RACHUNEK DOCHODU

NARODOWEGO

MODEL RUCHU

OKRĘŻNEGO

 dobra i usługi 

 usługi czynników

wytwórczych 

 zapłata za usługi

czynników 

 zapłata za dobra i usługi



przepływy rzeczowe
przepływy
finansowe



gospodarstwa

domowe



przedsiębiorstw

a

MODEL RUCHU

OKRĘŻNEGO

• model prezentuje dostosowania

ilościowe

• reprezentuje szkołę keynesowską
• zakłada stały poziom cen

MODEL RUCHU

OKRĘŻNEGO

- WNIOSKI

• suma wyprodukowanych dóbr i usług

jest równa sumie wydatkow na zakup
dóbr i usług oraz sumie dochodów za
czynniki wytwórcze

• Σ PRODUKCJI = Σ WYDATKÓW = Σ

DOCHODÓW

ZAGREGOWANY POPYT

I ZAGREGOWANA PODAŻ

ZAGREGOWANY POPYT – popyt na
wszystkie dobra i usługi
wyprodukowane w gospodarce

ZAGREGOWANA PODAŻ – podaż
wszystkich dóbr i usług
wyprodukowanych w gospodarce

ZAGREGOWANY POPYT

I ZAGRGOWANA PODAŻ -

zależności

Popyt niezależny od podaży (poziom równowagi
wyznacza cena)

Podaż tworzy własny popyt (prawo Saya) obecnie
występuje w wyjątkowych przypadkach
(np. sprzęt elektroniczny)

Popyt wpływa na wielkość podaży (ujęcie
keynesowskie)

ZAGREGOWANY POPYT

I ZAGRGOWANA PODAŻ -

zależności

Nadmierna produkcja w stosunku do popytu
generuje koszty (zabezpieczenie,
magazynowanie, utrata płynności finansowej) i
jest nieracjonalna ekonomicznie

Niedostateczna produkcja w stosunku do popytu
(w sytuacji niewykorzystanych czynników
wytwórczych) jest nieracjonalna ekonomicznie

ZAGREGOWANY POPYT

I ZAGRGOWANA PODAŻ

Popyt i produkcja w pierwszym roku wynoszą:
1) AD = 60 sztuk

Y=80 sztuk

Pytanie: Ile powinna wynosić produkcja w roku

następnym jeśli popyt jest stały

• Odpowiedź:
2a) w przypadku dóbr zachowujących wartość

AD=60, Y=40

2b) w przypadku dóbr tracących wartość

AD=60,

Y=60

Produkt krajowy brutto

• PKB – jest sumą dóbr i usług

wytworzonych w danej gospodarce w
ciągu roku

• Uwzględnia te dobra i usługi, które

są:

– Kwantyfikowalne
– O których GUS posiada informacje

Produkt krajowy brutto

• Suma produkcji (wartości dodanej)
• Suma wydatków (na dobra finalne)
• Suma dochodów (za czynniki wytwórcze)

• Wartość dodana to różnica miedzy ceną sprzedaży

dobra a kosztami materiałowymi jego
wytworzenia

• Dobro finalne to takie, które nie zużywa się

całkowicie w jednym cyklu wytwórczym (jak
dobra pośrednie)

Produkt krajowy brutto

drożdżów
ka

mąk
a

jajk
a

drożdż
e

mlek
o

pszenic
a

1,50
zł

1,00
zł

0,20
zł

0,10
zł

0,10
zł

0,60
zł

Produkt krajowy brutto

produkt

transakcj

a

wartość

transakc

ji

wartość

dodana

dochody

za cw.

wydatk

i na df.

pszenica

R M

0,60 zł

0,60 zł

0,60 zł

0,00 zł

mąka

M PD

1,00 zł

0,40 zł

0,40 zł

0,00 zł

jajka

R PD

0,20 zł

0,20 zł

0,20 zł

0,00 zł

drożdże

Z PD

0,10 zł

0,10 zł

0,10 zł

0,00 zł

mleko

R PD

0,10 zł

0,10 zł

0,10 zł

0,00 zł

drożdżówk
a

PD K

1,50 zł

0,10 zł

0,10 zł

1,50 zł

SUMA

3,50 zł

1,50zł

1,50zł

1,50zł

Produkt krajowy brutto

Zadanie:

W gospodarce funkcjonuje pięć przedsiębiorstw.

Wytwarzają one stal, gumę, obrabiarki, opony i

rowery. Producent rowerów sprzedaje je za

łączną kwotę 16000 zł. W procesie produkcji

wykorzystuje opony, które kupuje za 2000 zł, stal

(za 5000 zł) i obrabiarki (za 3600 zł). Producent

opon kupuje gumę za 1200 zł, a producent

obrabiarek nabywa stal za 2000 zł.

a)

Zidentyfikuj dobra pośrednie i finalne

b)

Oblicz wartość dodaną dla każdej transakcji

c)

Ile wynoszą wydatki na dobra finalne

d)

Jaka jest wartość PKB w tej gospodarce

Mierniki działalności

gospodarczej

• Produkt krajowy brutto (PKB) – jest

sumą dóbr i usług wytworzonych na
terenie kraju

• Produkt narodowy brutto (PNB) –

jest sumą dóbr i usług
wytworzonych przez obywateli
danego państwa

Mierniki działalności

gospodarczej

• Produkt krajowy brutto

cr

(PKB

cr

) + Dochody

netto z własności za granicą (DNzWZ)=
Produkt narodowy brutto

cr

(PNB

cr

)

• Produkt narodowy brutto

cr

(PNB

cr

) –

amortyzacja (A)= Produkt narodowy netto

cr

(PNN

cr

)

• Produkt narodowy netto

cr

(PNN

cr

) – podatki

pośrednie (T

e

) + subsydia = Produkt narodowy

netto

ccw

(PNN

ccw

)= Dochód Narodowy (DN)

Mierniki działalności

gospodarczej

• Zadanie 1.:

PKBcr = 200
A = 20
DNzWZ = 20
Te = 15
subsydia = 8

• Oblicz:

a) PKNccw
b) PNNccw

Mierniki działalności

gospodarczej

• Zadanie 2.:

PNNcr = 300
A = 10
DNzWZ = -20
Te = 20
subsydia = 5

• Oblicz:

a) PKBccw
b) PKNccw

Mierniki działalności

gospodarczej

Suma wydatków na dobra finalne = PKBcr

PKBcr = C + I + G + X – Z
C – konsumpcja (wydatki gospodarstw domowych)
I – inwestycje (wydatki przedsiębiorstw)
G – wydatki rządowe na zakup dóbr i usług
X – eksport
Z – import

(X-Z) – eksport netto

Mierniki działalności

gospodarczej

Suma dochodów za czynniki wytwórcze =

PKNccw

PKNccw = Σ dochodów z ziemi + Σ

dochodów z kapitału + Σ dochodów z
pracy + Σ dochodów z technologii

PKNccw + DNzWZ = PNNccw = dochód

narodowy

Mierniki działalności

gospodarczej

Dochód Narodowy
+ płatności transferowe od państwa i

przedsiębiorstw (emerytury, renty, zasiłki)
(B)

- nierozdzielone zyski spółek akcyjnych
- podatek od zysków spółek kapitałowych
- składki na ubezpieczenie społeczne (ZUS) =

Dochód osobisty (DO)

Mierniki działalności

gospodarczej

Dochód Osobisty (DO)
- podatki bezpośrednie (Td)=
Rozporządzalny Dochód osobisty (RDO)

=

Konsumpcja (C) + Oszczędności (S)

Mierniki działalności

gospodarczej

• Zadanie 3.:

Suma dochodów za czynniki wytwórcze = 400
Konsumpcja = 100
Inwestycje = 50
Wydatki rządowe na zakup dóbr i usług = 150

Amortyzacja = 30

Podatki pośrednie =10
Subsydia = 5
Dochody netto z własności za granicą = -25

Oblicz: eksport netto

Mierniki działalności

gospodarczej

• Zadanie 4

Konsumpcja = 200
Oszczędności = 100
Składki na ZUS = 20
Podatek od zysków spółek kapitałowych = 10
Nierozdzielone zyski spółek akcyjnych = 15
Płatności transferowe od państwa i

przedsiebiorstw =30

Podatki bezpośrednie = 25

Oblicz: Dochód Narodowy

Mierniki nominalne i realne

• Mierniki nominalne są liczone w cenach

bieżących

• Mierniki realne są liczone w cenach

stałych

deflator = nominalny PKB *100 / realny
PKB

Mierniki nominalne i realne

Produ

kt

Cena

2008

Produk

cja

2008

Cen

a

2009

Produk

cja

2009

Cena

2010

Produk

cja

2010

i

p

0

q

0

p

1

q

1

p

2

q

2

A

3

6

5

4

8

2

B

6

5

8

7

9

5

C

7

3

5

5

6

8

Mierniki nominalne i realne

Nominalny PKB 2008 = Ʃp

0

q

0

Nominalny PKB 2009 = Ʃp

1

q

1

Nominalny PKB 2010 = Ʃp

2

q

2

Realny PKB 2008 = Ʃp

0

q

0

Realny PKB 2009 = Ʃp

0

q

1

Realny PKB 2010 = Ʃp

0

q

2

Deflator 2008 = 100

Mierniki nominalne i realne

Stopa wzrostu:

a

t

– wartość bieżąca

a

t-1

– wartość poprzednia

Stopa wzrostu = (a

t

/ a

t-1

) * 100% - 100%

Stopa wzrostu gospodarczego = sw realnego

PKB

Stopa inflacji = sw deflatora

Mierniki nominalne i realne

• Zadanie 5

PKBn w roku 2008 = 330
Deflator 2008 = 110
PKBn w roku 2007 = 200

a) Oblicz wartości realnego PKB w roku

2008 i 2007

b) Oblicz inflację i stopę wzrostu

gospodarczego w roku 2008

Mierniki nominalne i realne

• Zadanie 6

Na podstawie poniższej tabeli oblicz:

a) Nominalne PKB w roku 2010 i 2001
b) Realne PKB w roku 2010 i 2011
c) Deflator 2010 i 2011
d) Stopę inflacji 2011
e) Stopę wzrostu gospodarczego 2011

Mierniki nominalne i realne

produkt

Produk

cja

2010

Cena

2010

Produk

cja

2011

Cena

2011

X

8

5

6

4

Y

7

4

5

4