Charakterystyka porównawcza Cześnika

Raptusiewicza i Rejenta Milczka,

czyli

zestawienie dwóch bohaterów

i pokazanie

zarówno ich cech wspólnych, podobieństw,

jak i różnic pomiędzy postaciami.

Porównania dokonują już sami bohaterowie:

Cześnik o Rejencie:

Z tą niecnotą

Nie ma żartu, mocium panie.

Milczek o Raptusiewiczu:

Cześnik burda - ja spokojny.

I. Wprowadzenie

Są przedstawicielami ówczesnej

średniozamożnej szlachty.

Sprawiają wrażenie ludzi

przedstawionych

w ich codziennym życiu.

I. Plan charakterystyki

1. Przedstawienie postaci

a) Rejent, to:

-wdowiec,

- urzędnik sądowy,

- współwłaściciel zamku,

- ojciec Wacława

b) Cześnik, to:

-stary kawaler,

- zubożały magnat,

- przyszło mu dzielić zamek ze

znienawidzonym Rejentem,

- opiekun Klary,

- męczą go dolegliwości,

- chce się żenić

2. Wygląd zewnętrzny
Obaj

bohaterowie

noszą

typowo

szlachecki

strój:

suknia, kontusz przepasany
litym pasem.

Chociaż

w

sytuacjach

domowych,

nieoficjalnych, zdarzają się i zwyczajne
szaty, jak ten Cześnika w Akcie I:

Cześnik, w białym żupanie bez pasa
i w szlafmycy, siedzi przy stole …

Cześnik Maciej Raptusiewicz, jak na

szlachcica przystało, chodził „w białym
żupanie”,

był

wysoki

i

dobrze

zbudowany. Nosił okulary.

„Słodki, cichy z kornym licem” – to Rejent

Milczek. Znacznie różnił się wyglądem od
Cześnika. Widzimy go jako drobnego,
szczupłego,

w

podeszłym

wieku

szlachcica.

3. Umysłowość

Cześnik

Rejent

• nie był człowiekiem

wykształconym,

• wiedza jego była

ograniczona,

• brak słów pokrywał

powiedzonkiem
„Mocium Panie”.

• posiada

wykształcenie,

• zna się na wielu

sprawach,

• sposób mówienia

świadczy o
pobieranych
naukach.

4. Usposobienie i cechy charakteru

a) Cześnik Raptusiewicz

• porusza się szybko, gwałtownie,

• w przeszłości był typem zawadiaki,

• jest wybuchowy, gestykuluje rękoma,

• potrząsa szabelką, uderza ręką w stół,

• mówi szybko i głośno, często krzyczy,

• uparty i złośliwy

Nie tylko powyższe cechy wynikają chociażby

z takiego fragmentu:

czyta

Co, co, co, co!

prędko

co, co, co, co!

Postępując w największej złości ku Papkinowi,

za każdym krokiem krzyczy "co!", jakby nie

mógł słów znaleźć. Papkin cofa się aż za stolik,

po lewej stronie stojący.

Co, co, co, co!

Dodatkowo zauważamy,

że prawny opiekun Klary:

 

• jest „jak wulkan”,

• ma raptowne usposobienie,

• w przypływie gniewu chce zastrzelić

Milczka, później wyzywa go na pojedynek

(szlachecka samowola),

• zarozumiały, ale gościnny,

• wyprawił hojne wesele,

• jest chwiejny, niestały, zmienny,

• wierny tradycji szlacheckiej,

• nieśmiały w stosunku do kobiet.

b) Rejent Milczek

-mówi spokojnie, z rozwagą,

- jest opanowany,

- nigdy nie traci spokoju,

- używa wyrazów zdrobniałych, przesadnie

słodkich,

- lubi wtrącać powiedzonko „Niech się dzieje

wola nieba”,

- robi wrażenie człowieka pobożnego

i pokornego,

- w przeciwieństwie do Cześnika jest skryty i

przebiegły,

- cechuje go fałsz i obłuda: powiedzonko

„Niech się dzieje wola nieba, z nią się

zawsze zgadzać trzeba” stosowane przy nie

zawsze zgodnych z niebem

czynach,

-jest chciwy: Każdy kułak spieniężymy,

- poświęca szczęście syna dla zemsty i

majątku,

- zawzięty, skryty, knuje podstępne plany,

- jego pobożność jest tylko rzekoma,

ilustrowana przez powiedzonko.

5. Cechy wspólne bohaterów

kłótliwość, pycha, chciwość, chęć zemsty,

mściwość, zawziętość

uważam, sądzę, moim zdaniem,

wydaje mi się, …

6. Ocena postaci

Teraz sami – zupełnie

poważnie

lub z przymrużeniem

oka spójrzcie na

bohaterów

i scharakteryzujcie ich.