Ochrona
Ochrona
własności
własności
intelektualnej,
intelektualnej,
bezpieczeństwo
bezpieczeństwo
pracy i
pracy i
ergonomia
ergonomia
Dr inż.
Dr inż.
Aleksander
Aleksander
Gwiazda
Gwiazda
Wiadomości wstępne
Wykład 1
Plan wykładu
Plan wykładu
Teoria prawa
Teoria prawa
Systematyka prawa
Systematyka prawa
Filozofia prawa
Filozofia prawa
Prawo to zespół norm wydanych lub
usankcjonowanych przez państwo i
zagwarantowanych
przymusem
państwa.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja prawa
Ogólnie systemy prawa dzielą się na
prawo
stanowione
i
prawo
precedensowe.
Drugi
podział
dzieli
prawo
na
zwyczajowe i prawo umowne.
Teoria prawa
Teoria prawa
Rodzaje prawa
Prawo jest nierozerwalnie związane z
państwem.
Prawo
jest
stanowione
lub
sankcjonowane przez państwo
Prawo stanowi zbiór uporządkowany.
Teoria prawa
Teoria prawa
Cechy prawa
Teoria prawa
Teoria prawa
Instrumentalne cele prawa
•Prawo służy do kontrolowania ludzkich
zachowań
•Prawo służy do rozdziału dóbr i
ciężarów
•Prawo służy do rozstrzygania
konfliktów
•Prawo służy do organizowania życia
społecznego
•Prawo służy do socjalizacji członków
społeczeństwa
Teoria prawa
Teoria prawa
Źródła prawa
Źródłem prawa jest sformalizowany
akt władzy państwowej zawierający
przepisy prawne.
Na źródła prawa składają się między
innymi:
• ustawy
• rozporządzenia
• uchwały
• zarządzenia
Praworządność jest to taki stan
faktyczny, w którym podstawowe
dziedziny stosunków społecznych są
uregulowane przepisami prawnymi i
przepisy te są przez organy państwa
ściśle przestrzegane.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja praworządności
Stosowanie
prawa
polega
na
posługiwaniu się przez organy państwa
przepisami
prawnymi
jak
instrumentami
służącymi
podejmowaniu decyzji.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja stosowania prawa
Świadomość
prawna
to
ocena
obowiązującego
prawa
przez
społeczeństwo i postulaty dotyczące
zmiany prawa w pożądanym przez
społeczeństwie kierunku.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja świadomości prawnej
Stosunek prawny to stosunek społeczny
uregulowany przez prawo.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja stosunku prawnego
W każdym stosunku występuje 5
elementów:
Teoria prawa
Teoria prawa
Elementy stosunku prawnego
• prawo podmiotowe
• obowiązek odpowiadający prawu
podmiotowemu
• podmiot prawa
• podmiot obowiązku
• przedmiot stosunku prawnego
Zdarzenie prawne to takie zdarzenie,
które pociąga za sobą powstanie,
zmianę lub rozwiązanie stosunku
prawnego.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja zdarzenia prawnego
Zdarzenia prawne dzielą się na:
Teoria prawa
Teoria prawa
Rodzaje zdarzeń prawnych
• zdarzenia
• działania
Działania dzielą się na:
• czyny
• akty prawne
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja czynu
Czynem w prawie określa się każde
uzewnętrznione
zachowanie
się
człowieka, sterowane jego psychiką
i
mające
doniosłość
prawną
(społeczną).
Rozróżnia się czyny dozwolone i
zabronione.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja aktu prawnego
Akt prawny to ujęty w odpowiedniej
formie wyraz woli państwa. Może być
ogólny lub indywidualny, normatywny
lub nienormatywny.
Akt prawny normatywny musi być
publikowany.
Obszerny akt normatywny nosi nazwę
kodeksu.
Teoria prawa
Teoria prawa
Rodzaje aktów prawnych
• czynności prawne
• akty administracyjne
• orzeczenia sądowe
konstytutywne
Akty prawne to:
O luce prawnej mówimy gdy brak jest
norm społecznych dla takiego stosunku
społecznego, który, biorąc pod uwagę
całokształt
obowiązującego
prawa,
powinien być uregulowany.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja luki prawnej
Lukę w prawie wypełnia się na
zasadzie:
• analogii ustawy
• analogii prawa
Norma
prawna
to
wynikająca
z
przepisów reguła postępowania, wydana
lub usankcjonowana przez państwo,
zagwarantowana przymusem państwa.
Norma prawna ma charakter ogólny i
dwustronny.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja normy prawnej
Norma prawna może być:
Teoria prawa
Teoria prawa
Cechy normy prawnej
• imperatywna (bezwzględnie
obowiązująca)
• dyspozytywna (względnie
obowiązująca)
Norma prawna może być:
• moralnie pozytywna
• moralnie negatywna
• moralnie obojętna
Norma prawna składa się z: hipotezy,
dyspozycji oraz sankcji.
Kto
zatrudnia
lub
powierza
wykonywanie
innej
pracy
bezrobotnemu,
nie
zawiadamiając
właściwego powiatowego urzędu pracy,
podlega karze grzywny.
hipoteza: nie zawiadamiając ...
dyspozycja: podlega ...
sankcja: wysokość grzywny
Teoria prawa
Teoria prawa
Konstrukcja normy prawnej
Przepisem nazywamy elementarną
część
ustawy
lub
innego
aktu
normatywnego. Przepisem jest więc
artykuł, paragraf, punkt, ustęp itd.
Teoria prawa
Teoria prawa
Definicja przepisu prawnego
Teoria prawa
Teoria prawa
Wykładnia prawa
Wykładnią czyli interpretacją prawa jest
zespół czynności zmierzających do
ustalenia właściwej treści norm prawny,
zawartych w przepisach. Wykładnia
może być stwierdzająca, ścieśniająca
lub rozszerzająca.
Teoria prawa
Teoria prawa
Rodzaje wykładni prawa
Wykładnia prawa dzieli się na:
• autentyczną
• legalną
• praktyczną
• doktrynalną
Teoria prawa
Teoria prawa
Metody wykładni prawa
Wykładnia prawa może być dokonana
metodą:
• historyczną
• systematyczną
• celowościową
• słowną
Systemem prawa nazywa się całokształt
obowiązujących w państwie przepisów, z
uwzględnieniem
ich
podziału
na
gałęzie, oraz zespół zasadniczych idei
przewodnich, na których opiera się
ustrój państwa, a także podstawowe
idee prawne.
Systematyka prawa
Systematyka prawa
Definicja systemu prawa
Systematyka prawa
Systematyka prawa
Podział prawa
Prawo dzieli się na:
• publiczne i prywatne
• materialne i formalne
• międzynarodowe i
wewnętrzne
• prawo konstytucyjne
• prawo
administracyjne
• prawo finansowe
• prawo cywilne
• prawo rodzinne
• prawo pracy
• prawo karne
• prawo procesowe
Systematyka prawa
Systematyka prawa
Przykładowe gałęzie prawa
Podsumowanie
1.Prawo związane jest z państwem.
2..
Dziękuję z uwagę