Historia rehabilitacji
XX wiek – okres dynamicznego
rozwoju rehabilitacji
Historia rehabilitacji
XX wiek – okres dynamicznego
rozwoju rehabilitacji
Rozwój rehabilitacji w świecie
Rozwój rehabilitacji w świecie
XX wiek
XX wiek
Pojęcie rehabilitacja
Zostało oficjalnie określone i
wprowadzone po raz pierwszy w 1918
r.
Użył je Douglas C. McMurtie, dyrektor
Instytutu Czerwonego Krzyża dla
Inwalidów w Nowym Jorku.
Paul Pastur (1866 - 1938)
Pochodził z Belgii, był prawnikiem, który działał
społecznie.
Jeszcze przed I wojną światową przekonał
władze miasta Charlerois, że taniej będzie
uczyć inwalidów zawodu, niż umieszczać ich w
zakładach opiekuńczych.
Po wybuchu I wojny światowej wyjechał do
Lyonu, gdzie zorganizował podobną placówkę
dla inwalidów wojennych.
Ruch ten rozszerzył się następnie w Europie i
USA.
Paul Pastur
Howard Rusk (1901-1989)
Uważany za twórcę współczesnej rehabilitacji
(obok prof. W. Degi).
W 1946 r. utworzył w nowojorskim Szpitalu
Bellevue 80 – łóżkowy oddział rehabilitacji
(pierwszy taki oddział na świecie).
Nakreślił program rehabilitacji, oparty na
filozofii zawartej w jego słowach: „…
rehabilitacja rozciąga się na okres zawarty
między łóżkiem chorego a jego warsztatem
pracy. Opieramy się raczej na pozostałych
zdolnościach chorego, a nie na jego
niezdolnościach i uczymy, jak żyć i pracować
przy tym, co mu pozostało…”.
Elizabeth Kenny (1880 - 1952)
Australijska pielęgniarka, opracowała
innowacyjną metodę leczenia
usprawniającego chorych po
poliomyelitis z porażeniami.
Opracowała dokładnie technikę
wykonywania ćwiczeń biernych,
stymulacji, ćwiczeń redresyjnych,
reedukacji oraz sposób nauki chodzenia
w przypadkach porażeń wiotkich.
Elizabeth Kenny
Heinrich Sebastian Frenkel
Szwajcar, opracował ćwiczenia lecznicze
dla chorych z ataksją i niedowładami
spastycznymi.
Metoda tych ćwiczeń polegała na
częstym powtarzaniu tego samego
ruchu, przy skupieniu i uwadze ze
strony pacjenta.
Rudolf Klapp (1873 – 1949)
Profesor chirurgii Uniwersytetu w
Berlinie.
Opracował nową metodę leczenia
skolioz idiopatycznych - wprowadził
ćwiczenia w pozycjach niskich
(czworonożnej i w czołganiu).
Metoda proprioreceptywnej
nerwowo – mięśniowej
reedukacji (PNF)
Została opracowana w roku 1951 w
Kalifornii w Instytucie Kabat – Kaiser.
Pionierami i twórcami tej metody byli dr
Herman Kabat - neurofizjolog i wybitny
fachowiec na polu biomechaniki oraz
Margaret Knott.
Metoda NDT - Bobath
Twórcami tej koncepcji byli bracia, dr
Berta i Karel Bobath - Czesi
mieszkający w Londynie.
Metoda NDT-Bobath została stworzona
w latach 40 XXw. Od tego czasu jest
stosowana na całym świecie, zarówno
dla dzieci jak i dorosłych.
Jest to metoda o charakterze
neurorozwojowym.
Rozwój rehabilitacji w Polsce
Rozwój rehabilitacji w Polsce
XX wiek
XX wiek
1901 rok
A. M. Gabryszewski, docent chirurgii i
ortopedii, otwiera we Lwowie zakład
ortopedyczny, wyposażony w
urządzenia zanderowskie do ćwiczeń.
1906 rok
Helena Kuczalska otwiera w
Warszawie szkołę gimnastyki zdrowotnej
i leczniczej oraz kurs masażu.
Kształcono tu pierwszych fachowców w
dziedzinie kinezyterapii w Polsce.
1913 rok
Oddany do użytku zostaje poznański
Zakład Ortopedyczny im. B. S.
Gąsiorowskich.
Kierownik tego zakładu, prof. I.
Wierzejewski, był zwolennikiem
gimnastyki leczniczej Linga.
Po pierwszej wojnie światowej za
bardzo ważny problem w dziedzinie
kinezyterapii uznano leczenie zaburzeń
narządu ruchu u dzieci i młodzieży.
W wielu miastach Polski powstały
zespoły gimnastyki wyrównawczej dla
dzieci z wadami postawy i bocznymi
skrzywieniami kręgosłupa.
W poznaniu organizował je i prowadził
ortopeda Wiktor Dega.
Wiktor Dega (1896 – 1995)
Uznany za pioniera i
twórcę rehabilitacji w
Polsce.
Wniósł duży wkład do
teorii, filozofii i praktyki
rehabilitacji. Twierdził, że
rehabilitacja jako złożony
proces medyczno –
społeczny urzeczywistnia
zasadę leczenia
człowieka, a nie jego
choroby.
1925/1926 rok
W Wyższej Uczelni Wychowania
Fizycznego w Poznaniu wprowadzono na
III roku studiów zajęcia z teorii i praktyki
gimnastyki leczniczej oraz masażu.
Na wykładowcę powołano prof. I.
Wierzejewskiego, który zlecił
prowadzenie zajęć dr. W. Dedze.
1930 rok
Dr W. Dega organizuje ćwiczenia
gimnastyki wyrównawczej dla dzieci ze
szkół poznańskich.
Były one prowadzone do roku 1939.
Podobne kursy prowadziła w Warszawie
dr Jadwiga Titz – Kosko w Poradni
Wychowania Fizycznego przy II Klinice
Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu
Warszawskiego.
W 1930 r. coraz więcej szpitali i klinik
wprowadza gimnastykę leczniczą, m. in.
Klinika Chirurgii Uniwersytetu
Warszawskiego.
Kierownikiem tej kliniki był prof. A.
Wojciechowski – doceniał znaczenie
usprawniania chorych po zabiegach
operacyjnych.
1948 rok
Prof. W. Dega utworzył oddział
rehabilitacji w Poznaniu.
1950 rok
Prof. W. Dega zostaje mianowany
Krajowym Specjalistą ds. Rehabilitacji.
1951 rok
Epidemia choroby Heinego – Medina –
punktem zwrotnym w intensywnym
rozwoju placówek rehabilitacyjnych w
Polsce.
Ofiarami epidemii padło ponad 6 tys.
osób, głównie dzieci.
Utworzono wiele zakładów leczniczo –
wychowawczych, które stały się
zalążkami specjalistycznych ośrodków
rehabilitacyjnych.
1959 rok
Rehabilitacja została uznana za
odrębną, dwustopniową specjalność
kliniczną dla lekarzy.
Specjalistami krajowymi po prof. W.
Dedze byli kolejno:
prof. Jan Haftek, prof. Kazimiera
Milanowska, prof. Andrzej Kwolek i
prof. Jerzy Kiwerski.
1960 rok
W Poznaniu została utworzona Katedra
Medycyny Rehabilitacyjnej.
Kierownikiem mianowano doc. dr J.
Tomaszewską.
Powstało Polskie Towarzystwo Walki z
Kalectwem, którego pierwszym
prezesem został prof. W. Dega.
1969 rok
Zatwierdzone zostały wytyczne rozwoju
rehabilitacji w Polsce przez Ministerstwo
Zdrowia i Opieki Społecznej.
Wytyczne te opracowała Komisja
Rehabilitacji Rady Naukowej pod
kierunkiem prof. W. Degi.
1989 rok
Utworzono Polskie
Towarzystwo
Rehabilitacji.
Pierwszym prezesem
został prof. Jan
Haftek.
Towarzystwo ma
charakter naukowy,
organizuje sympozja,
kongresy, wydaje
własne pismo „Postępy
Rehabilitacji”.