miejscu patologii, zwykle ostry, stały (ciągły)

miejscu patologii, zwykle ostry, stały (ciągły)



B/ ból występuje najczęściej symetrycznie, wzdłuż linii

B/ ból występuje najczęściej symetrycznie, wzdłuż linii

pośrodkowej, może promieniować do odleglejszych

pośrodkowej, może promieniować do odleglejszych

obszarów

obszarów



C/ nasilenie bólu przy ruchu ciała, kaszlu, kichaniu,

C/ nasilenie bólu przy ruchu ciała, kaszlu, kichaniu,

głębokim oddychaniu

głębokim oddychaniu



D/ ból nie promieniuje, zwykle bez objawów

D/ ból nie promieniuje, zwykle bez objawów

wegetatywnych

wegetatywnych



E/ źródło bólu to receptory bólowe otrzewnej

E/ źródło bólu to receptory bólowe otrzewnej

ściennej oraz ściany jamy brzucha

ściennej oraz ściany jamy brzucha

Dziękuję za

uwagę