background image

1

Cold Water 

Survival

Przetrwanie w zimnej wodzie

mgr inż.. kpt.ż.w Mirosław Wielgosz

background image

2

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Opracowano na podstawie:
MSC.1/Circ.1185, 31.05.2006

GUIDE  FOR  COLD 

WATER  SURVIVAL

( Cyrkularz nr 1185  Komitetu Bezpieczeństwa na 
Morzu IMO  – „Wytyczne dla przetrwania w zimnej 
wodzie )

background image

3

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.

  

Wprowadzenie

background image

4

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.1 
• Celem tych wytycznych jest 

zwrócenie uwagi na 

niebezpieczeństwa wyziębienia które 
mogą zagrażać twojemu życiu oraz 
dostarczenie rad jak zapobiegać lub 
zminimalizować te 
niebezpieczeństwa.

• Dogłębne zrozumienie zawartych tu 

informacji może pewnego dnia 
uratować twoje życie.

background image

5

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.2 Zatonięcie Titanica w 1912 r. dało  

dramatyczny przykład efektów 
zanurzenia w zimnej wodzie.

Częściowo z powodu braku zaopatrzenia 
w:

–  

ubrania ochronne

,

–  

środki zapewniające pływalność

–  

braku wiedzy o procedurach 

przetrwania

, żadna z 1489 osób 

zanurzonych w wodzie o temp. 0°C nie 
była widocznie żywa, gdy 1 godz.50 min. 
po zatonięciu przybył statek z pomocą 
(ratowniczy).

background image

6

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.3 

Znaczna ilość ludzi mogła by być 
uratowana, gdyby rozbitkowie i 
ratujący wiedzieli więcej jak radzić 
sobie z zimną wodą.

Prawie wszyscy rozbitkowie 
na łodziach ratunkowych 
pozostali żywi. 

background image

7

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław Wielgosz

1.4 Podczas II Wojny Światowej 

brytyjska Royal Navy straciła około 
45 000 ludzi, z których około 30 000 
straciło życie na skutek utonięcia lub 
hipotermii.

Wielu z tych którzy utonęli, utonęli z 
powodu bezradności wobec zimna.

Nawet obecnie schemat jest podobny.

background image

8

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

1.5 
• Znaczącym jest uświadomienie sobie, 

że nie jesteś bezradny przy ratowaniu 

własnego życia w zimnej wodzie.

• Utrata ciepłoty ciała jest procesem 

stopniowym, a badania wskazują, że w 

spokojnej wodzie o temp.  5°C 

normalnie ubrana osoba ma 50% 

szans przeżycia 3 godziny.

background image

9

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Proste techniki „samopomocy” 

mogą przedłużyć ten czas, szczególnie 

gdy osoba nosi pas ratunkowy.

Możesz to zmienić: poradnik ten 

przeznaczony jest do pokazania w jaki 

sposób.

background image

10

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2.

 

Twoje ciało

 

background image

11

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2.1 Zrozumienie jak twoje ciało 

reaguje na „wystawienie” na zimne 
powietrze lub wodę oraz wiedza, 
jakie kroki możesz podjąć aby 
pomóc swojemu ciału opóźnić 
niszczące efekty stresu oziębienia 
(

cold stress

) pomoże ci w walce o 

przetrwanie w przypadku kontaktu 
z zimną wodą.

background image

12

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2.2 

Wyobraź sobie, że ciało składa 

się z 

wewnętrznego rdzenia i 

powłoki zewnętrznej.

Ciało wytwarza znaczne ilości 

ciepła jako rezultat jego 
normalnego funkcjonowania, 
takiego jak ruch oraz trawienie 
spożytych posiłków.

background image

13

Cold Water Survival mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2.3 

Natura wymaga, aby rdzeń twojego ciała 

utrzymywany był w idealnej temperaturze 
37°C.

Sieć układu krwionośnego rdzenia i 

powłoki zewnętrznej wyłapuje wytwarzane 
ciepło i rozprowadza je po ciele.

Natura daje także twojemu ciału bardzo 

dokładny system automatycznej regulacji 
temperatury rdzenia na poziomie 37°C. 

background image

14

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Na przykład: gdy temperatura wokół jest 

wysoka w ciepły dzień lub w ciepłym 
pomieszczenie, 

naczynia krwionośne w 

pobliżu skóry powiększają się, pozwalając 
większej ilości krwi napływać do powłoki 
zewnętrznej i zwiększają utratę ciepła

 (body 

heat loss). 

Powoduje to dobre samopoczucie i chroni 

przed wzrostem temperatury rdzenia. 

Jeżeli otoczenie jest zimne, 

twoje ciało 

zwęża naczynia krwionośne powłoki 
zewnętrznej 

i utrzymuje cenną ciepłotę ciała 

przez zbyt szybką utratą.

background image

15

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2.4 

Ten system regulacyjny dąży do 

utrzymania 

stałej temperatury rdzenia

niezależnie od zmian temperatury otoczenia 
wokół ciebie.

Ciało może wykonać to tylko z pewnymi 

ograniczeniami. 

Istnieją poziomy 

„wystawienia”

 na zimno, 

przy których ciało musi otrzymać pomoc w 
utrzymaniu naturalnej temperatury rdzenia 
37°C. 

Musisz pomóc ciału podejmując 

odpowiednie działania i nosząc odzież 
ochronną.

background image

16

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

3.

  

Utrata ciepłoty ciała 

i izolacja 

(termiczna)

background image

17

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

3.1 Ciało zwykle traci ciepło (do otoczenia) w 

następujący sposób: 

• 3.1.1 Przekazanie ciepła przez bezpośredni 

kontakt z zimna woda lub innymi 

materiałami.

– ciepło uchodzi z ciała o względnie wysokiej 

temperaturze do substancji o niższej 

temperaturze.

–  pewne substancje są lepszymi przewodnikami 

ciepła niż inne.

– woda przewodzi ciepło 20 razy szybciej niż 

powietrze (!!!)

background image

18

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

3.1.2 

Wymiana ciepła przez wiatr lub prądy 

wodne:

 
• wiatr jest dużo zimniejszy dla ciała niż 

stojące powietrze.

• wyziębienie przez wiatr znane jest jako 

wind-chill. effect

.

• podobnie ruchoma woda wokół ciebie jest 

zimniejsza dla ciała niż woda stojąca o tej 

samej temperaturze.

background image

19

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

3.2 

W prawie żadnej części świata człowiek 

nie może przeżyć bez pomocy odzieży. 

Ubrania same w sobie nie ogrzewają 

ciała

; ciało w rzeczywistości ogrzewane jest 

przez swój system ochrony cieplnej. 

background image

20

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

• Ciepło ciała ogrzewa warstwę powietrza 

uwięzioną pomiędzy skórą a ubraniem.

•  To właśnie ta warstwa powietrza powoduje 

izolację cieplną. 

• Gdy warstwa ta zostaje utracona, zmniejsza 

się izolacja. 

• Warstwa powietrza uwięziona między skórą 

a ubraniem może zostać utracona 

(przemieszczona)

 przez ruch ciała lub 

wyparta przez wodę. 

background image

21

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

• W obu przypadkach cenne ciepłe 

powietrze zostaje wyparte, a 
temperatura skóry spadnie.

• Ciepło z rdzenia ciała zostanie użyte 

do utrzymania temperatury skóry.

• Jeżeli utrata ciepła ze skóry 

pozostanie bez kontroli, spadnie 
temperatura rdzenia.

background image

22

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

4.              

Hipotermia

 

(ang. Hypothermia)

background image

23

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

4.1 

Utrata ciepłoty ciała jest jednym z 

największych niebezpieczeństw dla 

przetrwania człowieka w wodzie. 

Szybkość utraty ciepła zależy od:

• temperatury wody i powietrza;
• prędkości wiatru;
• stanu morza;
• długości czasu spędzonego w wodzie;
• noszenia 

ubrań ochronnych

;

• typu ciała rozbitka;
• stanu psychicznego i zdrowotnego rozbitka;
• poziomu alkoholu i niektórych narkotyków / leków 

w ciele rozbitka;

• sposobu zachowania rozbitka (w wodzie).

background image

24

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

4.2 Nienormalnie niska temperatura rdzenia może 

być rozpoznana przez różne symptomy.

• Bardzo wcześnie w czasie kontaktu z zimną 

wodą ciało próbuje zwalczać znaczny ubytek 

ciepła przez zwężanie powierzchniowych naczyń 

krwionośnych (

aby zmniejszyć transfer ciepła 

przez krew na zewnątrz

) oraz przez 

dygotanie

 

ciała (

w celu wytworzenia większej ilości 

ciepła

). 

• Jednak, gdy wystawienie na działanie zimna jest 

znaczące, ciało nie jest w stanie obronić się lub 

wyprodukować wystarczającej ilości ciepła

• Temperatura rdzenia zaczyna spadać. 

•  

Gdy temperatura rdzenia ciała spadnie 

poniżej 35°C, człowiek wpada w stan 

hipotermii.

background image

25

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

4.3 

• Występuje wtedy:

–  złe samopoczucie,
–  zmęczenie,
–  słaba koordynacja,
–  odrętwienie (

numbness

),

–  problemy z wymową,
–  dezorientacja, oraz chaos psychiczny.

• Podczas dalszego spadku temperatury 

wewnętrznej morze nastąpić utrata przytomności, 

dygotanie przechodzi w sztywność mięśni, źrenice 

oczu mogą być powiększone.

background image

26

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

• Bicie serca staje się nieregularne, wolne i słabe, a 

puls ledwie wyczuwalny. 

• Chociaż śmierć może nastąpić w każdym stadium 

hipotermii, gdy temperatura ciała jest bardzo 

niska, 

trudno jest rozpoznać, czy osoba jest 

żywa czy martwa. 

• Śmierć z powodu hipotermii określana jest jako 

niepowodzenie w odzyskaniu normalnej 

temperatury ciała

.

background image

27

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

5. 

Opuszczanie statku  

(ang. ship abandonment)

background image

28

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

5.1  

Statek może zatonąć w czasie 
krótszym niż 15 min.

• Pozostawia to mało czasu na 

ułożenie planu akcji, toteż 
znaczącym jest dokładne 
planowanie, aby być gotowym w 
niebezpieczeństwie.

• Oto wskazówki które należy 

pamiętać opuszczając statek 

(patrz także 

załącznik 1):

background image

29

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.1 

Włóż tyle warstw ciepłych ubrań ile 

możliwe, łącznie z ochroną stóp.

Upewnij się, że okryłeś głowę, 

twarz, kark, ręce i stopy.

Zapnij guziki i/lub zamki 

błyskawiczne aby ochronić się przed 
wodą przepływającą przez ubrania.

background image

30

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.2 

Jeżeli na wyposażeniu znajduje się 
kombinezon ratunkowy (

immersion 

suit

) – nałóż go na ciepłe ubranie. 

background image

31

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.3 

Jeżeli kombinezon ratunkowy nie 
posiada własnej pływalności załóż pas 
ratunkowy i przed wejściem do wody 
upewnij się, że jest odpowiednio 
zamocowany.

!!! W zimnej wodzie natychmiast 
utracisz pełną funkcjonalność 
palców !!!

background image

32

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.4 

Jeżeli czas pozwala, wszystkie 

osoby powinny przed wejściem do 
środka ratunkowego (lub w innym 
przypadku natychmiast po wejściu 
do niego) zażyć środki przeciw 
chorobie morskiej.

Choroba morska zmniejsza szanse 

przeżycia, gdyż wymioty usuwają z 
organizmu cenne płyny oraz generalnie 
czyni cię bardziej podatnym na 
hipotermię i zmniejsza szanse przeżycia.

background image

33

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.5 

 Jeżeli możliwe, unikaj 

wchodzenia do wody.

   Np. wchodź do jednostek ratunkowych 

opuszczanych żurawikami na wyznaczonym 
pokładzie lub przez morskie systemy 
ewakuacji (

MES – Marine Evacuation 

System

).

   Gdy powyższe systemy „suchej” ewakuacji 

do środków ratunkowych nie są osiągalne, 
użyj sztormtrapu lub, gdy konieczne opuść 
się na linie lub wężu 

pożarowym.

background image

34

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.6 

Nie wchodź do wody tak długo jak to 

możliwe !

Próbuj minimalizować szok termiczny 

towarzyszący nagłemu kontaktowi z zimną wodą. 

 nagły skok do zimnej wody może spowodować nagłą śmierć, 
  niekontrolowany wzrost szybkości oddechu może skutkować 

nabraniem wody w płuca.

Jeżeli skakanie do wody jest nieuniknione, próbuj 

trzymać łokcie przy ciele, zakryj nos i usta jedną ręką, 
pewnie trzymając jej nadgarstek lub łokieć drugą ręką.

Unikaj skakania na namiot tratwy lub skakania za 

tratwę w stronę rufy statku, gdyż statek (z uwiązaną 
jeszcze tratwą) może ciągle poruszać się do przodu.

background image

35

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.7 

Gdy znajdziesz się w wodzie, przypadkowo 

lub w czasie opuszczania statku zorientuj się 

w swoim położeniu, spróbuj zlokalizować:

  statek,
  łodzie ratunkowe,
  tratwy,
  innych rozbitków
  inne pływające obiekty.

Gdy nie byłeś w stanie przygotować się 

przed wejściem do wody, zapnij ubranie teraz.

background image

36

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.7 cd.

  W zimnej wodzie możesz odczuć silne 

dygotanie i silny ból. Są to naturalne 

działania ciała które nie są groźne. 

 Jednak musisz podjąć działania tak szybko 

jak to możliwe, zanim utracisz pełną 

sprawność rąk:

  zapnij ubranie;
  włącz światła sygnałowe;
  zlokalizuj gwizdek itp.

 

background image

37

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.8 

   

Gdy unosisz się na wodzie nie płyń.

   

Dopłyń tylko do pobliskiego środka 

ratunkowego, innych rozbitków lub 
obiektu pływającego na który możesz 
wejść lub oprzeć się na nim.

   Niepotrzebne pływanie wypompuje 

ewentualną ciepłą wodę spomiędzy ciała i 
warstw ubrań zwiększając szybkość utraty 
ciepła.

background image

38

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.8 cd.

  Dodatkowo niepotrzebne ruchy rąk i nóg 

powodują transfer ciepłej krwi z rdzenia 
kończyn i zewnętrznych  części ciała.

  Może to skutkować gwałtowną utrata 

ciepła.

  Pozostań nieruchomy przyjmując 

odpowiednią pozycję zapobiegającą 
utonięciu.

background image

39

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.9 

Pozycja ciała jaką przyjmujesz w 

wodzie jest także ważna dla 

utrzymania ciepła.

Staraj się utrzymywać na wodzie 

tak spokojnie jak to tylko możliwe, z 

łokciami przy ciele, ręce 

skrzyżowane z przodu na pasie 

ratunkowym.

 

background image

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.9 cd.

   

Pozycja H.E.L.P. !!! 

(Heat Escape 

Lessening Posture).

   

Pozycja ta 

minimalizuje 

ekspozycję 

powierzchni ciała na 

zimną wodę.

   Staraj się utrzymać 

głowę i kark nad 

powierzchnią wody. 

40

background image

41

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.10 

Staraj się wejść do tratwy, szalupy lub 

innego obiektu pływającego jak najszybciej w 

celu skrócenia czasu zanurzenia w wodzie.

Pamiętaj: ciel ciała tracisz wiele razy 

szybciej w wodzie niż w powietrzu.

Odkąd efektywność twojej izolacji cieplnej 

została poważnie zredukowana przez 

zamoczenie w wodzie, musisz starać się 

osłonic przed wiatrem aby uniknąć jego 

wychładzającego działania.

background image

42

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.10 cd.

Gdy uda ci się wejść do łodzi 

ratunkowej, osłonę taką możesz wykonać z 

brezentu lub nieużywanej odzieży.

  

Zbicie się w grupę z innymi rozbitkami 

na łodzi czy tratwie także zwiększa 

zdolność zachowania ciepła.

background image

43

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.11 

Myśl pozytywnie o przetrwaniu i 

ratownictwie. 

Zwiększy to twoje szanse wydłużenia 

czasu przeżycia do przybycia pomocy.

Zdecydowana wola przeżycia 

czyni wielką różnicę ! 

background image

44

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.  

Postępowanie z 

rozbitkiem 

podjętym z wody.

(ang. Treatment of the immersion survivor )

background image

45

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.1 

Wyprowadzanie z hipotermii zależy 

oczywiście od stanu rozbitka i posiadanego 
wyposażenia. 

Generalnie przytomni i sprawni rozbitkowie 

wymagają 

przede wszystkim zdjęcia wszystkich 

mokrych ubrań i zastąpienia i suchymi oraz 
kocami.

Jeżeli możliwe, powinni być 

podnoszeni z 

wody w pozycji poziomej

 (lub układani w tej 

pozycji po podjęciu z wody, lub pozycji 
bezpiecznej w przypadku osób 
nieprzytomnych) tak szybko jak to możliwe i 
trzymani w tej pozycji.

background image

46

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

  

Ciepłe słodkie napoje powinny być podawane tylko 

gdy ofiara jest w pełni przytomna.

  Zaleca się pozostawić ofiarę w ciepłym otoczeniu 
nie przekraczającym temp. 25°C

 

(temperatura 

pokojowa). 

   Nie zezwalać na picie alkoholu i palenie 

papierosów, jak również na masowanie i uciskanie / 
szczypanie zimnej skóry.

  

Zasze bież pod uwagę, że nawet przytomni 

rozbitkowie mogą przewrócić się i stracić 
przytomność zaraz po uratowaniu.

  Dlatego powinni być trzymani w pozycji leżącej z 
nogami lekko uniesionymi (ang. 

the shock position

) i 

nadzorowani dopóki temperatura rdzenia 
przekroczy 35°C 

(patrz także załącznik 2).

background image

47

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.2 

W poważniejszych przypadkach, gdy:

 rozbitek nie trzęsie się z zimna,

 jest półprzytomny,

 nieprzytomny,

 widocznie (pozornie) nieżywy 

konieczna będzie natychmiastowa pierwsza 
pomoc dla podtrzymania życia podczas 
oczekiwania na poradę medyczną z 
dokładniejszymi procedurami.

Porady takiej należy szukać natychmiast, 

nie opóźniając działań pierwszej pomocy.

background image

48

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Zalecane środki 
pierwszej pomocy dla 
rozbitka podjętego z 
wody:

background image

49

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.1 

Ratując zawsze sprawdź oddech i puls 
rozbitka (przez minutę po każdej 
stronie szyi). 

background image

50

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.2 

Jeżeli rozbitek nie oddycha, upewnij się, że 

jego drogi oddechowe są drożne ( usuń 
przeszkody – wodorosty itp.), odchyl głowę do 
tyłu, unieś podbródek i rozpocznij natychmiast 
sztuczne oddychanie (usta-usta, usta-nos)

Jeżeli brak jest akcji serca można 

zastosować jego masaż. 

Jednak musisz być 

pewny, że nie ma w ogóle pulsu (pamiętaj, 
że hipotermia znacznie zwalnia i osłabia 
puls). 

Działania takie raz rozpoczęte muszą być 

kontynuowane do pełnego przywrócenia 
temperatury lub dostarczenia do szpitala.

background image

51

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.3 

Jeżeli rozbitek oddycha a jest 

nieprzytomny, ułóż go w pozycji 
bezpiecznej.

Jest to konieczne dla upewnienia 

się, że oddychanie nie zostanie 
zatrzymane przez język lub wymioty.

background image

52

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.4 

Unikaj niepotrzebnego poruszania 

rozbitka jeżeli nie jest to konieczne do 
stwierdzenia czy nie występują 
znaczne urazy.

Nie zdejmuj nawet mokrej odzieży

nie masuj go.

background image

53

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.5

 Zabezpiecz przed dalszą utrata ciepła 

przez parowanie i wystawienie na wiatr.

Starannie owiń pacjenta kocami i/lub 

workami termicznymi 

(ang. thermal 

protective aid)

 lub dużymi plastikowymi 

workami i przetransportuj natychmiast 
w obszar osłonięty od wiatru lub 
nadbudówki do pomieszczenia o 
normalnej temperaturze pokojowej, 
utrzymując go poziomo z głową lekko w 
dół.

background image

54

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.6 

Porada w sprawie przywrócenia temperatury 

(

re-warming

) i decyzja odnośnie dalszego leczenia 

powinna być podjęta przez lekarza. 

  Jeżeli nie ma możliwości otrzymania natychmiastowej 

porady lekarskiej kontynuuj stosowanie podstawowych 
procedur pierwszej pomocy wymienionych w podpunktach 
1 – 5 (powyżej).

Dodatkowo, nawet gdy ratowana osoba jest 

zimna lub widocznie nieżywa, lub gdy jego stan 
pogarsza się, i/lub zanika puls i oddech, 

sztuczne 

oddychanie nie powinno zostać przerwane do 
przywrócenia temperatury ciała

.

background image

55

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

 W osłoniętym ciepłym pomieszczeniu, ubranie 
rozbitka może zostać pocięte i usunięte przy minimum 
ruchu ciała.

 Następnie owiń rozbitka w koce dla zmniejszenia 
dalszej utraty ciepła.

 

Najlepszą metoda aktywnego przywracania 

temperatury jest nadmuch ciepłego powietrza 
(max. 40°C), pod koce okrywające ratowanego.

 Alternatywnie używaj ogrzanych koców lub 
prześcieradeł / pościeli, (temp. ok.40°C, nie więcej).

 

Nigdy nie stosuj gorącej kąpieli lub prysznica !

background image

56

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

.7

 Pasywne metody ogrzewania nie są 
zbyt efektywne.

 

Nie próbuj ogrzewać osoby przez 

dynamiczny ruch.

 Włóż termofory lub butelki z ciepłą 
wodą pod koc, w okolicach głowy , szyi, 
klatki piersiowej, i pachwin.

 Nigdy nie przytykaj tych gorących 
obiektów do gołej skóry, gdyż zimna 
skóra jest bardzo podatna na oparzenia.

background image

57

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.3 

 Jeżeli wspomniane powyżej metody są 
nieosiągalne, zastosuj ogrzewanie 
przez bezpośredni kontakt ciało – 
ciało 

(body-to-body)

 z ratowana osobą.

 Dodatkowo owiń kocem obie osoby.

 W każdym przypadku kontroluj puls i 
oddech.

background image

58

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.4 

Powyższe podstawowe wytyczne 
pierwszej pomocy nieprzytomnej 
osobie mogą być przedstawiane 
graficznie w postaci diagramów.

background image

59

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

START

 

(Gdy możliwe, ratuj w mniej więcej 

horyzontalnej pozycji)

background image

60

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

CZY OSOBA ODDYCHA? 

TAK

1. Osłoń w celu uniknięcia dalszej utraty ciepła przez 

parowanie. 

unikaj niepotrzebnego poruszania rozbitka,

 pozostaw mokre ubrania, 

owiń w koce i/lub plastikowe worki. 

przenieś do osłoniętego od wiatru pomieszczenia. 

2.  Gdy możliwe ułóż w pozycji bezpiecznej.
3.  Gdy osiągalny, powinien podawany być tlen.
4.  Gdy rozbitek ma wodę w układzie oddechowym, zmuś 

go do głębokiego oddychania lub kaszlu.

5.  Zażądaj pomocy medycznej.
6.  Obserwuj rozbitka dopóki nie wystąpią 

drgawki/trzęsienie się z zimna. Przy braku porady 
medycznej przywracaj ciepło ciała rozbitka metodą 
aktywną lub pasywną opisana w rozdziale 6. 

background image

61

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

NIE

 (oddycha)

1.     Oczyść drogi oddechowe, sprawdź puls.
2.     Natychmiast rozpocznij sztuczne oddychanie (

mouth-to-

mouth, mouth-to-nose

). Gdy puls jest niewyczuwalny rozpocznij 

masaż serca.

3.    Osłoń od wiatru, unikaj niepotrzebnego poruszania. Pozostaw 

mokre ubrania, owiń w koce i/lub plastikowe worki. Sprawdzaj 
puls, oddech i przytomność ofiary oraz aktywnie przywracaj 
temperaturę gdy osoba wygląda na nieżywą lub jej stan 
pogarsza się.

4. Szukaj pomocy medycznej. Gdy nieosiągalna kontynuuj 

sztuczne oddychanie aż pacjent 

w pełni odzyska temperaturę* 

lub zostanie przetransportowany do szpitala. 

___________________________________________________________

*

W hipotermii osoba nie może być uznana za zmarłą dokąd nie 
zostanie przywrócona temperatura i nie wykazuje funkcji ciała. 
In the context of hypothermia a person cannot be presumed 
dead until he is re-warmed and shows no bodily functions.

background image

62

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Osoba z zatrzymaną akcją serca 

spowodowaną głęboką hipotermią ma 
bardzo duże szanse przetrwania jeżeli 
prowadzony jest masaż serca do 
chwili odzyskania właściwej 
temperatury ciała.

Sztuczne oddychanie „usta – usta” 

przez dłuższy okres czasu jest bardzo 
trudne i wyczerpujące.

background image

63

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Wykonywanie klasycznego sztucznego 

oddychania jest ciężką pracą fizyczną. 

Tak szybko jak to możliwe użyj pomocy 

medycznych do reanimacji, aby uczynić ją 

znośną dla ratującego i bardziej efektywną dla 

mózgu i serca ratowanego któremu brakuje 

tlenu.

Użyj: worków wentylacyjnych, rurek, 

dozowników tlenu.

use a ventilation bag, Guedel-airway, oxygen-

delivery device, Combitube-airway (which 

enables the helper to do rescue breathing 

directly into a pipe positioned in or at the 

entrance of the trachea), etc.

 

background image

64

Guedel-airway

Combitube-airway

background image

65

background image

66

background image

67

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

Klatka piersiowa i mięśnie osoby w 

hipotermii są sztywne. 

Efekt pompowania powietrza do płuc 

może być zwiększony przez używanie 
ręcznego przenośnego sprzętu 
medycznego 

wyposażonego w 

kubek/kielich ssący do aktywnego 
uniesienia klatki piersiowej w pobliżu szyi 
podczas dekompresji.

Niezbędny jest wcześniejszy instruktarz 

używania tych urządzeń bardziej 
efektywnie w podstawowej reanimacji.

background image

68

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

7.

 PODSUMOWANIE 

background image

69

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

7.1  

W skrócie wyjaśniono, jak twoje ciało 

reaguje na zimno, co możesz zrobić by 

ochronić się przed szkodliwym 

działaniem zimna i 

jak kierować 

pomocą dla podjętego z wody rozbitka

.

background image

70

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

PODSUMOWANIE Z WAŻNYMI 

DO ZAPAMIĘTANIA UWAGAMI.

POSTĘPUJ ZGODNIE Z NIMI – TWOJE 

ŻYCIE MOŻE ZALEŻEĆ OD NICH.

 

background image

71

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

1. Swoje działania w niebezpieczeństwie 

planuj z wyprzedzeniem !

Zadawaj sobie pytania:

• co byś zrobił gdyby pojawiło się 

niebezpieczeństwo?

• gdzie jest najbliższe wyjście na pokład w 

celu ewakuacji ?

• gdzie jest najbliższy kombinezon ratunkowy, 

pas ratunkowy, łódź lub tratwa ratunkowa ? 

• jak szybko dotrzeć do ciepłej odzieży, 

rękawic, wyposażenia zabezpieczającego 
przed zimnem?

 

background image

72

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

2. Poznaj zasady działania sprzętu 

ratunkowego

.  

W niebezpieczeństwie nie ma 

czasu na naukę.

background image

73

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

3. Nawet w tropiku, przed 

opuszczeniem  statku, włóż 

kilka 

warstw ubrań

 aby uniknąć efektu 

wyziębienia.

Nałóż kombinezon ratunkowy jeżeli 
jest dostępny. 

background image

74

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

4. W niebezpieczeństwie 

nałóż pas 

ratunkowy

 tak szybko jak to 

możliwe.

background image

75

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

5. Opuszczając statek staraj się 

wejść do szalupy lub tratwy 
suchym bez wchodzenia do 
wody. 

Weź tabletki przeciw 

chorobie morskiej tak 

szybko jak to możliwe.

 

background image

76

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

6.  Gdy zanurzenie w wodzie jest 

konieczne, staraj się wchodzić do 
wody stopniowo. 

background image

77

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

7. Pływanie zwiększa utratę ciepła 

ciała. 

Płyń tylko do najbliższego środka 
ratunkowego. 

background image

78

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

8. Aby zmniejszyć utratę ciepła 

ciała próbuj utrzymywać się 
na wodzie ze złączonymi 
nogami, łokciami przy tułowiu 
i rękami skrzyżowanymi na 
klatce piersiowej.

background image

79

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

9.  

Gdy jesteś w niebezpieczeństwie, 

musisz przeżyć.

Zmuszaj się do utrzymania woli 

przetrwania. 

Tworzy to różnicę pomiędzy 

życiem i śmiercią.

background image

80

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

7.2 

Podsumowując, wcześniejsze 
planowanie, przygotowanie i 

pozytywne myślenie 

może być 

najbardziej znaczącym czynnikiem w 
twojej walce z zanurzeniem w zimnej 
wodzie i przetrwaniu. 
Zapoznaj się z zawartością tego 
przewodnika*

Dodatkowe informacje na 

www.sarrrah.de

background image

81

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

ZAŁĄCZNIK 1

LISTA KONTROLNA DLA 

PRZETRWANIA W ZIMNEJ 
WODZIE

background image

82

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

 

Co mogę zrobić dla przeżycia, 

dłuższego pozostawania w zimnej 
wodzie, nawet przez kilka godzin ? 

Gotowość do sytuacji awaryjnych: 

•  Odporność na zimno;
•  Sprawność fizyczna (trening) ;
•  Ćwiczenia w sytuacjach awaryjnych;
•  Wiedza o przetrwaniu w zimnej wodzie;
•  Zawsze miej plan !

background image

83

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

IN A DISTRESS ALERT SITUATION: 
•  Put on as many layers as possible, alternating 

thin/close-meshed and thick/wide-meshed! The outer 
layer should be as watertight as possible. Fasten, 
close and/or button-up clothing to prevent cold water 
flushing through the clothing.

•  Okryj głowę, szyję i twarz;.
•  Wear robust, laced boots (better than Wellingtons)!
•  Put an immersion suit over the warm clothing!
•  Drink a lot (warm tea is best, no alcohol: that reduces 

chances of survival in cold water!)

•  Take anti-seasickness tablets as soon as possible.
•  Be sure that all your clothing, life jacket and lifebelt 

are secured correctly! In cold water you will lose full 
use of your fingers immediately. Check each other!

background image

84

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

SHIP ABANDONMENT: 
•  Avoid entering the water for as long as possible!
•  Automatic life vests should be manually activated 

before you enter the water and after you leave the 
interior of your ship.

•  Enter the water as late as possible and as slowly (step 

by step) as possible to prevent cold shock!

•  Do not jump into the water (danger of cold shock)!
•  If falling into the water, keep your elbows to your sides 

and cover your nose and mouth with one hand, holding 
the wrist or elbow firmly with the other hand!

•  Be prepared that the first contact with the cold water 

will stress your circulation, breathing and nervous 
system.

•  Within a few minutes of minimum movement the .pain. 

of your skin will become more tolerable.

background image

85

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

IN THE WATER: 
•  Float on your back with a minimum of leg 

movement!

•  Stay calm. Float as still as possible, legs together, 

elbows close to your side, and arms folded across 

the front of your lifejacket.

•  Keep as much skin as possible out of the water!
•  Huddling close to others will conserve body heat.
•  Keep a positive attitude of mind. You will be the 

lucky one to be rescued! You can survive a long 

time in cold water, even in deep hypothermia, 

even when unconscious. Rescuers are searching 

for you! This positive attitude helps your body to 

keep its core temperature.

•  Do not drink or inhale seawater!

background image

86

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

APPENDIX 2

CHECKLIST FOR RESCUERS 

background image

87

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

FIRST AID AFTER COLD WATER IMMERSION: 
•  Do search long enough! Survival is possible, even after many hours in 

cold water. Ask MRCC for advice; whether to give up or not.

•  Do not expect any kind of assistance from a person in need of rescue! A 

full and coordinated use of fingers and arms will be not possible. Lifting 

an arm for taking hold of a rope can induce the sinking and drowning of 

the victim.

•  If circumstances allow, the rescued person should always be 

transferred in a horizontal body position including when being lifted 

from the water.

•  A person with hypothermia should lie down and be kept still (immobile).
•  Cover the person thoroughly with blankets or plastic sheets/bags 

against risk of further cooling down, including head, neck and as much 

face as possible!

•  Remove wet clothing once the person is in a warm room (20-25oC). Use 

scissors to ensure minimum movement of the body!

•  Prevent the person from standing up, unless the rectal temperature is 

more than 36oC.

•  Give warm sweet drinks . no alcohol . no caffeine.
•  Keep continuous watch over the victim.
•  Ask for telemedical consultation.
•  Give oxygen, if available.

background image

88

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

PERSON IS UNCONSCIOUS: 
•  Put into the recovery position. Observe 

breathing and pulse!

•  Observe for vomiting and be prepared to clear 

airway.

•  Be prepared for a sudden cardiac and 

breathing arrest.

•  Give Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) 

only if you do not feel any pulse or breathing 
for more than two minutes. Remember that in 
hypothermia blood pressure is very low. Pulse 
and breathing are very slow. Any mechanical 
irritation of the body in that stage can cause 
cardiac arrest.

background image

89

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

PERSON IS NOT BREATHING AND HAS NO 

PULSE FOR MORE THAN TWO MINUTES: 

•  If you are not sure that the person has been in 

cardiac arrest for more than one hour and if there 

are no signs of irreversible death (injuries, 

decomposition), a successful resuscitation could 

be possible.

•  Bring oxygen to the brain! Immediately start with 

rhythmic cardiac compression. If available use a 

chest suction device for more efficiency.

•  Blow air into the lungs. Use an artificial airway 

device, if available (e.g. combitube), otherwise 

ventilation bag/mask or mouth-to-mouth.

•  Follow the guidelines you have learned in your 

CPR training. Do not stop until you get medical 

advice to do so.

background image

90

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

WHAT YOU NEED TO BE PREPARED: 
•  You attend training in the theory of 

hypothermia/drowning 

(rescue

2

           uratować życie; to rescue sb 
from drowning 
uratować 
tonącego/kogoś przed utonięciem)

 , First 

aid and CPR and update this regularly to 
include the latest operation procedures!

•  You know the procedures and the 

equipment on board for rescuing a 
person from the water!

background image

91

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz

background image

92

Cold Water Survival

mgr inż. kpt.ż.w. Mirosław 

Wielgosz


Document Outline