Zapalenie płuc-definicja

Zapalenie płuc-definicja



Proces zapalny toczący się w tkance płucnej

Proces zapalny toczący się w tkance płucnej

obwodowo od oskrzelika końcowego, który

obwodowo od oskrzelika końcowego, który

powstaje w wyniku działania czynników

powstaje w wyniku działania czynników

infekcyjnych: bakterii, wirusów, riketsji,

infekcyjnych: bakterii, wirusów, riketsji,

grzybów lub pasożytów

grzybów lub pasożytów



Def. WHO: choroba gorączkowa przebiegająca

Def. WHO: choroba gorączkowa przebiegająca

z kaszlem oraz różnie nasilonymi zmianami

z kaszlem oraz różnie nasilonymi zmianami

układu oddechowego potwierdzonymi

układu oddechowego potwierdzonymi

obecnością zmian radiologicznych, wywołana

obecnością zmian radiologicznych, wywołana

przez czynniki zakaźne: bakterie, wirusy,

przez czynniki zakaźne: bakterie, wirusy,

riketsje, grzyby, pierwotniaki

riketsje, grzyby, pierwotniaki

Podział zapaleń płuc

Podział zapaleń płuc



Klasyfikacja anatomiczna

Klasyfikacja anatomiczna

- odoskrzelowe

- odoskrzelowe

- płatowe

- płatowe

- śródmiąższowe

- śródmiąższowe

Podział zapaleń płuc

Podział zapaleń płuc



Podział kliniczny

Podział kliniczny

- pozaszpitalne zapalenie płuc- PZP

- pozaszpitalne zapalenie płuc- PZP

- szpitalne zapalenie płuc- SzZP

- szpitalne zapalenie płuc- SzZP

- zachłystowe zapalenie płuc

- zachłystowe zapalenie płuc

- zapalenie płuc u osób z

- zapalenie płuc u osób z

upośledzoną czynnością układu

upośledzoną czynnością układu

odpornościowego

odpornościowego

- nawracające zapalenie płuc

- nawracające zapalenie płuc

Pozaszpitalne zapalenie

Pozaszpitalne zapalenie

płuc

płuc



PZP (domowe zapalenie płuc)-

PZP (domowe zapalenie płuc)-

postać zapalenia, które powstało w

postać zapalenia, które powstało w

warunkach domowych lub rozwinęło

warunkach domowych lub rozwinęło

się w szpitalu przed upływem 48

się w szpitalu przed upływem 48

godz.

godz.

Szpitalne zapalenie płuc

Szpitalne zapalenie płuc



SzZP-postać zapalenia, która rozwija

SzZP-postać zapalenia, która rozwija

się w okresie dłuższym niż 48 godz.

się w okresie dłuższym niż 48 godz.

od chwili przyjęcia do szpitala, po

od chwili przyjęcia do szpitala, po

wykluczeniu objawów, które mogłyby

wykluczeniu objawów, które mogłyby

sugerować początek procesu

sugerować początek procesu

zapalnego w płucach już w chwili

zapalnego w płucach już w chwili

przyjęcia do szpitala

przyjęcia do szpitala

Drogi szerzenia się

Drogi szerzenia się

zakażenia

zakażenia



inhalacyjna

inhalacyjna



aspiracyjna

aspiracyjna



krwionośna

krwionośna



przez ciągłość z otaczających tkanek

przez ciągłość z otaczających tkanek

Czynniki sprzyjające

Czynniki sprzyjające

wystąpieniu zapaleń płuc

wystąpieniu zapaleń płuc



wiek

wiek



niedożywienie

niedożywienie



alkoholizm

alkoholizm



palenie tytoniu

palenie tytoniu



choroby przyzębia, zła higiena jamy ustnej

choroby przyzębia, zła higiena jamy ustnej



narażenie na wziewanie pyłów

narażenie na wziewanie pyłów



zaburzenia immunologiczne

zaburzenia immunologiczne



współistnienie innych chorób

współistnienie innych chorób



leczenie GKS

leczenie GKS

Etiologia zapaleń płuc- PZP

Etiologia zapaleń płuc- PZP



Pozaszpitalne zapalenie płuc:

Pozaszpitalne zapalenie płuc:

- Streptococcus pneumoniae

- Streptococcus pneumoniae

- Haemophilus influenzae

- Haemophilus influenzae

- Staphylococcus aureus

- Staphylococcus aureus

- Moraxella catarrhalis

- Moraxella catarrhalis

rzadko: Enterobacteriacae,

rzadko: Enterobacteriacae,

Klebsiella pneumoniae,

Klebsiella pneumoniae,

Pseudomonas aeruginosa

Pseudomonas aeruginosa

Etiologia zapaleń płuc-

Etiologia zapaleń płuc-

SzZP

SzZP



Bakterie tlenowe:

Bakterie tlenowe:

1.Psudomonas aeruginosa,

1.Psudomonas aeruginosa,

2.Escherichia coli,

2.Escherichia coli,

3.Enterobacter,

3.Enterobacter,

4.Klebsiella pneumoniae

4.Klebsiella pneumoniae

5.Acinetobacter

5.Acinetobacter

6. Serratia marcescens

6. Serratia marcescens

7. Streptococcus pneumoniae

7. Streptococcus pneumoniae

Etiologia zapaleń płuc-

Etiologia zapaleń płuc-

SzZP

SzZP



Bakterie beztlenowe

Bakterie beztlenowe

1.Bacteroides

1.Bacteroides

2. Fusobacterium

2. Fusobacterium

rzadziej Peptococcus,

rzadziej Peptococcus,

Peptostreptococcus, Actionomyces

Peptostreptococcus, Actionomyces

Etiologia zapaleń płuc-

Etiologia zapaleń płuc-

czynniki atypowe

czynniki atypowe



bakterie: Mycoplasma pneumoniae,

bakterie: Mycoplasma pneumoniae,

Chlamydia pneumoniae, Legionella

Chlamydia pneumoniae, Legionella

pneumophila, Clamydia psittaci, Coxiella

pneumophila, Clamydia psittaci, Coxiella

Burnetti,

Burnetti,



wirusy: Influenze, Parainfluenze,

wirusy: Influenze, Parainfluenze,

Adenovirus, Varicella, RS, cytomegalovirus

Adenovirus, Varicella, RS, cytomegalovirus



inne dronoustroje: Francisella turalensis,

inne dronoustroje: Francisella turalensis,

Pneumocystis carinii, Topxoplasma gondi

Pneumocystis carinii, Topxoplasma gondi

Rozpoznawanie zapaleń

Rozpoznawanie zapaleń

płuc

płuc



badanie podmiotowe i przedmiotowe

badanie podmiotowe i przedmiotowe



badanie radiologiczne

badanie radiologiczne



badanie bakteriologiczne i

badanie bakteriologiczne i

serologiczne

serologiczne

Rozpoznanie zapalenia

Rozpoznanie zapalenia

płuc

płuc



Objawy podmiotowe:

Objawy podmiotowe:

-gorączka

-gorączka

-osłabienie, bóle mięśni

-osłabienie, bóle mięśni

-kaszel

-kaszel

-duszność

-duszność

-bóle w klatce piersiowej

-bóle w klatce piersiowej

Rozpoznanie zapaleń

Rozpoznanie zapaleń

płuc

płuc



Badanie przedmiotowe

Badanie przedmiotowe

- zmiany osłuchowe

- zmiany osłuchowe

- powłóczenie klatki piersiowej po

- powłóczenie klatki piersiowej po

stronie zmian

stronie zmian

- tachycardia

- tachycardia

- tachypnoe

- tachypnoe

- sinica

- sinica

Rozpoznawanie zapaleń

Rozpoznawanie zapaleń

płuc

płuc



Rtg klatki piersiowej- zacienienie z

Rtg klatki piersiowej- zacienienie z

powietrznym bronchogramem, płyn

powietrznym bronchogramem, płyn

w jamie opłucnej, drobno,

w jamie opłucnej, drobno,

gruboplamiste zmiany

gruboplamiste zmiany

śródmiąższowe, obraz mlecznej

śródmiąższowe, obraz mlecznej

szyby

szyby



TK klatki piersiowej

TK klatki piersiowej

Rozpoznanie zapaleń

Rozpoznanie zapaleń

płuc

płuc



B. bakteriologiczne:

B. bakteriologiczne:

- plwocina

- plwocina

◦

◦

barwienie metodą Gramma (metoda

barwienie metodą Gramma (metoda

szybka,

szybka,

wynik dodatni w 10%)

wynik dodatni w 10%)

◦

◦

posiew

posiew

- posiew krwi (mało czuła, należy wykonać

- posiew krwi (mało czuła, należy wykonać

przed podaniem antybiotyku)

przed podaniem antybiotyku)

Rozpoznawanie zapaleń

Rozpoznawanie zapaleń

płuc

płuc



B. serologiczne

B. serologiczne

-badanie miana przeciwciał przeciwko

-badanie miana przeciwciał przeciwko

określonym drobnoustrojom)

określonym drobnoustrojom)

OWD, immunofluorescencja

OWD, immunofluorescencja

bezpośrednia, test ELISA

bezpośrednia, test ELISA

- identyfikacja antygenu

- identyfikacja antygenu

ELISA, immunofluorescencja pośrednia

ELISA, immunofluorescencja pośrednia

PCR, sondy genetyczne

PCR, sondy genetyczne

Zapalenie płuc-

Zapalenie płuc-

drobnoustroje typowe

drobnoustroje typowe



początek nagły

początek nagły



gorączka >38 st. C, dreszcze

gorączka >38 st. C, dreszcze



kaszel suchy, potem ze śluzowo-ropną

kaszel suchy, potem ze śluzowo-ropną

plwociną, ból w klatce piersiowej, duszność

plwociną, ból w klatce piersiowej, duszność



b. przedmiotowe-osłuchowo:wzmożone

b. przedmiotowe-osłuchowo:wzmożone

drżenie piersiowe, odgłos opukowy

drżenie piersiowe, odgłos opukowy

stłumiony, początkowo trzeszczenia,

stłumiony, początkowo trzeszczenia,

rzężenia

rzężenia



rtg: zacienienie segmentowe, płatowe

rtg: zacienienie segmentowe, płatowe

Zapalenie płuc –

Zapalenie płuc –

drobnoustroje atypowe

drobnoustroje atypowe



początek mniej nagły

początek mniej nagły



stany podgorączkowe <38 st. C

stany podgorączkowe <38 st. C



suchy męczący kaszel, ból gardła

suchy męczący kaszel, ból gardła



bóle stawów, bóle mięśniowe, objawy ze

bóle stawów, bóle mięśniowe, objawy ze

strony przewodu pokarmowego

strony przewodu pokarmowego



b. przedmiotowe- skąpe objawy

b. przedmiotowe- skąpe objawy

osłuchowe

osłuchowe



rtg: rozsiane zmiany naciekowe, zmiany

rtg: rozsiane zmiany naciekowe, zmiany

śródmiąższowe, obraz mlecznej szyby

śródmiąższowe, obraz mlecznej szyby

PZP bakteryjne- Leczenie

PZP bakteryjne- Leczenie



Dobór antybiotyku zazwyczaj empiryczny

Dobór antybiotyku zazwyczaj empiryczny

(b. podmiotowe, przedmiotowe, rtg)

(b. podmiotowe, przedmiotowe, rtg)

leczenie z wyboru:

leczenie z wyboru:

penicyliny, penicyliny z inhibitorem

penicyliny, penicyliny z inhibitorem

β

β

-

-

laktamaz

laktamaz

cefalosporyny II generacji

cefalosporyny II generacji

leczenie alternatywne:

leczenie alternatywne:

cefalosporyny II generacji, makrolidy, fluorochinolony

cefalosporyny II generacji, makrolidy, fluorochinolony

leczenie skojarzone – cefalosporyny II/III

leczenie skojarzone – cefalosporyny II/III

generacji+aminoglikozydy lub makrolidy

generacji+aminoglikozydy lub makrolidy

podawane p.o

podawane p.o

w szczególnych przypadkach- ciężkie zapalenie płuc, wiek

w szczególnych przypadkach- ciężkie zapalenie płuc, wiek

>60 lat

>60 lat

podawane i.v

podawane i.v

Szpitalne zapalenie płuc

Szpitalne zapalenie płuc



I grupa

I grupa

zapalenie lekkie, średnio-ciężkie u

zapalenie lekkie, średnio-ciężkie u

osób bez czynników ryzyka

osób bez czynników ryzyka

cefalosporyny II/III g.,

cefalosporyny II/III g.,

fluorochinolony

fluorochinolony

Szpitalne zapalenie płuc

Szpitalne zapalenie płuc



Grupa II

Grupa II

Chorzy z lekkiem lub średnio-ciężkim zapaleniem płuc z

Chorzy z lekkiem lub średnio-ciężkim zapaleniem płuc z

czynnikami ryzyka

czynnikami ryzyka

Leczenie skojarzone:

Leczenie skojarzone:

-chorzy po przebytej operacji brzusznej, z potwierdzonym

-chorzy po przebytej operacji brzusznej, z potwierdzonym

zachłyśnieciem (beztlenowce)-cefalosporyny II/III g.

zachłyśnieciem (beztlenowce)-cefalosporyny II/III g.

+klindamycyna

+klindamycyna

-chorzy z cukrzycą, niewydolnością nerek, po przebytym

-chorzy z cukrzycą, niewydolnością nerek, po przebytym

urazie głowy (Staphylococcus aureus MRSA)

urazie głowy (Staphylococcus aureus MRSA)

+wankomycyna lub teikoplanina

+wankomycyna lub teikoplanina

-chorzy poddani terapii glikokortykosteroidami (Legionella)

-chorzy poddani terapii glikokortykosteroidami (Legionella)

+makrolid

+makrolid

-chorzy z chorobami przewlekłymi, przebywający w OIT,

-chorzy z chorobami przewlekłymi, przebywający w OIT,

GKS, wcześniejsza antybiotykoterapia (P.aeruginosa,

GKS, wcześniejsza antybiotykoterapia (P.aeruginosa,

grzyby)- traktowani jak ciężkie zapalenie płuc

grzyby)- traktowani jak ciężkie zapalenie płuc

Szpitalne zapalenie płuc-

Szpitalne zapalenie płuc-

Leczenie

Leczenie

III grupa

III grupa

Chorzy z ciężkim zapaleniem płuc, z czynnikami

Chorzy z ciężkim zapaleniem płuc, z czynnikami

ryzyka, późnym początkiem, sztucznie wentylowani

ryzyka, późnym początkiem, sztucznie wentylowani

Najczęściej- P. aeruginosa, MRSA, Acinetobacter

Najczęściej- P. aeruginosa, MRSA, Acinetobacter

Aminoglikozydy+penicyliny z inhibitorem

Aminoglikozydy+penicyliny z inhibitorem

β

β

-laktamaz,

-laktamaz,

aminoglikozydy+cefalosporynyIIIg.,fluorochinolony

aminoglikozydy+cefalosporynyIIIg.,fluorochinolony

+ karbapenemy

+ karbapenemy

+ monobaktamy

+ monobaktamy

+ antybiotyki glikopeptydowe

+ antybiotyki glikopeptydowe

(wankomycyna)

(wankomycyna)

Czas trwania leczenia

Czas trwania leczenia

zapaleń płuc

zapaleń płuc



w dużej mierze zależy od czynnika etiologicznego

w dużej mierze zależy od czynnika etiologicznego



typowe zapalenie płuc ok.7-10 dni

typowe zapalenie płuc ok.7-10 dni



„

„

atypowe” zapalenie płuc ok.14-21 dni

atypowe” zapalenie płuc ok.14-21 dni



odpowiedź na leczenie: 48-72 godz.

odpowiedź na leczenie: 48-72 godz.



ustępowanie objawów klinicznych (gorączka,

ustępowanie objawów klinicznych (gorączka,

leukocytoza) -2-4 dni

leukocytoza) -2-4 dni



Objawy fizykalne ustepuja zwykle w ciągu ok. 10

Objawy fizykalne ustepuja zwykle w ciągu ok. 10

dni

dni



Zmiany radiologiczne utrzymują się znacznie

Zmiany radiologiczne utrzymują się znacznie

dłużej typowe- 4tyg, atypowe- czasem > 6tyg.

dłużej typowe- 4tyg, atypowe- czasem > 6tyg.

Wskazania do leczenia

Wskazania do leczenia

zapaleń płuc na OIT

zapaleń płuc na OIT



niewydolność oddechowa w stopniu

niewydolność oddechowa w stopniu

wymagającym sztucznej wentylacji lub

wymagającym sztucznej wentylacji lub

tlenoterapii

tlenoterapii



szybka progresja radiologiczna,

szybka progresja radiologiczna,

zajęcie więcej niż jednego płata płuc,

zajęcie więcej niż jednego płata płuc,

pojawienie się jamy w nacieku

pojawienie się jamy w nacieku



posocznica ze wstrząsem -RR <90/60

posocznica ze wstrząsem -RR <90/60

mmHg, konieczność stosowania amin

mmHg, konieczność stosowania amin

presyjnych dłużej niż 4 godz., diureza

presyjnych dłużej niż 4 godz., diureza

<20ml/godz.

<20ml/godz.

Wirusowe zapalenie płuc

Wirusowe zapalenie płuc



wirusy grypy (A i B), paragrypy, RS,

wirusy grypy (A i B), paragrypy, RS,

adenowirusy, coxackie, koronawirusy

adenowirusy, coxackie, koronawirusy



rzadko: wirus Ebstein-Barra, wirus

rzadko: wirus Ebstein-Barra, wirus

opryszczki, wirus cytomegalii

opryszczki, wirus cytomegalii



częste nadkażenia bakteryjne

częste nadkażenia bakteryjne



łagodna postać- leczenie objawowe

łagodna postać- leczenie objawowe



leki p/wirusowe łagodzą przebieg

leki p/wirusowe łagodzą przebieg

choroby ( amantadyna, rymantadyna)

choroby ( amantadyna, rymantadyna)



w nadkażeniach bakteryjnych-

w nadkażeniach bakteryjnych-

antybiotyki

antybiotyki

Grzybicze zapalenie płuc

Grzybicze zapalenie płuc



Candida albicans, Aspergillus

Candida albicans, Aspergillus

fumigatus, Cryptoccocus neoformans

fumigatus, Cryptoccocus neoformans



często obraz radiologiczny

często obraz radiologiczny

niecharakterystyczny

niecharakterystyczny



leczenie: amfoterycyna B,

leczenie: amfoterycyna B,

intrakonazol

intrakonazol

Zapalenie płuc –

Zapalenie płuc –

Pneumocystis carinii

Pneumocystis carinii



śródkomórkowy pasożyt

śródkomórkowy pasożyt



śródmiąższowe zapalenie płuc- rtg

śródmiąższowe zapalenie płuc- rtg

rozsiane zmiany guzkowe

rozsiane zmiany guzkowe



częste u osób chorych na AIDS

częste u osób chorych na AIDS



leczenie: kotrimoksazol,

leczenie: kotrimoksazol,

pentamidyna, dapson

pentamidyna, dapson

SARS- ciężki ostry zespół

SARS- ciężki ostry zespół

oddechowy

oddechowy



Pierwszy raz wykryto w Chinach w lutym 2003

Pierwszy raz wykryto w Chinach w lutym 2003



Czynnik etiologiczny- prawdopodobnie wirus

Czynnik etiologiczny- prawdopodobnie wirus

SARS-coV z rodziny Coronaviride

SARS-coV z rodziny Coronaviride



Przebiega z objawami „atypowego” zapalenia

Przebiega z objawami „atypowego” zapalenia

płuc, szybko prowadzi do niewydolności

płuc, szybko prowadzi do niewydolności

oddechowej

oddechowej



Leczeni przyczynowe nie jest znane, zalecane

Leczeni przyczynowe nie jest znane, zalecane

leki p/wirusowe, glikokortykosteroiy, antybiotyki

leki p/wirusowe, glikokortykosteroiy, antybiotyki



Zgodnie z zaleceniami WHO- obowiązek

Zgodnie z zaleceniami WHO- obowiązek

poddania się badaniom, leczeniu i kwarantannie

poddania się badaniom, leczeniu i kwarantannie

osób podejrzanych o SARS

osób podejrzanych o SARS