BUDŻET UNII

EUROPEJSKIEJ

Katowice 2008

Czym jest budżet Unii

Europejskiej?

Unia Europejska posiada własne

środki finansowe, umożliwiające

prowadzenie wspólnej polityki w

dziedzinach przewidzianych prawem

traktatowym oraz inne działania

integracyjne. Najważniejszy element

systemu finansowego UE stanowi

budżet ogólny, zatwierdzany przez

Radę oraz Parlament Europejski, a

zarządzany przez Komisję. Realizacja

budżetu podlega ścisłej kontroli.

Przed Polską stoi szansa

wykorzystania znacznych środków

finansowych pochodzących z budżetu

wspólnotowego.

Kiedy utworzono budżet

UE?

Pierwotnie każda ze Wspólnot Europejskich

miała swój odrębny budżet.

W 1967 r. w wyniku utworzenia wspólnych organów

naczelnych i zarządzających, połączono budżety EWG,

Euratomu oraz budżet administracyjny Europejskiej

Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS), tworząc budżet ogólny.

Poza nim - do lipca 2002 r. - znajdował się budżet

operacyjny EWWiS, co wynikało z obowiązywania

postanowień

Traktatu Paryskiego z 1951 r.

W 1971r. Wprowadzono system środków własnych Wspólnot

składający się z ceł i opłat rolnych. Osiem lat później

wprowadzono kolejny składnik oparty na niewielkiej

części VAT-u.

Kolejnym etapem kształtowania budżetu Wspólnoty

było wprowadzenie w 1984 r. rabatu brytyjskiego,

czyli zwolnienia Wielkiej Brytanii z części wpłat do

wspólnej kasy.

Największą reformę budżetu w ostatnich latach

przeprowadzono w 1988 roku w ramach tzw.
Pakietu Delors’a. Wprowadzono wtedy limity

środków własnych, wieloletnie plany finansowe

(perspektywy finansowe) z limitami wydatków w

poszczególnych kategoriach i kolejny instrument

stanowiący źródło dochodu, czyli wpłaty narodowe

oparte o procent Dochodu Narodowego Brutto.

Czym jest perspektywa

finansowa?

Perspektywy finansowe są zawierane w ramach tzw.

porozumień międzyinstytucjonalnych, tj. uzgodnień pomiędzy

Radą UE, Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską,

które pomimo tego, że nie są prawnie wiążące, mają duże

znaczenie polityczne.

Pierwsze porozumienie międzyinstytucjonalne podpisano w

1988 r. Zawierało ono Perspektywę Finansową na lata 1988-

1992 (I Pakiet Delors'a). Kolejne porozumienie zostało

osiągnięte w 1993 r., wraz z nową perspektywą finansową

na lata 1993-1999 (II Pakiet Delors'a).

Podstawą ustalenia Perspektywy Finansowej na lata 2000-

2006 było przyjęcie w 1999 r. dokumentu Agenda 2000.

Zostały w nim zawarte propozycje reformy wspólnej polityki

rolnej, zmian w finansowaniu rozwoju regionalnego, a także

zasady finansowania procesu rozszerzenia Unii o nowe kraje

członkowskie.

Głównym celem ustalania perspektyw finansowych jest

utrzymywanie dyscypliny wydatków budżetu. Wielkość

wydatków w budżetach rocznych musi uwzględniać

pułapy określone w perspektywie finansowej.

Priorytety polityczne UE są tu przekładane na wielkości

budżetowe.

Ujęcie wieloletnie zwiększa stabilność budżetu, gdyż

beneficjenci są w stanie przewidzieć poziom tych

wydatków w kolejnych latach.

Dzięki ramom ustalonym w perspektywie finansowej

współpraca między instytucjami zaangażowanymi

każdego roku do przyjmowania budżetu układa się lepiej,

niż w czasach gdy perspektywa nie istniała.

perspektywa

środki

opis

ujęcie
memoriałowe

środki na

zobowiązania
(commitment

appropriations)

Zapewnienie

finansowania z
budżetu UE działań
podejmowanych w
ramach polityk

wspólnotowych po
spełnieniu
określonych

warunków.

ujęcie kasowe

środki na

płatności

Środki na płatności
są wypłacane
beneficjentom
(państwom

członkowskim)
poprzez transfery
bankowe.

Zasady, wg których konstruowany

jest budżet

zasada jedności – wszystkie dochody i wydatki Wspólnoty powinny

być ujęte w budżecie ogólnym, stanowiącym jednolity dokument;

zasada uniwersalizmu - dochody budżetowe nie powinny być

przypisywane do konkretnych wydatków;

zasada równowagi budżetowej - wykluczającej założenie z góry

istnienia deficytu budżetowego - jeśli takowy w ciągu roku

budżetowego się zdarzy, uchwalany jest budżet uzupełniający lub

korygujący;

zasada sporządzania budżetu na okres roku - przestrzeganie tej

zasady Wspólnota musi godzić z potrzebą planowania wieloletniego;

zasada specjalizacji wydatków - głoszącej, że każdy wydatek musi

mieć swoje określone przeznaczenie

Procedura uchwalania

budżetu

Uchwalanie corocznego budżetu UE jest procedurą

trwającą około roku. Składa się z kilku etapów:

I.

ETAP – realizowany jest w okresie od stycznia do kwietnia

roku poprzedzającego wejście budżetu w życie. Prace

Komisji Europejskiej nad jego wstępnym projektem.

II.

ETAP – na przełomie kwietnia i maja na posiedzeniu ACOR

(Komitetu Doradczego Rady ds. Zasobów Własnych)

ustalana jest podstawa środków własnych UE,

określających wielkość wpłat państw członkowskich do

kasy UE.

III.

ETAP – w maju Komisja Europejska prezentuje wstępny

projekt budżetu. Następnie inicjatywa budżetowa

przekazywana jest Radzie UE, która pracuje nad

dokumentem do lipca.

IV.

ETAP – w lipcu następuje tzw. pierwsze czytanie. Po

zatwierdzeniu przez Radę UE projekt przekazywany jest do
Parlamentu Europejskiego.

V.

ETAP – w drugiej połowie października Parlament uchwala

swoją

wersję dokumentu, która przesyłana jest do Rady.

Rozpoczyna się tzw. drugie czytanie budżetu, które do
połowy listopada odbywa

się w Radzie.

VI.

ETAP - po zapoznaniu się z poprawkami PE i wypracowaniu
swojego stanowiska, Rada przesyła poprawioną wersję

projektu budżetu z powrotem do PE.

VII.

ETAP – w połowie grudnia Parlament Europejski

zatwierdza

ostateczną wersję budżetu.

Finansowanie budżetu

Środki finansowe wpływają do budżetu UE ze składek
państw członkowskich, czyli tzw. środków własnych UE.

Źródła finansowania składek:

Na jakie cele wydawane są

środki z budżetu?

Trwały wzrost

Obejmuje on:

Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i

zatrudnienia –

wspieranie badań, szkolnictwa,

innowacyjności i mobilności

Spójność na rzecz wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia – rozwijanie potencjału
gospodarczego w całej UE.

Zasoby naturalne i ich

ochrona

finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej (WPR)
finansowanie polityki rybołówstwa i ochrony środowiska

Obywatelstwo, wolność,

bezpieczeństwo i

sprawiedliwość

Wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość –
finansowanie polityki migracyjnej oraz
bezpieczeństwa i sprawiedliwości

Obywatelstwo – środki m.in. na politykę kulturalną,
programy popularyzujące kulturę i sztukę
europejską oraz informowanie i dialog z
obywatelami UE

UE jako partner na arenie

międzynarodowej

Pomoc rozwojowa UE dla państw rozwijających się
Polityka sąsiedztwa
Pomoc przedakcesyjna
Wydatki na pomoc humanitarną

Administracja

Zapewnia środki na funkcjonowanie aparatu
administracji KE, Rady, Parlamentu i innych
instytucji UE, a także na świadczenia socjalne dla
unijnych urzędników.

Wyrównania

Czasowe wsparcie dla budżetów mniej zamożnych
państw członkowskich.

Perspektywa finansowa

2007-2013

Prace nad nową Perspektywą Finansową na lata 2007-2013

rozpoczęły się już w 2004 r. Punktem wyjścia było przyjęcie

przez Komisję Europejską komunikatu z dnia 10 lutego 2004 r.

Budowanie naszej wspólnej przyszłości - Wyzwania polityczne

i środki budżetowe w rozszerzonej Unii, zawierającego projekt

nowej Perspektywy Finansowej 2007-2013. Najpierw w

sprawie budżetu musiały porozumieć się rządy państw Unii,

które osiągnęły ostateczne porozumienie na szczycie Rady w

grudniu 2005 r. Potem jednak eurodeputowani, rozczarowani

zbyt niskim poziomem wydatków, zagrozili jego odrzuceniem.

Ostatecznie, po długich negocjacjach, dotyczących m.in.

procentu udziału unijnego budżetu w dochodzie narodowym

brutto Wspólnoty, projekt nowej Perspektywy Finansowej na

lata 2007-2013 został przyjęty 17 maja 2006 r. w ramach

Międzyinstytucjonalnego Porozumienia w sprawie dyscypliny

budżetowej i poprawy procedury budżetowej pomiędzy

Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją Europejską.

Budżet na lata 2007-2013

Środki na zobowiązania

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Ogółem

2007-2013

1. Trwały wzrost

54.405

56.736

59.197

61.144

63.601

66.640

69.678

431.401

1a
Konkurencyjność na rzecz
wzrostu i zatrudnienia

8.918

9.847

10.769

11.750

12.974

14.239

15.490

83.987

1b

Spójność na rzecz
wzrostu i zatrudnienia

45.487

46.889

48.428

49.394

50.627

52.401

54.188

347.414

2. Zarządzanie zasobami
naturalnymi i ich ochrona

58.351

58.800

59.252

59.726

60.191

60.663

61.142

418.125

w tym: wydatki związane

z rynkiem i płatności
bezpośrednie

45.759

46.217

46.679

47.146

47.617

48.093

48.574

330.085

3. Obywatelstwo,
wolność, bezpieczeństwo

i sprawiedliwość

1.273

1.362

1.523

1.693

1.889

2.105

2.376

12.221

3a

Wolność, bezpieczeństwo
i sprawiedliwość

637

747

872

1.025

1.206

1.406

1.661

7.554

3b
Obywatelstwo

636

615

651

668

683

699

715

4.667

4. UE jako partner

globalny

6.578

7.002

7.440

7.893

8.430

8.997

9.595

55.935

5. Administracja

7.039

7.380

7.699

8.008

8.334

8.670

9.095

56.225

6. Wyrównania

455

207

210

862

Środki na zobowiązania

ogółem (*)

128.091

131.487

135.321

138.464

142.445

147.075

151.886

974.769

Jako procent DNB

(dochodu narodowego

brutto) UE

1,07%

1,06%

1,04%

1,02%

1,01%

1,00%

1,00%

1,03%

Środki na płatności (**)

123.790

129.481

123.646

133.202

133.087

139.908

142.180

925.294

Jako procent DNB

1,04%

1,04%

0,95%

0.98%

0,94%

0,95%

0,93%

0.98%

Pułap środków własnych

jako procent DNB

1,24%

1,24%

1,24%

1,24%

1,24%

1,24%

1,24%

1,24%

Wynegocjowany budżet stanowi 1,05 proc. DNB Unii

Europejskiej. Jest to mniej niż proponowała Komisja

Europejska (1,14%), jednakże więcej niż postulowali
najwięksi płatnicy netto (kraje, które do unijnej kasy

więcej wpłacają, niż z niej wypłacają) - 1%. Dla Polski

porozumienie budżetowe przewiduje 89,6 mld euro

w ciągu siedmiu lat, co po opłaceniu naszych składek

do unijnej kasy oznacza netto około 60 mld euro.

Najwięcej, bo aż 59,7 mld euro Polska może

otrzymać w ramach funduszy strukturalnych i

spójności na rozwój najbiedniejszych regionów, walkę

z bezrobociem czy budowę infrastruktury. Ponadto z

unijnej kasy trafi ponad 24 mld euro do polskiego

rolnictwa (w tym na dopłaty bezpośrednie i rozwój

obszarów wiejskich), reszta na rozmaite programy

unijne, w tym edukacyjne (jak Erasmus) i naukowe

oraz na cele związane z polityką sprawiedliwości i

spraw wewnętrznych (jak ochrona granic i walka z

terroryzmem).

Budżet 2008

Po raz pierwszy w historii wydatki na

wzrost i zatrudnienie przewyższają

wydatki na zasoby naturalne, czyli m.in.

rolnictwo.

129,1 mld
€

Budżet UE na rok 2008

Środki na
zobowiązania

Środki na
płatności

Budżet 2009

Proponowany podział wydatków z budżetu
UE:

Dziękujemy!

Źródła:

Financial Programming and budget:

http://ec.europa.eu/budget/index_en.htm
Budżet Unii Europejskiej:
http://europa.eu/abc/budget/index_pl.htm
EUROPA – Działalność Unii Europejskiej – Budżet:

http://europa.eu/pol/financ/index_pl.htm
Dyrekcja Generalna ds. Budżetu:
http://ec.europa.eu/dgs/budget/index_pl.htm
UKIE: http://www.ukie.gov.pl/WWW/serce.nsf/DocByLocation?

OpenView&RestrictToCategory=Obszary%20tematyczne

%3EFinanse%20Unii%20Europejskiej

Zdjęcia:

Wikipedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej: http://www.ukie.gov.pl/

Portal EUROPA: http://europa.eu/index_pl.htm

Regionalne Centrum Informacji
Europejskiej
ul. Kościuszki 6
40-049 Katowice
www.rcie.katowice.pl
[e-mail]
[e-mail]
tel. [phone]