Wykłady z wirusologii weterynaryjnej ułożone
zostały tematycznie i zawierają minimum informacji
jaką powinni przyswoić przyszli lekarze weterynarii.
Przykłady ostatnich lat – wybuchy pryszczycy na
Wyspach Brytyjskich, SARS, ptasia grypa, świńska
grypa, gorączki krwotoczne, Nipah, przesunięcie
granicy występowania choroby niebieskiego języka
oraz wiele innych zjawisk zmuszają do zapoznania
się podstawowymi właściwościami wirusowych
czynników zakaźnych. Zwłaszcza, że służby
weterynaryjne odpowiedzialne są nie tylko za
zdrowie i dobrostan zwierząt, ale również stoją na
straży zdrowia publicznego.
Poniższe e-wykłady zawierają tę podstawową
wiedzę, ale z oczywistych względów nie zastępują
wykładów prowadzonych na żywo i należy
traktować je jako materiały pomocnicze w
wygodnej, dostępnej w każdej wolnej chwili, formie.
Dlatego zapraszam wszystkich do uczestniczenia w
cotygodniowych spotkaniach w każdy piątek o godz.
8.15 w Auli IV w budynku 23

Marcin Bańbura

pryszczyca

pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej

choroba pęcherzykowa świń

pomór bydła

pomór małych przeżuwaczy

choroba niebieskiego języka

choroba Aujeszky

TGE

wścieklizna

zakaźne zapalenie nosa i tchawicy

pomór świń

rzekomy pomór drobiu

niedokrwistość zakaźna koni

wirusowe zapalenie tętnic koni

wirusowe ronienie klaczy

białaczka bydła

choroba Gumboro

ospa owiec i kóz

wiosenna wiremia karpi

wirusowa posocznica krwotoczna

łososiowatych

na 61 chorób zakaźnych zwalczanych

z urzędu - 36 wirusowych

influenza

SARS

choroba Zachodniego Nilu

Orthomyxoviridae

Coronaviridae

Flaviviridae

Nipah

Paramyxoviridae

DN
A

RNA

BIAŁK
O

REPRODUKC
JA

Podstawowy dogmat
biologii

Animal
ia

Planta
e

Fungi
*

Protist
a

Monera
**

Eukariotyczna,
wielokomórkowa

Eukarioty
cz-na
wielo- lub
jednokom
ór-kowa

Eukariotyc
z-na wielo-
komórkow
a lub
formy
kolonii

Prokario-
tyczna
jedno-
komórkowa

Ś c i a n a k o m ó r k o w a

Brak
ściany
komórko
wej

Zwierzęta
człowiek

Rośliny

Grzyby
pleśnie
drożdże

Algi
pierwotni
aki

Bakterie,
sinice
archebakter
ie

K R Ó L E S T W O

P o d z i a ł

Subkomórk
owa

Brak
ściany
komórko
wej

de novo

Virales?

Autotrof
y

fot
o

chem
o

Heterotr
ofy

foto chem

o

Produce
nci

reducenci i konsumenci

Hypotrofy

(pasożyty

wewnątrzkom.)

Pasożytnictwo i
patogenność

K

S

Pasożyty
energi

Ścisłe pasożyty
układu Lipmanna

Podział mikroorganizmów i struktur

subkomórkowych na podstawie różnic

funkcji

Podział mikroorganizmów i struktur

subkomórkowych na podstawie różnic

struktury

Struktury jednokomórkowe lub
zespoły komórek samoistne w
środowisku (mikroorganizmy)

Struktury subkomórkowe
niesamoistne - komórkowo-
zależne (wirusy i czynniki
subwirusowe)

Eucaryotae

glony,

śluzowce,

pleśnie,

grzyby

niższe i

wyższe

Prokaryotae

Sinice,
eubakterie
,
mykoplaz
my
archebakt
erie

Riketsje
i
chlamyd
ie

Wirusy

klasycz

ne

Wiroidy

Satelity

Priony-

subkom

órkowe

czynniki
pasażow

alne

Prokaryo

tae

Eukaryot

ae

Archaebacte
ria

Eubacteri

a

Photocyta

Plantae

Chromista

Archaezoa

Eocyta

Animalia

dsDN
A

Wirusy

RNA

DNA

dsDN

A

ssDN

A

dsDNA

RT

ssRNA(

+)

ssRNA(

-)

dsRNA

ssRNA(

+)RT

Astroviridae
Caliciviridae
Picornavirida

e
Coronaviridae
Arteriviridae
Flaviviridae
Togaviridae

Filoviridae
Paramyxoviri

dae
Rhabdovirida

e
Bornaviridae

Arenaviridae
Bunyaviridae
Orthomyxoviri

dae
Birnaviridae
Reoviridae

Retrovirid
ae

Asfaviridae
Herpesviridae
Iridoviridae
Poxviridae
Adenoviridae
Papillomavirida

e
Polyomaviridae

Circoviridae

Parvoviridae

Hepadnavirida
e

Rząd:

Mononegavir

ales

Rząd:

Nidovirales

Kryteria klasyfikacji
wirusów

Typ kwasu
nukleinowego

Klasa kwasu

nukleinowego

Występowanie odwrotnej
transkryptazy

Występowanie
otoczki

Segmentacja
genomu

DNA lub

RNA

ss, ds,

(+), (-)

RT

Grupa I: dsDNA virusy

Grupa II: ssDNA virusy

Grupa III: ds RNA virusy

Grupa IV: ssRNA”+” virusy

Grupa V: ssRNA”-”virusy

Grupa VI: RT-RNA virusy

Grupa VII: RT-DNA virusy

Definicja
wirusa

1. Wirion zawiera tylko DNA lub RNA

2. Reprodukcja zachodzi w procesie syntezy
de novo
3. Wirion nie wykazuje wzrostu i
bezpośredniego podziału
4. Wirion nie ma w genomie informacji dla
syntezy systemu umożliwiającego
wytwarzanie energii (układu Lipmanna)

5. Wirion wykorzystuje rybosomy komórki
gospodarza co przesądza o jego
bezwzględnym pasożytnictwie

geno
m

kapsy
d

otocz
ka

Ogólna budowa
wirionu

geno
m

otoczkowe
go

nagie
go

Liczba podjednostek (kapsomerów)

w dwudziestościennym kapsydzie

10x(n-

1)

2

+2

n= 6
adeno 5
herpes

4 reo

10xT+2

T= 25
adeno 16
herpes

9

reo