AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
1
1
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
ZWYKŁA PRAKTYKA MORSKA
ZWYKŁA PRAKTYKA MORSKA
UWZGLĘDNIENIE
UWZGLĘDNIENIE
SZCZEGÓLNYCH
SZCZEGÓLNYCH
OKOLICZNOŚCI PRZY
OKOLICZNOŚCI PRZY
STOSOWANIU MPDM
STOSOWANIU MPDM
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
2
2
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
PRAWIDŁO 2 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ
PRAWIDŁO 2 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ
a)
a)
Żadne z postanowień niniejszych prawideł nie
Żadne z postanowień niniejszych prawideł nie
zwalnia statku lub jego armatora, kapitana
zwalnia statku lub jego armatora, kapitana
bądź załogi od następstw jakiegokolwiek
bądź załogi od następstw jakiegokolwiek
zaniedbania
przestrzegania
niniejszych
zaniedbania
przestrzegania
niniejszych
prawideł lub zaniedbania zachowania środków
prawideł lub zaniedbania zachowania środków
ostrożności, których może wymagać zarówno
ostrożności, których może wymagać zarówno
zwykła praktyka morska, jak i szczególne
zwykła praktyka morska, jak i szczególne
okoliczności danego wypadku.
okoliczności danego wypadku.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
3
3
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
•
Dobra Praktyka Morska
Dobra Praktyka Morska
- w skrócie
- w skrócie
DPM
DPM
,
,
pojęcie w którym mieszczą się skodyfikowane
pojęcie w którym mieszczą się skodyfikowane
przepisy np. MPDM, jak i zdrowy rozsądek,
przepisy np. MPDM, jak i zdrowy rozsądek,
doświadczenie, zdolność przewidywania,
doświadczenie, zdolność przewidywania,
rzetelność wykonywania swoich obowiązków.
rzetelność wykonywania swoich obowiązków.
•
Terminem tym posługują się marynarze, żeglarze,
Terminem tym posługują się marynarze, żeglarze,
stoczniowcy i portowcy. Jest stosowana we
stoczniowcy i portowcy. Jest stosowana we
wszystkich nieoczekiwanych i nieprzewidzianych
wszystkich nieoczekiwanych i nieprzewidzianych
sytuacjach a przede wszystkim w codziennych
sytuacjach a przede wszystkim w codziennych
rutynowych działaniach, czynnościach na
rutynowych działaniach, czynnościach na
jednostkach pływających. Na ten termin powołuje
jednostkach pływających. Na ten termin powołuje
się również Izba Morska w swoich orzeczeniach.
się również Izba Morska w swoich orzeczeniach.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
4
4
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
•
Jest to zwykły sposób starannego postępowania,
Jest to zwykły sposób starannego postępowania,
sprawnego i przezornego marynarza utrwalony
sprawnego i przezornego marynarza utrwalony
przez stałe, powszechnie znane marynarzom
przez stałe, powszechnie znane marynarzom
skuteczne stosowanie oparte na wiedzy,
skuteczne stosowanie oparte na wiedzy,
doświadczeniu i zdrowym rozsądku.
doświadczeniu i zdrowym rozsądku.
•
„
„
Zwykła praktyka morska” to tylko dobra praktyka,
Zwykła praktyka morska” to tylko dobra praktyka,
a nie złe nawyki (często dość powszechne), które
a nie złe nawyki (często dość powszechne), które
też mogą być traktowane jako praktyka.
też mogą być traktowane jako praktyka.
•
Samo m.p.d.m. to zbiór (kwintesencja) zasad
Samo m.p.d.m. to zbiór (kwintesencja) zasad
„dobrej praktyki morskiej”.
„dobrej praktyki morskiej”.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
5
5
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
•
Wzajemną relację pomiędzy obowiązującymi
Wzajemną relację pomiędzy obowiązującymi
przepisami prawa morskiego a znanymi zasadami
przepisami prawa morskiego a znanymi zasadami
dobrej praktyki morskiej można chyba porównać do
dobrej praktyki morskiej można chyba porównać do
relacji pomiędzy rodzajami (definicjami) manewrów
relacji pomiędzy rodzajami (definicjami) manewrów
statkiem a sposobami (technikami) ich wykonywania.
statkiem a sposobami (technikami) ich wykonywania.
•
Jeden manewr - wiele sposobów wykonania.
Jeden manewr - wiele sposobów wykonania.
•
Ten sam manewr może być wykonany skutecznie,
Ten sam manewr może być wykonany skutecznie,
bezpiecznie i elegancko różnymi technikami i na
bezpiecznie i elegancko różnymi technikami i na
różne sposoby w zależności od panujących
różne sposoby w zależności od panujących
warunków hydrometeorologicznych i innych
warunków hydrometeorologicznych i innych
uwarunkowań.
uwarunkowań.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
6
6
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
•
Zasady dobrej praktyki morskiej przewidują realizację
Zasady dobrej praktyki morskiej przewidują realizację
tych wszystkich przedsięwzięć i tylko tych, które są
tych wszystkich przedsięwzięć i tylko tych, które są
rzeczywiście nieodzowne dla zapewnienia
rzeczywiście nieodzowne dla zapewnienia
bezpieczeństwa żeglugi.
bezpieczeństwa żeglugi.
•
Zbiór tych zasad nie jest zamknięty, lecz
Zbiór tych zasad nie jest zamknięty, lecz
systematycznie uzupełnia się o nowe marynarskie
systematycznie uzupełnia się o nowe marynarskie
doświadczenia.
doświadczenia.
•
Nasze działanie w ramach tych zasad musi być
Nasze działanie w ramach tych zasad musi być
przeprowadzone w odpowiednim momencie (nie za
przeprowadzone w odpowiednim momencie (nie za
wcześnie i nie za późno) oraz tylko w takim zakresie,
wcześnie i nie za późno) oraz tylko w takim zakresie,
jaki jest naprawdę niezbędny w konkretnych
jaki jest naprawdę niezbędny w konkretnych
warunkach.
warunkach.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
7
7
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska - różne
Zwykła praktyka morska - różne
określenia
określenia
•
"... Zasady praktyki morskiej są uzupełnieniem
"... Zasady praktyki morskiej są uzupełnieniem
przepisów prawnych. Znajomość zasad praktyki
przepisów prawnych. Znajomość zasad praktyki
każdy oficer nabywa przez studiowanie miarodajnej
każdy oficer nabywa przez studiowanie miarodajnej
literatury oraz korzystanie z wiedzy i doświadczenia
literatury oraz korzystanie z wiedzy i doświadczenia
starszych nawigatorów."
starszych nawigatorów."
[Łopuski, 1974]
[Łopuski, 1974]
•
"... Kapitan i oficerowie wachtowi powinni przede
"... Kapitan i oficerowie wachtowi powinni przede
wszystkim przestrzegać wszelkich przepisów i
wszystkim przestrzegać wszelkich przepisów i
prawideł
normujących
zasady
zapewnienia
prawideł
normujących
zasady
zapewnienia
bezpieczeństwa żeglugi, natomiast w każdej sytuacji
bezpieczeństwa żeglugi, natomiast w każdej sytuacji
nie objętej tymi przepisami uzupełniać je swoim
nie objętej tymi przepisami uzupełniać je swoim
prawidłowym postępowaniem, opartym na dobrej
prawidłowym postępowaniem, opartym na dobrej
praktyce morskiej usankcjonowanej orzecznictwem
praktyce morskiej usankcjonowanej orzecznictwem
Izb i Sądów Morskich, na wiedzy, doświadczeniu."
Izb i Sądów Morskich, na wiedzy, doświadczeniu."
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
8
8
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska - różne
Zwykła praktyka morska - różne
określenia
określenia
"
"
Dobra praktyka morska jest sprawnością działania, w
Dobra praktyka morska jest sprawnością działania, w
połączeniu z ostrożnością i poczuciem pełnej
połączeniu z ostrożnością i poczuciem pełnej
odpowiedzialności za bezpieczeństwo statku.
odpowiedzialności za bezpieczeństwo statku.
Oficerowie pokładowi muszą pamiętać o tym, że:
Oficerowie pokładowi muszą pamiętać o tym, że:
- zasady dobrej praktyki morskiej nie mają
- zasady dobrej praktyki morskiej nie mają
pierwszeństwa nad przepisami, a więc wszelkie
pierwszeństwa nad przepisami, a więc wszelkie
przepisy, a zwłaszcza prawidła międzynarodowego
przepisy, a zwłaszcza prawidła międzynarodowego
prawa drogi morskiej, należy stosować w pierwszym
prawa drogi morskiej, należy stosować w pierwszym
rzędzie ,
rzędzie ,
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
9
9
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska - różne
Zwykła praktyka morska - różne
określenia
określenia
- przepisów, a zwłaszcza prawideł nie można
- przepisów, a zwłaszcza prawideł nie można
stosować w sposób mechaniczny i formalistyczny; w
stosować w sposób mechaniczny i formalistyczny; w
tym właśnie zakresie zasady dobrej praktyki morskiej
tym właśnie zakresie zasady dobrej praktyki morskiej
mogą zaostrzyć obowiązki wynikające z przepisów i
mogą zaostrzyć obowiązki wynikające z przepisów i
prawideł, bądź - niekiedy - upoważnić do odstępstw
prawideł, bądź - niekiedy - upoważnić do odstępstw
od nich, w celu uniknięcia bezpośredniego
od nich, w celu uniknięcia bezpośredniego
niebezpieczeństwa."
niebezpieczeństwa."
[Wróbel, 1978].
[Wróbel, 1978].
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
10
10
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska - różne
Zwykła praktyka morska - różne
określenia
określenia
•
"Zwykła praktyka morska jest to zwykły sposób
"Zwykła praktyka morska jest to zwykły sposób
zachowania
się,
reagowania,
postępowania
w
zachowania
się,
reagowania,
postępowania
w
określonych
warunkach
i
okolicznościach
określonych
warunkach
i
okolicznościach
doświadczonego, sprawnego i starannego marynarza.
doświadczonego, sprawnego i starannego marynarza.
Jest to sposób postępowania utrwalony przez stałe
Jest to sposób postępowania utrwalony przez stałe
stosowanie, powszechnie marynarzom znany, rozsądny,
stosowanie, powszechnie marynarzom znany, rozsądny,
skuteczny i sprawdzony w zapobieganiu wypadkom na
skuteczny i sprawdzony w zapobieganiu wypadkom na
morzu.
morzu.
•
Zasady praktyki morskiej ukształtowane na podstawie
Zasady praktyki morskiej ukształtowane na podstawie
doświadczeń wielu pokoleń marynarzy stają się z czasem
doświadczeń wielu pokoleń marynarzy stają się z czasem
zwyczajami usankcjonowanymi przez orzecznictwo Izb i
zwyczajami usankcjonowanymi przez orzecznictwo Izb i
Sądów Morskich. Wiele z nich z czasem przekształca się
Sądów Morskich. Wiele z nich z czasem przekształca się
w przepisy prawa drogi morskiej.
w przepisy prawa drogi morskiej.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
11
11
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska - różne
Zwykła praktyka morska - różne
określenia
określenia
•
Zwykła praktyka morska to tylko taka praktyka, która
Zwykła praktyka morska to tylko taka praktyka, która
jest
jest
dobra
dobra
. Praktyka będąca wyrazem rozsądku,
. Praktyka będąca wyrazem rozsądku,
staranności i przezorności marynarza ...
staranności i przezorności marynarza ...
•
Podstawą do oceny każdego zwyczaju i zaliczenia go
Podstawą do oceny każdego zwyczaju i zaliczenia go
do zwykłej, a więc dobrej praktyki morskiej, jest
do zwykłej, a więc dobrej praktyki morskiej, jest
wiedza, doświadczenie, poczucie odpowiedzialności
wiedza, doświadczenie, poczucie odpowiedzialności
za bezpieczeństwo statku, uzasadniona pewność, że
za bezpieczeństwo statku, uzasadniona pewność, że
określone postępowanie nie stwarza zagrożenia dla
określone postępowanie nie stwarza zagrożenia dla
bezpieczeństwa żeglugi ..."
bezpieczeństwa żeglugi ..."
[Rymarz, 1985]
[Rymarz, 1985]
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
12
12
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
Można więc powiedzieć, że dobra praktyka morska to:
Można więc powiedzieć, że dobra praktyka morska to:
- całokształt pisanych i - przede wszystkim -
- całokształt pisanych i - przede wszystkim -
niepisanych generalnych zaleceń postępowania,
niepisanych generalnych zaleceń postępowania,
które można uważać za uosobienie zdrowego
które można uważać za uosobienie zdrowego
rozsądku marynarza,
rozsądku marynarza,
- suma doświadczeń wielu pokoleń marynarzy
- suma doświadczeń wielu pokoleń marynarzy
podpowiadająca właściwe, czyli bezpieczne dla ludzi
podpowiadająca właściwe, czyli bezpieczne dla ludzi
i statków sposoby prowadzenia żeglugi,
i statków sposoby prowadzenia żeglugi,
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
13
13
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
- wiedza umożliwiająca żeglowanie z wykorzystaniem
- wiedza umożliwiająca żeglowanie z wykorzystaniem
rozwiązań niosących jak najmniejsze ryzyko i
rozwiązań niosących jak najmniejsze ryzyko i
możliwych do zrealizowania z najmniejszymi
możliwych do zrealizowania z najmniejszymi
stratami; to właśnie ta wiedza pozwala nam
stratami; to właśnie ta wiedza pozwala nam
efektywnie żeglować "na granicy bezpieczeństwa",
efektywnie żeglować "na granicy bezpieczeństwa",
ale bez jej przekraczania.
ale bez jej przekraczania.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
14
14
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska –
Zwykła praktyka morska –
orzecznictwo Izb Morskich
orzecznictwo Izb Morskich
•
Źródłem zasad i wytycznych dotyczących
Źródłem zasad i wytycznych dotyczących
interpretacji i praktycznej i realizacji zasad zwykłej
interpretacji i praktycznej i realizacji zasad zwykłej
praktyki morskiej może być m.in. orzecznictwo Izb
praktyki morskiej może być m.in. orzecznictwo Izb
Morskich.
Morskich.
•
Orzeczenia Izb Morskich, rozpatrujących konkretne,
Orzeczenia Izb Morskich, rozpatrujących konkretne,
zaistniałe wypadki morskie są w dużej mierze
zaistniałe wypadki morskie są w dużej mierze
gotowymi i pełnymi sformułowaniami kolejnych
gotowymi i pełnymi sformułowaniami kolejnych
zasad dobrej praktyki morskiej.
zasad dobrej praktyki morskiej.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
15
15
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska –
Zwykła praktyka morska –
orzecznictwo Izb Morskich
orzecznictwo Izb Morskich
•
W przeciwieństwie do kapitana jednostki,
W przeciwieństwie do kapitana jednostki,
podejmującego swoje decyzje często w dość
podejmującego swoje decyzje często w dość
trudnych okolicznościach, w niekorzystnych
trudnych okolicznościach, w niekorzystnych
warunkach pogodowych, w warunkach zaskoczenia,
warunkach pogodowych, w warunkach zaskoczenia,
krótkiego czasu na podjęcie ostatecznej decyzji, a
krótkiego czasu na podjęcie ostatecznej decyzji, a
czasami też znużenia psychicznego i fizycznego
czasami też znużenia psychicznego i fizycznego
kapitanowie - sędziowie mają czas na potrzebną
kapitanowie - sędziowie mają czas na potrzebną
analizę, rozpatrzenie wszystkich ważących
analizę, rozpatrzenie wszystkich ważących
okoliczności i na wybór najkorzystniejszego wariantu.
okoliczności i na wybór najkorzystniejszego wariantu.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
16
16
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Zwykła praktyka morska
Zwykła praktyka morska
Pojęcie
Pojęcie
dobra praktyka morska
dobra praktyka morska
nie ma swojego
nie ma swojego
przeciwstawienia; nigdy nie powiemy, że statek
przeciwstawienia; nigdy nie powiemy, że statek
został osadzony na mieliźnie z powodu "złej
został osadzony na mieliźnie z powodu "złej
praktyki morskiej". Prawidłowym sformułowaniem
praktyki morskiej". Prawidłowym sformułowaniem
będzie stwierdzenie, że "statek został osadzony
będzie stwierdzenie, że "statek został osadzony
na mieliźnie z powodu zaniedbania zasad "dobrej
na mieliźnie z powodu zaniedbania zasad "dobrej
praktyki morskiej".
praktyki morskiej".
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
17
17
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Statek w drodze
Statek w drodze
•
Statek w drodze powinien trzymać się z dala od
Statek w drodze powinien trzymać się z dala od
statku na kotwicy, pomimo tego, że statek w
statku na kotwicy, pomimo tego, że statek w
drodze może być nawet uprzywilejowany (postój
drodze może być nawet uprzywilejowany (postój
na kotwicy nie daje żadnego uprzywilejowania).
na kotwicy nie daje żadnego uprzywilejowania).
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
18
18
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Statek w drodze
Statek w drodze
•
Statek w drodze nie posuwający się po
Statek w drodze nie posuwający się po
wodzie nie powinien oczekiwać, że inne
wodzie nie powinien oczekiwać, że inne
statki będą się trzymały z dala od niego
statki będą się trzymały z dala od niego
lub ustępowały mu z drogi (statek
lub ustępowały mu z drogi (statek
posuwający i nie posuwający się po wodzie
posuwający i nie posuwający się po wodzie
nosi takie same światła)– musi stosować
nosi takie same światła)– musi stosować
się do odpowiednich prawideł MPZZM,
się do odpowiednich prawideł MPZZM,
chyba, że niesie światła statku NUC .
chyba, że niesie światła statku NUC .
•
Statek ten powinien podejmować działanie,
Statek ten powinien podejmować działanie,
gdy z sytuacji spotkaniowej wynika, że
gdy z sytuacji spotkaniowej wynika, że
powinien ustąpić z drugiemu statkowi,
powinien ustąpić z drugiemu statkowi,
pomimo chwilowego unieruchomie- nia,
pomimo chwilowego unieruchomie- nia,
lub nawet wyłączenia maszyny.
lub nawet wyłączenia maszyny.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
19
19
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Kotwiczenie
Kotwiczenie
Statek kotwiczący powinien:
Statek kotwiczący powinien:
•
Podchodzić do kotwicowiska w taki sposób, aby nie
Podchodzić do kotwicowiska w taki sposób, aby nie
stwarzać zagrożenia kolizji z innymi statkami.
stwarzać zagrożenia kolizji z innymi statkami.
•
Kotwiczyć w odpowiedniej odległości od innych statków.
Kotwiczyć w odpowiedniej odległości od innych statków.
•
Wyluzować odpowiednią ilość łańcucha kotwicznego.
Wyluzować odpowiednią ilość łańcucha kotwicznego.
Mieć w gotowości do użycia drugą kotwicę.
Mieć w gotowości do użycia drugą kotwicę.
•
W odpowiednim momencie gasić i zapalać odpowiednie
W odpowiednim momencie gasić i zapalać odpowiednie
światła.
światła.
•
Prowadzić właściwą obserwację, wykrywać sytuacje
Prowadzić właściwą obserwację, wykrywać sytuacje
niebezpieczne, zwracać uwagę innym statkom lub
niebezpieczne, zwracać uwagę innym statkom lub
samemu, w miarę możliwości podejmować działanie
samemu, w miarę możliwości podejmować działanie
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
20
20
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Ograniczona widzialność
Ograniczona widzialność
•
Gdy statek nawigujący w rejonie dużego ruchu
Gdy statek nawigujący w rejonie dużego ruchu
statków nie może (z jakiegokolwiek powodu)
statków nie może (z jakiegokolwiek powodu)
prowadzić obserwacji radarowej, w niektórych
prowadzić obserwacji radarowej, w niektórych
sytuacjach nie powinien pozostawać w drodze,
sytuacjach nie powinien pozostawać w drodze,
pomimo, że nie ma zakazu pozostawania w drodze w
pomimo, że nie ma zakazu pozostawania w drodze w
takiej sytuacji.
takiej sytuacji.
•
Powinien nie wychodzić z portu lub podnosić kotwicy.
Powinien nie wychodzić z portu lub podnosić kotwicy.
•
Powinien stanąć na kotwicy (gdy jest to bezpieczne i
Powinien stanąć na kotwicy (gdy jest to bezpieczne i
wykonalne).
wykonalne).
•
Powinien ewentualnie stanąć w dryfie w bezpiecznym
Powinien ewentualnie stanąć w dryfie w bezpiecznym
miejscu.
miejscu.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
21
21
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Podchodzenie do zakrętu na
Podchodzenie do zakrętu na
rzece
rzece
Jeżeli dwa statki podchodzą do trudnego zakrętu na
Jeżeli dwa statki podchodzą do trudnego zakrętu na
rzece, to przyjmuje się, że obowiązkiem statku
rzece, to przyjmuje się, że obowiązkiem statku
płynącego pod prąd jest przeczekanie, aż drugi
płynącego pod prąd jest przeczekanie, aż drugi
statek pokona zakręt.
statek pokona zakręt.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
22
22
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Efekty płytkowodzia
Efekty płytkowodzia
•
Statek poruszający się wytwarza wokół siebie pola ciśnień, których
Statek poruszający się wytwarza wokół siebie pola ciśnień, których
oddziaływanie potęguje się , gdy przepływ wody wokół statku jest ograniczony.
oddziaływanie potęguje się , gdy przepływ wody wokół statku jest ograniczony.
•
Zmniejszenie ciśnienia pod kadłubem powoduje zjawisko osiadania (
Zmniejszenie ciśnienia pod kadłubem powoduje zjawisko osiadania (
squat) –
squat) –
zwiększenie zanurzenia średniego.
zwiększenie zanurzenia średniego.
•
Zmniejszeniu zanurzenia średniego towarzyszy zwykle zmiana trymu – na
Zmniejszeniu zanurzenia średniego towarzyszy zwykle zmiana trymu – na
dziób lub rufę w zależności od okoliczności.
dziób lub rufę w zależności od okoliczności.
•
Zjawisko osiadania występuje silniej, gdy zapas wody pod stępką nie
Zjawisko osiadania występuje silniej, gdy zapas wody pod stępką nie
przekracza 1,5 razy zanurzenia statku.
przekracza 1,5 razy zanurzenia statku.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
23
23
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Efekty płytkowodzia
Efekty płytkowodzia
•
Gdy płytka woda jest tylko z jednej burty, pola ciśnień
Gdy płytka woda jest tylko z jednej burty, pola ciśnień
powodują przysysanie rufy w stronę płytkiej wody, a
powodują przysysanie rufy w stronę płytkiej wody, a
odrzucenie dziobu w stronę głębszej. Może to
odrzucenie dziobu w stronę głębszej. Może to
spowodować ryzyko kolizji ze statkiem idącym z
spowodować ryzyko kolizji ze statkiem idącym z
naprzeciwka.
naprzeciwka.
•
Płytkowodzie zwiększa też wzajemne oddziaływanie
Płytkowodzie zwiększa też wzajemne oddziaływanie
między statkami przy mijaniu się na kursach przeciwnych
między statkami przy mijaniu się na kursach przeciwnych
lub wyprzedzaniu na niewielkich odległościach.
lub wyprzedzaniu na niewielkich odległościach.
•
Płytkowodzie wpływa też ujemnie na parametry
Płytkowodzie wpływa też ujemnie na parametry
sterowania – statek jest mniej zwrotny, wolniej wykonuje
sterowania – statek jest mniej zwrotny, wolniej wykonuje
zwroty.
zwroty.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
24
24
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Systemy rozgraniczenia ruchu
Systemy rozgraniczenia ruchu
•
Prawidło 10 dotyczy TSS przyjętych przez IMO.
Prawidło 10 dotyczy TSS przyjętych przez IMO.
•
Przed przyjęciem przez IMO TSS musi być
Przed przyjęciem przez IMO TSS musi być
zatwierdzony przez MSC.
zatwierdzony przez MSC.
•
Rządy państw mogą jednak w pilnych przypadkach
Rządy państw mogą jednak w pilnych przypadkach
wprowadzać nowe TSS lub zmiany do przyjętych
wprowadzać nowe TSS lub zmiany do przyjętych
przez IMO TSS przed zatwierdzeniem.
przez IMO TSS przed zatwierdzeniem.
•
Jeśli taki TSS dotyczy wód międzynarodowych
Jeśli taki TSS dotyczy wód międzynarodowych
stosowanie się do prawidła 10 nie jest
stosowanie się do prawidła 10 nie jest
obowiązkowe dla statków, ale jest zasadą zwykłej
obowiązkowe dla statków, ale jest zasadą zwykłej
praktyki morskiej stosowanie się do niego.
praktyki morskiej stosowanie się do niego.
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
25
25
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Oddziaływanie statków przy
Oddziaływanie statków przy
wyprzedzaniu
wyprzedzaniu