Rynek

Rynek

pracy

pracy

Długi okres

Rynkiem pracy zajmujemy się nie dla

rynku pracy jako takiego lecz dla roli,

jaką odgrywa on w kształtowaniu

równowagi systemu ekonomicznego

Potrzebna jest tu dokładna

znajomość sprzężeń, jakie

zachodzą pomiędzy rynkiem

pracy a rynkiem towarowym

Q*

GNP

P

Rynek

pieniężny

Rynek

towarowy

Rynek

pracy

Q*

P

GNP

Tymi , wcześniej już sygnalizowanymi,

sprzężeniami chcemy się teraz dokładnie zająć

Przypomnijmy je pokrótce

P

GNP

Pierwsze sprzężenie

Rynek pracy został wprowadzony

do modelu równowagi systemu

poprzez pojęcie potencjalnego GNP

Q*

Potencjalne GNP to GNP,

jakie zaistnieje przy

zatrudnieniu równowagi

Chcąc określić poziom

potencjalnego GNP

trzeba najpierw ustalić

poziom

zatrudnienia równowagi

Aby to uczynić należy poznać czynniki

określające zatrudnienie równowagi

Chcąc określić poziom

potencjalnego GNP

trzeba najpierw ustalić

poziom

zatrudnienia równowagi

Popyt i podaż

na rynku pracy

Sprzężenie drugie

Osiąganie równowagi systemu

związane jest ze zmianami cen.

Zmianami cen rządzą zmiany płac

(spirala płacowo- cenowa)

Gdy zanika presja

na zmianę płac, to

zanika

presja na zmianę cen

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

W

3

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

Q*

Q*

P

GNP

w

4

w

1

w

2

w

3

płaca przestaje się zmie-

niać, gdy rynek pracy

jest w stanie równowagi

Sprzężenie drugie

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

W

3

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

Q*

Q*

P

GNP

w

4

w

1

w

2

w

3

płaca przestaje się zmie-

niać, gdy rynek pracy

jest w stanie równowagi

Dlaczego płaca przestaje

się zmieniać, gdy rynek

pracy osiąga

stan równowagi

Sprzężenie drugie

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

W

3

P

GNP

(W

1

)

P

1

(W

1

)

P

GNP

Q*

Q*

W

2

P

GNP

(W

1

)

P

1

Q*

Q*

P

GNP

w

4

w

1

w

2

w

3

Należy rozpoznać

czynniki rządzące

zmianami płac

WNIOSEK

Sprzężenie trzecie

Uzyskanie równowagi na rynku pracy

jest równoznaczne

z zaistnieniem równowagi systemu

Równowaga na rynku

towarowym i pieniężnym

istnieje prawie zawsze

GNP

P

Równowaga na rynku

towarowym i pieniężnym

istnieje prawie zawsze

GNP

P

Równowaga systemu

ma miejsce,gdy trzy rynki

są w stanie równowagi

Q*

Rynek

pieniężny

Rynek

towarowy

Rynek

pracy

Q*

GNP

Taki stan jest rzadkością

czas

GNP

Równowaga na rynku

towarowym i pieniężnym

istnieje prawie zawsze

GNP

P

Q*

GNP

Taki stan jest rzadkością

czas

GNP

Q*

Rynek

pieniężny

Rynek

towarowy

Rynek

pracy

POW

ÓD

Uporczywy

brak równowagi

rynku pracy

Q*

GNP

czas

GNP

Dlaczego osiągnięcie

równowagi na rynku

pracy i tą drogą całego

systemu jest tak trudne

Uporczywy

brak równowagi

rynku pracy

PY

TA

NIE

PY

TA

NIE

Wyjaśnienie zasygnalizowanych

sprzężeń i pytań wymaga analizy

następujących zagadnień

Płaca i zatrudnienie równowagi

Bezrobocie i jego przyczyny

Popyt na pracę

Podaż pracy

POPYT NA

PRACĘ

Popyt na pracę zgłaszają firmy. Praca to

jeden z głównych czynników produkcji.

K

L

S

Q

PRODUKCJA

Firmy zatrudniając ludzi

kierują się jedynie zyskiem

Firmy zatrudniając ludzi

kierują się jedynie zyskiem

Firmy zatrudnią tylko taką

ilość osób, która zapewnia

im produkcję dającą

maksimum zysku

aby to osiągnąć firmy muszą prze-

prowadzić rachunek ekonomiczny

nakład, jaki firma łoży
na zatrudnianą osobę

RACHUNEK

RACHUNEK

EKONOMICZNY

EKONOMICZNY

efekt produkcyjny,

jaki firmie przynosi

zatrudniana osoba

efekt produkcyjny,

jaki firmie przynosi

zatrudniana osoba

MPL

MPL

dlaczego?

dlaczego?

efekt produkcyjny każdego

kolejnego zatrudnionego

jest coraz mniejszy

K

MPLn

n

MPL

MPL

efekt produkcyjny każdego

kolejnego zatrudnionego

jest coraz mniejszy

efekt produkcyjny każdego

kolejnego zatrudnionego

jest coraz mniejszy

K

MPLn

n

K

MPLn

n

Efekt produkcyjny zatrudnionego mierzony

jest w jednostkach fizycznych,

np. w browa-

rze w skrzynkach piwa

MPLn = Q

O ile skrzynek piwa powię-

kszyła się produkcja w

następstwie zatrudnienia

każdej kolejnej osoby

n

Skrzynki

piwa

1

80

2

70

3

62

4

55

5

49

6

45

7

41

8

38

9

36

10

37

K

MPLn

n

2 4 6 8 10

14

70

45

37

n

Skrzynki

piwa

1

80

2

70

3

62

4

55

5

49

6

45

7

41

8

38

9

36

10

37

o tym, ile w tej sytuacji zostanie zatrudnionych

osób zadecyduje dopiero rachunek ekonomiczny

Jego elementem jest nakład

Jego elementem jest nakład

jaki łoży pracodawca

jaki łoży pracodawca

na zatrudnienie danej osoby

na zatrudnienie danej osoby

Jego elementem jest nakład

Jego elementem jest nakład

jaki łoży pracodawca

jaki łoży pracodawca

na zatrudnienie danej osoby

na zatrudnienie danej osoby

Nakład pracodawcy na zatrudnianego

Nakład pracodawcy na zatrudnianego

to

P

W

płaca realna

płaca realna

P

W

Niechaj skrzynka piwa kosztuje 30 zł,

a przeciętna płaca pracownika

browaru wynosi 1350 zł

płaca realna

pracodawcy wynosi

W przypadku browaru

W przypadku browaru

P

W

1350

30

= 45

P

W

1350

30

= 45

Rachunek ekonomiczny firmy sprowadza

się do zestawienia efektu z nakładem

Efekt

Nakład

MPLn

P

W

P

W

MPL

n

=

efekt i nakład występują w tych samych

jednostkach (skrzynkach piwa)

Pracodawca nie dopłaca do

żadnej osoby, każda osoba

musi przynieść mu zysk

P

W

MPL

n

=

formuła opłacalnego

zatrudnienia

MPLn

n

2 4 6 8 10

14

70

45

37

W

P

Płaca realna wynosi 45 skrzynek

n

Skrzynki

piwa

1

80

2

70

3

62

4

55

5

49

7

41

8

38

9

36

10

37

6

45

45

70

37

45 skrzynek to efekt produkcyjny
z zatrudnienia 6 pracownika

6

efekt

efekt

nakład

nakład

MPLn

n

2 4 6 8 10

14

70

45

37

W

P

45

70

37

6

Przy płacy realnej „

45

” zatrudnionych

zostanie 6 pracowników

Przy szóstym pracowniku następuje

zrównanie efektu z nakładem.

Szósty zatrudniony wyznacza

Graniczny poziom

opłacalnego zatrudnionego

P

W

MPL

n

=

45(

6)

=45

n

Skrzynki

piwa

1

80

2

70

3

62

4

55

5

49

7

41

8

38

9

36

10

37

6

45

MPLn

n

2 4 6 8 10

14

70

45

37

W

P

45

70

37

6

A ile skrzynek piwa wytworzy

sześciu pracowników ???

361

Przy cenie 30zł/ skrzynka

i płacy 1350 zł

wytworzy 361 skrzynek piwa

zatrudnienia sześciu osób

P = 30

w = 1350

firma osiągnie maksimum
zysku gdy

Q = 361

a to wymaga

N = 6

wielkość zatrudnienia

wielkość zatrudnienia

dopasowywana jest do

dopasowywana jest do

produkcji, która daje

produkcji, która daje

maksimum zysku

maksimum zysku

RACHUNEK

RACHUNEK

EKONOMICZNY

EKONOMICZNY

ile wynosi produkcja

dająca firmie

maksimum zysku

ile zatrudnić osób

aby uzyskać produkcję

dającą maksimum zysku

ile wynosi produkcja

dająca firmie

maksimum zysku

ile zatrudnić osób

aby uzyskać produkcję

dającą maksimum zysku

30

P

Q

361

1350

AS

MPLn

n

2

6

10

1

4

70

45

20

w
P

P = MC

P = MC

Q

Q

= MPL

= MPL

n

n

W

W

P

P

Zmiany poziomu

popytu na pracę

zawsze ripostą na zmiany w

wielkości produkcji opłacalnej

Krzywa MPL to krzywa popytu na pracę.

MPLn

n

W

P

Punkt przecięcia krzy-

wej MPL z płacą realna

Jak długo kapitał nie ulega zmianie,

tak długo linia MPL jest stała

Przy danej MPL o

konkretnym poziomie

zatrudnienia decyduje

płaca realna

UWAGA

UWAGA

Firmy nie mają

w danym momencie

wpływu na bieżący

poziom płacy realnej

O poziomie płacy

decyduje rynek

MPLn

n

W

P

MPLn

n

W

P

Gdy płaca realna maleje

to

popyt na pracę ze

strony firm rośnie

MPLn

n

W

P

Spadek płacy realnej następuje

pod wpływem wzrostu cen

Wzrost cen - przy stałym poziomie

w

-

powoduje wzrost zatrudnienia

dlaczego tak

się dzieje

?

P

innymi słowy

N

dlaczego tak

się dzieje

?

P

q

Aby uzyskać ten wzrost

produkcji, firma musi

stosownie zwiększyć

zatrudnienie

W firmie, wzrost ceny

powoduje

wzrost produkcji

(prawo podaży)

W

P

n

Na segmencie pracy

te zmiany obrazujemy

W

P

n

P

q

Stąd wniosek

Wzrost cen powoduje

wzrost zatrudnienia ,

czyli spadek bezrobocia

zmiany w zatrudnieniu

dopasowywane są do

zmian produkcji opłacalnej

UWAGA

Wzrost zatrudnienia nie jest trwały.

Trwa tylko do czasu, gdy związki zawodowe

nie zażądają wzrostu płac nominalnych

rekompensujących spadek płacy realnej

Wzrost płacy nominalnej

-

przy stałym poziomie cen

-

podnosi poziom płacy realnej

W

P

n

P

q

Płaca nominalna rośnie

Produkcja maleje

w

W

P

n

P

q

Na dolnym rysunku te

zmiany przedstawiamy

Zatrudnienie wraca do swego

poprzedniego poziomu

W

P

n

wzrost zatrudnienia wywo-

łany wzrostem płac

jest tymczasowy

trwa do czasu pełnej

indeksacji płac

P

N

Gdy płace wzrosną

zatrudnienie maleje

w

N

Gospodarka wraca do

punktu wyjścia

PODAŻ PRACY

PODAŻ PRACY

O podaży pracy

stanowią

gospodarstwa domowe

Praca zarobkowa dokonuje się w czasie

To ludzie sami decydują o tym jak podzielą

swój czas , tzn. ile godzin przeznaczą:

na pracę zarobkową

na życie prywatne

Czas jest constantą stąd decyzja o czasie pracy

oznacza zawsze rezygnację z czasu wolnego

a ile

To rozumowanie leży u

podstaw teorii podaży pracy

Czas wolny dostarcza jednostce frajdy,

czas poświęcony pracy zarobkowej - nie.

Praca jest przykrą koniecznością - jest karą -

(stanowisko Biblii).

Czas jest constantą stąd decyzja o czasie pracy

oznacza zawsze rezygnację z czasu wolnego

Czas wolny dostarcza jednostce frajdy,

czas poświęcony pracy zarobkowej - nie.

Praca jest przykrą koniecznością - jest karą -

(stanowisko Biblii).

Frajdę jaką odczuwa jednostka z każdej

kolejnej godziny czasu wolnego nazywamy

Marginalną użytecznością

czasu wolnego

MUT

MUT

MUT

h

MU

Każdą kolejną godzinę czasu wolnego

jednostka ceni sobie coraz mniej

W ten sposób znowu

daje o sobie znać prawo

malejącego efektu

MUT

h

Najbardziej ceni sobie pierwszą (

bo jedyną

)

godzinę czasu wolnego

Najmniej ceni sobie

ostatnią godzinę wolną

Ta właściwość leży u podstaw

motywacji do pracy

Rezygnacja z czasu wolnego na rzecz

pracy sprawia jednostce przykrość

S

MUT

h

Rezygnacja z czasu wolnego na rzecz

pracy sprawia jednostce przykrość

S

Tyle ile wynosi frajda z danej godziny czasu wolnego,

tyle wynosi przykrość, gdy poświęcamy ją pracy

h

S

MUT

h

h

S

Najmniej przykrości sprawia pierwsza godzina pracy,

kolejne godziny już coraz, coraz większą

h

S

Jednostka nie pracuje,

aby odczuwać przykrość

za odczuwaną przykrość

żąda rekompensaty,

a tą są dobra i usługi

Konsumpcja sprawia frajdę

= C

!!!

Praca to zamiana jednej

formy frajdy na drugą

h

S= C

Za każdą kolejną godzinę

pracy jednostka żąda coraz

większej rekompensaty

tj. coraz większej ilości dóbr

Praca to zamiana jednej

formy frajdy na drugą

Cena, po jakiej oferujesz pracodawcy

kolejne godziny pracy jest coraz wyższa

inaczej

h

S= C

Ceny po jakiej oferujesz pracodawcy

kolejne godziny pracy nazywamy

płacą rezerwacji

h

S= C

= C

h

S= C

Zatrudniony nie żąda wypłaty

w naturze, tj. towarach.

Towary nabędzie sam

Od pracodawcy żąda

a ich ilość

określonej ilości

znaków pieniężnych

w

oblicza uwzględniając ceny,

jakie obowiązują w sklepach

P

= C

h

S= C

Płaca rezerwacji

to

płaca nominalna

w

Skorygowana o poziom

cen konsumpcyjnych

P

= C

h

S= C

Płaca rezerwacji

to

żądana przez Ciebie

Płaca realna

w

P

w

P

=

Od płacy rezerwacji do agregatowej

funkcji podaży pracy

Płace rezerwacji poszczególnych osób

nie są jednakowe. Każdy człowiek ceni

siebie,

tj. swój czas, talent, wysiłek

inaczej

h

C = w/P

Tom

Jan

Le

ch

Różnice pomiędzy osobnikami wynikają :

z posiadanego już bogactwa

Osoby zamożne nie

muszą żyć z pracy.

Tom podejmie się

pracy na krótko i

po wysokiej stawce

z pożądanego poziomu konsumpcji

Jan ma dużą rodzinę

i jest biedny. Gotów

jest pracować wiele

godzin po niskiej cenie

h

C = w/P

Tom

Jan

Le

ch

Płace rezerwacji Toma, Jana, Lecha

opisują ich motywacje do pracy

Są to indywidualne

funkcje podaży pracy

h

C = w/P

Tom

Jan

Le

ch

Są to indywidualne

funkcje podaży pracy

Uśredniając wszystkie indywidualne

funkcje płac rezerwacji otrzymujemy

Agregatową

Agregatową

funkcję

funkcję

podaży

podaży

pracy

pracy

N

C = w/P

LS

w

P

h

C = w/P

Tom

Jan

Le

ch

N

C = w/P

w

P

Inte

rpre

tacja

agr

ega

tow

ej

pod

aży

pra

cy

MV

T

N

w

P

O tym ile osób zechce pracować

zadecyduje dopiero płaca rynkowa

UWAGA

Pracobiorcy nie mają

w danym momencie

wpływu na bieżący

poziom płacy realnej

O poziomie płacy

decyduje rynek

Płaca rynkowa

wynosi

O tym ile osób zechce pracować

zadecyduje dopiero płaca rynkowa

N

w

P

Płace rezerwacji tych osób

mieszczą się w obrę-

bie płacy rynkowej

Rynek oferuje im

więcej aniżeli żądają

Te osoby przy

tej

płacy

chcą pracować

N

w

P

Płace rezerwacji

tych osób

Rynek oferuje im

mniej

aniżeli żądają

Są wyższe od płacy rynkowej

Rynek oferuje im

mniej

aniżeli żądają

Dlatego oni -

przy tej płacy

- pracy nie podejmą

N

w

P

Ich wymagania płacowe są wyższe.

Za tak niską płacę nie pracują

N

w

P

Te osoby nie pracują

tworzą oni

z własnej woli

!!!

Bezrobocie

dobrowolne

N

w

P

Ilość chętnych do pracy

czyli - skalę podaży pracy -

wyznacza formuła

W

P

=

LS

n

W

P

=

LS

n

N

w

P

W

P

=

MVT

n

Zm

iany

pod

aży

pra

cy

Gdy płaca realna rośnie

To ilość chętnych do

pracy też rośnie

Bezrobocie dobro-

wolne maleje

ale nie zanika

N

w

P

N

w

P

WAŻNE

Przy każdym poziomie płacy rynkowej

zawsze część osób nie podejmuje pracy.

Bezrobocie dobrowolne

istnieje zawsze

Gdy do Polski napłynie duża ilość

emigrantów z Rosji, Litwy, Ukrainy

To krzywa MVT przesunie się na prawo

N

w

P

Przy tym samym

poziomie płacy

Ilość chętnych do pracy

wzrośnie

Równowaga

Równowaga

rynku pracy

rynku pracy

co i jak określa zatrudnienie równowagi?

dlaczego płaca nominalna przestaje się zmie-
niać, gdy rynek pracy jest w stanie równowagi?

Równowaga rynku pracy to stan

szczególny

stanu nierównowagi

Chcąc zrozumieć co oznacza równowaga

należy wyjść od stanu nierównowagi i ukazać

kiedy, jak, dlaczego

ten stan zanika, czyli jak osiągana jest

Równowaga

rynku pracy

Zestawmy ze sobą krzywą popytu na pracę

z krzywą podaży pracy

w

P

N

MPL

LS

w

P

N

Przyjmijmy, iż płaca

rynkowa wynosi

Przy tej płacy gospodarka

na linii MPL jest w punkcie

Ilość chętnych

do pracy wynosi

w

P

N

W tej sytuacji pracuje nie tyle ile chce,

lecz tylko tyle ile zatrudniają firmy

w

P

N

Gdyby firmy zatrudnili wszystkich chętnych

To nie przestrzegali

by wówczas zasad

P = MC

Q

w

P

= MPL

n

Firmy poniosłyby

duże straty

w

P

N

Przyjmijmy teraz,

iż płaca realna wynosi

Przy tej płacy

:

firmy są skore zatrudnić

w

P

N

Przy tej płacy

:

skorych do pracy jest tylko tyle

mimo iż firma chce je

zatrudnić, to jednak

za tak dziadowską płacę

pracować

nie będą

pozostałe osoby

w

P

N

Pracodawcy z konieczności zatrudnią,

tylko tę nie zadowalającą ich ilość osób

W

NI

OS

KI

W

NI

OS

KI

w

P

N

Jeżeli przy danej płacy ilość chętnych do pracy

nie pokrywa się z ilością jaką firmy są skore zatrudnić

realizowana będzie

zawsze wielkość

mniejsza

to z tych dwóch wielkości

w

P

N

Jeżeli przy danej płacy ilość chętnych do pracy

nie pokrywa się z ilością jaką firmy są skore zatrudnić

realizowana będzie

zawsze wielkość

mniejsza

to z tych dwóch wielkości

w

P

N

Istnieje tylko jeden poziom płacy, przy którym

firmy zatrudnią wszystkich chętnych do pracy,

pozyskując jednocześnie dokładnie tę ilość

pracowników, którą pragną

E

w

P

N

E

Punkt E

to punkt szczególny

Na prawo od niego

N

Szczególny aż z trzech powodów

1

1

nie uplasują się na swych liniach

ani producenci, ani świat pracy

w

P

N

E

Producenci nie znajdą się na MPL,

gdyż na to nie pozwolą im
pracobiorcy

Za tak niskie płace wielu

nie godzi się pracować

Ich płace rezerwacji są

wyższe od płacy rynkowej

N

w

P

N

E

Pracobiorcy nie znajdą się na swej MVT

gdyż na to nie pozwolą im firmy

ten poziom zatrudnienia

przyniósłby firmom straty

N

w

P

N

E

N

Na prawo od punktu

E

motywacje i interesy

obu stron są sprzeczne

a to sprawia

nigdy nie przekroczy

poziomu wyznaczonego

przez punkt

E

iż

rzeczywiste zatrudnienie

warunek

warunek

Obie strony dysponują

właściwą informacją

w

P

N

N

Punkt

E

wyznacza tu nieprzekraczalną ścianę

Gospodarka z

konieczności

operuje w tej

płaszczyźnie

E

w

P

N

N

Co nastąpi gdy

płaca wyniesie

w

P

N

Z bytności przed ścianą

w

P

Z bytności przed ścianą

w

P

N

nie są zadowoleni

firmy

pracobiorcy

Każda ze stron ma tu

silne motywacje do

zmiany bieżącej płacy

i zgodnie do niej dążą

Motywacje Firm

zawsze zysk

w

P

w

P

N

Przy danym poziomie

płacy rynkowej

Zatrudnienie wynosi

Przy tym zatrudnieniu, i przy tej cenie

poziom produkcji globalnej wynosi

P

Q

AS

P

P

w

P

w

P

N

AS

Q

Przy tym zatrudnieniu, i przy tej cenie

poziom produkcji globalnej wynosi

P

Masę uzyskanego zysku obrazuje pole

w

P

w

P

N

AS

Q

P

Gdyby zatrudnienie wzrosło do poziomu

Co wymaga spadku płacy realnej

(

drogą

wzrostu ceny)

w

P

w

P

N

AS

Q

P

To produkcja wzrosłaby

i wzrosłaby także masa zysku

w

P

w

P

N

Q

P

Firmy wiedzą, iż gospodarstwa domowe

zaakceptują ten spadek płacy realnej

ale nie zaakceptują większego

Zysk

mak

sym

alny

!!!

Osiągnięta przy tej płacy realnej

i tym zatrudnieniu masa zysku

dlatego

dlatego

Q*

to

maksymalny poziom zysku

jaki firmy mogą osiągnąć

za przyzwoleniem drugiej

strony

Ten maksymalny poziom

zysku nazywamy

Zyskiem

potencjalnym

Q

P

Zysk

mak

sym

alny

Q*

ZAP

AMI

ĘTA

J

Firmy zawsze usiłują osią-

gnąć zysk potencjalny

Motywacje

gospodarstw domowych

w

P

w

P

N

Gdy płaca realna i zatrudnienie kształtują się

na wskazanym poziomie, to nie tylko firmy,

ale także pracobiorcy dążą do obniżki płacy realnej

dlaczego ?

dlaczego ?

Ci co pracują są bardo zadowoleni z wysokiej płacy.

Pozostali nie; są bowiem bezrobotni

Taki stan wywołuje bardzo

ostrą konkurencję

ta ilość osób

Jest skłonna pracować

za znacznie niższą płacę

w

P

w

P

N

Ich płace rezerwacji są bowiem niższe

od panującej płacy rynkowej

Ta ilość osób chętnie

będzie pracować za tą płacę

w

P

w

P

N

Ta ilość osób chętnie

będzie pracować za tą płacę

Przy najbliższych negocjacjach płacowych

związki zawodowe będą aprobować proponowaną

przez firmy obniżkę płacy realnej

Te osoby wywierają presję

na obniżkę płacy realnej

związki zawodowe nie

zażądają indeksacji płac

tą drogą płaca realna zmaleje

ludzie będą zatrudniać się

na czarno za niższe płace

w

P

w

P

N

Spadek płacy

spowoduje wzrost

zatrudnienia

tą drogą płaca realna zmaleje

w

P

w

P

N

spowoduje wzrost

zatrudnienia

Wzrost zatrudnienia doprowadzi do

wzrostu globalnego funduszu płac

P

Q

w

P

w

P

N

P

Q

Agregatowy popyt rośnie

W ślad za tym rośnie produkcja

w

P

w

P

N

P

Q

Osiągnięty obecnie poziom konsumpcji globalnej

jest znacznie większy aniżeli poprzednio

C

2

C

1

w

P

w

P

N

P

Q

C

2

Re

as

um

pc

ja

w

P

w

P

N

Ten spadek płacy realnej

Spowodował ten wzrost zatrudnienia

a to dało ten przyrost produkcji

Wszystkie te zmiany zapewniły

znaczący przyrost konsumpcji

C

2

P

Q

C

2

C

2

Ten nowy znacznie wyższy poziom konsumpcji,

to maksymalny poziom konsumpcji, jaki może

zaistnieć w gospodarce za przyzwoleniem firm

Nazywamy ją

Konsumpcją

potencjalną

W

nio

sk

i

P

w

P

N

Jeśli gospodarka znajduje się przed punktem

E

E

To u firm i robotników

istnieje presja na

obniżkę płacy realnej

Motywacje obu

stron są zgodne

P

w

P

N

W trakcie kolejnych negocjacji obie strony

będą dążyć do obniżki płacy realnej

Płace będą maleć

a zatrudnienie rosnąć

Płace będą maleć

a zatrudnienie rosnąć

Q

P

P

w

P

N

Efektem tych zmian jest

wzrost popytu globalnego

Wzrost poziomu cen

Wzrost produkcji

Wzrost zysku

Wzrost konsumpcji

C

2

Ostateczne korzyści

obu stron

W tym punkcie

Kończy się obustronna

presja na obniżkę płacy

i zatrudnienia

P

w

P

N

N

E

Punkt E to punkt szczególny

dla

cze

go

??

2

Dalsza obniżka płacy

(

na mocy efektu ściany

)

doprowadzi

do spadku zatrudnienia

P

w

P

N

N

Popyt globalny,

produkcja, ceny,

konsumpcja i zysk

zmaleją

Q

P

Spadek zatrudnienia

sprawi że

Q

P

P

w

P

N

N

Q

P

Obie strony tracą

Zysk firm nie jest

maksymalny

Konsumpcja

nie

jest maksymalna

Na tym spadku płac

Tego typu zmiany nie

opłacają się nikomu

P

w

P

N

N

P

P

A

A

MIĘ

T

MIĘ

T

A

A

J

J

Na tym spadku płac

ale na tym spadku

obie strony korzystają

obie strony tracą

N

N

w

P

Jeśli pod naporem obu stron

został już osiągnięty punkt optimum

N

N

w

P

Jeśli pod naporem obu stron

został już osiągnięty punkt optimum

To obie strony zaintere-

sowane są utrzymaniem

w czasie wypracowanego

poziomu płacy realnej

N

N

w

P

W tym punkcie obie strony uzyskują

maksimum tego co mogą uzyskać

za przyzwoleniem drugiej strony

Oddalenie się od tego punktu

obu stronom przyniesie stratę

N

N

w

P

U obu stron pojawia się presja na utrzymanie

istniejącego poziomu płacy i zatrudnienia

Płaca i zatrudnienie

przestają się zmieniać

Rynek pracy jest

w stanie spoczynku

odpowiedzieliśmy na
pytanie:

dlaczego płaca nominal-

na przestaje się zmie-

niać, gdy rynek pracy jest

w stanie równowagi

N

N

w

P

Rynek pracy jest

w stanie spoczynku

Tą płacę realną, która zapewnia stan

spoczynku rynku pracy nazywamy

Płacą równowagi

Płaca równowagi

to taki poziom płacy bieżącej,

przy której kończy się dotychczasowa presja

na zmianę płacy i zaczyna się presja

na jej utrzymanie

czas

W/P

ku płacy równowagi

Płaca równowagi

to taki poziom płacy bieżącej,

przy której płaca bieżąca przestaje się zmieniać

Z tej racji

stabilizuje się także
zatrudnienie

N

N

w

P

Płacą równowagi

Płaca równowagi

to taki poziom płacy bieżącej,

przy której płaca bieżąca przestaje się zmieniać

to płaca spoczynku, przy tej

płacy zmieniać przestaje się
zatrudnienie

N

N

w

P

To zatrudnienie, które towarzyszy

płacy równowagi nazywamy

Zatrudnieniem

równowagi

N*

N*

N*

odpowiedzieliśmy na

pytanie :

co i jak określa

zatrudnienie równowagi

a to potrzebne jest

a to potrzebne jest

do ustalania

do ustalania

potencjalnego GNP

potencjalnego GNP

Od płacy spoczynku

do ceny spoczynku

Wzrost płac przesuwa krzywą AS

w górę co powoduje wzrost cen

P

GNP

AD

AS

Jak długo zmieniają

się płace, tak długo

zmienia się poziom

ceny

Wiadomo, iż

wzrost płac

nie trwa wiecznie

P

GNP

gdy płaca bieżąca osiąga

poziom płacy spoczynku

to wówczas

krzywa AS stabilizuje się

wzrost płac

nie trwa wiecznie

wzrost płac

nie trwa wiecznie

P

w

P

N

N

P

GNP

cena przestaje się

zmieniać

krzywa AS stabilizuje się

Cena

Cena

spoczynku

spoczynku

P*

P*

Q*

P*

P

GNP

Q*

P*

Gdy rynek pracy jest

Gdy rynek pracy jest

w stanie równowagi

w stanie równowagi

przestaje się

przestaje się

zmieniać

zmieniać

to płaca

to płaca

a przez to i cena

a przez to i cena

Wyprowadzenie

Wyprowadzenie

potencjalnego GNP

potencjalnego GNP

(Q*)

(Q*)

N

N

W/P

W/P

gdy rynek pracy jest

w stanie równowagi, to

gospodarka jest w stanie

równowagi systemu

P

GNP

(W

1

)

P

1

Q*

P

GNP

wiadomo

wiadomo

N

N

W/P

W/P

P

GNP

(W

1

)

P

1

bieżące GNP wynosi

bieżące GNP wynosi

tyle ile potencjalne

tyle ile potencjalne

Potencjalne GNP to

Potencjalne GNP to

kluczowe pojęcie

kluczowe pojęcie

P

GNP

Q*

W modelu systemu Q*

W modelu systemu Q*

reprezentuje rynek pracy

reprezentuje rynek pracy

Jak z rynku pracy wyprowa-

Jak z rynku pracy wyprowa-

dzamy potencjalne GNP?

dzamy potencjalne GNP?

Y

Y

N

N

N

N

W/P

W/P

N*

potencjalne GNP, to GNP

które ma miejsce, gdy na

rynku pracy jest równowaga

Jak z rynku pracy wyprowa-

Jak z rynku pracy wyprowa-

dzamy potencjalne GNP?

dzamy potencjalne GNP?

W/P

W/P

Y

Y

45

o

zatrudnienie równowagi

zatrudnienie równowagi

wyznacza poziom

wyznacza poziom

potencjalnej produkcji

potencjalnej produkcji

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

W/P

W/P

N

N

N*

Na modelu AS - AD

potencjalne GNP

wyznaczamy

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

W/P

W/P

N

N

N*

Na modelu AS - AD

potencjalne GNP

wyznaczamy

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

W/P

W/P

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

Równowaga

konfrontacja z rzeczywistością

dlaczego trudno jest osiągnąć

równowagę na rynku pracy?

Rynek pracy rzadko kiedy

jest w stanie równowagi.

W miarę trwałą cechą jest notoryczna

nadwyżka podaży nad popytem na pracę

ta nadwyżka to

bezrobocie

bezrobocie

Trwałość bezrobocia (nadwyżki) dowodzi

braku mechanizmu

samoregulacji rynku

Rynek pracy tak nie funkcjonuje

bezrobocie

bezrobocie

Gdy na typowym rynku występuje

nadwyżka towarów, to drogą

szybkiego spadku cen

dochodzi do zrównania podaży z popytem

Rynek pracy tak nie funkcjonuje

powód

Cena pracy (

płaca

) jest nieelastyczna

i często za wysoka

powód

Cena pracy (

płaca

) jest nieelastyczna

i często za wysoka

płace nie zmieniają się stosownie do

zmian popytu na pracę. Płace są sztywne

i zbyt wysokie

Innymi słowy

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Postawa i siła związków zawodowych

Płace są przedmiotem umów

zawieranych

pomiędzy pracodawcami i związkami

zawo-

dowymi. Związki zajmują na rynku

pracy

pozycję monopolisty

Z tej racji udaje się im wynegocjować płace na

zawyżonym w stosunku do płacy równowagi
poziomie. W czasie recesji pomne swej siły

nie są skore do obniżki płac

w

/p

N

N*

w

/p

N

N*

w

/p

N

N*

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Postawa i siła związków zawodowych

Jeśli płaca bieżąca jest

wyższa od płacy równowagi

w

/p

N

N*

w

/p

N

N*

w

/p

N

N*

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Postawa i siła związków zawodowych

Jeśli płaca bieżąca jest

wyższa od płacy równowagi

To zatrudnienie bieżące

jest mniejsze od

zatrudnienia równowagi

Bezrobocie jest

nieuniknione

Postawa i siła związków zawodowych

Czas obowiązywania umów

Uzgodniona pomiędzy stronami płaca

nie może w czasie obowiązywania umowy

(dwa-trzy lata) ulegać zmianie.

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Aby zmienić płace konieczne są

renegocjacje, a te odbywają się w

przewidzianych wcześniej terminach

Postawa i siła związków zawodowych

Czas obowiązywania umów

Regulacje prawne

W gospodarce obowiązuje ustawa o poziomie

płacy minmalalnej. Ta płaca to najniższy

dopuszczalny prawem poziom płacy

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Przyczyny oddolnej sztywności płac

Wysokie zasiłki dla bezrobotnych

(

stopa zastąpienia

)

Reperkusje

sztywności płac i cen

W trakcie recesji i ożywienia brak jest szybkiej

reakcji płac nominalnych na zmiany popytu.

Skutkiem czego poziom cen nie ulega zmianie

Pracodawcy nie mogąc

na spadek popytu

reagować spadkiem płac, reagują

ograniczając wielkość zatrudnienia

zmiany koniunktury przenoszone są

automatycznie na stan zatrudnienia

Maleje

popyt

Maleje

produkcja

Maleje

zatrudnienie

P

GNP

Q*

Maleje

popyt

N

Sztywny poziom płac

uniemożliwia zmianę cen

Maleje

produkcja

Maleje

zatrudnienie

Reakcja płac na recesyjny spadek popytu,

jest bardzo opieszała i jeśli w ogóle nastąpi,

to dopiero po renegocjacjach płacowych

Ma to daleko idące konsekwencje

Ma to daleko idące konsekwencje

ilustracja

G

N

P

czas

Q

*

Następuje recesyjny spadek popytu

P

GNP

Q*

Stan wyjściowy

G

N

P

czas

Q

*

Gdyby teraz reakcja płac i cen byłaby

szybka, to gospodarka drogą efektu Pigou

szybko powróciłaby do

równowagi systemu

P

GNP

Q*

Recesja trwałaby krótko

Tak jednak nie jest

czas

P

GNP

Q*

Tak jednak nie jest

Płace i ceny reagują wolno,

przez co przeciągają czas

trwania recesji

Sztywność płac nominalnych jest

powodem przeciągania recesji w czasie

Q

*

G

N

P

W

W

AŻN

AŻN

E

E

Spadek popytu i sztywne płace

Spadek popytu i sztywne płace

Ta niedoskonałość rodzi

Ta niedoskonałość rodzi

potrzebę interwencji rządu

potrzebę interwencji rządu

to główne źródła wahań cyklicznych i

to główne źródła wahań cyklicznych i

długookresowego braku równowagi

długookresowego braku równowagi

systemu i rynku pracy

systemu i rynku pracy

czas

Q

Q

*

W

W

AŻN

AŻN

E

E

Ta niedoskonałość rodzi

Ta niedoskonałość rodzi

potrzebę interwencji rządu

potrzebę interwencji rządu

Gdyby płace i ceny były elastyczne,

Gdyby płace i ceny były elastyczne,

to polityka antycykliczna rządu

to polityka antycykliczna rządu

byłaby zbędna

byłaby zbędna

tak jednak nie jest

Rząd drogą stymulacji popytu

Rząd drogą stymulacji popytu

skraca czas i głębię recesji

skraca czas i głębię recesji

ilustracja graficzna

ilustracja graficzna

ilustracja graficzna

ilustracja graficzna

P

GNP

Q*

czas

G

N

P

Q

*

ilustracja graficzna

ilustracja graficzna

P

GNP

Q*

czas

G

N

P

Q

*

P

GNP

Q*

czas

G

N

P

Q

*

Interwencja rządu

Interwencja rządu





G

G





M

M

Przebieg cyklu: porównanie

Przebieg cyklu: porównanie

czas

G

N

P

Q

*

z interwencją rządu

z interwencją rządu

bez interwencji

bez interwencji

Recesja trwa krótko

Recesja trwa krótko

Recesja trwa długo

Recesja trwa długo

czas

G

N

P

Q

*

Przebieg cyklu: porównanie

Przebieg cyklu: porównanie

czas

G

N

P

Q

*

z interwencją rządu

z interwencją rządu

czas

G

N

P

Q

*

bez interwencji

bez interwencji

Rząd drogą stymulacji popytu

Rząd drogą stymulacji popytu

skraca czas i głębię recesji

skraca czas i głębię recesji

i to jest uzasadnieniem dla

i to jest uzasadnieniem dla

interwencjonizmu

interwencjonizmu

rządowego

rządowego

BEZROBOCIE

BEZROBOCIE

Bezrobocie jest trwałą cechą gospodarki.

Bezrobocie jest zawsze .

Raz jest większe raz jest mniejsze

Przyczyny bezrobocia

Brak efektywnego mechanizmu

szybkiej samoregulacji rynku pracy

mówiliśmy o tym wskazując

na przyczyny uciążliwego braku

równowagi na rynku pracy

teraz na ten sam problem

teraz na ten sam problem

patrzymy od strony bezrobocia

patrzymy od strony bezrobocia

Brak szybkiej samore-

gulacji rynku pracy

Są tego dwie przyczyny

Przyczyny bezrobocia

Są tego dwie przyczyny

Sztywność płac i

spadek popytu

Niedopasowania

strukturalne

Przyczyny bezrobocia

Sztywność płac i

spadek popytu

Niedopasowania

strukturalne

Za tymi przyczynami stoją rodzaje bezrobocia

BEZROBOCIE

CYKLICZNE

NATURALNE

okresowe

strukturalne

Zasób siły roboczej „LF”

Niechaj gospodarka znajduje się w punkcie

LF = E + U

Zatrudnienie bieżące

Bieżące bezrobocie

Zatrudnienie bieżące

Bieżące bezrobocie

Na linię zasobu siły roboczej

nanieśmy wielkość

zatrudnienia równowagi

N*

N*

N*

N*

Ta część bieżącego bezrobocia

to

bezrobocie cykliczne

Pozostała część bezrobocia

bezrobocie naturalne

U*

Pełne zatrudnienie

ma miejsce,

gdy bieżące zatrudnienie wynosi tyle

ile zatrudnienie równowagi

BEZROBOCIE CYKLICZNE

BEZROBOCIE CYKLICZNE

Inne nazwy:

keynesowskie

koniunkturalne

Q*

N*

U*

Przyjmijmy, iż gospodarka jest

w fazie potencjalnego GNP

L

czas

G

N

P

Q*

Na rynku pracy ma miejsce pełne zatrudnienie

oraz bezrobocie naturalne

Przyjmijmy, iż kraj wchodzi w recesję

Zatrudnienie maleje

L

czas

G

N

P

Q*

O tyle o ile spada zatrudnienie

o tyle rośnie bezrobocie

L

czas

G

N

P

Ten przyrost bezrobocia to

bezrobocie koniunkturalne

Q*

Bezrobocie cykliczne, to bezrobocie zaistniałe

na skutek wejścia gospodarki w stan recesji

W trakcie recesji

bezrobocie cykliczne

ulega zmianie

L

czas

G

N

P

Gdy gospodarka odzyskuje

poziom potencjalnego GNP

bezrobocie cykliczne zanika

Jednym zdaniem

Jednym zdaniem

Bezrobocie koniunkturalne i rzeczywiste

zmienia się w takt zmian koniunktury

gdy popyt maleje to

bezrobocie rośnie,

gdy recesja słabnie

to bezrobocie maleje

b

e

zr

o

b

o

c

ie

G

N

P

czas

czas

rytmikę tych

rytmikę tych

zmian określa

zmian określa

Prawo Okuna

Prawo Okuna

Trzypunktowa ujemna luka GNP wywołuje

jednopunktowy wzrost stopy bezrobocia

Q

o

- Q*

Q*

=

-3(u - u*)

Prawo Okuna

Prawo Okuna

Q

o

- Q*

Q*

=

-3(u - u*)

Prawo Okuna

Prawo Okuna

Firmy na spadek popytu najpierw reagują

Firmy na spadek popytu najpierw reagują

redukcją nadgodzin, potem skracaniem czasu

redukcją nadgodzin, potem skracaniem czasu

pracy, przymusowymi urlopami, a na samym

pracy, przymusowymi urlopami, a na samym

końcu zwolnieniami z pracy

końcu zwolnieniami z pracy

Relacja 3:1, a nie 1:1,

Relacja 3:1, a nie 1:1,

to efekt zachowań firm

to efekt zachowań firm

Jako recepta

Jako recepta

Chcąc ograniczyć bezrobocie o jeden procent,

Chcąc ograniczyć bezrobocie o jeden procent,

należy uzyskać wzrost GNP aż o trzy procenty

należy uzyskać wzrost GNP aż o trzy procenty

BEZROBOCIE

NATURALNE

Równowaga rynku

pracy nie oznacza

braku bezrobocia

w/P

N

Nanieśmy zasób

siły roboczej

W stanie równowagi zatrudnienie wynosi

zatrudnienie równowagi

Jest to

pełne zatrudnienie

potencjalne zatrudnienie

N*

w/P

N

Bezrobocie wynosi

To bezrobocie nazywamy

bezrobociem równowagi

naturalnym bezrobociem

potencjalnym bezrobociem

Jest to bezrobocie dobrowolne

bezrobocie dobrowolne

bezrobocie dobrowolne

Rodzaje bezrobocia raz jeszcze

Przyczyny bezrobocia

Sztywność płac i

spadek popytu

BEZROBOCIE

CYKLICZNE

okresowe

strukturalne

Przymusowe

Przymusowe

Niedopasowania

strukturalne

NATURALNE

Dobrowolne

Dobrowolne

Interpretacja pojęcia

„dobrowolne

”

Przyczyny tego bezrobocia nie leżą

po stronie firm, lecz świata pracy

Brak akceptacji warunków

oferowanych przez rynek

te płace rezerwacji są po-

wyżej płacy rynkowej

w/P

N

braku akceptacji płacy

w/P

N

Przyczyny tego bezrobocia nie leżą

po stronie firm, lecz świata pracy

Niedopasowanie bieżących

możliwości świata pracy

do warunków oferowanych

przez rynek pracy

Brak akceptacji warunków

oferowanych przez rynek

U

podstaw leżą zmiany strukturalne w gospodarce:

zanik jednych branż i pojawianie się nowych

Walka z tym bezrobociem wymaga:

zmiany zawodu,

nabycia kwalifikacji, zmiany miejsca zamieszkania

bezrobocie

strukturalne

Bezrobocie strukturalne i okresowe (dobrowolne)

istnieje cały czas. Występuje ono w dobie recesji i

ożywienia, ale tę jego wielkość, która ma miejsce,

gdy gospodarka jest w stanie równowagi nazywamy

bezrobociem naturalnym

PYTANIE

PYTANIE

Dlaczego ta wartość bezrobocia dobrowol-

nego, która ma miejsce, gdy rynek pracy

jest w stanie równowagi

zasługuje na szczególną uwagę ???

bezrobociem naturalnym

odpowiedz poznasz dopiero na

odpowiedz poznasz dopiero na

następnym wykładzie

następnym wykładzie

( rozdział „ Inflacja”)

( rozdział „ Inflacja”)

Walka

Walka

z

z

bezrobociem naturalnym

bezrobociem naturalnym

Bezrobocie naturalne

Bezrobocie naturalne

Bezrobocie cykliczne

Bezrobocie cykliczne

sposród obu rodzai bezrobocia

sposród obu rodzai bezrobocia

szczególnie groźne i trudne

szczególnie groźne i trudne

do zwalczania jest bezrobocie

do zwalczania jest bezrobocie

naturalne, głównie strukturalne

naturalne, głównie strukturalne

strukturalne

strukturalne

okresowe

okresowe

Bezrobocie w Polsce

1999 - 16,5%
2000 - 17,4%
2001 - 17,8%
2002 - 18,7%
2003 - 18,0%

jest to głównie bezro-

jest to głównie bezro-

bocie strukturalne

bocie strukturalne

jest to głównie bezro-

jest to głównie bezro-

bocie strukturalne

bocie strukturalne

Walka z tym bezrobociem ze strony
bezrobotnych wymaga:

zmiany miejsca

zamieszkania

zmiany zawodu

nabycia kwalifikacji

a co może zrobić rząd ?

a co może zrobić rząd ?

działać w kierunku powiększenia

działać w kierunku powiększenia

potencjalnego GNP - „Y*”

potencjalnego GNP - „Y*”

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

a potencjalne GNP

a potencjalne GNP

W/P

W/P

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

a potencjalne GNP

a potencjalne GNP

W/P

W/P

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

W/P

W/P

N

N

N*

W/P

W/P

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

W/P

W/P

N

N

N*

Y

P

Y*

Y*

Potencjalne GNP to GNP osiągane przy

Potencjalne GNP to GNP osiągane przy

zatrudnieniu równowagi

W/P

W/P

N

N

N*

Y

Y

N

N

Y*

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to

bezrobocie naturalne

bezrobocie naturalne

W/P

W/P

N

N

N*

Y

P

Y*

Y*

Potencjalne GNP to GNP osiągane przy

Potencjalne GNP to GNP osiągane przy

zatrudnieniu równowagi

naturalnym bezrobociu

W/P

W/P

N

N

N*

bezrobocie naturalne będzie maleć,

jeśli zatrudnienie równowagi

będzie rosło

to linia „MPL” musi

przesuwać się do góry

aby tak było

aby tak było

W/P

W/P

N

N

N*

bezrobocie naturalne będzie maleć,

jeśli zatrudnienie równowagi

będzie rosło

to linia „MPL” musi

przesuwać się do góry

aby tak było

aby tak było

W/P

W/P

N

N

N*

Kiedy linia MPL

Kiedy linia MPL

przesuwa się do góry

przesuwa się do góry

MPL wyprowadzana

jest z funkcji produkcji

Kiedy linia MPL

Kiedy linia MPL

przesuwa się do góry

przesuwa się do góry

MPL wyprowadzana

jest z funkcji produkcji

Y

Y

N

N

N

N

W

/P

W

/P

Y

Y

N

N

N

N

W

/P

W

/P





K

K





A

A

t

t

gdy rośnie

gdy rośnie

to funkcja produkcji

przesuwa się w górę

Y

Y

N

N

W

/P

W

/P





K

K





A

A

t

t

zmianom tym towarzyszy

zmianom tym towarzyszy

przesunięcie linii MPL

przesunięcie linii MPL

N

N

rośnie produkcja

rośnie zatrudnienie

maleje bezrobocie

rośnie potencjalne GNP

Y

Y

N

N

W

/P

W

/P

N

N

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

Y

Y

N

N

W

/P

W

/P

N

N

Y

Y

45

o

Y

P

Y*

Y*

rząd wspierając wzrost kapitału i

rząd wspierając wzrost kapitału i

rozwój techniki pomaga

rozwój techniki pomaga

zwalczać bezrobocie naturalne

zwalczać bezrobocie naturalne

rząd wspierając wzrost kapitału i

rząd wspierając wzrost kapitału i

rozwój techniki pomaga

rozwój techniki pomaga

zwalczać bezrobocie naturalne

zwalczać bezrobocie naturalne

to, jak to czynić tłumaczy

to, jak to czynić tłumaczy

ekonomia podażowa

ekonomia podażowa

Dziękuje

my

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!

Dziękuje

my

Do

zobaczenia

!!!