background image

 

 

REZONANSOWE WZMACNIACZE 

MOCY   WIELKIEJ  

CZĘSTOTLIWOŚCI

• Zasada pracy i ogólne 

własności 
rezonansowych 
wzmacniaczy mocy 
klasy C

• Zależności 

energetyczne w 
układzie

• Wnioski wynikające z 

analizy pracy 
wzmacniacza klasy C

• Wpływ częstotliwości 

sygnału sterującego 
na pracę wzmacniacza 
w klasie C

• Rozwiązania układowe 

wzmacniaczy klasy C

• Rezonansowe 

wzmacniacze w.cz. 
klasy D i klasy E

Prof. Stanisław Kuta
Katedra Elektroniki AGH
e-mail: 
kuta@uci.agh.edu.pl

background image

 

 

k
k

u

0

 

dB

0

 3

 20

f

f

0

2

3

f

dB

2

20

f

dB

Charakterystyka 
modułu 
wzmocnienia 
wzmaczniacza 
selektywenego

1

2

2

20

3

20

3

dB

dB

dB

dB

f

f

B

B

p

dB

f

f

B

f

Q

dB

3

0

3

0

2

 Dobroć obwodu

 

background image

 

 

L

C

1

2

L

C

r

L

1

2

L

C

G

R

0

0

1

1

2

a)

b)

c)

 Modele obwodu rezonansowe-go LC:
a) obwód idealny,
b) straty skupione w gałęzi indukcyjnej
c) przybliżony model obwodu stratnego 
z elementami równoległymi

 

   

jB

G

L

j

r

C

j

j

Y

L

1





2

2

0

2

2

0

2

2

1

1

1

L

r

L

C

r

C

L

L

L

r

LC

/

1

0

 

 

r

r

G

B

Q

0

0

)

(

r

B

background image

 

 

L

L

r

Q

r

L

Q

0

2

0

2

2

0

2

2

0

2

2

0

2

1

1

1





L

L

r

Q

L

r

 

L

j

G

L

j

r

Y

r

r

L

r

L

1

1

0

1



L

Q

L

C

r

r

C

L

r

Q

r

Q

C

L

Q

G

L

L

L

L

2

2

0

2

2

0

2

0

0

0

0

0

0

1

1

0

0

0

0

0

0

0

0

/

1

/

1

G

L

C

L

G

G

C

r

C

L

C

r

r

L

Q

L

L

L

Przeliczenie r

na 

G

0

background image

 

 

 

LC

LC

L

C

G

j

G

L

j

C

j

G

j

Y

1

1

1

1

0

0

0

0

0

0

0

0

0

1

1

jQ

G

jQ

G





0

0

- znormalizowane odstrojenie

 

 





0

0

0

0

0

0

1

1

1

1

Q

j

R

Q

j

G

j

Y

j

Z

0

2

2

0

0

2

0

0

0

0

0

0

tg

arc

exp

1

1

1

Q

j

Q

R

j

Q

j

Q

R

j





Impedancja Z(j

 jest funkcją jednobiegunową względem znormalizowanego odstrojenia ,

dwubiegunową względem zmiennej j

 

background image

 

 

Z

R

0

0

1

0

Q

1

0

Q

1

05

.

arctgQ

0

0

2

2

2

2

Charakterystyki częstotliwościowe obwodu rezonansowego







0

0

0

2

0

0

1

2

1

1

2

1

4

1

1

Q

Q

Q







0

0

0

2

0

0

2

2

1

1

2

1

4

1

1

Q

Q

Q

0

0

1

2

3

0

Q

f

f

f

B

dB



0

0

0

0

0

0

2

0

2

2

2

f

f

background image

 

 

L

L

r

Q

r

L

Q

0

L

C

r

r

C

L

r

Q

r

Q

C

L

Q

G

L

L

L

L

2

2

0

2

2

0

2

0

0

0

0

0

0

1

1

0

0

0

0

0

0

0

0

/

1

/

1

G

L

C

L

G

G

C

r

C

L

C

r

r

L

Q

L

L

L

background image

 

 

+

-

u

i

u

S

 

u

t

i

U

BB

 0

u

O

+

-

C

L

element

wzmacniaj cy

ą

R

L

u

i

O

i

S

U

CC

 0

 Schemat blokowy 
wzmacniacza klasy C

background image

 

 

t

U

om

 

u

t

O

i u

,

U

T

U

BB

u

S

i

O

g

i

u

m

O

S

= const

 

u

t

i

U

sm

2 0

2

3 2

t

t

I

om

  0

 

2

3 2

2

 

u

t

S

U

T

U

BB

 

 

u

t

u

t U

S

i

BB

0

2

3 2

 

i

t

O

2

U

CC

 

u t

0

0'

0'

 Charakterystyka robocza i przebiegi czasowe w idealnym 
 

wzmacniaczu rezonansowym klasy C

T

BB

sm

T

BB

sm

m

T

BB

sm

om

U

U

U

U

U

U

g

U

U

U

I

  

dla

       

          

          

0

  

dla

         

background image

 

 

T

BB

sm

T

BB

sm

m

T

BB

sm

om

U

U

U

U

U

U

g

U

U

U

I

  

dla

       

          

          

0

  

dla

         

T

BB

sm

U

U

U

cos

m

sm

om

g

U

I

cos

1

Dl
a

t

 

cos

0

        

cos

t

U

U

u

U

t

U

U

u

om

CC

O

BB

sm

BB

S

CC

BB

S

sm

om

O

U

U

u

U

U

u

B

t

I

A

i

om

O

cos

+

-

u

i

u

S

 

u

t

i

U

BB

 0

u

O

+

-

C

L

element

wzmacniaj cy

ą

R

L

u

i

O

i

S

U

CC

 0

background image

 

 

0

=

 

0

=

 

t

i

I

t

i

O

om

O

0

cos B

I

A

I

B

I

A

om

om

om



t

t

t

I

i

om

O

      

dla

0

  

dla

cos

cos

cos

1





sm

T

BB

U

U

U

cos

 

arc

background image

 

 

 

 

 

 

 

2

cos

1

1

2

sin

cos

cos

sin

cos

1

cos

sin

cos

1

cos

sin

2

1

1

0

k

dla

I

k

k

k

k

k

I

I

I

I

I

I

I

i

I

I

k

om

om

omk

om

om

om

om

om

o

CC

O

-  współczynniki rozkładu impulsu kosinusoidalnego

 

k

 

 

 

g

1

1

0

-  współczynnik kształtu

U

I

R

E

om

om

L

C

1

U

U

U

U

U

om

CC

om

om

Omin

background image

 

 

30

60

90

120

 

150

180

0

1

2

0

3

4

5

6

g

1

1

0

0

01

.

05

.

04

.

03

.

02

.

0

04

.

08

.

 01

.

12

.

2

16

.

 

g

1

C

AB

B

A

 Współczynniki rozkładu impulsu 
kosinusoidalnego

background image

 

 

 

P

I U

I

U

L

om

om

om

CC

1

2

1

2

1

1

 

P

I U

I

U

D

CC

CC

om

CC

0

 

 

 

P

P

g

L

D

1

2

1

2

1

0

1

P

P

P

P

P

P

P

C

D

L

D

D

D

L

 

1

1

 moc wyjściowa

 

2

1

P

I U

L

om

CC

 moc dostarczona

 

2

2

0

P

I U

D

om

CC

 

 sprawność

 

05

1

, g

background image

 

 

30

60

90

120

150

180

0

0

02

,

10

,

08

,

06

,

04

,

122

05

,

055

,

4

 

 

2

2

0

1

P

I U

C

om CC

dla    =1

 

2

2

0

P

I U

D

om CC

 

2

1

P

I U

L

om CC

 

05

1

 Zależność mocy i sprawności od kąta 
przepływu 

background image

 

 

Wnioski

 Przy stałej wartości szczytowej impulsu kosinusoidalnego prądu wyjściowego  
oraz przy stałym współczynniku  wykorzystania napięcia zasilającego , moc 
wyjściowa  rośnie, gdy kąt przepływu prądu wyjściowego  rośnie

 Przy stałej wartości szczytowej impulsu  prądu wyjściowego, moc dostarczona  
rośnie, gdy kąt przepływu  rośnie

 Przy stałej wartości współczynnika wykorzystania napięcia zasilania  sprawność 
wzmacniacza  rośnie, gdy kąt przepływu  maleje

 wymagania odnośnie dużej mocy wyjściowej  i dużej sprawności  są sprzeczne i w 
warunkach rzeczywistych wymagany jest kompromis 

W klasie A

0

1

1

05

1

 

 

 

,

g

 

 

 

2

1

2

1

2

1

1

0

1

g

P

P

D

L

background image

 

 

W klasie B

2

0

1

1

1

2

1

2

05

2















,

U

U

I

R

I R

om

CC

om

L

om

L

I

U

R

P

I

U

U

R

P

I

U

U

R

g

om

CC

L

L

om

CC

CC

L

D

om

CC

CC

L

















   

1

1

2

2

0

2

1

2

1

2

2

2

2

2

1

2

2

4

background image

 

 

 wzmacniacz w  klasie C może  być użyty jako k-krotny powielacz częstotliwości, czyli 
wzmacniacz k
-tej harmonicznej

opt

k

2

3

 obwód rezonansowy o impedancji Z zapewnia wyodrębnienie składowej podstawowej 
i filtrację pozostałych harmonicznych

 

 

U

U

Z

k

I

Z

I

Q k

k

omk

om

o

omk

o

om

k

1

1

1

1

1





 

background image

 

 

background image

 

 

Zakres stosunkowo małych częstotliwości

 

u

CE

i

C

t

2

U

CC

2

2

i

i

C

B

,

i

C

i

B

i

B

i

B

i

C

i

C

S

S'

S''

S

S'

P

G

U

CEmin

Q

S''

u

BE

U

U

U

BE

bem

BB

max

t

 Charakterystyka robocza w polu charakterystyk 
kolektorowych tranzystora 

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

Zakres średnich częstotliwości



T

t

2 2 

op

op

90

270

180

0

02

,

04

,

08

,

06

,

1

i

C

u

i

BE

C

g

,

,

0

i

C

g

,

1

i

C

g

,

10

i

C

g

,

3

t

2

90

270

180

0

i

B

u

BE

i

B

g

,

3

i

B

g

,

,

03

i

B

g

,

1

1

i

B

g

,

0

i

B

g

,

3

02

,

04

,

06

,

08

,

Przebiegi czasowe napięć i prądów tranzystora pracującego 
w klasie C, przy
 

 różnych częstotliwościach roboczych 

background image

 

 

R

B

 U

CC

a)

C

B

R

L

L

C

C

b

D

w cz

ł

. .

R

B

U

CC

C

B

R

L

L

C

C

b

D

w cz

ł

. .

b)

R

L

C

B

R

B

C

B

R

B

C

L

D

w cz

ł

. .

C

b

U

CC

c)

 Rezonansowe wzmacniacze klasy 
C: a) wzmacniacz w konfiguracji OE,
b) wzmacniacz w konfiguracji OB, 
c) wzmacniacz przeciwsobny 

background image

 

 

background image

 

 

REZONANSOWE WZMACNIACZE 

MOCY W.CZ. KLASY D

I  KLASY E

background image

 

 

     Rezonansowe wzmacniacze klasy D i klasy E o mocy 

wyjściowej do kilkuset [W] i częstotliwości kilkunastu 

[MHz] są realizowane przy użyciu bipolarnych 

tranzystorów mocy w.cz., a w szczególności przy użyciu 

polowych tranzystorów mocy typu VMOS. Głównie 

dzięki właściwościom tranzystorów VMOS 

wzmacniacze klasy D i E znalazły bardzo szerokie 

zastosowanie w praktyce i stały się głównym sposobem 

realizacji rezonansowych wzmacniaczy mocy we 

wspomnianych wyżej zakresach mocy i częstotliwości.

     W porównaniu do wzmacniaczy klasy C, wzmacniacze 

klasy D i klasy E charakteryzują się nie tylko większą 

sprawnością energetyczną i lepszym wykorzystaniem 

napięciowym i prądowym elementów aktywnych 

(pozwala to na uzyskanie dużo większej mocy 

wyjściowej przy tym samym elemencie aktywnym), ale 

także mniejszą zawartością wyższych harmonicznych w 

sygnale wyjściowym.

background image

 

 

     Wzmacniacz klasy D z komutacją napięcia: 

    a) stopień końcowy, 

 

    b) przebiegi czasowe w układzie

background image

 

 

     

W czasie trwania ujemnego napięcia  z układu 

sterującego, tranzystor M1 zostaje załączony, a 

tranzystor M2 wyłączony. Napięcie , pomniejszone o 

niewielki spadek napięcia  na przewodzącym 

tranzystorze M2, zostaje podane na szeregowy obwód 

rezonansowy  W czasie trwania dodatniego półokresu 

napięcia sterującego , następuje wyłączenie tranzystora 

M1 oraz załączenie tranzystora M2. W wyniku takiej 

pracy tranzystorów, szeregowy obwód rezonansowy 

zostaje pobudzony napięciem w kształcie 

symetrycznej fali prostokątnej o wartości 

międzyszczytowej U

DD

    Szeregowy obwód rezonansowy, dostrojony do 

częstotliwości sygnału sterującego, wydziela pierwszą 

harmoniczną z przebiegu prostokątnego. Przez 

tranzystory M1 i M2 przepływa prąd o kształcie połówek 

sinusoidy oraz o wartości maksymalnej ograniczonej 

rezystancją obciążenia.

 

background image

 

 

Napięcie i prąd w obciążeniu

t

U

U

u

DS

DD

L

sin 

2

2

min

t

R

U

U

i

Ls

DS

DD

L

sin 

 

2

2

min

Moc użyteczna

P

U

U

R

L

DD

DS

Ls

2

2

2

2

min

 Średnia wartość prądu dostarczonego z zasilacza

I

U

U

R

DD

DD

DS

Ls

2

2

2

min

 

Moc dostarczona z zasilacza

P

U

U

U

R

D

DD

DS

DD

LS

2

2

2

min

 

Sprawność wzmacniacza

 

P

P

U

U

L

D

DS

DD

1

2

min

R

Ls

 

– rezystancja obciążenia 

szeregowego obwodu 
rezonansowego

background image

 

 

       Wzmacniacz klasy D w.cz. z komutacją prądu: 

   a) stopień końcowy,

 

   b) przebiegi czasowe w układzie

background image

 

 

background image

 

 

Napięcie i prąd w obciążeniu

Moc użyteczna

 Średnia wartość prądu dostarczonego z zasilacza

 Moc dostarczona z zasilacza

Sprawność wzmacniacza

u

U

U

t

L

DD

DS

min

sin

i

U

U

R

t

L

DD

DS

Lr

min

sin

P

U

U

R

L

DD

DS

Lr

2

2

2

min

I

U

U

R

DD

DD

DS

Lr

2

2

min

P

U

U

U

R

D

DD

DD

DS

Lr

2

2

min

Napięcie na dławiku w. cz.

 

u

U

U

t

DD

DS

1

2

1





min

sin

 

P

P

U

U

L

D

DS

DD

1

min

background image

 

 

Niesymetryczny  wzmacniacz  klasy  E 
z równoległym kondensatorem: a) stopień  końcowy, 
b) uproszczony model wzmacniacza, c) idealizowane 
przebiegi  czasowe w układzie

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

 

 

 

u

t

U

n

du

t

d

t

DS

DS

DS

t

n


2

0

0

2

           n = 0, 1, ...  

C

R

Q

Q

L

L

L

1

2

1

5447

1

081

4



,

,

C

Q

R

Q

L

L

L

2

1

1

111

17879



,

,

L

Q R

L

2

X

L

X

C

L

C

2

2

1

Maksymalny prąd tranzystora

I

I

I

D

DD

DD

max

,





 

2

4

2

1

28611

Maksymalne napięcie na tranzystorze

U

U

U

DS

DD

DS

max

min

,

,

3562

2562

background image

 

 

Amplituda napięcia wyjściowego

U

U

U

Lm

DD

DS

4

4

2

min

Amplituda prądu wyjściowego

I

U

R

U

U

R

Lm

Lm

L

DD

DS

L

4

4

2

min

Moc wyjściowa

P

U I

U

U

R

L

Lm Lm

DD

DS

L

2

8

4

2

2

(

)

min

Prąd zasilania

 

I

U

U

R U

DD

DD

DS

L

DD

8

4

2

2

(

)

(

)

min

background image

 

 

Sprawność wzmacniacza





  







1

2

3

1

2

3

1

2

2

2 3

A

U

U

A

A

A

DS

DD

min

/

A

Q

f t

f

 



1

082

11525

,

,

t

f

- czas opadania prądu drenu, przy wyłączaniu tranzystora

Moc zasilania

P

P

U

U

R

D

L

DD

DS

L

8

4

2

2

(

)

min

f

R C

R C

L

L

max

min

min

,

4

4

002922

2

2

1

1

 


Document Outline