Pompy

Dr hab. inż. Zbigniew 

Zapałowicz

Katedra Techniki Cieplnej

WIMiM, ZUT w Szczecinie

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Przenośnik cieczy

 – maszyna lub 

urządzenie robocze służące do 
przenoszenia cieczy lub przenoszenia i 
wzrostu energii przepływającej cieczy, 
przy czym praca związana z 
przenoszeniem cieczy wykonywana jest 
kosztem energii doprowadzonej z 
zewnątrz.

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu na zasadę działania

Przenośniki cieczy

• pompy,
• powietrzne i pneumatyczne przenośniki 

cieczy,

• strumienice,
• przenośniki cieczy uderzeniowe 

(tarany),

• przenośniki cieczy elektromagnetyczne,
• czerpadła lub podnośniki cieczy.

Podnośniki cieczy

Podnośniki cieczy dzielimy na:
• śrubowe,
• taśmowe lub kubełkowe.

Przenoszenie cieczy nie powoduje 

zmiany jej ciśnienia.

Podnośniki śrubowe

Podnośniki cieczy

Podnośniki śrubowe

Podnośniki cieczy

Podnośniki kubełkowe

Podnośniki cieczy

Podnośniki kubełkowe

Podnośniki cieczy

Przenośniki cieczy

Przenośnik cieczy elektromagnetyczny 

Przenośnik cieczy elektromagnetyczny 

Przenośniki cieczy

Strumienice

Strumienica 

Definicja

Pompa

 to maszyna robocza służąca do 

podnoszenia cieczy z poziomu niższego 
na wyższy lub też do przetłaczania 
cieczy z obszaru o ciśnieniu niższym do 
obszaru o ciśnieniu wyższym. 

Działanie pompy opiera się na 

wytwarzaniu różnicy ciśnień pomiędzy 
stroną tłoczną i stroną ssawną 
ruchomego organu roboczego (tłoka, 
wirnika) pompy. 

Podział pomp

Pompy ze względu 

na zasadę 

działania

 dzielimy na:

• wirowe,
• wyporowe.

Podział pomp

Pompy wirowe dzielimy na:

• pompy wirowe bez urządzeń 

samozasysających

, 

• pompy (krążeniowe) kanałowe,
• pompy wirowe z urządzeniami 

samozasysającymi.

Podział pomp

Pompy wirowe

 

bez urządzeń 

samozasysających

 dzielą się na:

• odśrodkowe
• diagonalne,
• helikoidalne,
• śmigłowe,
• odwracalne.

Podział pomp

Pompy wyporowe

 dzielimy na:

• pompy o ruchu posuwisto-zwrotnym 

organu roboczego,

• pompy o ruchu obrotowo-zwrotnym 

organu roboczego,

• pompy o ruchu obrotowym organu 

roboczego,

• pompy o ruchu obiegowym organu 

roboczego.

Podział pomp

Pompy o ruchu posuwisto-zwrotnym 

organu roboczego

 dzielimy na:

• tłokowe jednostronnego działania,
• tłokowe dwustronnego działania,
• pionowe z tłokiem zaworowym,
• nurnikowe jednostronnego działania,
• nurnikowe dwustronnego działania,
• przeponowe
• wielotłoczkowe.

Podział pomp

Pompy o ruchu obrotowo-zwrotnym 
organu roboczego

 dzielimy na:

• skrzydełkowe podwójnego działania,
• skrzydełkowe poczwórnego działania.

Podział pomp

Pompy o ruchu obrotowym organu 

roboczego

 dzielimy na:

• krzywkowe,
• łopatkowe,
• przewodowe.
• ślimakowe,
• śrubowe,
• tarczowe,
• wałeczkowe,
• zębate,

Podział pomp

Pompy o ruchu obiegowym organu 
roboczego

 dzielimy na:

• puszkowe.

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu 

na spręż

- pompy niskociśnieniowe,
- pompy średniociśnieniowe,
- pompy wysokociśnieniowe.

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu 

na ilość stopni

- pompy jednostopniowe,
- pompy wielostopniowe. 

Podział ze względu 

na rodzaj wirnika

- wirniki jednostrumieniowe,
- wirniki dwustrumieniowe.

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu 

na położenie osi 

pompy

- pompy poziome,
- pompy pionowe. 

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu 

na napęd

- z napędem ręcznym,
- z napędem elektrycznym
- spalinowe
- z napędem parowym.

Podział urządzeń do 

transportu cieczy

Podział ze względu 

na obecność i 

rodzaj zanieczyszczeń

- do cieczy czystych,
- do cieczy zanieczyszczonych,
- do cieczy powodujących korozję,
- do cieczy zimnych,
- do cieczy gorących. 

Podział pomp

Pompa

 to maszyna robocza, która 

przenosi energię mechaniczną z 

dowolnego źródła energii na ciecz 

przez nią przepływającą. W wyniku 

tego działania wzrasta energia cieczy 

(potencjalna i kinetyczna).

Energia jaką uzyskuje ciecz na wylocie z 

pompy jest zużyta na podniesienie 

cieczy i pokonanie oporów przepływu 

(oporów hydraulicznych) systemu 

rurociągów przepływowych.

Ogólna budowa pompy

Pompa zbudowana jest z:

- króćca ssawnego (wlotowego),

 

którym ciecz jest doprowadzana do 
wnętrza pompy,

- kadłuba (korpusu),

 w którym znajdują 

się wszystkie elementy decydujące o 
przebiegu zjawisk 
hydromechanicznych przy przepływie 
przez pompę,

Ogólna budowa pompy

- organu roboczego (tłoka lub wirnika)

 

przekazującego energię pobraną ze 
źródła zewnętrznego do cieczy,

- króćca tłocznego

 służącego do 

odprowadzania cieczy.