EKSTRAKCJA W
FAZIE CIECZ-
CIECZ



Ekstrakcja jest operacją służącą do

rozdzielenia mieszanin ciał stałych i ciekłych.

Rozdział następuje przez rozpuszczenie

niektórych składników mieszaniny w

rozpuszczalnikach. Proces ekstrakcji może

zachodzić zatem w układach dwufazowych:

ciało stałe – ciecz lub ciecz – ciecz.



Procesem tym rządzi prawo podziału Nernsta,

które mówi, że substancja rozpuszczona dzieli

się pomiędzy dwa nie mieszające się

rozpuszczalniki w ten sposób, że w stanie

równowagi

stosunek

stężeń

substancji

rozpuszczonej w obu rozpuszczalnikach jest

stały w danej temperaturze.

Przygotowanie materiału
biologicznego do
ekstrakcji.



Przed przystąpieniem do ekstrakcji,
w zależności od rodzaju badanego
materiału, należy usunąć białka,
lipidy i inne ciała balastowe.



Niekiedy należy dodatkowo
wykonać hydrolizę.

ODBIAŁCZANIE

metoda siarczanowo- amonowa



Odbiałczanie przeprowadzane w

temperaturze wrzenia wody



Do 50 g próbki dodaje się siarczan

amonowy i za pomocą 1 M H

2

SO

4

doprowadza się do pH=4



Uzyskana mieszaninę ogrzewa się do

wrzenia i utrzymuje w tej temp. przez 3

min, po czym sączy się na gorąco, a

osad na sączku przemywa wrzącą wodą,

aż do uzyskania ok. 500 ml przesączu.

ODBIAŁCZANIE

-metod wolframowa



Nadaje się szczególnie do odbiałczania

materiału zawierającego trucizny kwaśne lub

obojętne



1 cz. materiału homogenizuje się z 1cz. 25%

roztworu wolframianu sodowego i 1cz. wody



Mieszaninę przenosi się do kolby,

homogenizator przepłukuje 4 częściami wody



Po podaniu 1 cz. 50% roztworu disiarczanu

sodowego ogrzewa się na łaźni wodnej ,aż

przestanie ciemnieć, sączy lub wiruje

ODTŁUSZCZANIE



W przypadku nadmiernej ilości
tłuszczów można je usunąć przez
wymrażanie luk ekstrakcję lekka
benzyną z wyraźnie kwaśnego
środowiska

Hydroliza



Przeprowadza się w celu rozbicia połączeń z

kwasem glukuronowym oraz siarkowym



Połączenia z kwasem siarkowym hydrolizowane są

już w czasie kilkunastominutowego ogrzewania z

rozcieńczonymi kwasami



Glukuroniany hydrolizują po ogrzaniu ze

stężonymi kwasami w proporcji 1:1 w

temperaturze powyżej 100°C



Glukuroniany mogą też ulec rozłożeniu pod

wpływem glukuronidazy. Metodę tę stosuje się do

oznaczania środków uzależniających, np.: morfiny,

pochodnych benzodiazepiny, metakwalonu,

trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych,

salicylanów



W stosunku do leków zasadowych, takich jak

amitryptylina, chloropromazyna, pochodnych

benzodiazepin, można używać też enzymu

bakteryjnego - proteazy alkalicznej

Ekstrakcja



Pierwszą metodę ekstrakcji do celów analizy

toksykologicznej opracował Stass w 1851 r. i

było to wyizolowanie nikotyny z materiału

sekcyjnego.



W kilka lat później w 1856 r. metodę tę

zmodyfikował Otto.



Stosowana od lat metoda Stass-Otto

stanowi obecnie klasyczny tok postępowania

w przypadku analizy toksykologicznej trucizn

organicznych z materiału biologicznego.

Ekstrakcja



Przed przystąpieniem do ekstrakcji materiał

biologiczny rozdrabnia się, zakwasza kwasem

winowym i zalewa podwójną ilością 96° etanolu,

po czym ogrzewa na łaźni wodnej w

temperaturze 50°C przez 24 godziny.



Po tym czasie wyciąg alkoholowy zlewa się przez

sączek, a pozostałość ponownie wytrawia

alkoholem. Proces ten powtarza się 3- 4-krotnie



Połączone wyciągi alkoholowe, po przesączeniu,

odparowuje się w temp. 40-50°C, uwalniając od

alkoholu, a następnie rozcieńcza wodą.



Przez kilkakrotne dodawanie kroplami na zmianę

96° alkoholu etylowego i zimnej wody

uwalniamy ekstrakt od ciał balastowych



Przezroczysty roztwór wodny o konsystencji

syropu poddaje się kolejnym ekstrakcjom,

rozdzielając substancje nielotne na grupy.

1.  Pierwsza grupa obejmuje substancje ekstrahujące się

eterem z roztworu kwaśnego (np. kwas salicylowy,

aspiryna, fenacetynu, barbiturowce, pestycydy chloro- i

fosforoorganiczne).

2.  Druga grupa to substancje ekstrahujące się eterem ze

środowiska alkalicznego (roztwór alkalizuje się 10%

roztworem NaOH). W grupie tuj znajduje m.in;

większość alkaloidów i związków syntetycznych o

charakterze zasadowym (np. strychnina, papaweryna,

atropina, chinina, kokaina, pochodne fenotiazyny). Po

wyekstrahowaniu substancji drugiej grupy wodny

roztwór zakwaszony kwasem solnym alkalizujemy

amoniakiem.

3. Grupę trzecią stanowią trucizny ekstrahujące się eterem

ze środowiska amoniakalnego (apomorfina). Ten sam

roztwór po odparowaniu eteru poddajemy ekstrakcji

gorącym chloroformem

4. Czwarta grupa substancji dających się wyekstrahować

chloroformem z roztworu amoniakalnego (morfina).

5.  Piątą grupę stanowią substancje pozostałe w roztworze

wodnym, nie ekstrahujące się wymienionymi

rozpuszczalnikami organicznymi.

Typy ekstrakcji

Typy ekstrakcji

WADY EKSTRAKCJI

•     

  długotrwały tok wyosabniania trucizny;

•       mała wydajność uniemożliwiająca

niekiedy ilościowo oznaczenie trucizny w
badanym materiale;

•       uzyskiwanie ekstraktów

zanieczyszczonych ciałami balastowymi;

•       konieczność użycia dużej ilości materiału;
•       zużycie znacznych ilości odczynników do

ekstrakcji;

•       powstawanie emulsji w toku ekstrakcji;
•       niewystarczająca wykrywalność

.

bibliografia



Przygotowanie próbek do analizy
właściwej. Uniwersytet Gdański,
Wydział Chemii, Katedra Analizy
Środowiska



www.wikipedia.pl



Jerzy Brandys. Toksykologia:
wybrane zagadnienia. Kraków:
Wydaw. UJ, 1999