Zakres działania 

- ukierunkowany

• bakterie atypowe

 – 

chlamydie, mykoplazmy, 

Legionella

           makrolidy, tetracykliny, chinolony

• bakterie beztlenowe

 – 

makrolidy, 

linkozamidy, chloramfenikol, penicyliny, 

cefoksytyna, cefotetan, metronidazol 

• leki przeciwprątkowe

     * I rzut – izoniazyd (INH), ryfampicyna, 

fluorochinolony, kapreomycyna, etionamid, 

pyrazynamid,, treptomycyna, 

     * II rzut –, cykloseryna, etambutol, PAS

• leki przeciwgrzybicze
• leki przeciwwirusowe

   

Leki przeciwgrzybicze

Bakterie

-Procaryota

   

Grzyby

-

Eucaryota

wielkość komórki:            0,5-10 

um     

brak błony jądrowej   
jeden chromosom, kulisty
jedna nić DNA
rozmnażanie:      podział 

poprzeczny

oddychanie:             via 

mezosomy                     

ściana kom.             

peptydoglikan *

błona cytoplazm.        brak steroli
rybosomy 70S (50S + 30S)   *
oddychanie tlenowe i beztlenowe
mogą wiązać azot

* miejsce działania antybiotyku

5-100 um
obecna błona jądrowa, jąderka
wiele chromosomów
nić podwójna
podział mitotyczny, seksualny i 

aseksualny

via mitochondria
chityna  *, celuloza
zawiera sterole *
80S (60S + 40S)  *
tlenowe 
nie mogą

*miejsce działania antybiotyku

Czynniki predysponujące 

do wystąpienia grzybicy:

• choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca),
• długotrwałe przyjmowanie leków (antybiotyki, 

sterydy),

• Nowotwory układu krwiotwórczego i inne
• Bakteryjne i wirusowe choroby zakaźne
• Toczeń rumieniowaty układowy
• Zaburzenia immunologiczne
• Zabiegi chirurgiczne
• Rozległe rany pourazowe i pooperacyjne
• Hospitalizacja na oddziale intensywnej terapii
• Podeszły wiek

• Narkomania
• Zabiegi chirurgiczne – przeszczepiania narządów, 

wszczepiania protez, cewnikowanie

• Alkoholizm
• Dieta bogatowęglowodanowa, niedobory 

witaminy A, B1, B2, żelaza

Czynniki predysponujące 

do wystąpienia grzybicy 

cd:

• pocenie się stóp,
• noszenie syntetycznego obuwia i skarpet (wilgotne 

środowisko),

• korzystanie z miejsc publicznych (basen, sauna, 

prysznic, siłownia),

• wypożyczanie butów narciarskich, łyżew, butów do 

gry w kręgle,

• pożyczanie rzeczy osobistych (ręcznik, kapcie, 

buty),

• defekty stóp (płaskostopie, palce młotkowate),
• używanie mydeł zbyt silnie odkwaszających skórę.

Czynniki dodatkowo 

predysponujące do 

wystąpienia grzybicy stóp:

Leki przeciwgrzybicze

• Polieny – 

wytwarzane przez Streptomyces, tworzą 

kompleksy z ergosterolem  → zwiększają 

przepuszczalności błony kom.– ucieczka jonów potasu i 

aminocukrów, zaburzenie metabolizmu, uszkodzenie 

błony cytoplazmatycznej – działanie grzybobójcze 

                        

drożdżaki, pleśnie, grzyby dimorficzne

         -  

nystatyna, natamycyna (pimarycyna) –

 działanie 

miejscowe 

         -  

amfoterycyna B

 (i.v.):

• najskuteczniejsze działanie ogólne, toksyczna – 

• często kojarzona z flucytozyną, 

• formy liposomalne i koloidalne, 

• wnikają do komórek fagocytarnych, 

• Gryzeofulwina – 

dermatofity

, obecnie wycofana

• Azole 

– hamują syntezę ergosterolu, 

grzybostatyczne, 

gł. drożdżaki                                   

                              

      -  imidazole: 

klotrimazol, mikonazol, ekonazol, 

tiokonazol, terkonazol, ketokonazol

 (wchłania się z 

przewodu pokarmowego. – w profilaktyce)

      -  triazole: 

flukonazol

 (i.v., p.o. bardzo dobra 

penetracja, oporne Candida krusei, Candida 

glabrata, Aspergillus), 

tetrakonazol, itrakonazol, 

worikonazol

• Antymetabolity

: 

5-fluorocytozyna

 (flucytozyna) 

 – zaburza syntezę DNA i syntezę białek, doustna - 

działa ogólnie, drożdżaki, Aspergilus 

• Alliloaminy

: 

terbinafina 

– 

dermatofity

• Caspofungin

: 

Candida, Aspergillus