1

Krok to tyłu – dwa
kroki do przodu

Maria Woźnicka

Marcin Idzik

CZY TO TYLKO KRYZYS „FINANSOWY”?

„Rzeczywisty i potencjalny run na banki bądź ich upadłość które

powodują zawieszenie regulowania zobowiązań przez banki

względnie wymagają od rządu udzielenia pomocy na dużą skalę by

tego uniknąć”

Żródło: IMF, World Ekonomic Outlook may 1998

„… to sytuacja w której znaczna grupa instytucji finansowych posiada

aktywa o wartości rynkowej niższej od ich zobowiązań, co
prowadzi do runu lub przesunięci w ich portfelach, upadku
niektórych instytucji finansowych i interwencji rządu”

Żródło: Banking crises: cases and studies. IMF,
1991

„… niektórzy mierzą kryzys zmianami poziomu podstawowych

wskaźników ekonomicznych lecz jest to niepełnie, gdyż kryzysu

nie da się zdefiniować tylko spadkiem np. PKB. Jak miało to

miejsce z latach 2002 – 2003. Wówczas praktycznie nie było

spadku PKB, a mimo to mieliśmy ewidentnie do czynienia z

kryzysem. ”

Cyt. za W. Orłowski

CZY TO TYLKO KRYZYS „FINANSOWY”?



Kryzys teorii makroekonomicznej



Kryzys bankowości i rynku finansowego



Kryzys bankowości centralnej



Kryzys nadzoru finansowego



Kryzys modeli wyceny ryzyka i agencji ratingowych



Kryzys „przedkontraktowego warunku kontraktu”

Wskaźnik koniunktury

ogólnogospodarczej -

kraje OECD Europe

Źródło: OECD - composite leading indicator

Kryzysy finansowe

„Nic dwa razy się nie zdarza

i nie zdarzy. Z tej przyczyny

zrodziliśmy się bez wprawy

i pomrzemy bez rutyny.”

Na podstawie prezentacji: Wojciech Białek, SEB TFI, Listopad 2008

DYNAMIKA KRACHÓW

(1929,1987, 2008)

„Jedyną

rzeczą, której

powinniśmy

się bać,

jest sam

strach”

– powiedział Franklin D. Roosevelt

po zaprzysiężeniu w 1933 r.

na prezydenta USA.

Deficyt

racjonalnych

przesłanek „przedkontraktowego
warunku kontraktu”

Nowe oblicze

kryzysu

Kultura zaufania
– optymizm, poczucie
sprawstwa

Wpływ czynników zewnętrznych na cykle
koniunkturalne

Migracje oraz

handel zagraniczny

XIX wiek, początek XX wieku

Asymetria zysków

Rynki finansowe:

Przepływ kapitału

(giełdy), ceny

XX wiek (zwłaszcza od lat 70.)

Asymetria informacji

Przenoszenie

nastrojów ponad

granicami, zarażanie:

Media, globalizacja

Początek XXI wieku

Asymetria zaufania

Rozwój światowych rynków finansowych

„import” nastrojów, zjawisko zarażania

NOWE OBLICZE KRYZYSU

PENGAB - AGREGOWANY WSKAŹNIK KONIUNKTURY

W PLACÓWKACH BANKOWYCH

1993

2002

2001

2000

1999

1998

1996 1997

1995

1994

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

OCENA ROKU W POLSKIEJ BANKOWOŚCI

N=200
miesięcznie

PENGAB - AGREGOWANY WSKAŹNIK KONIUNKTURY

W PLACÓWKACH BANKOWYCH

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

N=200
miesięcznie

OGÓLNA SYTUACJA EKONOMICZNA BANKU

2.3 2.2 2.3

Jak duży przewiduje Pan(i) wpływ

światowego kryzysu finansowego na

sytuację i kondycję banków

działających w Polsce?

N=200
miesięcznie

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

KONIUNKTURA NA RYNKU DEPOZYTÓW

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

N=200
miesięcznie

KONIUNKTURA NA RYNKU KREDYTÓW

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

N=200
miesięcznie

Czy Pana(i) bank / placówka

odczuwa realne skutki

światowego kryzysu

finansowego?

ŚREDNIE: 2.3 2.4

N=200

Czy w związku z rozwojem

kryzysu finansowego obserwuje

Pan(i)..?

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

N=200
miesięcznie

N=200
miesięcznie

Okiem

konsumenta

/ klienta

banku

DYFERENCJAŁ SEMATYCZNY BANKÓW

Źródło: Pentor

ZBĘDNE,

NIEPOTRZEBNE

NIEPRZYJAZNE,

WROGIE

NIEBEZPIECZNE,

RYZYKOWNE NIE

MOŻNA IM UFAĆ

NIEPEWNE

NIEUCZCIWE

SĄ NIESZCZĘŚCIEM

UNIKAM ICH JAK OGNIA

POTRZEBNE

PRZYJAZNE

BEZPIECZNE

GODNE ZAUFANIA

PEWNE

UCZCIWE

SĄ DOBRODZIEJSTWEM

CHĘTNIE Z NICH

KORZYSTAM

77% słyszało o kryzysie

42% obawia się kryzysu

N=1025, X
08

Gwałtowne podwyższenie
oprocentowania kredytów 57%

Kryzys finansowy na skalę
ogólnoświatową 50%

Gwałtowny wzrost inflacji 55%

Nieuczciwość zarządu banku 44%

Upadek jednego z polskich
banków 39%

Krach na skalę ogólnokrajową
25%

Upadek banku w którym mam pieniądze
16%

OBAWY

Obecna ogólna opinia o bankach działających w
Polsce:

SYMPTOMY ZMIAN

Źródło: Pentor, Audyt Bankowości Detalicznej 2009

CZY OGÓLNA OPINIA KLIENTÓW INDYWIDUALNYCH

O BANKACH JEST OBECNIE LEPSZA, TAKA SAMA CZY GORSZA NIŻ ROK TEMU?

Źródło: Pentor Monitor Bankowy 01/2009

N=200
miesięcznie

Czy Pana(i) zdaniem prasa, radio,

telewizja informują o wydarzeniach

związanych z bankami w Polsce ...?

Źródło: Pentor, dla ZBP kwiecień 2007

„Obecny kryzys finansowy to kara za

chciwość bankierów” aprobata

48%

„Kryzys dotknie tylko źle zarządzane

banki” aprobata 57%

„Mój bank jest godny zaufania, więc

nie boję się o swoje pieniądze”

aprobata 69%

„Polski system bankowy jest na tyle

autonomiczny, że światowy kryzys

go nie dotknie” aprobata 37%

„Obecne zawirowania na światowych

rynkach finansowych są tylko

chwilowe” aprobata 45%

„Moje środki finansowe ulokowane w

bankach są bezpieczne” aprobata

59%

Perspektywa

ex-ante

BANKOWCY - PROGNOZA NA ROK 2009

Monitor Bankowy
01/2009

KONIUNKTURA KONSUMENCKA

Źródło: Pentor, monitor nastrojów ekonomicznych luty
2009

-1,9%

-
15,5%

-7,0%

-
35,4%

OGD

PESK

09’01

09’02

24