Rynek
Rynek
pracy
pracy
Długi okres
Rynkiem pracy zajmujemy się nie dla
rynku pracy jako takiego lecz dla roli,
jaką odgrywa on w kształtowaniu
równowagi systemu ekonomicznego
Potrzebna jest tu dokładna
znajomość sprzężeń, jakie
zachodzą pomiędzy rynkiem
pracy a rynkiem towarowym
Q*
GNP
P
Rynek
pieniężny
Rynek
towarowy
Rynek
pracy
Q*
P
GNP
Tymi , wcześniej już sygnalizowanymi,
sprzężeniami chcemy się teraz dokładnie zająć
Przypomnijmy je pokrótce
P
GNP
Pierwsze sprzężenie
Rynek pracy został wprowadzony
do modelu równowagi systemu
poprzez pojęcie potencjalnego GNP
Q*
Potencjalne GNP to GNP,
jakie zaistnieje przy
zatrudnieniu równowagi
Chcąc określić poziom
potencjalnego GNP
trzeba najpierw ustalić
poziom
zatrudnienia równowagi
Aby to uczynić należy poznać czynniki
określające zatrudnienie równowagi
Chcąc określić poziom
potencjalnego GNP
trzeba najpierw ustalić
poziom
zatrudnienia równowagi
Popyt i podaż
na rynku pracy
Sprzężenie drugie
Osiąganie równowagi systemu
związane jest ze zmianami cen.
Zmianami cen rządzą zmiany płac
(spirala płacowo- cenowa)
Gdy zanika presja
na zmianę płac, to
zanika
presja na zmianę cen
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
W
3
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
Q*
Q*
P
GNP
w
4
w
1
w
2
w
3
płaca przestaje się zmie-
niać, gdy rynek pracy
jest w stanie równowagi
Sprzężenie drugie
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
W
3
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
Q*
Q*
P
GNP
w
4
w
1
w
2
w
3
płaca przestaje się zmie-
niać, gdy rynek pracy
jest w stanie równowagi
Dlaczego płaca przestaje
się zmieniać, gdy rynek
pracy osiąga
stan równowagi
Sprzężenie drugie
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
W
3
P
GNP
(W
1
)
P
1
(W
1
)
P
GNP
Q*
Q*
W
2
P
GNP
(W
1
)
P
1
Q*
Q*
P
GNP
w
4
w
1
w
2
w
3
Należy rozpoznać
czynniki rządzące
zmianami płac
WNIOSEK
Sprzężenie trzecie
Uzyskanie równowagi na rynku pracy
jest równoznaczne
z zaistnieniem równowagi systemu
Równowaga na rynku
towarowym i pieniężnym
istnieje prawie zawsze
GNP
P
Równowaga na rynku
towarowym i pieniężnym
istnieje prawie zawsze
GNP
P
Równowaga systemu
ma miejsce,gdy trzy rynki
są w stanie równowagi
Q*
Rynek
pieniężny
Rynek
towarowy
Rynek
pracy
Q*
GNP
Taki stan jest rzadkością
czas
GNP
Równowaga na rynku
towarowym i pieniężnym
istnieje prawie zawsze
GNP
P
Q*
GNP
Taki stan jest rzadkością
czas
GNP
Q*
Rynek
pieniężny
Rynek
towarowy
Rynek
pracy
POW
ÓD
Uporczywy
brak równowagi
rynku pracy
Q*
GNP
czas
GNP
Dlaczego osiągnięcie
równowagi na rynku
pracy i tą drogą całego
systemu jest tak trudne
Uporczywy
brak równowagi
rynku pracy
PY
TA
NIE
PY
TA
NIE
Wyjaśnienie zasygnalizowanych
sprzężeń i pytań wymaga analizy
następujących zagadnień
Płaca i zatrudnienie równowagi
Bezrobocie i jego przyczyny
Popyt na pracę
Podaż pracy
POPYT NA
PRACĘ
Popyt na pracę zgłaszają firmy. Praca to
jeden z głównych czynników produkcji.
K
L
S
Q
PRODUKCJA
Firmy zatrudniając ludzi
kierują się jedynie zyskiem
Firmy zatrudniając ludzi
kierują się jedynie zyskiem
Firmy zatrudnią tylko taką
ilość osób, która zapewnia
im produkcję dającą
maksimum zysku
aby to osiągnąć firmy muszą prze-
prowadzić rachunek ekonomiczny
nakład, jaki firma łoży
na zatrudnianą osobę
RACHUNEK
RACHUNEK
EKONOMICZNY
EKONOMICZNY
efekt produkcyjny,
jaki firmie przynosi
zatrudniana osoba
efekt produkcyjny,
jaki firmie przynosi
zatrudniana osoba
MPL
MPL
dlaczego?
dlaczego?
efekt produkcyjny każdego
kolejnego zatrudnionego
jest coraz mniejszy
K
MPLn
n
MPL
MPL
efekt produkcyjny każdego
kolejnego zatrudnionego
jest coraz mniejszy
efekt produkcyjny każdego
kolejnego zatrudnionego
jest coraz mniejszy
K
MPLn
n
K
MPLn
n
Efekt produkcyjny zatrudnionego mierzony
jest w jednostkach fizycznych,
np. w browa-
rze w skrzynkach piwa
MPLn = Q
O ile skrzynek piwa powię-
kszyła się produkcja w
następstwie zatrudnienia
każdej kolejnej osoby
n
Skrzynki
piwa
1
80
2
70
3
62
4
55
5
49
6
45
7
41
8
38
9
36
10
37
K
MPLn
n
2 4 6 8 10
14
70
45
37
n
Skrzynki
piwa
1
80
2
70
3
62
4
55
5
49
6
45
7
41
8
38
9
36
10
37
o tym, ile w tej sytuacji zostanie zatrudnionych
osób zadecyduje dopiero rachunek ekonomiczny
Jego elementem jest nakład
Jego elementem jest nakład
jaki łoży pracodawca
jaki łoży pracodawca
na zatrudnienie danej osoby
na zatrudnienie danej osoby
Jego elementem jest nakład
Jego elementem jest nakład
jaki łoży pracodawca
jaki łoży pracodawca
na zatrudnienie danej osoby
na zatrudnienie danej osoby
Nakład pracodawcy na zatrudnianego
Nakład pracodawcy na zatrudnianego
to
P
W
płaca realna
płaca realna
P
W
Niechaj skrzynka piwa kosztuje 30 zł,
a przeciętna płaca pracownika
browaru wynosi 1350 zł
płaca realna
pracodawcy wynosi
W przypadku browaru
W przypadku browaru
P
W
1350
30
= 45
P
W
1350
30
= 45
Rachunek ekonomiczny firmy sprowadza
się do zestawienia efektu z nakładem
Efekt
Nakład
MPLn
P
W
P
W
MPL
n
=
efekt i nakład występują w tych samych
jednostkach (skrzynkach piwa)
Pracodawca nie dopłaca do
żadnej osoby, każda osoba
musi przynieść mu zysk
P
W
MPL
n
=
formuła opłacalnego
zatrudnienia
MPLn
n
2 4 6 8 10
14
70
45
37
W
P
Płaca realna wynosi 45 skrzynek
n
Skrzynki
piwa
1
80
2
70
3
62
4
55
5
49
7
41
8
38
9
36
10
37
6
45
45
70
37
45 skrzynek to efekt produkcyjny
z zatrudnienia 6 pracownika
6
efekt
efekt
nakład
nakład
MPLn
n
2 4 6 8 10
14
70
45
37
W
P
45
70
37
6
Przy płacy realnej „
45
” zatrudnionych
zostanie 6 pracowników
Przy szóstym pracowniku następuje
zrównanie efektu z nakładem.
Szósty zatrudniony wyznacza
Graniczny poziom
opłacalnego zatrudnionego
P
W
MPL
n
=
45(
6)
=45
n
Skrzynki
piwa
1
80
2
70
3
62
4
55
5
49
7
41
8
38
9
36
10
37
6
45
MPLn
n
2 4 6 8 10
14
70
45
37
W
P
45
70
37
6
A ile skrzynek piwa wytworzy
sześciu pracowników ???
361
Przy cenie 30zł/ skrzynka
i płacy 1350 zł
wytworzy 361 skrzynek piwa
zatrudnienia sześciu osób
P = 30
w = 1350
firma osiągnie maksimum
zysku gdy
Q = 361
a to wymaga
N = 6
wielkość zatrudnienia
wielkość zatrudnienia
dopasowywana jest do
dopasowywana jest do
produkcji, która daje
produkcji, która daje
maksimum zysku
maksimum zysku
RACHUNEK
RACHUNEK
EKONOMICZNY
EKONOMICZNY
ile wynosi produkcja
dająca firmie
maksimum zysku
ile zatrudnić osób
aby uzyskać produkcję
dającą maksimum zysku
ile wynosi produkcja
dająca firmie
maksimum zysku
ile zatrudnić osób
aby uzyskać produkcję
dającą maksimum zysku
30
P
Q
361
1350
AS
MPLn
n
2
6
10
1
4
70
45
20
w
P
P = MC
P = MC
Q
Q
= MPL
= MPL
n
n
W
W
P
P
Zmiany poziomu
popytu na pracę
zawsze ripostą na zmiany w
wielkości produkcji opłacalnej
Krzywa MPL to krzywa popytu na pracę.
MPLn
n
W
P
Punkt przecięcia krzy-
wej MPL z płacą realna
Jak długo kapitał nie ulega zmianie,
tak długo linia MPL jest stała
Przy danej MPL o
konkretnym poziomie
zatrudnienia decyduje
płaca realna
UWAGA
UWAGA
Firmy nie mają
w danym momencie
wpływu na bieżący
poziom płacy realnej
O poziomie płacy
decyduje rynek
MPLn
n
W
P
MPLn
n
W
P
Gdy płaca realna maleje
to
popyt na pracę ze
strony firm rośnie
MPLn
n
W
P
Spadek płacy realnej następuje
pod wpływem wzrostu cen
Wzrost cen - przy stałym poziomie
w
-
powoduje wzrost zatrudnienia
dlaczego tak
się dzieje
?
P
innymi słowy
N
dlaczego tak
się dzieje
?
P
q
Aby uzyskać ten wzrost
produkcji, firma musi
stosownie zwiększyć
zatrudnienie
W firmie, wzrost ceny
powoduje
wzrost produkcji
(prawo podaży)
W
P
n
Na segmencie pracy
te zmiany obrazujemy
W
P
n
P
q
Stąd wniosek
Wzrost cen powoduje
wzrost zatrudnienia ,
czyli spadek bezrobocia
zmiany w zatrudnieniu
dopasowywane są do
zmian produkcji opłacalnej
UWAGA
Wzrost zatrudnienia nie jest trwały.
Trwa tylko do czasu, gdy związki zawodowe
nie zażądają wzrostu płac nominalnych
rekompensujących spadek płacy realnej
Wzrost płacy nominalnej
-
przy stałym poziomie cen
-
podnosi poziom płacy realnej
W
P
n
P
q
Płaca nominalna rośnie
Produkcja maleje
w
W
P
n
P
q
Na dolnym rysunku te
zmiany przedstawiamy
Zatrudnienie wraca do swego
poprzedniego poziomu
W
P
n
wzrost zatrudnienia wywo-
łany wzrostem płac
jest tymczasowy
trwa do czasu pełnej
indeksacji płac
P
N
Gdy płace wzrosną
zatrudnienie maleje
w
N
Gospodarka wraca do
punktu wyjścia
PODAŻ PRACY
PODAŻ PRACY
O podaży pracy
stanowią
gospodarstwa domowe
Praca zarobkowa dokonuje się w czasie
To ludzie sami decydują o tym jak podzielą
swój czas , tzn. ile godzin przeznaczą:
na pracę zarobkową
na życie prywatne
Czas jest constantą stąd decyzja o czasie pracy
oznacza zawsze rezygnację z czasu wolnego
a ile
To rozumowanie leży u
podstaw teorii podaży pracy
Czas wolny dostarcza jednostce frajdy,
czas poświęcony pracy zarobkowej - nie.
Praca jest przykrą koniecznością - jest karą -
(stanowisko Biblii).
Czas jest constantą stąd decyzja o czasie pracy
oznacza zawsze rezygnację z czasu wolnego
Czas wolny dostarcza jednostce frajdy,
czas poświęcony pracy zarobkowej - nie.
Praca jest przykrą koniecznością - jest karą -
(stanowisko Biblii).
Frajdę jaką odczuwa jednostka z każdej
kolejnej godziny czasu wolnego nazywamy
Marginalną użytecznością
czasu wolnego
MUT
MUT
MUT
h
MU
Każdą kolejną godzinę czasu wolnego
jednostka ceni sobie coraz mniej
W ten sposób znowu
daje o sobie znać prawo
malejącego efektu
MUT
h
Najbardziej ceni sobie pierwszą (
bo jedyną
)
godzinę czasu wolnego
Najmniej ceni sobie
ostatnią godzinę wolną
Ta właściwość leży u podstaw
motywacji do pracy
Rezygnacja z czasu wolnego na rzecz
pracy sprawia jednostce przykrość
S
MUT
h
Rezygnacja z czasu wolnego na rzecz
pracy sprawia jednostce przykrość
S
Tyle ile wynosi frajda z danej godziny czasu wolnego,
tyle wynosi przykrość, gdy poświęcamy ją pracy
h
S
MUT
h
h
S
Najmniej przykrości sprawia pierwsza godzina pracy,
kolejne godziny już coraz, coraz większą
h
S
Jednostka nie pracuje,
aby odczuwać przykrość
za odczuwaną przykrość
żąda rekompensaty,
a tą są dobra i usługi
Konsumpcja sprawia frajdę
= C
!!!
Praca to zamiana jednej
formy frajdy na drugą
h
S= C
Za każdą kolejną godzinę
pracy jednostka żąda coraz
większej rekompensaty
tj. coraz większej ilości dóbr
Praca to zamiana jednej
formy frajdy na drugą
Cena, po jakiej oferujesz pracodawcy
kolejne godziny pracy jest coraz wyższa
inaczej
h
S= C
Ceny po jakiej oferujesz pracodawcy
kolejne godziny pracy nazywamy
płacą rezerwacji
h
S= C
= C
h
S= C
Zatrudniony nie żąda wypłaty
w naturze, tj. towarach.
Towary nabędzie sam
Od pracodawcy żąda
a ich ilość
określonej ilości
znaków pieniężnych
w
oblicza uwzględniając ceny,
jakie obowiązują w sklepach
P
= C
h
S= C
Płaca rezerwacji
to
płaca nominalna
w
Skorygowana o poziom
cen konsumpcyjnych
P
= C
h
S= C
Płaca rezerwacji
to
żądana przez Ciebie
Płaca realna
w
P
w
P
=
Od płacy rezerwacji do agregatowej
funkcji podaży pracy
Płace rezerwacji poszczególnych osób
nie są jednakowe. Każdy człowiek ceni
siebie,
tj. swój czas, talent, wysiłek
inaczej
h
C = w/P
Tom
Jan
Le
ch
Różnice pomiędzy osobnikami wynikają :
z posiadanego już bogactwa
Osoby zamożne nie
muszą żyć z pracy.
Tom podejmie się
pracy na krótko i
po wysokiej stawce
z pożądanego poziomu konsumpcji
Jan ma dużą rodzinę
i jest biedny. Gotów
jest pracować wiele
godzin po niskiej cenie
h
C = w/P
Tom
Jan
Le
ch
Płace rezerwacji Toma, Jana, Lecha
opisują ich motywacje do pracy
Są to indywidualne
funkcje podaży pracy
h
C = w/P
Tom
Jan
Le
ch
Są to indywidualne
funkcje podaży pracy
Uśredniając wszystkie indywidualne
funkcje płac rezerwacji otrzymujemy
Agregatową
Agregatową
funkcję
funkcję
podaży
podaży
pracy
pracy
N
C = w/P
LS
w
P
h
C = w/P
Tom
Jan
Le
ch
N
C = w/P
w
P
Inte
rpre
tacja
agr
ega
tow
ej
pod
aży
pra
cy
MV
T
N
w
P
O tym ile osób zechce pracować
zadecyduje dopiero płaca rynkowa
UWAGA
Pracobiorcy nie mają
w danym momencie
wpływu na bieżący
poziom płacy realnej
O poziomie płacy
decyduje rynek
Płaca rynkowa
wynosi
O tym ile osób zechce pracować
zadecyduje dopiero płaca rynkowa
N
w
P
Płace rezerwacji tych osób
mieszczą się w obrę-
bie płacy rynkowej
Rynek oferuje im
więcej aniżeli żądają
Te osoby przy
tej
płacy
chcą pracować
N
w
P
Płace rezerwacji
tych osób
Rynek oferuje im
mniej
aniżeli żądają
Są wyższe od płacy rynkowej
Rynek oferuje im
mniej
aniżeli żądają
Dlatego oni -
przy tej płacy
- pracy nie podejmą
N
w
P
Ich wymagania płacowe są wyższe.
Za tak niską płacę nie pracują
N
w
P
Te osoby nie pracują
tworzą oni
z własnej woli
!!!
Bezrobocie
dobrowolne
N
w
P
Ilość chętnych do pracy
czyli - skalę podaży pracy -
wyznacza formuła
W
P
=
LS
n
W
P
=
LS
n
N
w
P
W
P
=
MVT
n
Zm
iany
pod
aży
pra
cy
Gdy płaca realna rośnie
To ilość chętnych do
pracy też rośnie
Bezrobocie dobro-
wolne maleje
ale nie zanika
N
w
P
N
w
P
WAŻNE
Przy każdym poziomie płacy rynkowej
zawsze część osób nie podejmuje pracy.
Bezrobocie dobrowolne
istnieje zawsze
Gdy do Polski napłynie duża ilość
emigrantów z Rosji, Litwy, Ukrainy
To krzywa MVT przesunie się na prawo
N
w
P
Przy tym samym
poziomie płacy
Ilość chętnych do pracy
wzrośnie
Równowaga
Równowaga
rynku pracy
rynku pracy
co i jak określa zatrudnienie równowagi?
dlaczego płaca nominalna przestaje się zmie-
niać, gdy rynek pracy jest w stanie równowagi?
Równowaga rynku pracy to stan
szczególny
stanu nierównowagi
Chcąc zrozumieć co oznacza równowaga
należy wyjść od stanu nierównowagi i ukazać
kiedy, jak, dlaczego
ten stan zanika, czyli jak osiągana jest
Równowaga
rynku pracy
Zestawmy ze sobą krzywą popytu na pracę
z krzywą podaży pracy
w
P
N
MPL
LS
w
P
N
Przyjmijmy, iż płaca
rynkowa wynosi
Przy tej płacy gospodarka
na linii MPL jest w punkcie
Ilość chętnych
do pracy wynosi
w
P
N
W tej sytuacji pracuje nie tyle ile chce,
lecz tylko tyle ile zatrudniają firmy
w
P
N
Gdyby firmy zatrudnili wszystkich chętnych
To nie przestrzegali
by wówczas zasad
P = MC
Q
w
P
= MPL
n
Firmy poniosłyby
duże straty
w
P
N
Przyjmijmy teraz,
iż płaca realna wynosi
Przy tej płacy
:
firmy są skore zatrudnić
w
P
N
Przy tej płacy
:
skorych do pracy jest tylko tyle
mimo iż firma chce je
zatrudnić, to jednak
za tak dziadowską płacę
pracować
nie będą
pozostałe osoby
w
P
N
Pracodawcy z konieczności zatrudnią,
tylko tę nie zadowalającą ich ilość osób
W
NI
OS
KI
W
NI
OS
KI
w
P
N
Jeżeli przy danej płacy ilość chętnych do pracy
nie pokrywa się z ilością jaką firmy są skore zatrudnić
realizowana będzie
zawsze wielkość
mniejsza
to z tych dwóch wielkości
w
P
N
Jeżeli przy danej płacy ilość chętnych do pracy
nie pokrywa się z ilością jaką firmy są skore zatrudnić
realizowana będzie
zawsze wielkość
mniejsza
to z tych dwóch wielkości
w
P
N
Istnieje tylko jeden poziom płacy, przy którym
firmy zatrudnią wszystkich chętnych do pracy,
pozyskując jednocześnie dokładnie tę ilość
pracowników, którą pragną
E
w
P
N
E
Punkt E
to punkt szczególny
Na prawo od niego
N
Szczególny aż z trzech powodów
1
1
nie uplasują się na swych liniach
ani producenci, ani świat pracy
w
P
N
E
Producenci nie znajdą się na MPL,
gdyż na to nie pozwolą im
pracobiorcy
Za tak niskie płace wielu
nie godzi się pracować
Ich płace rezerwacji są
wyższe od płacy rynkowej
N
w
P
N
E
Pracobiorcy nie znajdą się na swej MVT
gdyż na to nie pozwolą im firmy
ten poziom zatrudnienia
przyniósłby firmom straty
N
w
P
N
E
N
Na prawo od punktu
E
motywacje i interesy
obu stron są sprzeczne
a to sprawia
nigdy nie przekroczy
poziomu wyznaczonego
przez punkt
E
iż
rzeczywiste zatrudnienie
warunek
warunek
Obie strony dysponują
właściwą informacją
w
P
N
N
Punkt
E
wyznacza tu nieprzekraczalną ścianę
Gospodarka z
konieczności
operuje w tej
płaszczyźnie
E
w
P
N
N
Co nastąpi gdy
płaca wyniesie
w
P
N
Z bytności przed ścianą
w
P
Z bytności przed ścianą
w
P
N
nie są zadowoleni
firmy
pracobiorcy
Każda ze stron ma tu
silne motywacje do
zmiany bieżącej płacy
i zgodnie do niej dążą
Motywacje Firm
zawsze zysk
w
P
w
P
N
Przy danym poziomie
płacy rynkowej
Zatrudnienie wynosi
Przy tym zatrudnieniu, i przy tej cenie
poziom produkcji globalnej wynosi
P
Q
AS
P
P
w
P
w
P
N
AS
Q
Przy tym zatrudnieniu, i przy tej cenie
poziom produkcji globalnej wynosi
P
Masę uzyskanego zysku obrazuje pole
w
P
w
P
N
AS
Q
P
Gdyby zatrudnienie wzrosło do poziomu
Co wymaga spadku płacy realnej
(
drogą
wzrostu ceny)
w
P
w
P
N
AS
Q
P
To produkcja wzrosłaby
i wzrosłaby także masa zysku
w
P
w
P
N
Q
P
Firmy wiedzą, iż gospodarstwa domowe
zaakceptują ten spadek płacy realnej
ale nie zaakceptują większego
Zysk
mak
sym
alny
!!!
Osiągnięta przy tej płacy realnej
i tym zatrudnieniu masa zysku
dlatego
dlatego
Q*
to
maksymalny poziom zysku
jaki firmy mogą osiągnąć
za przyzwoleniem drugiej
strony
Ten maksymalny poziom
zysku nazywamy
Zyskiem
potencjalnym
Q
P
Zysk
mak
sym
alny
Q*
ZAP
AMI
ĘTA
J
Firmy zawsze usiłują osią-
gnąć zysk potencjalny
Motywacje
gospodarstw domowych
w
P
w
P
N
Gdy płaca realna i zatrudnienie kształtują się
na wskazanym poziomie, to nie tylko firmy,
ale także pracobiorcy dążą do obniżki płacy realnej
dlaczego ?
dlaczego ?
Ci co pracują są bardo zadowoleni z wysokiej płacy.
Pozostali nie; są bowiem bezrobotni
Taki stan wywołuje bardzo
ostrą konkurencję
ta ilość osób
Jest skłonna pracować
za znacznie niższą płacę
w
P
w
P
N
Ich płace rezerwacji są bowiem niższe
od panującej płacy rynkowej
Ta ilość osób chętnie
będzie pracować za tą płacę
w
P
w
P
N
Ta ilość osób chętnie
będzie pracować za tą płacę
Przy najbliższych negocjacjach płacowych
związki zawodowe będą aprobować proponowaną
przez firmy obniżkę płacy realnej
Te osoby wywierają presję
na obniżkę płacy realnej
związki zawodowe nie
zażądają indeksacji płac
tą drogą płaca realna zmaleje
ludzie będą zatrudniać się
na czarno za niższe płace
w
P
w
P
N
Spadek płacy
spowoduje wzrost
zatrudnienia
tą drogą płaca realna zmaleje
w
P
w
P
N
spowoduje wzrost
zatrudnienia
Wzrost zatrudnienia doprowadzi do
wzrostu globalnego funduszu płac
P
Q
w
P
w
P
N
P
Q
Agregatowy popyt rośnie
W ślad za tym rośnie produkcja
w
P
w
P
N
P
Q
Osiągnięty obecnie poziom konsumpcji globalnej
jest znacznie większy aniżeli poprzednio
C
2
C
1
w
P
w
P
N
P
Q
C
2
Re
as
um
pc
ja
w
P
w
P
N
Ten spadek płacy realnej
Spowodował ten wzrost zatrudnienia
a to dało ten przyrost produkcji
Wszystkie te zmiany zapewniły
znaczący przyrost konsumpcji
C
2
P
Q
C
2
C
2
Ten nowy znacznie wyższy poziom konsumpcji,
to maksymalny poziom konsumpcji, jaki może
zaistnieć w gospodarce za przyzwoleniem firm
Nazywamy ją
Konsumpcją
potencjalną
W
nio
sk
i
P
w
P
N
Jeśli gospodarka znajduje się przed punktem
E
E
To u firm i robotników
istnieje presja na
obniżkę płacy realnej
Motywacje obu
stron są zgodne
P
w
P
N
W trakcie kolejnych negocjacji obie strony
będą dążyć do obniżki płacy realnej
Płace będą maleć
a zatrudnienie rosnąć
Płace będą maleć
a zatrudnienie rosnąć
Q
P
P
w
P
N
Efektem tych zmian jest
wzrost popytu globalnego
Wzrost poziomu cen
Wzrost produkcji
Wzrost zysku
Wzrost konsumpcji
C
2
Ostateczne korzyści
obu stron
W tym punkcie
Kończy się obustronna
presja na obniżkę płacy
i zatrudnienia
P
w
P
N
N
E
Punkt E to punkt szczególny
dla
cze
go
??
2
Dalsza obniżka płacy
(
na mocy efektu ściany
)
doprowadzi
do spadku zatrudnienia
P
w
P
N
N
Popyt globalny,
produkcja, ceny,
konsumpcja i zysk
zmaleją
Q
P
Spadek zatrudnienia
sprawi że
Q
P
P
w
P
N
N
Q
P
Obie strony tracą
Zysk firm nie jest
maksymalny
Konsumpcja
nie
jest maksymalna
Na tym spadku płac
Tego typu zmiany nie
opłacają się nikomu
P
w
P
N
N
P
P
A
A
MIĘ
T
MIĘ
T
A
A
J
J
Na tym spadku płac
ale na tym spadku
obie strony korzystają
obie strony tracą
N
N
w
P
Jeśli pod naporem obu stron
został już osiągnięty punkt optimum
N
N
w
P
Jeśli pod naporem obu stron
został już osiągnięty punkt optimum
To obie strony zaintere-
sowane są utrzymaniem
w czasie wypracowanego
poziomu płacy realnej
N
N
w
P
W tym punkcie obie strony uzyskują
maksimum tego co mogą uzyskać
za przyzwoleniem drugiej strony
Oddalenie się od tego punktu
obu stronom przyniesie stratę
N
N
w
P
U obu stron pojawia się presja na utrzymanie
istniejącego poziomu płacy i zatrudnienia
Płaca i zatrudnienie
przestają się zmieniać
Rynek pracy jest
w stanie spoczynku
odpowiedzieliśmy na
pytanie:
dlaczego płaca nominal-
na przestaje się zmie-
niać, gdy rynek pracy jest
w stanie równowagi
N
N
w
P
Rynek pracy jest
w stanie spoczynku
Tą płacę realną, która zapewnia stan
spoczynku rynku pracy nazywamy
Płacą równowagi
Płaca równowagi
to taki poziom płacy bieżącej,
przy której kończy się dotychczasowa presja
na zmianę płacy i zaczyna się presja
na jej utrzymanie
czas
W/P
ku płacy równowagi
Płaca równowagi
to taki poziom płacy bieżącej,
przy której płaca bieżąca przestaje się zmieniać
Z tej racji
stabilizuje się także
zatrudnienie
N
N
w
P
Płacą równowagi
Płaca równowagi
to taki poziom płacy bieżącej,
przy której płaca bieżąca przestaje się zmieniać
to płaca spoczynku, przy tej
płacy zmieniać przestaje się
zatrudnienie
N
N
w
P
To zatrudnienie, które towarzyszy
płacy równowagi nazywamy
Zatrudnieniem
równowagi
N*
N*
N*
odpowiedzieliśmy na
pytanie :
co i jak określa
zatrudnienie równowagi
a to potrzebne jest
a to potrzebne jest
do ustalania
do ustalania
potencjalnego GNP
potencjalnego GNP
Od płacy spoczynku
do ceny spoczynku
Wzrost płac przesuwa krzywą AS
w górę co powoduje wzrost cen
P
GNP
AD
AS
Jak długo zmieniają
się płace, tak długo
zmienia się poziom
ceny
Wiadomo, iż
wzrost płac
nie trwa wiecznie
P
GNP
gdy płaca bieżąca osiąga
poziom płacy spoczynku
to wówczas
krzywa AS stabilizuje się
wzrost płac
nie trwa wiecznie
wzrost płac
nie trwa wiecznie
P
w
P
N
N
P
GNP
cena przestaje się
zmieniać
krzywa AS stabilizuje się
Cena
Cena
spoczynku
spoczynku
P*
P*
Q*
P*
P
GNP
Q*
P*
Gdy rynek pracy jest
Gdy rynek pracy jest
w stanie równowagi
w stanie równowagi
przestaje się
przestaje się
zmieniać
zmieniać
to płaca
to płaca
a przez to i cena
a przez to i cena
Wyprowadzenie
Wyprowadzenie
potencjalnego GNP
potencjalnego GNP
(Q*)
(Q*)
N
N
W/P
W/P
gdy rynek pracy jest
w stanie równowagi, to
gospodarka jest w stanie
równowagi systemu
P
GNP
(W
1
)
P
1
Q*
P
GNP
wiadomo
wiadomo
N
N
W/P
W/P
P
GNP
(W
1
)
P
1
bieżące GNP wynosi
bieżące GNP wynosi
tyle ile potencjalne
tyle ile potencjalne
Potencjalne GNP to
Potencjalne GNP to
kluczowe pojęcie
kluczowe pojęcie
P
GNP
Q*
W modelu systemu Q*
W modelu systemu Q*
reprezentuje rynek pracy
reprezentuje rynek pracy
Jak z rynku pracy wyprowa-
Jak z rynku pracy wyprowa-
dzamy potencjalne GNP?
dzamy potencjalne GNP?
Y
Y
N
N
N
N
W/P
W/P
N*
potencjalne GNP, to GNP
które ma miejsce, gdy na
rynku pracy jest równowaga
Jak z rynku pracy wyprowa-
Jak z rynku pracy wyprowa-
dzamy potencjalne GNP?
dzamy potencjalne GNP?
W/P
W/P
Y
Y
45
o
zatrudnienie równowagi
zatrudnienie równowagi
wyznacza poziom
wyznacza poziom
potencjalnej produkcji
potencjalnej produkcji
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
W/P
W/P
N
N
N*
Na modelu AS - AD
potencjalne GNP
wyznaczamy
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
W/P
W/P
N
N
N*
Na modelu AS - AD
potencjalne GNP
wyznaczamy
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
W/P
W/P
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
Równowaga
konfrontacja z rzeczywistością
dlaczego trudno jest osiągnąć
równowagę na rynku pracy?
Rynek pracy rzadko kiedy
jest w stanie równowagi.
W miarę trwałą cechą jest notoryczna
nadwyżka podaży nad popytem na pracę
ta nadwyżka to
bezrobocie
bezrobocie
Trwałość bezrobocia (nadwyżki) dowodzi
braku mechanizmu
samoregulacji rynku
Rynek pracy tak nie funkcjonuje
bezrobocie
bezrobocie
Gdy na typowym rynku występuje
nadwyżka towarów, to drogą
szybkiego spadku cen
dochodzi do zrównania podaży z popytem
Rynek pracy tak nie funkcjonuje
powód
Cena pracy (
płaca
) jest nieelastyczna
i często za wysoka
powód
Cena pracy (
płaca
) jest nieelastyczna
i często za wysoka
płace nie zmieniają się stosownie do
zmian popytu na pracę. Płace są sztywne
i zbyt wysokie
Innymi słowy
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Postawa i siła związków zawodowych
Płace są przedmiotem umów
zawieranych
pomiędzy pracodawcami i związkami
zawo-
dowymi. Związki zajmują na rynku
pracy
pozycję monopolisty
Z tej racji udaje się im wynegocjować płace na
zawyżonym w stosunku do płacy równowagi
poziomie. W czasie recesji pomne swej siły
nie są skore do obniżki płac
w
/p
N
N*
w
/p
N
N*
w
/p
N
N*
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Postawa i siła związków zawodowych
Jeśli płaca bieżąca jest
wyższa od płacy równowagi
w
/p
N
N*
w
/p
N
N*
w
/p
N
N*
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Postawa i siła związków zawodowych
Jeśli płaca bieżąca jest
wyższa od płacy równowagi
To zatrudnienie bieżące
jest mniejsze od
zatrudnienia równowagi
Bezrobocie jest
nieuniknione
Postawa i siła związków zawodowych
Czas obowiązywania umów
Uzgodniona pomiędzy stronami płaca
nie może w czasie obowiązywania umowy
(dwa-trzy lata) ulegać zmianie.
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Aby zmienić płace konieczne są
renegocjacje, a te odbywają się w
przewidzianych wcześniej terminach
Postawa i siła związków zawodowych
Czas obowiązywania umów
Regulacje prawne
W gospodarce obowiązuje ustawa o poziomie
płacy minmalalnej. Ta płaca to najniższy
dopuszczalny prawem poziom płacy
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Przyczyny oddolnej sztywności płac
Wysokie zasiłki dla bezrobotnych
(
stopa zastąpienia
)
Reperkusje
sztywności płac i cen
W trakcie recesji i ożywienia brak jest szybkiej
reakcji płac nominalnych na zmiany popytu.
Skutkiem czego poziom cen nie ulega zmianie
Pracodawcy nie mogąc
na spadek popytu
reagować spadkiem płac, reagują
ograniczając wielkość zatrudnienia
zmiany koniunktury przenoszone są
automatycznie na stan zatrudnienia
Maleje
popyt
Maleje
produkcja
Maleje
zatrudnienie
P
GNP
Q*
Maleje
popyt
N
Sztywny poziom płac
uniemożliwia zmianę cen
Maleje
produkcja
Maleje
zatrudnienie
Reakcja płac na recesyjny spadek popytu,
jest bardzo opieszała i jeśli w ogóle nastąpi,
to dopiero po renegocjacjach płacowych
Ma to daleko idące konsekwencje
Ma to daleko idące konsekwencje
ilustracja
G
N
P
czas
Q
*
Następuje recesyjny spadek popytu
P
GNP
Q*
Stan wyjściowy
G
N
P
czas
Q
*
Gdyby teraz reakcja płac i cen byłaby
szybka, to gospodarka drogą efektu Pigou
szybko powróciłaby do
równowagi systemu
P
GNP
Q*
Recesja trwałaby krótko
Tak jednak nie jest
czas
P
GNP
Q*
Tak jednak nie jest
Płace i ceny reagują wolno,
przez co przeciągają czas
trwania recesji
Sztywność płac nominalnych jest
powodem przeciągania recesji w czasie
Q
*
G
N
P
W
W
AŻN
AŻN
E
E
Spadek popytu i sztywne płace
Spadek popytu i sztywne płace
Ta niedoskonałość rodzi
Ta niedoskonałość rodzi
potrzebę interwencji rządu
potrzebę interwencji rządu
to główne źródła wahań cyklicznych i
to główne źródła wahań cyklicznych i
długookresowego braku równowagi
długookresowego braku równowagi
systemu i rynku pracy
systemu i rynku pracy
czas
Q
Q
*
W
W
AŻN
AŻN
E
E
Ta niedoskonałość rodzi
Ta niedoskonałość rodzi
potrzebę interwencji rządu
potrzebę interwencji rządu
Gdyby płace i ceny były elastyczne,
Gdyby płace i ceny były elastyczne,
to polityka antycykliczna rządu
to polityka antycykliczna rządu
byłaby zbędna
byłaby zbędna
tak jednak nie jest
Rząd drogą stymulacji popytu
Rząd drogą stymulacji popytu
skraca czas i głębię recesji
skraca czas i głębię recesji
ilustracja graficzna
ilustracja graficzna
ilustracja graficzna
ilustracja graficzna
P
GNP
Q*
czas
G
N
P
Q
*
ilustracja graficzna
ilustracja graficzna
P
GNP
Q*
czas
G
N
P
Q
*
P
GNP
Q*
czas
G
N
P
Q
*
Interwencja rządu
Interwencja rządu
G
G
M
M
Przebieg cyklu: porównanie
Przebieg cyklu: porównanie
czas
G
N
P
Q
*
z interwencją rządu
z interwencją rządu
bez interwencji
bez interwencji
Recesja trwa krótko
Recesja trwa krótko
Recesja trwa długo
Recesja trwa długo
czas
G
N
P
Q
*
Przebieg cyklu: porównanie
Przebieg cyklu: porównanie
czas
G
N
P
Q
*
z interwencją rządu
z interwencją rządu
czas
G
N
P
Q
*
bez interwencji
bez interwencji
Rząd drogą stymulacji popytu
Rząd drogą stymulacji popytu
skraca czas i głębię recesji
skraca czas i głębię recesji
i to jest uzasadnieniem dla
i to jest uzasadnieniem dla
interwencjonizmu
interwencjonizmu
rządowego
rządowego
BEZROBOCIE
BEZROBOCIE
Bezrobocie jest trwałą cechą gospodarki.
Bezrobocie jest zawsze .
Raz jest większe raz jest mniejsze
Przyczyny bezrobocia
Brak efektywnego mechanizmu
szybkiej samoregulacji rynku pracy
mówiliśmy o tym wskazując
na przyczyny uciążliwego braku
równowagi na rynku pracy
teraz na ten sam problem
teraz na ten sam problem
patrzymy od strony bezrobocia
patrzymy od strony bezrobocia
Brak szybkiej samore-
gulacji rynku pracy
Są tego dwie przyczyny
Przyczyny bezrobocia
Są tego dwie przyczyny
Sztywność płac i
spadek popytu
Niedopasowania
strukturalne
Przyczyny bezrobocia
Sztywność płac i
spadek popytu
Niedopasowania
strukturalne
Za tymi przyczynami stoją rodzaje bezrobocia
BEZROBOCIE
CYKLICZNE
NATURALNE
okresowe
strukturalne
Zasób siły roboczej „LF”
Niechaj gospodarka znajduje się w punkcie
LF = E + U
Zatrudnienie bieżące
Bieżące bezrobocie
Zatrudnienie bieżące
Bieżące bezrobocie
Na linię zasobu siły roboczej
nanieśmy wielkość
zatrudnienia równowagi
N*
N*
N*
N*
Ta część bieżącego bezrobocia
to
bezrobocie cykliczne
Pozostała część bezrobocia
bezrobocie naturalne
U*
Pełne zatrudnienie
ma miejsce,
gdy bieżące zatrudnienie wynosi tyle
ile zatrudnienie równowagi
BEZROBOCIE CYKLICZNE
BEZROBOCIE CYKLICZNE
Inne nazwy:
keynesowskie
koniunkturalne
Q*
N*
U*
Przyjmijmy, iż gospodarka jest
w fazie potencjalnego GNP
L
czas
G
N
P
Q*
Na rynku pracy ma miejsce pełne zatrudnienie
oraz bezrobocie naturalne
Przyjmijmy, iż kraj wchodzi w recesję
Zatrudnienie maleje
L
czas
G
N
P
Q*
O tyle o ile spada zatrudnienie
o tyle rośnie bezrobocie
L
czas
G
N
P
Ten przyrost bezrobocia to
bezrobocie koniunkturalne
Q*
Bezrobocie cykliczne, to bezrobocie zaistniałe
na skutek wejścia gospodarki w stan recesji
W trakcie recesji
bezrobocie cykliczne
ulega zmianie
L
czas
G
N
P
Gdy gospodarka odzyskuje
poziom potencjalnego GNP
bezrobocie cykliczne zanika
Jednym zdaniem
Jednym zdaniem
Bezrobocie koniunkturalne i rzeczywiste
zmienia się w takt zmian koniunktury
gdy popyt maleje to
bezrobocie rośnie,
gdy recesja słabnie
to bezrobocie maleje
b
e
zr
o
b
o
c
ie
G
N
P
czas
czas
rytmikę tych
rytmikę tych
zmian określa
zmian określa
Prawo Okuna
Prawo Okuna
Trzypunktowa ujemna luka GNP wywołuje
jednopunktowy wzrost stopy bezrobocia
Q
o
- Q*
Q*
=
-3(u - u*)
Prawo Okuna
Prawo Okuna
Q
o
- Q*
Q*
=
-3(u - u*)
Prawo Okuna
Prawo Okuna
Firmy na spadek popytu najpierw reagują
Firmy na spadek popytu najpierw reagują
redukcją nadgodzin, potem skracaniem czasu
redukcją nadgodzin, potem skracaniem czasu
pracy, przymusowymi urlopami, a na samym
pracy, przymusowymi urlopami, a na samym
końcu zwolnieniami z pracy
końcu zwolnieniami z pracy
Relacja 3:1, a nie 1:1,
Relacja 3:1, a nie 1:1,
to efekt zachowań firm
to efekt zachowań firm
Jako recepta
Jako recepta
Chcąc ograniczyć bezrobocie o jeden procent,
Chcąc ograniczyć bezrobocie o jeden procent,
należy uzyskać wzrost GNP aż o trzy procenty
należy uzyskać wzrost GNP aż o trzy procenty
BEZROBOCIE
NATURALNE
Równowaga rynku
pracy nie oznacza
braku bezrobocia
w/P
N
Nanieśmy zasób
siły roboczej
W stanie równowagi zatrudnienie wynosi
zatrudnienie równowagi
Jest to
pełne zatrudnienie
potencjalne zatrudnienie
N*
w/P
N
Bezrobocie wynosi
To bezrobocie nazywamy
bezrobociem równowagi
naturalnym bezrobociem
potencjalnym bezrobociem
Jest to bezrobocie dobrowolne
bezrobocie dobrowolne
bezrobocie dobrowolne
Rodzaje bezrobocia raz jeszcze
Przyczyny bezrobocia
Sztywność płac i
spadek popytu
BEZROBOCIE
CYKLICZNE
okresowe
strukturalne
Przymusowe
Przymusowe
Niedopasowania
strukturalne
NATURALNE
Dobrowolne
Dobrowolne
Interpretacja pojęcia
„dobrowolne
”
Przyczyny tego bezrobocia nie leżą
po stronie firm, lecz świata pracy
Brak akceptacji warunków
oferowanych przez rynek
te płace rezerwacji są po-
wyżej płacy rynkowej
w/P
N
braku akceptacji płacy
w/P
N
Przyczyny tego bezrobocia nie leżą
po stronie firm, lecz świata pracy
Niedopasowanie bieżących
możliwości świata pracy
do warunków oferowanych
przez rynek pracy
Brak akceptacji warunków
oferowanych przez rynek
U
podstaw leżą zmiany strukturalne w gospodarce:
zanik jednych branż i pojawianie się nowych
Walka z tym bezrobociem wymaga:
zmiany zawodu,
nabycia kwalifikacji, zmiany miejsca zamieszkania
bezrobocie
strukturalne
Bezrobocie strukturalne i okresowe (dobrowolne)
istnieje cały czas. Występuje ono w dobie recesji i
ożywienia, ale tę jego wielkość, która ma miejsce,
gdy gospodarka jest w stanie równowagi nazywamy
bezrobociem naturalnym
PYTANIE
PYTANIE
Dlaczego ta wartość bezrobocia dobrowol-
nego, która ma miejsce, gdy rynek pracy
jest w stanie równowagi
zasługuje na szczególną uwagę ???
bezrobociem naturalnym
odpowiedz poznasz dopiero na
odpowiedz poznasz dopiero na
następnym wykładzie
następnym wykładzie
( rozdział „ Inflacja”)
( rozdział „ Inflacja”)
Walka
Walka
z
z
bezrobociem naturalnym
bezrobociem naturalnym
Bezrobocie naturalne
Bezrobocie naturalne
Bezrobocie cykliczne
Bezrobocie cykliczne
sposród obu rodzai bezrobocia
sposród obu rodzai bezrobocia
szczególnie groźne i trudne
szczególnie groźne i trudne
do zwalczania jest bezrobocie
do zwalczania jest bezrobocie
naturalne, głównie strukturalne
naturalne, głównie strukturalne
strukturalne
strukturalne
okresowe
okresowe
Bezrobocie w Polsce
1999 - 16,5%
2000 - 17,4%
2001 - 17,8%
2002 - 18,7%
2003 - 18,0%
jest to głównie bezro-
jest to głównie bezro-
bocie strukturalne
bocie strukturalne
jest to głównie bezro-
jest to głównie bezro-
bocie strukturalne
bocie strukturalne
Walka z tym bezrobociem ze strony
bezrobotnych wymaga:
zmiany miejsca
zamieszkania
zmiany zawodu
nabycia kwalifikacji
a co może zrobić rząd ?
a co może zrobić rząd ?
działać w kierunku powiększenia
działać w kierunku powiększenia
potencjalnego GNP - „Y*”
potencjalnego GNP - „Y*”
bezrobocie naturalne
bezrobocie naturalne
a potencjalne GNP
a potencjalne GNP
W/P
W/P
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
bezrobocie naturalne
bezrobocie naturalne
a potencjalne GNP
a potencjalne GNP
W/P
W/P
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to
bezrobocie naturalne
bezrobocie naturalne
W/P
W/P
N
N
N*
W/P
W/P
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to
bezrobocie naturalne
bezrobocie naturalne
W/P
W/P
N
N
N*
Y
P
Y*
Y*
Potencjalne GNP to GNP osiągane przy
Potencjalne GNP to GNP osiągane przy
zatrudnieniu równowagi
W/P
W/P
N
N
N*
Y
Y
N
N
Y*
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
Gdy na rynku pracy jest równowaga,
to panujące wówczas bezrobocie,
to
bezrobocie naturalne
bezrobocie naturalne
W/P
W/P
N
N
N*
Y
P
Y*
Y*
Potencjalne GNP to GNP osiągane przy
Potencjalne GNP to GNP osiągane przy
zatrudnieniu równowagi
naturalnym bezrobociu
W/P
W/P
N
N
N*
bezrobocie naturalne będzie maleć,
jeśli zatrudnienie równowagi
będzie rosło
to linia „MPL” musi
przesuwać się do góry
aby tak było
aby tak było
W/P
W/P
N
N
N*
bezrobocie naturalne będzie maleć,
jeśli zatrudnienie równowagi
będzie rosło
to linia „MPL” musi
przesuwać się do góry
aby tak było
aby tak było
W/P
W/P
N
N
N*
Kiedy linia MPL
Kiedy linia MPL
przesuwa się do góry
przesuwa się do góry
MPL wyprowadzana
jest z funkcji produkcji
Kiedy linia MPL
Kiedy linia MPL
przesuwa się do góry
przesuwa się do góry
MPL wyprowadzana
jest z funkcji produkcji
Y
Y
N
N
N
N
W
/P
W
/P
Y
Y
N
N
N
N
W
/P
W
/P
K
K
A
A
t
t
gdy rośnie
gdy rośnie
to funkcja produkcji
przesuwa się w górę
Y
Y
N
N
W
/P
W
/P
K
K
A
A
t
t
zmianom tym towarzyszy
zmianom tym towarzyszy
przesunięcie linii MPL
przesunięcie linii MPL
N
N
rośnie produkcja
rośnie zatrudnienie
maleje bezrobocie
rośnie potencjalne GNP
Y
Y
N
N
W
/P
W
/P
N
N
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
Y
Y
N
N
W
/P
W
/P
N
N
Y
Y
45
o
Y
P
Y*
Y*
rząd wspierając wzrost kapitału i
rząd wspierając wzrost kapitału i
rozwój techniki pomaga
rozwój techniki pomaga
zwalczać bezrobocie naturalne
zwalczać bezrobocie naturalne
rząd wspierając wzrost kapitału i
rząd wspierając wzrost kapitału i
rozwój techniki pomaga
rozwój techniki pomaga
zwalczać bezrobocie naturalne
zwalczać bezrobocie naturalne
to, jak to czynić tłumaczy
to, jak to czynić tłumaczy
ekonomia podażowa
ekonomia podażowa
Dziękuje
my
Dziękuje
my
Do
zobaczenia
!!!
Dziękuje
my
Do
zobaczenia
!!!