Wybrane zagadnienia
Wybrane zagadnienia
prawa
prawa
Warszawa, 16 stycznia 2009 r.
Warszawa, 16 stycznia 2009 r.
Orzekanie o niepełnosprawności
Orzekanie o niepełnosprawności
Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności:
•
Znaczny – osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do pracy
albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i
wymagająca w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej
opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej
egzystencji
– Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie
sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez
pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa
się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację
•
Umiarkowany – osoba z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolna do
pracy albo zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub
wymagając czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu
pełnienia ról społecznych
– Zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia osoby,
także u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w
przypadku uzyskania pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o
przystosowaniu przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby
niepełnosprawnej oraz w formie telepracy
•
Lekki – osoba o naruszonej sprawności organizmu powodującej w sposób
istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do
zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych
z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w
pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy
wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki
techniczne
Organy orzekające o
Organy orzekające o
niepełnosprawności
niepełnosprawności
O niepełnosprawności orzekają:
O niepełnosprawności orzekają:
•
Powiatowy zespół do spraw orzekania o
Powiatowy zespół do spraw orzekania o
niepełnosprawności – I instancja – przy staroście
niepełnosprawności – I instancja – przy staroście
•
Wojewódzki zespół orzekania o niepełnosprawności
Wojewódzki zespół orzekania o niepełnosprawności
– II instancja – przy wojewodzie
– II instancja – przy wojewodzie
Orzeczenie o niepełnosprawności jest traktowane na
Orzeczenie o niepełnosprawności jest traktowane na
równi z orzeczeniem o niezdolności do pracy:
równi z orzeczeniem o niezdolności do pracy:
•
W stopniu znacznym – całkowita niezdolność do
W stopniu znacznym – całkowita niezdolność do
pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji
pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji
•
W stopniu umiarkowanym – całkowita niezdolność
W stopniu umiarkowanym – całkowita niezdolność
do pracy
do pracy
•
W stopniu lekkim – częściowa niezdolność do pracy
W stopniu lekkim – częściowa niezdolność do pracy
O niezdolności do pracy orzekają:
O niezdolności do pracy orzekają:
•
Lekarz orzecznik ZUS
Lekarz orzecznik ZUS
•
Komisja lekarska ZUS
Komisja lekarska ZUS
Orzeczenia o niepełnosprawności oraz o niezdolności
Orzeczenia o niepełnosprawności oraz o niezdolności
do pracy są decyzjami administracyjnymi. Od
do pracy są decyzjami administracyjnymi. Od
decyzji II instancji przysługuje odwołanie do sądu
decyzji II instancji przysługuje odwołanie do sądu
pracy i ubezpieczeń społecznych (sąd okręgowy) w
pracy i ubezpieczeń społecznych (sąd okręgowy) w
terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji.
terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji.
Rehabilitacja zawodowa i społeczna
Rehabilitacja zawodowa i społeczna
osób niepełnosprawnych
osób niepełnosprawnych
Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej
Rehabilitacja zawodowa ma na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej
uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu
uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu
zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa
zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa
zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy przez:
zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy przez:
•
Dokonanie oceny zdolności do pracy
Dokonanie oceny zdolności do pracy
•
Prowadzenie poradnictwa zawodowego, umożliwiającego wybór
Prowadzenie poradnictwa zawodowego, umożliwiającego wybór
odpowiedniego zawodu i szkolenia
odpowiedniego zawodu i szkolenia
•
Przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektywy
Przygotowanie zawodowe z uwzględnieniem perspektywy
zatrudnienia
zatrudnienia
•
Dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie
Dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie
Określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających
Określenie środków technicznych umożliwiających lub ułatwiających
wykonywanie pracy, a w razie potrzeby – przedmiotów
wykonywanie pracy, a w razie potrzeby – przedmiotów
ortopedycznych, środków pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego
ortopedycznych, środków pomocniczych, sprzętu rehabilitacyjnego
itp.
itp.
Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwienie osobom
Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwienie osobom
niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym przez:
niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym przez:
•
Wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej
Wyrabianie zaradności osobistej i pobudzanie aktywności społecznej
osoby niepełnosprawnej
osoby niepełnosprawnej
•
Wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych
Wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych
•
Likwidację barier, w szczególności architektonicznych,
Likwidację barier, w szczególności architektonicznych,
urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu i
urbanistycznych, transportowych, technicznych, w komunikowaniu i
dostępie do informacji,
dostępie do informacji,
•
Kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań
Kształtowanie w społeczeństwie właściwych postaw i zachowań
sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi
sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi
Warsztaty terapii zajęciowej
Warsztaty terapii zajęciowej
•
Warsztat – wyodrębniona organizacyjnie i finansowo placówka
Warsztat – wyodrębniona organizacyjnie i finansowo placówka
stwarzająca osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy
stwarzająca osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy
możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania
możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania
lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia
lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia
•
Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub
Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub
inne podmioty.
inne podmioty.
•
Koszty ich tworzenia i działalności są współfinansowane ze środków
Koszty ich tworzenia i działalności są współfinansowane ze środków
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz
ze środków samorządu terytorialnego (powiatu – na podstawie
ze środków samorządu terytorialnego (powiatu – na podstawie
porozumienia)
porozumienia)
–
Dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w warsztacie osób
Dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w warsztacie osób
niepełnosprawnych przebywających w instytucjach zobowiązanych
niepełnosprawnych przebywających w instytucjach zobowiązanych
do prowadzenia warsztatów (domy pomocy społecznej) jest
do prowadzenia warsztatów (domy pomocy społecznej) jest
obniżane procentowo w zależności od tego, ile osób z danej
obniżane procentowo w zależności od tego, ile osób z danej
jednostki uczestniczy w warsztacie (PFRON nie płaci nic, jeśli
jednostki uczestniczy w warsztacie (PFRON nie płaci nic, jeśli
powyżej 80% to mieszkańcy, a nie obniża opłacanych kosztów, jeśli
powyżej 80% to mieszkańcy, a nie obniża opłacanych kosztów, jeśli
jest ich poniżej 30%)
jest ich poniżej 30%)
•
Warsztat jest placówką pobytu dziennego. Czas trwania zajęć wynosi
Warsztat jest placówką pobytu dziennego. Czas trwania zajęć wynosi
nie więcej niż 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo (jeśli zajęć
nie więcej niż 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo (jeśli zajęć
jest mniej, proporcjonalnie zmniejsza się wysokość finansowania)
jest mniej, proporcjonalnie zmniejsza się wysokość finansowania)
•
Działalność warsztatu ma charakter niezarobkowy. Dochód ze
Działalność warsztatu ma charakter niezarobkowy. Dochód ze
sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników
sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników
warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się w
warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się w
w porozumieniu z uczestnikami na pokrycie wydatków związanych z
w porozumieniu z uczestnikami na pokrycie wydatków związanych z
ich integracją społeczną
ich integracją społeczną
•
Do warsztatu trafiają osoby niepełnosprawne, które w orzeczeniu o
Do warsztatu trafiają osoby niepełnosprawne, które w orzeczeniu o
niepełnosprawności mają wskazanie do takiej formy rehabilitacji
niepełnosprawności mają wskazanie do takiej formy rehabilitacji
Warsztaty terapii zajęciowej
Warsztaty terapii zajęciowej
Warsztat stosuje techniki terapii zajęciowej zmierzające do rozwijania:
Warsztat stosuje techniki terapii zajęciowej zmierzające do rozwijania:
•
Umiejętność wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności
Umiejętność wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności
osobistej
osobistej
•
Psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych
Psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych
umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu
umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu
zawodowym albo podjęcie pracy
zawodowym albo podjęcie pracy
Rada programowa warsztatu (składająca się z kierownika, specjalistów
Rada programowa warsztatu (składająca się z kierownika, specjalistów
rewalidacji lub rehabilitacji, instruktorów, psychologa i doradcy
rewalidacji lub rehabilitacji, instruktorów, psychologa i doradcy
zawodowego):
zawodowego):
•
Opracowuje raz do roku indywidualny program rehabilitacji każdego
Opracowuje raz do roku indywidualny program rehabilitacji każdego
uczestnika
uczestnika
•
Co najmniej raz na pół roku ocenia przy udziale uczestnika indywidualne
Co najmniej raz na pół roku ocenia przy udziale uczestnika indywidualne
efekty rehabilitacji
efekty rehabilitacji
•
Co najmniej raz na rok dokonuje okresowej oceny realizacji programu
Co najmniej raz na rok dokonuje okresowej oceny realizacji programu
•
nie rzadziej niż co 3 lata dokonuje oceny kompleksowej:
nie rzadziej niż co 3 lata dokonuje oceny kompleksowej:
–
stopnia zdolności do samodzielnego wykonywania czynności życia
stopnia zdolności do samodzielnego wykonywania czynności życia
codziennego
codziennego
–
umiejętności interpersonalnych, w tym komunikowania się i współpracy w
umiejętności interpersonalnych, w tym komunikowania się i współpracy w
grupie
grupie
–
stopnia opanowania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia
stopnia opanowania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia
w celu zajęcia stanowiska odnośnie do:
w celu zajęcia stanowiska odnośnie do:
•
podjęcia zatrudnienia i kontynuowania rehabilitacji zawodowej w warunkach
podjęcia zatrudnienia i kontynuowania rehabilitacji zawodowej w warunkach
pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy
pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy
•
potrzeby skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia ze
potrzeby skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia ze
względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości
względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości
ich osiągnięcia
ich osiągnięcia
•
przedłużenia uczestnictwa w terapii ze względu na pozytywne:
przedłużenia uczestnictwa w terapii ze względu na pozytywne:
–
rokowania co do przyszłych postępów rehabilitacji
rokowania co do przyszłych postępów rehabilitacji
–
okresowy brak możliwości zatrudnienia
okresowy brak możliwości zatrudnienia
–
okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do
okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do
ośrodka wsparcia
ośrodka wsparcia
Turnusy rehabilitacyjne
Turnusy rehabilitacyjne
Turnus – zorganizowana forma aktywnej rehabilitacji połączonej z
Turnus – zorganizowana forma aktywnej rehabilitacji połączonej z
elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa
elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa
psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych
psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie umiejętności społecznych
uczestników, między innymi przez nawiązywanie i rozwijanie
uczestników, między innymi przez nawiązywanie i rozwijanie
kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a
kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań, a
także udział w innych zajęciach przewidzianych programem
także udział w innych zajęciach przewidzianych programem
Turnusy mogą być organizowane:
Turnusy mogą być organizowane:
•
przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby
przez osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby
prawne, inne organizacje, które prowadzą od 2 lat działalność na
prawne, inne organizacje, które prowadzą od 2 lat działalność na
rzecz osób niepełnosprawnych i uzyskały wpis do rejestru
rzecz osób niepełnosprawnych i uzyskały wpis do rejestru
organizatorów prowadzonego przez wojewodę
organizatorów prowadzonego przez wojewodę
•
wyłącznie w ośrodkach, które uzyskały wpis do rejestru ośrodków
wyłącznie w ośrodkach, które uzyskały wpis do rejestru ośrodków
prowadzonego przez wojewodę
prowadzonego przez wojewodę
–
W domach pomocy społecznej lub innych placówkach
W domach pomocy społecznej lub innych placówkach
opiekuńczych turnusy mogą być organizowane wyłącznie dla osób
opiekuńczych turnusy mogą być organizowane wyłącznie dla osób
niebędących stałymi podopiecznym takich jednostek
niebędących stałymi podopiecznym takich jednostek
Czas trwania turnusów wynosi co najmniej 14 dni. Grupa nie może
Czas trwania turnusów wynosi co najmniej 14 dni. Grupa nie może
wynosić nie mniej niż 20 osób. Turnusy mogą mieć formę
wynosić nie mniej niż 20 osób. Turnusy mogą mieć formę
stacjonarną i niestacjonarną.
stacjonarną i niestacjonarną.
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie z PFRON
Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie z PFRON
uczestnictwa w turnusie, jeżeli przeciętny dochód rodziny nie
uczestnictwa w turnusie, jeżeli przeciętny dochód rodziny nie
przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia – w wypadku rodziny,
przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia – w wypadku rodziny,
65% - w wypadku osoby samotnej
65% - w wypadku osoby samotnej
W turnusie biorą udział osoby niepełnosprawne skierowane do
W turnusie biorą udział osoby niepełnosprawne skierowane do
uczestnictwa przez lekarza, pod opieką którego się znajdują
uczestnictwa przez lekarza, pod opieką którego się znajdują
Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma
Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma
prawo do zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
prawo do zwolnienia z pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia
dla odbycia turnusu w wymiarze 21 dni w roku (przy czym łączny
dla odbycia turnusu w wymiarze 21 dni w roku (przy czym łączny
wymiar urlopu i zwolnienia nie może przekroczyć w roku 21 dni)
wymiar urlopu i zwolnienia nie może przekroczyć w roku 21 dni)
Turnusy rehabilitacyjne
Turnusy rehabilitacyjne
Istnieją następujące rodzaje turnusów:
Istnieją następujące rodzaje turnusów:
•
Ogólnousprawniający z programem rekreacyjno-wypoczynkowym
Ogólnousprawniający z programem rekreacyjno-wypoczynkowym
•
Specjalistyczne, w szczególności z programem:
Specjalistyczne, w szczególności z programem:
–
Rekreacyjno-sportowym i sportowym
Rekreacyjno-sportowym i sportowym
–
Szkoleniowym
Szkoleniowym
–
Psychoterapeutycznym
Psychoterapeutycznym
–
Rozwijającym zainteresowania i uzdolnienia
Rozwijającym zainteresowania i uzdolnienia
–
Nauki niezależnego funkcjonowania z niepełnosprawnością
Nauki niezależnego funkcjonowania z niepełnosprawnością
•
Turnus uważa się za specjalistyczny, jeśli zajęcia
Turnus uważa się za specjalistyczny, jeśli zajęcia
specjalistyczne obejmują nie mniej niż 60% ogólnego czasu
specjalistyczne obejmują nie mniej niż 60% ogólnego czasu
zorganizowanych zajęć dla uczestników turnusu
zorganizowanych zajęć dla uczestników turnusu
Turnusy mogą być organizowane dla następujących grup osób
Turnusy mogą być organizowane dla następujących grup osób
niepełnosprawnych:
niepełnosprawnych:
•
Z dysfunkcją narządu ruchu z wyłączeniem osób poruszających się
Z dysfunkcją narządu ruchu z wyłączeniem osób poruszających się
na wózkach inwalidzkich
na wózkach inwalidzkich
•
Z dysfunkcją narządu ruchu poruszających się na wózkach
Z dysfunkcją narządu ruchu poruszających się na wózkach
inwalidzkich
inwalidzkich
•
Z dysfunkcją narządu słuchu
Z dysfunkcją narządu słuchu
•
Z dysfunkcją narządu wzroku
Z dysfunkcją narządu wzroku
•
Z upośledzeniem umysłowym
Z upośledzeniem umysłowym
•
Z chorobą psychiczną
Z chorobą psychiczną
•
Z epilepsją
Z epilepsją
•
Ze schorzeniami układu krążenia
Ze schorzeniami układu krążenia
•
Z innymi dysfunkcjami lub schorzeniami
Z innymi dysfunkcjami lub schorzeniami
–
Turnusy organizuje się dla osób niepełnosprawnych o zbliżonych
Turnusy organizuje się dla osób niepełnosprawnych o zbliżonych
potrzebach, wynikających z wieku i rodzaju niepełnosprawności
potrzebach, wynikających z wieku i rodzaju niepełnosprawności
Zakaz dyskryminacji osób
Zakaz dyskryminacji osób
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych
•
Kodeks pracy zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji w
Kodeks pracy zakazuje jakiejkolwiek dyskryminacji w
zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, bezpośredniej i pośredniej
zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, bezpośredniej i pośredniej
•
Zakaz ten wynika bezpośrednio z Europejskiej Dyrektywy
Zakaz ten wynika bezpośrednio z Europejskiej Dyrektywy
ustanawiającej generalne ramy dotyczące równego traktowania w
ustanawiającej generalne ramy dotyczące równego traktowania w
dziedzinie zatrudnienia i pracy.
dziedzinie zatrudnienia i pracy.
•
Za równe dyskryminacji dyrektywa uważa wszystkie formy
Za równe dyskryminacji dyrektywa uważa wszystkie formy
molestowania - zachowanie mające na celu urażenie godności
molestowania - zachowanie mające na celu urażenie godności
osoby, zawstydzenie jej, stworzenie poniżających, obrażających
osoby, zawstydzenie jej, stworzenie poniżających, obrażających
czy wrogich warunków pracy.
czy wrogich warunków pracy.
•
Zgodnie z dyrektywą obowiązkiem pracodawcy jest adaptowanie
Zgodnie z dyrektywą obowiązkiem pracodawcy jest adaptowanie
stanowiska i warunków pracy dla potrzeb niepełnosprawnego
stanowiska i warunków pracy dla potrzeb niepełnosprawnego
pracownika. Powinien on z uwagi na potrzeby pracownika:
pracownika. Powinien on z uwagi na potrzeby pracownika:
–
dostosować pomieszczenie;
dostosować pomieszczenie;
–
dostosować sprzęty lub zakupić odpowiednie urządzenia;
dostosować sprzęty lub zakupić odpowiednie urządzenia;
–
przystosować czas i rytm pracy;
przystosować czas i rytm pracy;
–
przeprowadzić adekwatny podział zajęć;
przeprowadzić adekwatny podział zajęć;
–
zapewnić możliwości szkolenia;
zapewnić możliwości szkolenia;
–
zapewnić konieczne wsparcie asystenta.
zapewnić konieczne wsparcie asystenta.
•
Z powyższych obowiązków pracodawca jest zwolniony, jeśli
Z powyższych obowiązków pracodawca jest zwolniony, jeśli
stanowią one dla niego „dysproporcjonalne obciążenie”:
stanowią one dla niego „dysproporcjonalne obciążenie”:
–
są zbyt kosztowne, w szczególności w porównaniu z dochodem
są zbyt kosztowne, w szczególności w porównaniu z dochodem
osiąganym przez przedsiębiorstwo;
osiąganym przez przedsiębiorstwo;
–
a nie mogą być sfinansowane z dotacji państwowych lub z
a nie mogą być sfinansowane z dotacji państwowych lub z
innych źródeł.
innych źródeł.
•
Czy miała miejsce dyskryminacja, ocenia sąd krajowy, jednak
Czy miała miejsce dyskryminacja, ocenia sąd krajowy, jednak
ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy.
ciężar dowodu spoczywa na pracodawcy.
Uprawnienia osób niepełnosprawnych
Uprawnienia osób niepełnosprawnych
zatrudnionych na wolnym rynku
zatrudnionych na wolnym rynku
Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w PUP jako bezrobotna albo
Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w PUP jako bezrobotna albo
poszukująca pracy ma prawo korzystać z wszystkich dostępnych
poszukująca pracy ma prawo korzystać z wszystkich dostępnych
usług rynku pracy oraz z szkoleń, stażu, prac interwencyjnych,
usług rynku pracy oraz z szkoleń, stażu, prac interwencyjnych,
przygotowania zawodowego w miejscu pracy finansowanych przez:
przygotowania zawodowego w miejscu pracy finansowanych przez:
•
Fundusz Pracy w odniesieniu do osób bezrobotnych
Fundusz Pracy w odniesieniu do osób bezrobotnych
•
PFRON w odniesieniu do osób poszukujących pracy
PFRON w odniesieniu do osób poszukujących pracy
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekroczyć:
Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekroczyć:
•
8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w wypadku osoby
8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w wypadku osoby
niepełnosprawnej w stopniu lekkim
niepełnosprawnej w stopniu lekkim
•
7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo w wypadku osoby
7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo w wypadku osoby
niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym albo znacznym
niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym albo znacznym
•
Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w godzinach
Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w godzinach
nocnych i nadliczbowych
nocnych i nadliczbowych
–
Przepisów dotyczących czasu pracy nie stosuje się do:
Przepisów dotyczących czasu pracy nie stosuje się do:
•
Osób zatrudnionych przy pilnowaniu
Osób zatrudnionych przy pilnowaniu
•
Gdy, na wniosek osoby niepełnosprawnej, lekarz wyrazi na to
Gdy, na wniosek osoby niepełnosprawnej, lekarz wyrazi na to
zgodę
zgodę
•
Osoba niepełnosprawna ma prawo do przerwy na gimnastykę
Osoba niepełnosprawna ma prawo do przerwy na gimnastykę
usprawniającą lub wypoczynek, wynoszącą 15 minut i wliczaną do
usprawniającą lub wypoczynek, wynoszącą 15 minut i wliczaną do
czasu pracy
czasu pracy
–
Stosowanie powyższych norm czasu pracy nie może prowadzić
Stosowanie powyższych norm czasu pracy nie może prowadzić
do obniżenia wynagrodzenia
do obniżenia wynagrodzenia
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia
Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności przysługuje 10 dni dodatkowego urlopu
niepełnosprawności przysługuje 10 dni dodatkowego urlopu
(chyba że ma 26 dni urlopu wypoczynkowego lub urlop dodatkowy
(chyba że ma 26 dni urlopu wypoczynkowego lub urlop dodatkowy
wynikający z innych przepisów)
wynikający z innych przepisów)
Dofinansowanie do pracowników
Dofinansowanie do pracowników
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych
Składki na ubezpieczenie społeczne niepełnosprawnych pracowników
Składki na ubezpieczenie społeczne niepełnosprawnych pracowników
finansuje PFRON:
finansuje PFRON:
•
W zakładach otwartych zatrudniających mniej niż 25 osób w
W zakładach otwartych zatrudniających mniej niż 25 osób w
stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych zaliczonych do
stosunku do zatrudnionych osób niepełnosprawnych zaliczonych do
znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – część
znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – część
dopowiadającą składce emerytalnej zarówno z części opłacanej
dopowiadającą składce emerytalnej zarówno z części opłacanej
przez pracownika, jak i części opłacanej przez pracodawcę
przez pracownika, jak i części opłacanej przez pracodawcę
•
W zakładach otwartych zatrudniających co najmniej 25
W zakładach otwartych zatrudniających co najmniej 25
pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar pracy osiągającego
pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar pracy osiągającego
wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych w wysokości co najmniej
wskaźnik zatrudnienia niepełnosprawnych w wysokości co najmniej
6%:
6%:
–
W stosunku do niepełnosprawnych o znacznym lub
W stosunku do niepełnosprawnych o znacznym lub
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – część
umiarkowanym stopniu niepełnosprawności – część
odpowiadającą składce emerytalnej zarówno z części opłacanej
odpowiadającą składce emerytalnej zarówno z części opłacanej
przez pracownika, jak i części opłacanej przez pracodawcę
przez pracownika, jak i części opłacanej przez pracodawcę
–
W stosunku do niepełnosprawnych z lekkim stopniem
W stosunku do niepełnosprawnych z lekkim stopniem
niepełnosprawności – część kosztów pracodawcy odpowiadającą
niepełnosprawności – część kosztów pracodawcy odpowiadającą
składce na ubezpieczenie wypadkowe
składce na ubezpieczenie wypadkowe
•
Zakładom pracy chronionej i zakładom aktywności zawodowej:
Zakładom pracy chronionej i zakładom aktywności zawodowej:
–
Część pracownika na składki emerytalno-rentowej
Część pracownika na składki emerytalno-rentowej
–
Część pracodawcy na składki emerytalne, rentowe i wypadkowe
Część pracodawcy na składki emerytalne, rentowe i wypadkowe
•
Niepełnosprawnym prowadzącym działalność gospodarczą - składki
Niepełnosprawnym prowadzącym działalność gospodarczą - składki
emerytalne i rentowe obliczane od podstawy równej 60%
emerytalne i rentowe obliczane od podstawy równej 60%
przeciętnego wynagrodzenia
przeciętnego wynagrodzenia
•
Niepełnosprawnym rolnikom – składki wypadkowe, emerytalno-
Niepełnosprawnym rolnikom – składki wypadkowe, emerytalno-
rentowe, chorobowe i macierzyńskie
rentowe, chorobowe i macierzyńskie
Dofinansowanie do pracowników
Dofinansowanie do pracowników
niepełnosprawnych
niepełnosprawnych
Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby
Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby
niepełnosprawne skierowane przez PUP albo będące jego pracownikami
niepełnosprawne skierowane przez PUP albo będące jego pracownikami
w momencie powstania niepełnosprawności może otrzymać z PFRON
w momencie powstania niepełnosprawności może otrzymać z PFRON
zwrot kosztów:
zwrot kosztów:
•
Poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących
Poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących
stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych zgodnie z ich potrzebami
stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych zgodnie z ich potrzebami
•
Adaptacji pomieszczeń do ich potrzeb
Adaptacji pomieszczeń do ich potrzeb
•
Adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej
Adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej
funkcjonowanie w zakładzie pracy
funkcjonowanie w zakładzie pracy
•
Rozpoznania przez służby medycyny pracy tych potrzeb (nie więcej niż
Rozpoznania przez służby medycyny pracy tych potrzeb (nie więcej niż
15%)
15%)
–
Zwrot nie może przekraczać dwudziestokrotności przeciętnego
Zwrot nie może przekraczać dwudziestokrotności przeciętnego
wynagrodzenia na jedno stanowisko pracy
wynagrodzenia na jedno stanowisko pracy
–
Zwrotu dokonuje starosta, który podpisuje z pracodawcą umowę (koszty
Zwrotu dokonuje starosta, który podpisuje z pracodawcą umowę (koszty
trzeba ponieść po jej podpisaniu), po uzyskaniu pozytywnej opinii PIP
trzeba ponieść po jej podpisaniu), po uzyskaniu pozytywnej opinii PIP
–
Jeśli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36
Jeśli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej będzie krótszy niż 36
miesięcy, to pracodawca jest obowiązany zwrócić PFRON środki w
miesięcy, to pracodawca jest obowiązany zwrócić PFRON środki w
wysokości 1/36 ogólnej kwoty za każdy brakujący miesiąc, nie mniej niż
wysokości 1/36 ogólnej kwoty za każdy brakujący miesiąc, nie mniej niż
1/6, chyba że w ciągu 3 miesięcy zatrudni inną osobę niepełnosprawną
1/6, chyba że w ciągu 3 miesięcy zatrudni inną osobę niepełnosprawną
skierowaną przez PUP
skierowaną przez PUP
Pracodawcy (który osiąga wskaźnik 6%) przysługuje miesięczne
Pracodawcy (który osiąga wskaźnik 6%) przysługuje miesięczne
dofinansowanie wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych w
dofinansowanie wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych w
wysokości (nie więcej niż wynagrodzenie pracownika):
wysokości (nie więcej niż wynagrodzenie pracownika):
•
91% najniższego wynagrodzenia dla stopnia znacznego (117% w
91% najniższego wynagrodzenia dla stopnia znacznego (117% w
odniesieniu do pracowników chorych psychicznie, niepełnosprawnych
odniesieniu do pracowników chorych psychicznie, niepełnosprawnych
intelektualnie, z padaczką lub niewidomych)
intelektualnie, z padaczką lub niewidomych)
•
77% najniższego wynagrodzenia dla stopnia umiarkowanego (99% - j.w.)
77% najniższego wynagrodzenia dla stopnia umiarkowanego (99% - j.w.)
•
35% najniższego wynagrodzenia dla stopnia lekkiego (45% j.w.)
35% najniższego wynagrodzenia dla stopnia lekkiego (45% j.w.)
Pracodawca może otrzymać zwrot kosztów pomagających pracownikowi w
Pracodawca może otrzymać zwrot kosztów pomagających pracownikowi w
komunikacji z otoczeniem a także czynności niemożliwych lub trudnych
komunikacji z otoczeniem a także czynności niemożliwych lub trudnych
do samodzielnego wykowania – przeliczone na ilość godzin pracy, nie
do samodzielnego wykowania – przeliczone na ilość godzin pracy, nie
więcej niż 20%
więcej niż 20%
Zakłady pracy chronionej
Zakłady pracy chronionej
Status zpch może mieć na wniosek pracodawca prowadzący działalność
Status zpch może mieć na wniosek pracodawca prowadzący działalność
gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy zatrudniający co najmniej
gospodarczą przez okres co najmniej 12 miesięcy zatrudniający co najmniej
25 osób w wymiarze na pełny czas pracy o osiągający wskaźnik
25 osób w wymiarze na pełny czas pracy o osiągający wskaźnik
zatrudnienia niepełnosprawnych:
zatrudnienia niepełnosprawnych:
•
Co najmniej 40%, w tym 10% o znacznym lub umiarkowanym stopniu
Co najmniej 40%, w tym 10% o znacznym lub umiarkowanym stopniu
•
Co najmniej 30% niewidomych, chorych psychicznie, niepełnosprawnych
Co najmniej 30% niewidomych, chorych psychicznie, niepełnosprawnych
intelektualnie o znacznym lub umiarkowanym stopniu
intelektualnie o znacznym lub umiarkowanym stopniu
oraz posiadający obiekty i pomieszczenia:
oraz posiadający obiekty i pomieszczenia:
•
Odpowiadające przepisom bhp
Odpowiadające przepisom bhp
•
Uwzględniające potrzeby niepełnosprawnych
Uwzględniające potrzeby niepełnosprawnych
i zapewnienia doraźne i specjalistyczne opiekę medyczną, poradnictwo i
i zapewnienia doraźne i specjalistyczne opiekę medyczną, poradnictwo i
usługi rehabilitacyjne
usługi rehabilitacyjne
Pracodawcy przysługuje dofinansowanie wynagrodzenia pracowników
Pracodawcy przysługuje dofinansowanie wynagrodzenia pracowników
niepełnosprawnych w wysokości:
niepełnosprawnych w wysokości:
•
130% najniższego wynagrodzenia dla stopnia znacznego (205% w
130% najniższego wynagrodzenia dla stopnia znacznego (205% w
odniesieniu do pracowników chorych psychicznie, niepełnosprawnych
odniesieniu do pracowników chorych psychicznie, niepełnosprawnych
intelektualnie, z padaczką lub niewidomych)
intelektualnie, z padaczką lub niewidomych)
•
110% najniższego wynagrodzenia dla stopnia umiarkowanego (185% - j.w.)
110% najniższego wynagrodzenia dla stopnia umiarkowanego (185% - j.w.)
•
50% najniższego wynagrodzenia dla stopnia lekkiego (125% j.w.)
50% najniższego wynagrodzenia dla stopnia lekkiego (125% j.w.)
–
Nie więcej niż wynagrodzenie pracownika
Nie więcej niż wynagrodzenie pracownika
–
Jeśli kwota przekracza wynagrodzenie pracownika – przekazywana jest
Jeśli kwota przekracza wynagrodzenie pracownika – przekazywana jest
na zakładowy fundusz rehabilitacji z przeznaczeniem na indywidualny
na zakładowy fundusz rehabilitacji z przeznaczeniem na indywidualny
program rehabilitacji pracowników
program rehabilitacji pracowników
Prowadzący zpch jest zwolniony z:
Prowadzący zpch jest zwolniony z:
•
Podatków (z wyjątkiem cła, od towarów i usług, akcyzy, dochodowych, od
Podatków (z wyjątkiem cła, od towarów i usług, akcyzy, dochodowych, od
gier i środków transportowych)
gier i środków transportowych)
•
Opłat (z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat sankcyjnych)
Opłat (z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat sankcyjnych)
środki przekazuje w 10% na PFRON, w 90% na zakładowy fundusz
środki przekazuje w 10% na PFRON, w 90% na zakładowy fundusz
rehabilitacji, który przeznacza się w 15% na programy indywidualne, w
rehabilitacji, który przeznacza się w 15% na programy indywidualne, w
10% na pomoc indywidualną
10% na pomoc indywidualną
Może mieć dofinansowane z PFRON: 50% oprocentowania kredytów,
Może mieć dofinansowane z PFRON: 50% oprocentowania kredytów,
90%szkolenia niepełnosprawnych, jednorazową pożyczkę w celu ochrony
90%szkolenia niepełnosprawnych, jednorazową pożyczkę w celu ochrony
miejsc pracy
miejsc pracy
Zakłady aktywności zawodowej
Zakłady aktywności zawodowej
Powiat, gmina, fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja
Powiat, gmina, fundacja, stowarzyszenie lub inna organizacja
społeczna, której zadaniem jest rehabilitacja zawodowa lub
społeczna, której zadaniem jest rehabilitacja zawodowa lub
społeczna osób niepełnosprawnych może utworzyć wyodrębnioną
społeczna osób niepełnosprawnych może utworzyć wyodrębnioną
jednostkę i uzyskać dla niej status zakładu aktywności zawodowej,
jednostkę i uzyskać dla niej status zakładu aktywności zawodowej,
jeśli:
jeśli:
•
Zatrudnia 70% osób niepełnosprawnych w stopniu:
Zatrudnia 70% osób niepełnosprawnych w stopniu:
–
Znacznym
Znacznym
–
Umiarkowanym – z autyzmem, upośledzeniem umysłowym, chorobą
Umiarkowanym – z autyzmem, upośledzeniem umysłowym, chorobą
psychiczną – nie więcej niż 35% zatrudnionych
psychiczną – nie więcej niż 35% zatrudnionych
•
Spełnia warunki lokalowe i pomocowe zpch
Spełnia warunki lokalowe i pomocowe zpch
•
Uzyska pozytywną opinię starosty
Uzyska pozytywną opinię starosty
•
Przeznacza dochody i środki ze zwolnień z opłat (takich samych jak
Przeznacza dochody i środki ze zwolnień z opłat (takich samych jak
zpch) na zakładowy fundusz aktywności i wydaje je na:
zpch) na zakładowy fundusz aktywności i wydaje je na:
–
Usprawnienie i dodatkowe oprzyrządowanie stanowisk pracy
Usprawnienie i dodatkowe oprzyrządowanie stanowisk pracy
wspomagające samodzielne funkcjonowanie
wspomagające samodzielne funkcjonowanie
–
Zakup sprzętu pomagającego samodzielne życie i uczestnictwo w życiu
Zakup sprzętu pomagającego samodzielne życie i uczestnictwo w życiu
społecznym
społecznym
–
Pomoc w przygotowaniu do pracy poza zaz
Pomoc w przygotowaniu do pracy poza zaz
–
Pomoc w przygotowaniu mieszkalnictwa chronionego
Pomoc w przygotowaniu mieszkalnictwa chronionego
–
Rekreację i życie kulturalne
Rekreację i życie kulturalne
–
Pomoc w zaspokajaniu innych potrzeb
Pomoc w zaspokajaniu innych potrzeb
PFRON może finansować: przystosowanie pomieszczeń, zakup urządzeń
PFRON może finansować: przystosowanie pomieszczeń, zakup urządzeń
i sprzętu rehabilitacyjnego, maszyn do produkcji, surowców, środków
i sprzętu rehabilitacyjnego, maszyn do produkcji, surowców, środków
transportu, wynagrodzenia niepełnosprawnych do 100% najniższego,
transportu, wynagrodzenia niepełnosprawnych do 100% najniższego,
wynagrodzenia rehabilitantów i obsługi, koszty realizacji
wynagrodzenia rehabilitantów i obsługi, koszty realizacji
rehabilitacji, transport, szkolenia niepełnosprawnych, składki
rehabilitacji, transport, szkolenia niepełnosprawnych, składki
ubezpieczeniowe
ubezpieczeniowe
Czas pracy wynosi 0,55 czasu ustawowego, może być zwiększony do 0,8
Czas pracy wynosi 0,55 czasu ustawowego, może być zwiększony do 0,8
Czas trwania zajęć rehabilitacyjnych wynosi nie mniej niż 60 minut
Czas trwania zajęć rehabilitacyjnych wynosi nie mniej niż 60 minut
dziennie, nie więcej niż 120
dziennie, nie więcej niż 120
Kary na PFRON
Kary na PFRON
Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu
Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu
na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany dokonywać
na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany dokonywać
miesięcznych wpłat na PFRON w wysokości kwoty stanowiącej
miesięcznych wpłat na PFRON w wysokości kwoty stanowiącej
iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników
iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników
odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym
odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym
osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w
osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w
wysokości 6% a rzeczywistym ich zatrudnieniem
wysokości 6% a rzeczywistym ich zatrudnieniem
–
Od powyższych wpłat zwolnieni są pracodawcy zatrudniający co
Od powyższych wpłat zwolnieni są pracodawcy zatrudniający co
najmniej 6% osób niepełnosprawnych
najmniej 6% osób niepełnosprawnych
•
W szkołach wyższych oraz palcówkach opiekuńczo-
W szkołach wyższych oraz palcówkach opiekuńczo-
wychowawczych i resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia
wychowawczych i resocjalizacyjnych wskaźnik zatrudnienia
niepełnosprawnych powinien wynieść 2% (przy czym dolicza
niepełnosprawnych powinien wynieść 2% (przy czym dolicza
się do niego podwojony wskaźnik niepełnosprawnych
się do niego podwojony wskaźnik niepełnosprawnych
studentów/wychowanków)
studentów/wychowanków)
–
Od wpłat zwolnione są jednostki organizacyjne nie działające dla
Od wpłat zwolnione są jednostki organizacyjne nie działające dla
osiągnięcia zysku, których jedynym przedmiotem prowadzonej
osiągnięcia zysku, których jedynym przedmiotem prowadzonej
działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja
działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja
osób niepełnosprawnych lub opieka nad takimi osobami
osób niepełnosprawnych lub opieka nad takimi osobami
–
Obowiązek wpłat nie dotyczy placówek dyplomatycznych i
Obowiązek wpłat nie dotyczy placówek dyplomatycznych i
konsularnych
konsularnych
Dla pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy lub zapadł na
Dla pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy lub zapadł na
chorobę zawodową, pracodawca ma obowiązek przystosować
chorobę zawodową, pracodawca ma obowiązek przystosować
właściwie stanowisko pracy. Jeśli tego nie uczyni, ale rozwiąże z nim
właściwie stanowisko pracy. Jeśli tego nie uczyni, ale rozwiąże z nim
stosunek pracy, obowiązany jest do wpłaty na PFRON
stosunek pracy, obowiązany jest do wpłaty na PFRON
piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
Do zobaczenia za
Do zobaczenia za
tydzień!
tydzień!