KOLIBAKTERIOZY PROSIĄT

(colibacteriosis)

KOLIBAKTERIOZY

PROSIĄT

• Zakaźna i zaraźliwa choroba

przewodu pokarmowego świń,
przebiegająca z objawami biegunki.

• Najczęściej występująca infekcja u

prosiąt

• Jedna z głównych przyczyn strat

ekonomicznych w hodowli trzody
chlewnej.

Etiologia

• Czynnikiem etiologicznym kolibakteriozy

są patogenne szczepy Escherichia coli.

• Biorąc pod uwagę mechanizmy ich

chorobotworczego działania możemy

podzielić je na kilka grup:

1. enterotoksyczne (ETEC)
2. enteroinwazyjne (EIEC)
3. enteropatogenne (EPEC)
4. enterokrwotoczne/werotoksyczne

(EHEC/VTEC)

5. enteroagregacyjne (EAEC)

U prosiąt prawie wszystkie przypadki

kolibakteriozy są wynikiem infekcji
szczepami ETEC, sporadycznie
izoluje się szczepy EPEC lub EHEC.

Czynniki predysponujące do

zachorowania

• Złe warunki zoohigieniczne
• Zbyt niska temperatura, poniżej 25C- zwolnienie

lub ustanie perystaltyki jelitowej

(zatrzymanie treści

jelit powoduje namnażanie się bakterii patogennych,
upośledzenie usuwania bakterii z jelit, pasażu przeciwciał
siary przez jelita)

• Duża amplituda temperatur na prodówkach

(nasilenie w okresie jesienno-zimowym)

• Czynniki stresowe
• Zaburzenia produkcji siary lub pobierania siary

przez prosięta

• Zły stan immunologiczny macior: niedobór

pierwiastków, niedożywienie, choroby,
bezmleczność

Zakażenie

• u noworodków

zakażenie od lochy
w akcie ssania –
brud

• u odsadzonych –

gwałtowne
namnażanie się
własnych bakterii
w j. grubym

Patogeneza

• W procesie powstawania kolibakteriozy

podstawowe znaczenie przypisuje się
antygenom fimbrialnym (K88, K99,
987P, F41). Dzięki nim pałeczki okrężnicy
przyczepiają się do odpowiednich
receptorów błony śluzowej jelita cienkiego
oraz są chronione przed mechanicznym
usunięciem wraz z treścią pokarmową czy
też ruchy perystaltyczne jelit. Najbardziej
rozpowszechniony wśród szczepów ETEC
jest antygen fimbrialny F4 (K88).

Patogeneza

• Czynnikiem determinującym pojawienie się u

prosiąt biegunki są enterotoksyny uwalniane

przez E.coli. Powodują one zaburzenie równowagi

między procesami sekrecji i resorpcji elektrolitów.

• Dzielimy je na LT (ciepłochwiejne)

 cAMP  zwiększona sekrecja elektrolitów i

ograniczona resorpcja płynów

• ST (ciepłostałe)  cGMP  hamuje powrotną

resorpcję płynów ze światła

• dochodzi do zaburzeń równowagi kwasowo-

zasadowej (utraty wody, sodu, chloru, potasu,

białka)

Objawy kliniczne

• Występują w pierwszych dniach życia i

okresie odsadzeniowym.

• Pierwsze objawy można zauważyć już 2-3h

po porodzie, występuje biegunka.

• Kał jest początkowo papkowaty, żółty.
• Później staje się wodnisty, żółty lub

szarobiały.

• Dochodzi do szybkiej utraty masy ciała

(nawet do 40% z powodu odwodnienia)

• Skóra szara, szorstka, bez połysku
• Odczyn zapalny w okolicy odbytu i krocza

• Nie leczone prosięta wędrują

bezcelowo po kojcu, zanika u nich

odruch ssania, popadają w śpiączkę i

giną.

• Straty z powodu kolibakteriozy w

niektórych przypadkach dotyczą

całych miotów.

• Najczęściej jednak pada tylko część

prosiąt z miotu, a pozostałe bardzo

powoli wracają do zdrowia.

Zmiany AP

• Błona śluzowa żołądka i jelit: ostry nieżyt

lub krwotoczne zapalenie.

• Jelita cienkie: atoniczne i rozdęte,

pozostałości niestrawionego ściętego
mleka (sernik)

• Zawartość jelit grubych: płynna
• Naczynia krezki: przekrwione
• Błony surowicze: mętne
• Skóra: pergaminowa
• Gałki oczne: zapadnięte

Rozpoznanie i diagnostyka

• Wywiad
• Badanie kliniczne zwierząt chorych
• Badanie sekcyjne zwierząt padłych
• Badanie bakteriologiczne- określenie

antybiotykowrażliwości- do badań: wymazy z

odbytu, podwiązane jelita cienkie pobrane od nie

leczonych prosiąt- należy zaznaczyć by określono

obecność antygenu fimbrialnego lub zdolność do

wytwarzania enterotoksyn.

• IF
• Immunohistochemia
• PCR

Szczepienia

• Przy konstruowaniu szczepionek

wykorzystuje się silne właściwości
antygenowe enterotoksyny LT. Szczepionki
dla loch w końcowym okresie ciąży,
zawierające inaktywowane zawiesiny
bakteryjne lub izolowane fimbrie,
stymulują produkcję przeciwciał, które
pobrane przez prosięta chronią je przed
rozwojem biegunki, blokując receptory dla
fimbrii swoistych oraz inaktywując
enterotoksyny.

Szczepionki

• Colivac S-

samice prośne 5ml,
5 i 2 tyg przed
porodem,
prosięta od 6 tyg
życia, 2ml
dwukrotnie w
odstępie 2tyg.

• Porcilis Porcoli, Neocolipor,

Coliporc, Clostriporc coli
(kolibakterioz i martwicow
zapalenie jelit prosiąt) –
uodpornianie bierne prosiąt-
stosowane u loch ciężarnych, w
pierwszym cyklu dwukrotnie w
odstępie 4-6tyg, w kolejnych
jednokrotnie 2tyg przed
porodem.

Szczepionki

• W przypadkach uzasadnionych (kiedy

chorobę powoduje serotyp
niezawarty w szczepionce)
zastosować można autoszczepionkę.
Dla uzyskania zadowalającej
odporności niezbędne jest ciągłe
określanie serotypów E.coli
występujących w chlewni oraz ich
markerów chorobotwórczości
(fimbrie, enterotoksyny)

Leczenie

• Antybiotykoterapia (wg antybiotykogramu) -

gentamycyna, kolistyna, neomycyna,

cefalosporyny, enrofloksacyna, norfloksacyna

• Płyny- dootrzewnowo lub doustnie- płyn Ringera,

Hydrodiar

• Zakwaszanie wody do picia- dodatek kwasu

mlekowego 0,5% do wody lub kwasu fumarowego

1kg/100kg paszy

• Immunomodulacja- preparat Lydium 2mg/kg m.c.

• Probiotyki- po pobraniu siary

• Właściwa temperatura otoczenia (30-34C)

• Stały dostęp do czystej, zakwaszonej, odstałej

wody

• Prosiętom z objawami kolibakteriozy nie należy

podawać preparatów żelazowych