Wesz ludzka

Pediculus humanus

Występowanie



Pasożyt zewnętrzny,kosmopolityczny. 
Jest ściśle związany z człowiekiem.



Owad z rzędu Pthiraptera.



Odróżnia się 2 odmiany:



- Pediculus humanus humanus (wesz  
         odzieżowa)



- Pediculus humanus capitis (wesz      
          głowowa)

Budowa



Ciało spłaszczone grzbietowo-brzusznie, nie 

posiadają skrzydeł.



Barwa brunatno-biała. 



Głowa węższa od tułowia. 



Czułki krótkie 5-członowe. 



Narząd gębowy kłująco-ssący, który składa się z 

części ssącej i 2 sztylecików, które w stanie 

spoczynku znajdują się w specjalnej pochewce, 

pod gardzielą.



Słabo widoczne segmenty ciała.



Trzy pary krótkich odnóży zakończone mocnymi 

ruchomymi pazurami dodatkowo posiadają 

wyrostki na goleniach (narządy chwytne).

Budowa



Samica:3-4mm długości, ma rozdzielone 
zakończenie odwłoka.



Samiec:mniejszy od samicy, ma ostro 
zakończone prącie na końcu odwłoka. 
Osobniki obu płci żywią się krwią w dzień i 
w nocy

 Wesz głowowa

Pediculus humanus humanus



Wesz głowowa zagnieżdża się we włosach głowy, 

karku lub na plecach. Warunki do do rozwoju wszy 

ludzkiej to duża wilgotność oraz temperatura 28 – 

32*C. Długość życia wszy jest uzależniona od poziomu 

wilgotności, temperatury i stopnia najedzenia. Wszy 

żyją tylko na człowieku. Przyciągająco wpływa na nie 

zapach potu ludzkiego. Skład potu, a szczególnie 

zawarty w nim kwas mlekowy decydują o wyborze 

żywiciela i o rozpoczęciu ssania krwi. Wszy głowowe 

bytują najczęściej we włosach za uszami oraz w 

okolicy potylicznej. Wszy rozprzestrzeniają się w 

czasie kontaktu bezpośredniego oraz drogą pośrednią 

gdy używane są, grzebienie i szczotki do włosów i 

poprzez spanie w tym samym łóżku, w którym śpi 

osoba zarażona. Wesz głowowa najczęściej występuje 

u dzieci w okresie podstawówki, co wynika z niskim w 

tym okresie poziomem higieny osobistej. 

Pediculus humanus humanus



Grudki obrzękowe i bąble pokrzywkowe koloru niebieskiego 

lub czerwonego w miejscu ukłucia.



Z ranek po ukłuciu sączy się płyn surowiczy mogący sklejać 

włosy.



Świąd I pieczenie skóry.



Wtórne zakażenie bakteryjne przez zranienie skóry 

powodowane drapaniem.



Pojawia się rumień na karku – wyprysk wszawiczy



Objawy alergiczne.



W bardzo zaniedbanych przpadkach tworzy sie tzw kołtun 

(plica), w którym znajduje się siedlisko pasożytów.



Do zarażenia dochodzi przez kontakt z osobą zainfekowaną.

Wesz odzieżowa

Pediculis humanus capitis



Wszy odzieżowe są większe i jaśniejsze od 

głowowych



Pasożytują na całym ciele osłoniętym przez ubranie. 



Jaja wszy odzieżowej przyczepiają się do włókien 

odzieży, przeważnie wzdłuż szwów bielizny i ubrań z 

naturalnych tkanin. Rzadziej jaja przyczepiają się do 

owłosionej części klatki piersiowej lub pach.



Wszawica odzieżowa występuje najczęściej wśród 

żołnierzy, bezdomnych, więźniów. 



W czasie ssania krwi wesz wprowadza wydzielinę z 

gruczołów ślinowych, co powoduje zaczerwienienie 

skóry i pojawienie się swędzących grudek na skórze.



Swędzenie i drapanie mogą powodować powtórne 

zakażenia bakteryjne. Mogą pojawiać się niewielkie 

blizny. 

P.humanus capitis



Choroba wywołana wszą odzieżową 

jest nazywana “chorobą 

włóczęgów”      lub “chorobą 

wagabundy”.



Chorobę rozpoznać można po          

     powstałych przebarwieniach i     

          odbarwieniach oraz po 

uczuciu swędzenia. 



Wesz odzieżowa występuje          

najczęściej w zimnych lub 

umiarkowanych regionach,              

      wynika to z noszenia ciężkich 

ubrań      przez większą część roku.

Gnidy-jaja wszy

Schemat gnidy



A - Wieczko, 



B - Otoczka, 



C - Włos żywiciela



D – Nimfa 
opuszczająca jajo 

              Cykl rozwojowy



W optymalnej temperaturze (28-30° C) 
okres rozwojowy zarodka trwa ok. 
tygodnia. Samica składa 7-10 jaj dziennie; 
w ciągu życia do 300. 



W rozwoju osobniczym wesz ma 3 stadia 
nimfalne. Są one podobne do postaci 
dorosłych i także żywią się krwią. 



Cały cykl 

      

pozazarodkowy 

       

 trwa ok. 16 dni.

       Dur plamisty 

epidemiczny



Wesz odzieżowa przenosi na człowieka 
riketsje duru plamistego 
epidemicznego(Rickettsia prowazekii).



Riketsie rozmnażają się w komórkach 
epitelialnych jelita środkowego wszy, a 
stamtąd przedostają się wraz z kałem owada 
do rany na skórze lub na błonę śluzową



Do zakażenia może dojść także przez 
rozgniecenie zainfekowanego owada na 
skórze.

Dur powrotny



Wywołany przez krętki Borrelia recurrentis, 
które wnikają do jamy ciała wszy i 
namnażają się w hemolimfie.



Do zainfekowania dochodzi przez 
rozgniecenie zainfekowanego owada na 
zranionej skórze.

Wykrywanie



Wszy głowowej lub jej jaj poszukuje się na 
włosach głowy, głównie za uszami.



Wszy odzieżowej poszukuje się w fałdach 
ubrania i na szwach bielizny.

Zapobieganie



Częste sprawdzanie głowy dzieciom 



Utrzymywanie czystości ciała i odzieży 



Utrzymywanie czystości w hotelach 

pracowniczych, szpitalach, internatach, 

zakładach fryzjerskich.



Prasowanie gorącym żelaskiem I gotowanie 

odzieży w wodzie z mydłem – zabija wszystkie 

postacie pasożyta.



Na zainfekowaną odzież można stosować 

preparaty pyliste lub w postaci płynu, 

zawierające  malation, karbaryl lub 

permetrynę z piperobieniem 



Włosy można płukać mieszankami ziołowymi 

(Delacet, Artemisol)