background image

 

 

 

 

Klasyfikacje 

Klasyfikacje 

uszkodzeń 

uszkodzeń 

wzroku

wzroku

background image

 

 

 

 

Rodzaje i typy widzenia

Rodzaje i typy widzenia

    • 

    • 

WIDZENIE CENTRALNE

WIDZENIE CENTRALNE

 – (środkowe), czyli plamka żółta 

 – (środkowe), czyli plamka żółta 

znajdująca się w środku siatkówki – odpowiedzialne za widzenie 

znajdująca się w środku siatkówki – odpowiedzialne za widzenie 

bardzo małych elementów, przedmiotów – liter, cyfr – bywa 

bardzo małych elementów, przedmiotów – liter, cyfr – bywa 

nazywane OSRTOŚCIĄ WIDZENIA

nazywane OSRTOŚCIĄ WIDZENIA

    • 

    • 

WIDZENIE OBWODOWE

WIDZENIE OBWODOWE

 – umożliwia widzenie dużych 

 – umożliwia widzenie dużych 

przedmiotów będących w ruchu i zjawisk w całej ich zmienności, 

przedmiotów będących w ruchu i zjawisk w całej ich zmienności, 

bywa nazywane

bywa nazywane

    

    

WIDZENIEM KOMUNIKACYJNYM bo umożliwia orientację przestrzenne

WIDZENIEM KOMUNIKACYJNYM bo umożliwia orientację przestrzenne

    • 

    • 

WIDZENIE STEREOSKOPOWE

WIDZENIE STEREOSKOPOWE

 – czyli widzenie obuoczne 

 – czyli widzenie obuoczne 

trójwymiarowe.

trójwymiarowe.

    

    

Umożliwia widzenie perspektywy, głębi i horyzontu

Umożliwia widzenie perspektywy, głębi i horyzontu

    

    

WIDZENIE BARW

WIDZENIE BARW

 – umożliwia rozróżnianie barw, odcieni, 

 – umożliwia rozróżnianie barw, odcieni, 

kontrastu

kontrastu

    • 

    • 

WIDZENIE NOCNE

WIDZENIE NOCNE

 – możliwość orientacji w ciemności dzięki 

 – możliwość orientacji w ciemności dzięki 

zdolnościom adaptacyjnym receptorów wzrokowych

zdolnościom adaptacyjnym receptorów wzrokowych

background image

 

 

 

 

Dzieci z uszkodzonym narządem wzroku nie 

Dzieci z uszkodzonym narządem wzroku nie 

stanowią jednolitej grupy.

stanowią jednolitej grupy.

•Na skutek zadziałania negatywnych 

•Na skutek zadziałania negatywnych 

czynników wewnętrznych (genetycznych, 

czynników wewnętrznych (genetycznych, 

wrodzonych, chorobowych) lub 

wrodzonych, chorobowych) lub 

zewnętrznych (urazów) może wystąpić 

zewnętrznych (urazów) może wystąpić 

różnego rodzaju uszkodzenie wzroku. 

różnego rodzaju uszkodzenie wzroku. 

•Trwała dysfunkcja wzroku , inaczej zwana 

•Trwała dysfunkcja wzroku , inaczej zwana 

jego uszkodzeniem, jest to wada jego 

jego uszkodzeniem, jest to wada jego 

struktury anatomicznej i czynności w 

struktury anatomicznej i czynności w 

stosunku do stanu normalnego.

stosunku do stanu normalnego.

• Uszkodzenie może występować w różnym 

• Uszkodzenie może występować w różnym 

stopniu i zakresie albo nawet dotyczyć 

stopniu i zakresie albo nawet dotyczyć 

wszystkich czynności narządu wzroku.

wszystkich czynności narządu wzroku.

 

 

background image

 

 

 

 

Kryteria oceny zdolności 

Kryteria oceny zdolności 

widzenia: ostrość widzenia, 

widzenia: ostrość widzenia, 

pole widzenia, możliwość 

pole widzenia, możliwość 

rehabilitacji pedagogicznej

rehabilitacji pedagogicznej

background image

 

 

 

 

Ostrość widzenia

Ostrość widzenia

obniżenie ostrości wzroku- uszkodzenie 

obniżenie ostrości wzroku- uszkodzenie 

widzenia centralnego (środkowego) 

widzenia centralnego (środkowego) 

występuje wówczas, gdy człowiek nie widzi 

występuje wówczas, gdy człowiek nie widzi 

przedmiotów o określonej wielkości z 

przedmiotów o określonej wielkości z 

odległości z, jakiej widzi oko pełnosprawne 

odległości z, jakiej widzi oko pełnosprawne 

(miarowe). Widzenie centralne mierzone 

(miarowe). Widzenie centralne mierzone 

jest ostrością wzroku, czyli zdolnością 

jest ostrością wzroku, czyli zdolnością 

rozróżniania dwóch punktów przy 

rozróżniania dwóch punktów przy 

maksymalnym zbliżeniu. Jeżeli oko tego 

maksymalnym zbliżeniu. Jeżeli oko tego 

nie potrafi i widzi te punkty jako jeden 

nie potrafi i widzi te punkty jako jeden 

zlewający się i niewyraźny punkt lub ich w 

zlewający się i niewyraźny punkt lub ich w 

ogóle nie widzi, to znaczy, że ostrość 

ogóle nie widzi, to znaczy, że ostrość 

wzroku jest obniżona - odbiega od normy. 

wzroku jest obniżona - odbiega od normy. 

background image

 

 

 

 

Międzynarodowa 

Międzynarodowa 

Klasyfikacja obniżenia 

Klasyfikacja obniżenia 

Ostrości Wzroku

Ostrości Wzroku

background image

 

 

 

 

Kategoria

Kategoria

Stopień 

Stopień 

uszkodzenia 

uszkodzenia 

ostrości 

ostrości 

wzroku

wzroku

Ostrość 

Ostrość 

wzroku po 

wzroku po 

korekcie

korekcie

Terminologia

Terminologia

Wzrok w 

Wzrok w 

granicach 

granicach 

normy

normy

Od 0,8 do 1,0

Od 0,8 do 1,0

Wzrok 

Wzrok 

całkowicie 

całkowicie 

normalny

normalny

lekki

lekki

Poniżej 0,8

Poniżej 0,8

Wzrok prawie 

Wzrok prawie 

normalny

normalny

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć

ć

umiarkowany

umiarkowany

Poniżej 0,3

Poniżej 0,3

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć umiarkowana

ć umiarkowana

znaczny

znaczny

Poniżej 0,1

Poniżej 0,1

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć znaczna

ć znaczna

Ślepota

Ślepota

Głęboki

Głęboki

Poniżej 0,05

Poniżej 0,05

Słabowzrocznoś

Słabowzrocznoś

ć głęboka lub 

ć głęboka lub 

ślepota 

ślepota 

umiarkowana

umiarkowana

Prawie 

Prawie 

całkowity

całkowity

Poniżej 0,02

Poniżej 0,02

Ślepota 

Ślepota 

prawie 

prawie 

całkowita 

całkowita 

poczucie 

poczucie 

światła

światła

Całkowity

Całkowity

0,00

0,00

Ślepota 

Ślepota 

całkowita

całkowita

background image

 

 

 

 

Słabowzroczność może przyjąć 

Słabowzroczność może przyjąć 

różne formy. Obniżenie ostrości 

różne formy. Obniżenie ostrości 

wzroku ma przede wszystkim 

wzroku ma przede wszystkim 

negatywny wpływ na widzenie 

negatywny wpływ na widzenie 

przedmiotów, ich kształtów, a 

przedmiotów, ich kształtów, a 

zwłaszcza małych i bardzo 

zwłaszcza małych i bardzo 

małych przedmiotów, w tym 

małych przedmiotów, w tym 

również liter, cyfr i innych 

również liter, cyfr i innych 

znaków graficznych (pisma, 

znaków graficznych (pisma, 

druku). 

druku). 

background image

 

 

 

 

Klasyfikacja Światowej 

Klasyfikacja Światowej 

Organizacji Zdrowia 

Organizacji Zdrowia 

wyodrębnia trzy 

wyodrębnia trzy 

kategorie ostrości 

kategorie ostrości 

wzroku, a mianowicie: 

wzroku, a mianowicie: 

wzrok normalny

wzrok normalny

 

 

słabowzroczność

słabowzroczność

 

 

ślepota 

ślepota 

background image

 

 

 

 

Pole widzenia

Pole widzenia

Zaburzenia widzenia obwodowego 

Zaburzenia widzenia obwodowego 

przejawiają się w ograniczeniach i 

przejawiają się w ograniczeniach i 

ubytkach pola widzenia. Normalne pole 

ubytkach pola widzenia. Normalne pole 

widzenia każdego oka wynosi w 

widzenia każdego oka wynosi w 

płaszczyźnie poziomej 150 stopni, a w 

płaszczyźnie poziomej 150 stopni, a w 

płaszczyźnie pionowej 120. 

płaszczyźnie pionowej 120. 

Przy częściowym nakładaniu się pól obu 

Przy częściowym nakładaniu się pól obu 

oczu pełne pole widzenia człowieka wynosi 

oczu pełne pole widzenia człowieka wynosi 

w płaszczyźnie poziomej wynosi 200 

w płaszczyźnie poziomej wynosi 200 

stopni. 

stopni. 

background image

 

 

 

 

Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, 

Międzynarodowa Klasyfikacja Uszkodzeń, 

Niepełnosprawności i Upośledzeń przejmuje 

Niepełnosprawności i Upośledzeń przejmuje 

następujące formy uszkodzeń pola 

następujące formy uszkodzeń pola 

widzenia:

widzenia:

 

 

 

 

Koncentryczne (równomierne) ograniczenie 

Koncentryczne (równomierne) ograniczenie 

pola widzenia, które może być: 

pola widzenia, które może być: 

- niewielkie - średnica pola widzenia 120 stopni i 

- niewielkie - średnica pola widzenia 120 stopni i 

mniej, 

mniej, 

- umiarkowane - średnica pola 60 stopni i mniej, 

- umiarkowane - średnica pola 60 stopni i mniej, 

- znaczne - średnica pola 20 stopni i mniej, 

- znaczne - średnica pola 20 stopni i mniej, 

- głębokie - średnica pola 5 stopni i mniej, 

- głębokie - średnica pola 5 stopni i mniej, 

- widzenie lunetowe - widzenie tylko bardzo małą 

- widzenie lunetowe - widzenie tylko bardzo małą 

częścią siatkówki (jak w przypadku patrzenia 

częścią siatkówki (jak w przypadku patrzenia 

przez dziurkę od klucza).

przez dziurkę od klucza).

 

 

background image

 

 

 

 

Widzenie połowiczne (ślepota połowiczna) 

Widzenie połowiczne (ślepota połowiczna) 

polegająca na wypadnięciu połowy pola 

polegająca na wypadnięciu połowy pola 

widzenia po lewej lub prawej stronie. 

widzenia po lewej lub prawej stronie. 

Inne uszkodzenia pola widzenia, do 

Inne uszkodzenia pola widzenia, do 

których należą wysepkowe jego ubytki w 

których należą wysepkowe jego ubytki w 

postaci mroczków (np. mroczek centralny 

postaci mroczków (np. mroczek centralny 

w okolicy plamki żółtej) lub ćwiartkowego 

w okolicy plamki żółtej) lub ćwiartkowego 

wypadnięcia pola widzenia. 

wypadnięcia pola widzenia. 

Zaburzeniu może również ulec widzenie 

Zaburzeniu może również ulec widzenie 

barw (ślepota na barwy), widzenie 

barw (ślepota na barwy), widzenie 

stereoskopowe (obuoczne) i widzenie 

stereoskopowe (obuoczne) i widzenie 

nocne, czyli adaptacja do widzenia w 

nocne, czyli adaptacja do widzenia w 

słabych warunkach świetlnych. 

słabych warunkach świetlnych. 

background image

 

 

 

 

Ograniczenie czy ubytki pola 

Ograniczenie czy ubytki pola 

widzenia powodują znaczne 

widzenia powodują znaczne 

ograniczenia i trudności w 

ograniczenia i trudności w 

postrzeganiu dużych 

postrzeganiu dużych 

przedmiotów i przestrzeni wraz 

przedmiotów i przestrzeni wraz 

z wypełniającymi ją 

z wypełniającymi ją 

przedmiotami, osobami i 

przedmiotami, osobami i 

zjawiskami. 

zjawiskami. 

background image

 

 

 

 

Podział i definicja Światowej Organizacji 

Podział i definicja Światowej Organizacji 

Zdrowia opiera się na kryteriach 

Zdrowia opiera się na kryteriach 

medycznych, na uszkodzeniu podstawowych 

medycznych, na uszkodzeniu podstawowych 

czynności wzrokowych, a więc osłabieniu 

czynności wzrokowych, a więc osłabieniu 

ostrości wzroku i zaburzeniu pola widzenia. 

ostrości wzroku i zaburzeniu pola widzenia. 

Wyróżnia ona:

Wyróżnia ona:

-osoby niewidome

-osoby niewidome

-osoby słabowidzące

-osoby słabowidzące

background image

 

 

 

 

Osobami niewidomymi są: 

Osobami niewidomymi są: 

- osoby całkowicie niewidome - ostrość 

- osoby całkowicie niewidome - ostrość 

wzroku 0,00, 

wzroku 0,00, 

- osoby z ostrością wzroku nie większą 

- osoby z ostrością wzroku nie większą 

niż 0,05, a więc osoby ze ślepotą 

niż 0,05, a więc osoby ze ślepotą 

umiarkowaną lub słabowzrocznością 

umiarkowaną lub słabowzrocznością 

głęboką, 

głęboką, 

- osoby z ograniczonym polem 

- osoby z ograniczonym polem 

widzenia nie większym niż 20 stopni, 

widzenia nie większym niż 20 stopni, 

niezależnie od ostrości wzroku (może 

niezależnie od ostrości wzroku (może 

być wyższa niż 0,05).

być wyższa niż 0,05).

 

 

background image

 

 

 

 

Osobami słabowidzącymi są 

Osobami słabowidzącymi są 

osoby, u których ostrość 

osoby, u których ostrość 

wzroku wynosi od 0,05 do 0,3, 

wzroku wynosi od 0,05 do 0,3, 

a w znaczeniu szerokim do 

a w znaczeniu szerokim do 

słabowidzących zalicza się 

słabowidzących zalicza się 

także osoby ze 

także osoby ze 

słabowzrocznością głęboką, 

słabowzrocznością głęboką, 

zaliczone do osób 

zaliczone do osób 

niewidomych. 

niewidomych. 

background image

 

 

 

 

Klasyfikacja osób 

Klasyfikacja osób 

niewidomych wg definicji 

niewidomych wg definicji 

zawodowej 

zawodowej 

  

  

 

 

Osobami niewidomymi są osoby, które w 

Osobami niewidomymi są osoby, które w 

pracy zawodowej opierają się głównie na 

pracy zawodowej opierają się głównie na 

pozostałych zmysłach, a więc - całkowicie 

pozostałych zmysłach, a więc - całkowicie 

niewidomi. Natomiast w odniesieniu do 

niewidomi. Natomiast w odniesieniu do 

innych osób z uszkodzonym wzrokiem 

innych osób z uszkodzonym wzrokiem 

oznacza to, że zachowana sprawność wzroku 

oznacza to, że zachowana sprawność wzroku 

jest zbyt mała (niska) do wypełniania funkcji 

jest zbyt mała (niska) do wypełniania funkcji 

orientacyjnej na stanowisku i w miejscu pracy 

orientacyjnej na stanowisku i w miejscu pracy 

oraz funkcji kierującej i kontrolującej w trakcie 

oraz funkcji kierującej i kontrolującej w trakcie 

wykonywania pracy. Są to osoby zawodowo 

wykonywania pracy. Są to osoby zawodowo 

niewidome. 

niewidome. 

background image

 

 

 

 

słabowidzące są to osoby, które 

słabowidzące są to osoby, które 

pomimo znacznego uszkodzenia 

pomimo znacznego uszkodzenia 

czynności wzrokowych 

czynności wzrokowych 

wykorzystują je dla orientacji, 

wykorzystują je dla orientacji, 

kierowania i kontrolowania 

kierowania i kontrolowania 

przebiegu pracy.

przebiegu pracy.

 

 

background image

 

 

 

 

Podział wad wzroku ze względu na 

Podział wad wzroku ze względu na 

możliwość rehabilitacji

możliwość rehabilitacji

pedagogicznej

pedagogicznej

NIEWIDOMI

NIEWIDOMI

 – nie widzą nic, cechuje ich niemożność korzystania z wrażeń

 – nie widzą nic, cechuje ich niemożność korzystania z wrażeń

wzrokowych. Brak wrażeń wzrokowych kompensowana jest przez: dotyk,

wzrokowych. Brak wrażeń wzrokowych kompensowana jest przez: dotyk,

słuch, procesy korowe

słuch, procesy korowe

• 

• 

SZCZĄTKOWO WIDZĄCY

SZCZĄTKOWO WIDZĄCY

 – spostrzegają zarysy kształtów przedmiotów,

 – spostrzegają zarysy kształtów przedmiotów,

ruch, mogą mieć możliwość rozróżniania barw oraz wzrokowej orientacji

ruch, mogą mieć możliwość rozróżniania barw oraz wzrokowej orientacji

przestrzennej. Braki w widzeniu są tak duże, że w poznaniu otoczenia dominuje 

przestrzennej. Braki w widzeniu są tak duże, że w poznaniu otoczenia dominuje 

dotyk i inne zmysły, uzupełniane tylko wrażeniami wzrokowymi

dotyk i inne zmysły, uzupełniane tylko wrażeniami wzrokowymi

• 

• 

SŁABO WIDZĄCY

SŁABO WIDZĄCY

 – ostrość wzroku mieści się w granicach 0,06 – 0,25 (z

 – ostrość wzroku mieści się w granicach 0,06 – 0,25 (z

odległości 1-5 metrów mogą odróżnić czarne znaki wysokości 3 cm., które

odległości 1-5 metrów mogą odróżnić czarne znaki wysokości 3 cm., które

osoba normalnie widząca rozpoznaje z odległości 20 m.). Widzenie jest na tyle

osoba normalnie widząca rozpoznaje z odległości 20 m.). Widzenie jest na tyle

sprawne, że w poznawaniu świata dominuje wzrok. Inne zmysły pełnią funkcje

sprawne, że w poznawaniu świata dominuje wzrok. Inne zmysły pełnią funkcje

pomocnicze, rozszerzają spostrzeżenia. Jest to grupa bardzo zróżnicowana od

pomocnicze, rozszerzają spostrzeżenia. Jest to grupa bardzo zróżnicowana od

zaburzenia widzenia barw, przez zaburzenie widzenia jednoocznego, do 

zaburzenia widzenia barw, przez zaburzenie widzenia jednoocznego, do 

obuocznego

obuocznego


Document Outline