Lektura „Chłopcy z placu Broni”

Ferenc Molnar (1878-

1952)



Urodził się 12 I 1878 w Budapeszcie,

zmarł 2 IV 1952 w Nowym Jorku

Po ukończeniu szkoły średniej w

Budapeszcie studiował w Genewie

prawo międzynarodowe. Już w trakcie

studiów zaczął pracować jako

dziennikarz, a następnie zajął się

tłumaczeniami literatury obcej na język

węgierski. Wkrótce sam zaczął tworzyć.

Od 1920 mieszkał w Nowym Jorku.

Znany jest jako jeden z

najwybitniejszych dramaturgów i

prozaików węgierskich. Na marginesie

jego spuścizny literackiej dla dorosłych

znajduje się powieść "Chłopcy z Placu

Broni", która od lat cieszy się

niesłabnącą popularnością wśród

młodzieży.

Akcja i czas w

powieści:



Wydarzenia

rozgrywają się w

Budapeszcie-

stolicy Węgier pod

koniec XIX wieku

(1889 r.)

Ramowy plan wydarzeń:



1.Lekcja łaciny.



2.Zbiórka na placu broni.



3.Gra w kulki.



4.Kradzież chorągiewki.



5.Wyprawa do ogrodu botanicznego.



6.Odkrycie zdrady Gereba.



7.Choroba Nemeczka.



8.Wpisanie nazwiska Nemeczka na czarną listę.



9.Honorowy postępek chłopca.



10.Decyzja Feriego Acza-odrzucenie Gereba.



11.Wojna-zmiana w postępowaniu zdrajcy.



12.Zwycięstwo chłopców z Placu Broni.



13.Bohaterstwo Nemeczka.



14.Szacunek dla małego wojownika.



15.Niepokój rodziców i chłopców.



16.Śmierć Nemeczka.



17.Życie toczy się dalej.

„

Chłopcy z placu Broni”- skąd

pomysł???



W Polsce nigdy nie mieliśmy kłopotów twórczością

Molnara, a zwłaszcza z „Chłopcami z Placu Broni”.

Pierwsze wydanie polskiego przekładu ukazało się

w 1913 r. w tłumaczeniu Janiny Mortkowiczowej.

Ponieważ nie znała języka węgierskiego, dokonała

skróconego przekładu z wersji niemieckiej. Trudno

powiedzieć, dlaczego nazwała chłopców Ogrodu

Botanicznego dowodzonych przez Feriego Acza

czerwonoskórymi, bo przecież nosili oni czerwone

koszule, by utożsamić się walczącymi wolność

Włoch żołnierzami Garibaldiego. Chłopcy z Placu

Broni natomiast nosili zielone koszule, ponieważ ich

wzorem byli powstańcy Ludwika Kossutha walczący

w czasie Wiosny Ludów o wolność Węgier.

W tamtym okresie budapeszteńscy chłopcy bawili

się bowiem nie tyle w Indian, co w obronę ojczyzny,

i dlatego symbole miały dla nich wielkie znaczenie.

Sprawozdanie z bitwy o plac

Oddali im chorągiewkę, którą kazali im mieć podczas

bitwy. Feri Acz dopytywał się czy to Gereb zwrócił ją

chłopcom. Czele odmówił odpowiedzi. Gereb zwrócił się do

Boki z prośbą o przeniesienie na jeszcze

niebezpieczniejsze stanowisko. Boka się zgodził.

Powiedział mu, że jednak jest dzielnym chłopcem. Chłopcy

z niecierpliwością czekali na Czerwonoskórych.

Nagle usłyszeli obcą trąbkę i zobaczyli nadciągające

wojsko. Boka kazał Kolnayemu przygotować trąbkę, a po

chwili zatrąbić. Obaj chłopcy zrozumieli, że są uratowani,

ponieważ Czerwonoskórzy mieli podobny plan jak oni.

Zaczęła się walka. Boka zmierzył się z Czerwonoskórym.

Przeciwnicy widząc, że ich kolega nie daje rady, podstawili

Boce nogę. Wszyscy krzyczeli, że to hańba. Rozgniewany

Boka podniósł się i z pomocą Kolnaya wepchnął

wiercącego się przeciwnika do budki. Potem zaczęli

wiwatować.

Feri Acz i Czerwonoskórzy zmieszali się, myśląc, że nie

powinni być tak pewni zwycięstwa. Zezłościli się, kiedy

uświadomili się, że zamknięto grupę. Boka uciekał przed

Ferim, ale zdążył tylko dobiec do szańców i krzyknąć.

Sprawozdanie- c.d.

Zezłościli się, kiedy uświadomili się, że zamknięto grupę. Boka

uciekał przed Ferim, ale zdążył tylko dobiec do szańców i

krzyknąć.

„Ognia!”. Wtedy Feriego Acza zasypano bombami z piasku.

Następnie zaczęła się otwarta walka. Po chwili bitwy Feri Acz

wydał rozkaz, aby uwolnić uwięzionych.

Kiedy Feri Acz już-już miał razem ze swoją armią uwolnić

uwięzionych, Nemeczek uratował sytuację. Powalił Acza na

ziemię i zemdlał. Chłopcy z Placu Broni wygrali. Boka wziął

wiadro z wodą, podniósł delikatnie Nemeczka, ułożył go na

szańcu i zwilżył mu twarz. Po kilku minutach chłopiec

odzyskał przytomność i słabym głosem spytał kolegę o losy

walki. Nemeczek zaczął opowiadać jak mimo choroby

wymknął się z domu, ale potem wyczerpany opowieścią

rozkaszlał się i Boka powiedział mu, żeby nic już nie mówił.

Później mianował go kapitanem. Mama Nemeczka, martwiąc

się o syna, przyszła chwilę później i zabrała go do domu.

Boka stał pod domem przyjaciela do wieczora. Potem

przyszedł ojciec Nemeczka. Objął Bokę i tak jak on się

rozpłakał. Powiedział „Bóg Zapłać” i kazał Boce iść do domu.

Kilka dni potem Nemeczek zmarł.

..."biedny, mały

Nemeczek nie

doczekał tej strasznej

chwili i nie dowiedział

się przed śmiercią, że

zabierają mu

ojczyznę, za którą

zginął".

„

Nemeczek miał takie

usposobienie, że

zapominał o

przykrych rzeczach.

Trzeba mu je było

stale stawiać przed

oczyma.”

„

Wolę choćby cały rok

siedzieć w wodzie po

szyję niż łączyć się z

wrogami moich

przyjaciół. Ale nie

sztuka, żeby

dziesięciu chłopców

pastwiło się nad

jednym”

„

Wszyscy czuli, że ten

mały, jasnowłosy

chłopiec jest

prawdziwym

bohaterem,

prawdziwym

mężczyzną.”

„

Janosz Boka patrzył

przed siebie

poważnym, głębokim

wzrokiem, a w jego

młodej duszy po raz

pierwszy świtać

zaczęło zrozumienie

zagadki życia, w

którym smutek tak

dziwnie przeplata się

z radością.”

„

Dobrze

przynajmniej, że

biedny, mały