Skały

Skały

niedosyco

niedosyco

ne

ne

krzemionk

krzemionk

ą

ą

(Syenity,

(Syenity,

trachity)

trachity)

Syenit, trachit

Syenit, trachit

•

Dyferencjacja

Dyferencjacja

stopu

stopu

Syenity - trachity

Syenity - trachity

•

występowanie:

występowanie:

małe plutony

małe plutony

(syenity), wulkany

(syenity), wulkany

tarczowe, utwory

tarczowe, utwory

piroklastyczne i

piroklastyczne i

lawowe potoki

lawowe potoki

(trachity) często z

(trachity) często z

ne-norm.

ne-norm.

bazaltem

bazaltem

•

15 % ol

15 % ol

•

30% pl

30% pl

•

10%

10%

cpx

cpx

•

15% mt

15% mt

•

3.5% ap

3.5% ap

•

20%

20%

anort.

anort.

Syenity nefelinowe i fonolity

Syenity nefelinowe i fonolity

Syenity nefelinowe i fonolity

Syenity nefelinowe i fonolity

•

NEFELINOWE

NEFELINOWE

SYENITY I

SYENITY I

FONOLITY:

FONOLITY:

ab+ne+or = 80%

ab+ne+or = 80%

(normatywnie),

(normatywnie),

zawartość Mg i Ti

zawartość Mg i Ti

niska, zawartość Al

niska, zawartość Al

wysoka; produktem

wysoka; produktem

wietrzenia tych

wietrzenia tych

skał są boksyty

skał są boksyty

Syenity

Syenity

nefelinowe i fonolity

nefelinowe i fonolity

•

peraluminowe i

peraluminowe i

metaluminowe:

metaluminowe:

obecność

obecność

plagioklazu z

plagioklazu z

cząsteczką

cząsteczką

anortytową -

anortytową -

normatywną (brak

normatywną (brak

an - norm. -> skład

an - norm. -> skład

peralkaliczny

peralkaliczny

•

peralkaliczne:

peralkaliczne:

obecność

obecność

aenigmatytu, Na-Fe

aenigmatytu, Na-Fe

cpx, Na-Fe amf.,

cpx, Na-Fe amf.,

krzemiany Na-Zr,

krzemiany Na-Zr,

wzbogacenie w Zr,

wzbogacenie w Zr,

Nb, Sn, Be, U, Th,

Nb, Sn, Be, U, Th,

REE

REE

•

inne fazy: fa, bi, gr,

inne fazy: fa, bi, gr,

sph, ap, cy

sph, ap, cy

Fonolity

Fonolity

•

POCHODZENIE

POCHODZENIE

STOPU : bogaty w Fe,

STOPU : bogaty w Fe,

niska prężność tlenu,

niska prężność tlenu,

inkluzje w

inkluzje w

minerałach bogate w

minerałach bogate w

metan -> wynik

metan -> wynik

krystalizacji

krystalizacji

•

stop wytapiany w

stop wytapiany w

płaszczu: wartość

płaszczu: wartość

87Sr/86Sr jak w

87Sr/86Sr jak w

MORB

MORB

•

POCHODZENIE

POCHODZENIE

STOPU:

STOPU:

•

frakcjonalna

frakcjonalna

krystalizacja stopu

krystalizacja stopu

ne-norm. maficznego

ne-norm. maficznego

•

częściowe wytapianie

częściowe wytapianie

-> problem bariery

-> problem bariery

termicznej

termicznej

•

wytapianie

wytapianie

ewaporatów

ewaporatów

SKAŁY NEFELINOWO-

SKAŁY NEFELINOWO-

KLINOPIROKSENOWE

KLINOPIROKSENOWE

•

skały pozbawione

skały pozbawione

skaleni o

skaleni o

zmiennym

zmiennym

wskaźniku barwy:

wskaźniku barwy:

•

urtyt, ijolit,

urtyt, ijolit,

jakupirangit

jakupirangit

•

pospolicie

pospolicie

występują z

występują z

karbonatytami i

karbonatytami i

syenitami

syenitami

nefelinowymi

nefelinowymi

•

Skład:

Skład:

–

granat

granat

–

melilit

melilit

–

wollastonit

wollastonit

–

tytanit

tytanit

–

perowskit

perowskit

–

kalcyt

kalcyt

–

zeolity

zeolity

–

apatyt

apatyt

–

min. rudne

min. rudne

Skały bogate w

Skały bogate w

potas

potas

•

niekongruentne

niekongruentne

topienie skalenia

topienie skalenia

potasowego daje leucyt

potasowego daje leucyt

i stop bogaty w

i stop bogaty w

krzemionkę; wzrost P

krzemionkę; wzrost P

zmienia tok reakcji ->

zmienia tok reakcji ->

skaleń topi się

skaleń topi się

kongruentnie

kongruentnie

•

przy powolnym spadku

przy powolnym spadku

ciśnienia leucyt

ciśnienia leucyt

rozpada się na nefelin i

rozpada się na nefelin i

skaleń alkaliczny

skaleń alkaliczny

(pseudoleucyt); brak

(pseudoleucyt); brak

obecności leucytu w

obecności leucytu w

skałach głębinowych

skałach głębinowych

Skały bogate w potas

Skały bogate w potas

•

stop dla skał

stop dla skał

niedosyconych krzemionką

niedosyconych krzemionką

i zasobnych w potas

i zasobnych w potas

generowany jest z

generowany jest z

perydotytów nienasyconych

perydotytów nienasyconych

wodą z flogopitem (K, Mg,

wodą z flogopitem (K, Mg,

Rb, Ba, Ti) i apatytem (P,

Rb, Ba, Ti) i apatytem (P,

Sr, Pb, Nb, Zr, Th, REE)

Sr, Pb, Nb, Zr, Th, REE)

poprzez częściowe

poprzez częściowe

wytapianie i lekką

wytapianie i lekką

frakcjonację

frakcjonację

•

lawy leucytowe są

lawy leucytowe są

pęcherzykowate;

pęcherzykowate;

CO2>H2O; erupcje

CO2>H2O; erupcje

eksplozywne -> Wezuwiusz,

eksplozywne -> Wezuwiusz,

piroklastyki pokrywają

piroklastyki pokrywają

potoki law

potoki law